Lịch tiêm chủng cho trẻ sơ sinh từ 0–12 tháng tuổi đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho bé. Với hệ miễn dịch còn non yếu, trẻ nhỏ rất dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh nghiêm trọng. Việc tuân thủ lịch tiêm đầy đủ không chỉ giúp nâng cao miễn dịch cho từng bé mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, ngăn ngừa nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Bài viết được tham vấn y khoa bởi ThS. Nguyễn Diệu Thúy – Chuyên viên Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Vắc xin phòng bệnh | Tháng | ||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 12 | |
Lao | 1 | Nếu không tiêm được trong vòng 1 tháng đầu tiên | |||||||||
Viêm gan B** | 24h | 2 | 3 | ||||||||
24h | 2 | 3 | 4 | ||||||||
Bạch hầu, ho gà, uốn ván | 1 | 2 | 3 | ||||||||
2* | 3* | ||||||||||
Bại liệt | 1 | 2 | 3 | ||||||||
2* | 3* | ||||||||||
Viêm phổi, viêm màng não mủ do HIB | 1 | 2 | 3 | ||||||||
2* | 3* | ||||||||||
Tiêu chảy do Rotavirus (uống) | 1 | 2 | 3* | ||||||||
Viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa do phế cầu khuẩn | 1 | 2 | 3 | 4 | |||||||
2* | 3* | 4 | |||||||||
Nếu tiêm chủng muộn | 1 | 2 | 3 | ||||||||
2 mũi (nếu chưa tiêm chủng) | |||||||||||
Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn B, C | 1 | 2 | 2 mũi (nếu chưa tiêm chủng) | ||||||||
Cúm | 1 | 2 | Tiêm nhắc 1 mũi | ||||||||
Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn A, C, Y, W-135 | 2 mũi | ||||||||||
Viêm não Nhật Bản (vắc xin bất hoạt) | 1+2 | ||||||||||
Viêm não Nhật Bản (vắc xin sống giảm độc lực tái tổ hợp) | 1 | Tiêm nhắc 1 mũi cách mũi 1 tối thiểu 12 tháng | |||||||||
Sởi, quai bị, rubella priorix | 1 | 2 | |||||||||
Sởi, quai bị, rubella MMR II | 1 | ||||||||||
Thủy đậu | 1 | 2 | |||||||||
Viêm gan A | 1 | ||||||||||
Viêm gan A+B | 1 | ||||||||||
Dại | Tiêm dự phòng trước phơi nhiễm 3 mũi và các mũi nhắc đối với người có nguy cơ cao. Tiêm bắt buộc khi phơi nhiễm (5 mũi nếu chưa từng tiêm dự phòng, 2 mũi nếu đã tiêm dự phòng) |
Ghi chú khi xem lịch tiêm chủng:
Lịch tiêm chủng tiêu chuẩn |
Lịch tiêm chủng khuyến cáo |
(*) Lịch tiêm có thể thay đổi tùy theo loại vắc xin, sự tuân thủ phác đồ tiêm chủng và cập nhật hướng dẫn của cơ quan y tế |
(**) Viêm gan B liều sơ sinh để phòng lây nhiễm bệnh từ mẹ sang con. Nếu tiêm vắc xin phối hợp có thành phần viêm gan B thì theo lịch tiêm của vắc xin phối hợp. |
Tóm tắt lịch tiêm phòng cho trẻ sơ sinh:
Độ tuổi | Các loại vắc xin |
0 tháng tuổi (sơ sinh) | – Vắc xin liều sơ sinh phòng bệnh viêm gan B: tiêm trong 24 giờ đầu sau sinh.
– Vắc xin BCG phòng bệnh lao: tiêm trong 1 tháng đầu sau sinh. (*) (*) Nếu bé không được tiêm phòng lao trong vòng 1 tháng đầu tiên, phụ huynh hãy bổ sung mũi tiêm này càng sớm càng tốt. |
2 tháng tuổi | – Vắc xin kết hợp phòng 6 bệnh (ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh do Haemophilus influenzae týp B (Hib) gây ra như viêm phổi, viêm màng não mủ): tiêm mũi đầu tiên từ 2 tháng tuổi (sớm nhất từ 6 tuần tuổi).
