Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
HPV type 11 là tác nhân hàng đầu gây ra tình trạng mụn cóc sinh dục ở cả nam và nữ giới, hiếm khi gây ung thư nguy hiểm, nhưng lại ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng đời sống và sinh hoạt hàng ngày của người nhiễm bệnh. Làm sao để phòng ngừa viêm nhiễm type 11 và hạn chế sự lây truyền này?
Bài viết được tư vấn Y khoa bởi ThS.BS Ngô Thị Kim Phượng – Quản lý Y khoa vùng 2 miền Trung – Tây Nguyên, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
HPV type 11 là virus u nhú ở người nguy cơ thấp, gây ra phần lớn các trường hợp mụn cóc sinh dục, sùi mào gà, u nhú thanh quản, chiếm tỷ lệ 90% trong các trường hợp (cùng với HPV type 6) và hiếm khi gây ra các loại ung thư sinh dục nguy hiểm.
HPV tuýp 11 là loại virus nhỏ có bộ gen DNA sợi đôi, lây nhiễm chọn lọc vào biểu mô vảy tầng của bề mặt da hoặc niêm mạc. DNA type 11 được phân lập từ các tế bào u nhú thanh quản và mụn cóc sinh dục cho thấy mức độ đồng nhất cao về trình tự nucleotide với HPV type 6 (khoảng 82%).
HPV tuýp 11 có khả năng lây truyền dễ dàng qua đường tình dục, tiếp xúc da kề da và các con đường phi tình dục khác, cụ thể như sau:
HPV lây truyền chủ yếu thông qua các hoạt động quan hệ tình dục.
Theo các chuyên gia y tế, cơ chế lây truyền type 11 từ người sang người thông qua các đường tình dục và phi tình dục với tế bào sừng là tế bào đích của nhiễm HPV. Trong quá type 11 xâm nhập, tế bào sừng bị biệt hóa, nhân tế bào bị mất, lớp vỏ tế bào sừng hóa mỏng dần đi và dễ vỡ bất thường. Điều này khiến HPV dễ dàng lây nhiễm vào tế bào và gây bệnh.
Đối với trường hợp lây nhiễm qua tiếp xúc với các đồ dùng và vật dụng cá nhân, HPV có thể tồn tại trong hơn 1 ngày ở điều kiện môi trường ấm áp và ẩm ướt, làm tăng nguy cơ lây nhiễm gián tiếp khi vô tình chạm vào.
HPV type 11 cùng với type 6 gây ra khoảng 90% các trường hợp mụn cóc sinh dục, sùi mào gà với biểu hiện bằng các khối u sần nổi trên da và niêm mạc (thường thấy ở bộ phận sinh dục). Các mụn cóc này có thể mềm hoặc cứng, nổi đơn lẻ hoặc theo chùm và thường không gây ngứa hay đau đớn. Tuy vậy, mụn cóc sinh dục sẽ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày. Mặc dù mụn cóc sinh dục có tỷ lệ mắc ước tính từ 10 – 20% nhưng biểu hiện lâm sàng chỉ ở 1%, do khi nhiễm type 11 có thể không gây triệu chứng ngay lập tức.
HPV 11 là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng mụn cóc sinh dục, sùi mào gà ở người bệnh.
Ngoài ra, HPV type 11 còn gây ra tình trạng u nhú đường hô hấp tái phát. Đây là loại bệnh phát triển các khối u giống mụn cóc trong đường hô hấp, đường dẫn khí từ miệng và mũi, đôi khí lan xuống hệ hô hấp dưới như khí quản, phế quản và phổi. Thông thường, các khối u chỉ phát triển trên và xung quanh dây thanh quản nằm trong hộp thanh quản của người bệnh. Bệnh u nhú đường hô hấp tái phát là một căn bệnh hiếm gặp, ước tính tần suất xảy ra dao động từ 1/100.000 người đến 4/100.000 người.
Tình trạng u nhú đường hô hấp tái phát có thể khiến người bệnh cảm thấy khó thở, khàn tiếng và gặp các vấn đề về giọng nói.
Type 11 có thể gây ra tình trạng u nhú hô hấp tái phát ở người bệnh.
HPV tuýp 11 là chủng nguy cơ thấp nên trong hầu hết trường hợp thường không gây nguy hiểm cho người nhiễm bệnh. Tuy nhiên, dù không gây bệnh lý nghiêm trọng đến tính mạng nhưng sẽ để lại những cảm giác khó chịu do mụn cóc gây ra.
