Vắc xin zona thần kinh là biện pháp hiệu quả nhất giúp phòng ngừa bệnh zona – một bệnh do virus varicella-zoster gây ra, thường gặp ở người lớn tuổi hoặc người suy giảm miễn dịch. Tiêm vắc xin không chỉ giảm nguy cơ phát bệnh mà còn ngăn ngừa biến chứng đau thần kinh hậu zona kéo dài dai dẳng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về đối tượng nên tiêm, hiệu quả, tác dụng phụ và lưu ý quan trọng khi tiêm vắc xin zona thần kinh để bạn chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân.
Bài viết có sự tư vấn Y khoa của BS Lê Thị Minh Nguyệt – Quản lý Y khoa vùng 3 miền Trung – Tây Nguyên, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Vắc xin zona (giời leo) là chế phẩm sinh học có tính kháng nguyên, được nghiên cứu và sản xuất với mục đích giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh zona, một loại phát ban gây đau đớn, khó chịu trên da do sự tái hoạt động của virus Varicella Zoster.
Khi tiêm vắc xin vào cơ thể, vắc xin sẽ kích thích cơ thể sản sinh ra các kháng thể đặc hiệu, giúp ngăn chặn sự tái hoạt động của VZV. Điều này có nghĩa là ngay cả khi virus đã ẩn mình trong cơ thể từ trước đó, các kháng thể này sẽ bảo vệ người tiêm bằng cách ngăn cản virus tái xuất hiện và gây ra các triệu chứng bệnh zona. Nhờ vậy, vắc xin không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể cho người tiêm.
Vắc xin zona thần kinh là chế phẩm sinh học có tính kháng nguyên, được nghiên cứu và sản xuất với mục đích giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh zona.
Tiêm vắc xin zona thần kinh đúng lịch, đủ mũi sẽ mang đến những lợi ích tuyệt vời như:
Zona thần kinh không chỉ gây ra những cơn đau nhức dữ dội mà còn để lại những hậu quả nghiêm trọng như đau dây thần kinh sau zona, tổn thương mắt, thậm chí là liệt mặt. Nguy hiểm hơn, khoảng 1 – 4% bệnh nhân zona phải nhập viện cấp cứu. Tiêm vắc xin zona thần kinh là một cách hiệu quả để phòng ngừa bệnh zona. Vắc xin zona có hiệu quả 97% trong việc phòng ngừa bệnh zona ở người lớn khỏe mạnh từ 50 – 69 tuổi và hiệu quả 91% đối với người lớn từ 70 tuổi trở lên.
Tiêm vắc xin zona là biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh zona, giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và giảm nguy cơ biến chứng, từ đó cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống. Đặc biệt cần thiết cho người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Việc tiêm phòng zona nên được xem xét như một phần trong chiến lược chăm sóc sức khỏe tổng thể để bảo vệ bản thân khỏi căn bệnh này.
Vắc xin zona thần kinh hoạt động bằng cách kích thích hệ miễn dịch của cơ thể sản sinh kháng thể để chống lại virus Varicella Zoster (VZV) – tác nhân gây bệnh zona. Khi tiêm vắc xin, cơ thể sẽ nhận được một lượng nhỏ VZV đã được làm yếu hoặc các thành phần của VZV (không có khả năng gây bệnh). Hệ miễn dịch sẽ nhận diện các thành phần lạ này như một mối đe dọa và bắt đầu sản sinh ra kháng thể đặc hiệu chống lại VZV.
Kháng thể được sinh ra từ việc tiêm vắc xin đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ cho cơ thể, ngăn chặn sự tái hoạt động của VZV và từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh zona. Trong trường hợp virus tái hoạt động, những kháng thể đặc hiệu này sẽ nhanh chóng phát huy tác dụng, giúp làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh, rút ngắn thời gian mắc bệnh và giảm thiểu nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng.