– Vắc xin phòng tiêu chảy cấp do Rotavirus: uốngmũi đầu tiên từ 2 tháng tuổi (sớm nhất lúc 6 tuần tuổi). – Vắc xin phòng viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết và các bệnh lý khác do phế cầu khuẩn: tiêm mũi đầu tiên từ 2 tháng tuổi (sớm nhất lúc 6 tuần tuổi). – Vắc xin phòng các bệnh lý do não mô cầu nhóm B (viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết): tiêm mũi đầu tiên từ 2 tháng tuổi. – Vắc xin phòng ngừa bệnh bại liệt, bệnh viêm phổi, viêm màng não mủ do Hib: tiêm mũi đầu tiên từ 2 tháng tuổi. |
3 – 5 tháng tuổi | Bé tiếp tục tiêm tiếp liệu trình các vắc xin 6 trong 1, vắc xin phế cầu, uống vắc xin Rotavirus…, lịch trình cụ thể phụ huynh hãy tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ. |
6 tháng tuổi | – Vắc xin phòng bệnh cúm: tiêm mũi đầu tiên từ 6 tháng tuổi.
– Vắc xin phòng các bệnh lý do não mô cầu khuẩn nhóm B và nhóm C: tiêm mũi đầu tiên từ 6 tháng tuổi. |
9 tháng tuổi | – Vắc xin phòng thủy đậu (Varilrix): tiêm mũi đầu tiên từ 9 tháng tuổi.
– Vắc xin phòng viêm não Nhật Bản (Imojev): tiêm mũi đầu tiên từ 9 tháng tuổi. – Vắc xin phòng Sởi, Quai bị, Rubella (Priorix): tiêm mũi đầu tiên từ 9 tháng tuổi. – Vắc xin phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu khuẩn A, C, Y, W-135: tiêm mũi đầu tiên từ 9 tháng tuổi. |
12 tháng tuổi | – Vắc xin phòng bệnh Sởi, Quai bị, Rubella (MMR II): tiêm mũi đầu tiên từ 12 tháng tuổi (nếu trước đó chưa tiêm vắc xin Priorix).
– Vắc xin phòng viêm gan A/ vắc xin phòng viêm gan A + B: tiêm mũi đầu tiên từ 12 tháng tuổi. – Vắc xin phòng viêm não Nhật Bản (vắc xin bất hoạt): tiêm mũi đầu từ 12 tháng tuổi (nếu trước đó chưa tiêm vắc xin Imojev). |
Lịch tiêm chủng cho trẻ em được các cơ quan y tế hàng đầu như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) trên toàn cầu xây dựng nhằm đảm bảo hiệu quả vắc xin tối ưu cho trẻ theo từng giai đoạn tuổi. Các loại vắc xin được sắp xếp một cách khoa học trong lịch tiêm chủng để đảm bảo trẻ có thể phòng chống bệnh tật tốt nhất. Ngoài ra, việc đảm bảo trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm phòng đúng lịch mang lại một số lợi ích như:
Từ lúc sinh ra đời và tiếp cận với thế giới xinh đẹp, trẻ sơ sinh đã có nguy cơ tiếp xúc với vô số vi khuẩn và virus từ môi trường bên ngoài, đặc biệt là giai đoạn bé bắt đầu tập ăn dặm, có thói quen mút tay hoặc đưa đồ vật vào bên trong miệng. Cộng với hệ miễn dịch còn non nớt chưa đủ sức chống chọi với bệnh tật, bé trở thành đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh truyền nhiễm. Đó là lý do vì sao việc cung cấp sự bảo vệ từ sớm trở nên vô cùng cấp thiết.
Ba mẹ đảm bảo cho bé tiêm phòng đúng lịch giúp tăng cường phản ứng miễn dịch, bảo vệ bé kịp thời trước các bệnh đe dọa đến tính mạng ngay trong giai đoạn đầu đời như lao, sởi, ho gà, viêm màng não, viêm phổi… Theo CDC Hoa Kỳ, trẻ được tiêm đầy đủ các loại vắc xin khuyến nghị trong lịch tiêm chủng có thể xây dựng được kháng thể chống lại 320 kháng nguyên và phòng tránh các biến chứng nghiêm trọng của bệnh truyền nhiễm đối với sức khỏe.