HPV type 11 cùng với type 6 chiếm hơn 90% các ca sùi mào gà. Đây là một bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến, đặc trưng bởi những mụn cóc hoặc tổn thương màu hồng (hoặc trắng), bề mặt không đều, mọc ở cơ quan sinh dục, hậu môn hoặc vùng hầu họng. Dù không đe dọa đến tính mạng, sùi mào gà gây khó chịu, ngứa, đau đớn và có xu hướng tái phát cao nếu không điều trị triệt để.
Các triệu chứng liên quan đến sùi mào gà hoặc các khối u nhú hệ hô hấp khiến người bệnh tự ti, xấu hổ, ảnh hưởng đến tâm lý, đời sống tình dục và các mối quan hệ xã hội.
Đáng lưu ý, HPV type 11 được biết đến có khả năng gây ra các tình trạng u nhú đường hô hấp tái phát (RRP) nên không được chủ quan. Tình trạng u nhú đường hô hấp đôi khi không chỉ ảnh hưởng đến đường hô hấp trên mà có thể phát triển dọc theo đường hô hấp ảnh hưởng đến phế quản và phổi. Mặc dù là các khối u lành tính nhưng có thể gây tắc nghẽn đường thở nghiêm trọng, nguy cơ gây biến chứng hô hấp, thậm chí đe dọa tính mạng.
Virus gây u nhú ở người tuýp 11 lây chủ yếu qua tiếp xúc da khi quan hệ tình dục, ngay cả khi dùng bao cao su do virus có thể tồn tại ở vùng da không được che phủ. Trẻ sơ sinh có thể nhiễm RRP nếu mẹ mang virus sinh thường. Các tổn thương do type 11 như sùi mào gà và RRP có nguy cơ tái phát cao dù đã điều trị. Phương pháp điều trị phổ biến gồm áp lạnh, đốt điện và laser, tuy nhiên các tổn thương mới vẫn có thể xuất hiện sau đó.
HPV type 11 không gây ung thư, nhưng là tác nhân chính gây ra các tổn thương đường sinh dục bao gồm mụn cóc sinh dục, sùi mào gà. Mặc dù không gây ra các loại ung thư nguy hiểm như các chủng nguy cơ cao cũng như ít gây ra biến chứng nguy hiểm, nhưng tình trạng nhiễm trùng dai dẳng có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, đặc biệt là trong sinh hoạt tình dục hàng ngày.
Để chẩn đoán bị nhiễm type 11, các bác sĩ có thể thực hiện quan sát lâm sàng nếu có xuất hiện các triệu chứng điển hình như mụn cóc sinh dục hoặc sùi mào gà. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác, các bác sĩ thường sử dụng các phương pháp xét nghiệm HPV để cho ra kết quả rõ ràng. Một số biện pháp xét nghiệm được thực hiện bao gồm:
Thực hiện các xét nghiệm để chẩn đoán HPV type 11 chính xác.
Dương tính HPV type 11 hoàn toàn có thể chữa được, mặc dù không có thuốc đặc trị. Nguyên nhân là do cơ thể người có cơ chế tự đào thải virus sau một khoảng thời gian hoặc do chủ động can thiệp các phương pháp kiểm soát triệu chứng như mụn cóc sinh dục, sùi mào gà do type 11 gây ra.
Hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể đào thải virus gây u nhú ở người ra khỏi cơ thể trong hầu hết các trường hợp, khoảng 90% HPV sẽ được loại bỏ trong vòng một hoặc hai năm, nghĩa là virus không thể phát hiện được thông qua xét nghiệm PCR và/hoặc tăm bông cổ tử cung và âm đạo.
Tuy nhiên, type 11 có khả năng tái nhiễm khá cao, phụ thuộc vào khả năng miễn dịch, lối sống và nhận thức phòng ngừa của người bệnh. Ngay cả khi có khả năng miễn dịch tự nhiên với một chủng virus HPV, cơ thể vẫn có khả năng bị nhiễm một chủng khác hoặc có thể nhiễm trùng lại chủng đã nhiễm cũ. Đặc biệt, mụn cóc sinh dục do type 11 có thể sẽ tái phát nhiều lần dù đã khỏi hoặc đã điều trị.