Một số vắc xin cần tiêm nhiều mũi để tạo đủ kháng thể và duy trì miễn dịch lâu dài cho trẻ. Tuân thủ lịch tiêm chủng cho trẻ sơ sinh giúp bé được tiêm đúng liều, đúng thời điểm theo khuyến cáo, tối ưu hiệu quả phòng bệnh trong giai đoạn đầu đời. Chẳng hạn, với vắc xin 5 trong 1 (phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và Hib), trẻ cần tiêm 3 mũi trong năm đầu để tạo miễn dịch đầy đủ và bảo vệ hiệu quả trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Trẻ em dưới 1 tuổi vừa là đối tượng dễ mắc bệnh truyền nhiễm diễn biến nguy hiểm vừa có thể trở thành nguồn lây bệnh, khả năng cao lây truyền cho ba mẹ và những người chăm sóc bé. Một số bệnh truyền nhiễm có thể lây lan rất nhanh như bệnh ho gà, bệnh cúm, bệnh bại liệt, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết… Điều đáng mừng là hiện nay, các bệnh này hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Việc tiêm phòng đúng lịch sẽ đảm bảo bé chống chọi tốt với mầm gây bệnh trước khi phát bệnh, hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng.
Tóm lại, việc tuân thủ lịch tiêm chủng là rất quan trọng đối với trẻ em dưới 1 tuổi để bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng và góp phần tăng cường miễn dịch chung cho cộng đồng. Hoàn thành tiêm chủng đúng lịch tạo nền tảng cho bé có một tương lai khỏe mạnh và ít bệnh tật.
Về nguyên tắc, vắc xin cần phải tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch thì mới phát huy tối đa hiệu quả bảo vệ khỏi các loại virus, vi khuẩn gây bệnh. Chính vì vậy, trẻ sơ sinh chích ngừa trễ có thể hình thành “khoảng trống miễn dịch” khiến các bệnh truyền nhiễm lợi dụng tấn công. Nếu trẻ sơ sinh trễ lịch tiêm chủng, phụ huynh cần tiêm bù, tiêm đuổi/tiêm để bắt kịp những mũi vắc xin đã bị bỏ lỡ càng sớm càng tốt. Sau đây là cách xử lý trong trường hợp bé bị lỡ lịch tiêm chủng:
Nếu ba mẹ phát hiện bé đã bị trễ lịch tiêm chủng, hãy liên hệ trung tâm hoặc bác sĩ tiêm chủng để được hướng dẫn cách bổ sung các vắc xin bị bỏ lỡ. Các bác sĩ cũng sẽ giúp phụ huynh biết cần làm gì để bắt kịp vắc xin dựa trên độ tuổi, tình trạng sức khỏe của bé, các khuyến nghị về vắc xin và điều chỉnh lịch trình cho phù hợp.
Hệ thống tiêm chủng VNVC hiểu được khó khăn của ba mẹ khi phải cân đối giữa chăm sóc bé và làm trăm công nghìn việc khác nên đã xây dựng phần mềm nhắc lịch hẹn khi đăng ký trọn gói tiêm. Ngoài việc hẹn trên sổ tiêm chủng, VNVC sẽ nhắc lịch tiêm chủng qua tin nhắn trên điện thoại giúp ba mẹ chủ động sắp xếp thời gian đưa con đến tiêm chủng. Ngoài ra, ba mẹ có thể tra cứu lịch sử tiêm chủng tại trung tâm trên trang https://vnvc.vn/ thông qua mã code khách hàng đã được cung cấp khi tiêm.
Đặc biệt, phụ huynh cũng có thể theo dõi lịch tiêm chủng, tra cứu lịch sử tiêm chủng và theo dõi hành trình tiêm chủng của tất cả các thành viên trong gia đình tại “trợ lý tiêm chủng” VNVC Mobile App.
Tải VNVC Mobile App trên App Store hoặc Google Play.