Cho đến hiện tại, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho HPV, nhưng đối với tình trạng viêm nhiễm type 11 có thể kiểm soát triệu chứng hiệu quả bằng các loại thuốc bôi, đốt điện, liệu pháp laser, phẫu thuật hoặc liệu pháp miễn dịch, chẳng hạn như sau:
Cần lưu ý, trong quá trình điều trị HPV, mọi công đoạn cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
HPV có khoảng 200 chủng loại và có khả năng lây nhiễm cũng như tái phát cao. Việc chỉ tập trung kiểm soát triệu chứng do nhiễm virus gây u nhú ở người mang lại rủi ro sức khỏe cao và khả năng bệnh tiến triển nặng, đe dọa đến tính mạng. Vậy nên, việc phòng ngừa là điều cấp thiết và cần được thực hiện càng sớm càng tốt. Một số phương pháp phòng ngừa HPV hiệu quả bao gồm:
Theo các chuyên gia y tế, tiêm vắc xin mang hiệu quả lên đến 90% trong việc ngăn ngừa các loại HPV gây ra hầu hết các loại mụn cóc sinh dục và các ung thư liên quan đến HPV. Hiện nay có 2 loại vắc xin phòng HPV được triển khai tiêm chủng bao gồm vắc xin Gardasil (phòng 4 chủng) và Gardasil 9 (phòng 9 chủng). Cả 2 loại vắc xin này đều có khả năng phòng ngừa hiệu quả type 11.
Đặc biệt, vắc xin thế hệ mới Gardasil 9 có tác dụng bảo vệ chống lại 9 loại virus gây u nhú ở người được biết là gây ra khoảng 90% ung thư cổ tử cung, 80% tiền ung thư cổ tử cung, 75% ung thư và tiền ung thư liên quan đến HPV ở âm hộ, âm đạo và hậu môn, và hơn 90% mụn cóc sinh dục.
Nhiều nghiên cứu khoa học và thử nghiệm lâm sàng đã được thực hiện để đảm bảo rằng vắc xin HPV an toàn và có rất ít tác dụng phụ nghiêm trọng xảy ra. Tác dụng phụ phổ biến nhất là đau tạm thời tại vị trí tiêm và có thể tự khỏi trong vòng ít ngày.
| Tên vắc xin | Nhóm tuổi | Lịch tiêm |
| Gardasil | Trẻ em và phụ nữ trong độ tuổi từ 9 – 26 tuổi. | Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên;
Mũi 2: 2 tháng sau mũi 1; Mũi 3: 6 tháng sau mũi 1. |
| Gardasil 9 | Nam và nữ trong độ tuổi từ 9 – 45 tuổi. | Người từ tròn 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:
– Phác đồ 2 mũi: + Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi + Mũi 2: cách mũi 1 từ 6 – 12 tháng. – Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1 < 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng. Người từ tròn 15 tuổi đến 45 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên: Phác đồ 3 mũi (0 – 2 – 6): Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ tuổi Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 2 tháng Mũi 3: cách mũi 2 ít nhất 4 tháng. |
Để đặt lịch tiêm các loại vắc xin HPV tại VNVC hiệu quả tại nhà, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.
HPV lây truyền phổ biến qua các hoạt động quan hệ tình dục, do đó việc duy trì thực hiện quan hệ an toàn là phương pháp phòng ngừa bệnh quan trọng. Một số phương pháp giúp quan hệ tình dục an toàn bao gồm:
Phụ nữ nên làm xét nghiệm Pap smear hoặc HPV DNA định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở cổ tử cung. Nam giới cũng nên kiểm tra sức khỏe nếu có triệu chứng nghi ngờ nhiễm HPV như mụn cóc sinh dục hoặc tổn thương vùng kín.Nếu phát hiện nhiễm virus gây u nhú ở người, cần tuân thủ phác đồ điều trị để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa lây lan.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ và tầm soát ung thư theo định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời.
HPV type 11 là chủng nguy cơ thấp gây ra phần lớn các trường hợp mụn cóc sinh dục, sùi mào gà, u nhú thanh quản ở nam và nữ giới, hiếm khi gây ung thư nguy hiểm. Tuy nhiên, tình trạng nhiễm trùng dai dẳng type 11 có thể gây khó chịu và ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày. Tiêm chủng vắc xin, duy trì lối sống lành mạnh, quan hệ an toàn và kiểm tra sức khỏe định kỳ là những cách phòng tránh nguy cơ nhiễm virus gây u nhú ở người chủng 11 hiệu quả, an toàn và tiết kiệm.