Vắc xin kết hợp giúp bé phòng ngừa được nhiều loại bệnh khác nhau chỉ với một liệu trình tiêm chủng nhưng vẫn đảm bảo phòng bệnh tối ưu giống vắc xin đơn lẻ. Do đó, ba mẹ hãy hỏi bác sĩ về việc tiêm các loại vắc xin kết hợp để giảm số mũi tiêm và số lần đến trung tâm tiêm chủng, giúp tiết kiệm thời gian cho gia đình và tạo điều kiện thuận lợi để bé bắt kịp với lịch tiêm chủng.
Ba mẹ hãy lưu giữ cẩn thận hồ sơ ghi nhận các thông tin như: số lần tiêm chủng của trẻ, ngày tiêm, loại vắc xin đã tiêm và bất kỳ liều vắc xin nào đã bị quên hoặc bị trì hoãn. Thông tin này sẽ giúp các bác sĩ xác định các mũi vắc xin và lịch tiêm chủng phù hợp.
Sau đây là một số mẹo giúp ba mẹ đảm bảo trẻ được tiêm chủng đầy đủ và đúng thời hạn:
Khám sức khỏe định kỳ không chỉ giúp theo dõi sức khỏe của bé, các bác sĩ cũng sẽ kiểm tra lịch tiêm chủng để đảm bảo bé được tiêm vắc xin đúng và đủ liệu trình.
Ngay khi có thông tin lịch hẹn tiêm chủng, ba mẹ hãy mở lịch, ứng dụng điện thoại hoặc các công cụ nhắc nhở để đặt thông báo nhắc và đảm bảo không bỏ lỡ bất kỳ mũi tiêm nào.
Khi ba mẹ dành thời gian để tìm hiểu về vắc xin bao gồm cơ chế hoạt động, tính an toàn và hiệu quả, ba mẹ sẽ hiểu tầm quan trọng của việc tiêm chủng đối với sức khỏe của con. Điều này giúp nâng cao ý thức về việc tiêm phòng và tránh tình trạng bị lỡ lịch tiêm chủng của bé.
Chăm sóc trẻ nhỏ đôi khi cần sự chung sức của cả gia đình, ba mẹ hãy tìm đến sự hỗ trợ của ông bà, bạn bè hoặc những người hiểu tầm quan trọng của vắc xin đối với trẻ nhỏ để được khuyến khích và hỗ trợ theo dõi lịch tiêm chủng của bé.
Nếu có những tình huống bất ngờ phát sinh có thể ảnh hưởng đến lịch tiêm chủng của trẻ, ba mẹ hãy linh hoạt để thay đổi. Trong những trường hợp có sự cố phát sinh, ba mẹ hãy làm việc sâu sát với trung tâm hoặc bác sĩ tiêm chủng để sắp xếp cuộc hẹn và cập nhật các mũi tiêm chủng bị bỏ lỡ càng sớm càng tốt.
Ứng dụng VNVC Mobile App là cổng thông tin tiêm chủng của VNVC cung cấp nhiều tính năng vượt trội cho khách hàng như tra cứu lịch sử tiêm chủng, nhắc lịch tiêm chủng, kiểm tra danh sách vắc xin cần tiêm sắp tới, xem đề xuất các loại vắc xin quan trọng, cập nhật các thông tin mới nhất về dịch bệnh và các thông tin hữu ích cho việc chăm sóc sức khỏe toàn diện…
Các gói tiêm chủng cho trẻ sơ sinh VNVC được thiết kế đầy đủ các loại vắc xin cho trẻ nhỏ với nhiều ưu đãi, quà tặng và đặc quyền. Khi đặt mua gói vắc xin tại VNVC, gia đình sẽ nhận được vô số các lợi ích như:
Để được tư vấn, đặt lịch tiêm chủng, đăng ký gói vắc xin hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:
Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: https://vax.vnvc.vn/vaccine
Việc tuân thủ lịch tiêm chủng cho trẻ sơ sinh là yếu tố then chốt giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện cho bé ngay từ những năm đầu đời. Trong trường hợp ba mẹ vô tình bỏ lỡ một mũi tiêm nào đó, hãy chủ động liên hệ với trung tâm y tế hoặc bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và sắp xếp lịch tiêm bù kịp thời, đảm bảo hiệu quả phòng bệnh và duy trì miễn dịch cho trẻ.