Hiện nay, trên thế giới có 2 loại vắc xin zona thần kinh, bao gồm:
Vắc xin Shingrix được nghiên cứu, phát triển và sản xuất bởi tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học Glaxosmithkline (GSK) – Bỉ. Vắc xin Shingrix là vắc xin tái tổ hợp được bào chế ở dạng hỗn dịch tiêm, được cung cấp dưới dạng lọ đơn liều chứa thành phần kháng nguyên glycoprotein E (gE) của VZV đông khô và thành phần hỗn dịch bổ trợ AS01, giúp tăng cường đáp ứng miễn dịch chống lại VZV gấp hơn 3 lần so với chỉ có kháng nguyên đơn thuần, bảo vệ cơ thể khỏi những cơn đau nhức và biến chứng nguy hiểm do bệnh zona thần kinh gây ra.
Vắc xin Shingrix được chỉ định tiêm cho người lớn từ 50 tuổi trở lên (hệ miễn dịch bình thường) và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị…) với hiệu quả 97%, giảm biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra với hiệu quả cao lên đến hơn 90%. Vắc xin phòng zona thần kinh Shingrix không sử dụng cho trẻ em và không được khuyến cáo sử dụng để ngăn ngừa bệnh thủy đậu.
Vắc xin Shingrix có hiệu quả phòng bệnh trên 97%, giảm biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra với hiệu quả cao lên đến hơn 90%.
Vắc xin zona Zostavax được sản xuất bởi hãng dược MSD tại Mỹ, được thiết kế đặc biệt để ngăn ngừa bệnh zona do virus Varicella Zoster. Vắc xin Zostavax được khuyến nghị tiêm cho những người từ 50 tuổi trở lên và không được sử dụng cho trẻ em.
Cơ chế hoạt động của vắc xin là tăng cường khả năng bảo vệ tự nhiên của hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại virus VZV, từ đó ngăn chặn sự phát triển của các triệu chứng bệnh zona. Việc tiêm Zostavax không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn bảo vệ người tiêm khỏi các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra. Tính đến ngày 18/11/2020, vắc xin Zostavax đã không còn được sử dụng tại Hoa Kỳ.
Vắc xin zona thần kinh hiện có hai loại chính là vắc xin Zostavax và vắc xin Shingrix. Mặc dù đều hiệu quả trong việc phòng bệnh, nhưng mỗi loại vắc xin lại có lịch tiêm riêng, đòi hỏi người tiêm cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Cụ thể, số mũi và lịch tiêm của vắc xin zona thần kinh như sau:
Đối với người lớn từ 50 tuổi trở lên có hệ miễn dịch bình thường, có lịch tiêm vắc xin zona thần kinh Shingrix là 2 mũi, cách nhau 2 tháng.
Vắc xin phòng zona thần kinh đã được chứng minh có khả năng bảo vệ hiệu quả trong nhiều năm. Theo các nghiên cứu, người tiêm vắc xin zona thần kinh không cần phải tiêm nhắc lại, miễn là hệ miễn dịch của họ hoạt động bình thường. Điều này có nghĩa là vắc xin có thể duy trì khả năng ngăn ngừa bệnh zona trong thời gian dài, giúp giảm nguy cơ tái phát và các biến chứng liên quan. Tuy nhiên, hiệu quả cụ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào từng cá nhân và các yếu tố khác như độ tuổi và tình trạng sức khỏe.
Các đối tượng nên tiêm phòng vắc xin zona thần kinh bao gồm:
Để phòng ngừa zona thần kinh ở trẻ em, cách hiệu quả nhất hiện nay là tiêm vắc xin thủy đậu đúng lịch và tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên của trẻ.
Virus Varicella Zoster (VZV), nguyên nhân gây bệnh thủy đậu, cũng chính là tác nhân gây ra zona thần kinh. Khi trẻ được tiêm vắc xin thủy đậu, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể chống lại VZV, giúp bảo vệ không chỉ khỏi bệnh thủy đậu mà còn làm giảm khả năng virus tái hoạt động trong cơ thể. Nhờ đó, việc tiêm vắc xin thủy đậu không chỉ giúp phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh thủy đậu mà còn góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa zona thần kinh trong tương lai.
Chính vì vậy, những người chưa có miễn dịch với thủy đậu, đặc biệt là trẻ nhỏ nên ưu tiên tiêm vắc xin thủy đậu trước khi đủ tuổi, sau đó có thể tiêm vắc xin zona thần kinh để được bảo vệ toàn diện trước các bệnh lý do VZV gây ra.
Trẻ nhỏ nên tiêm vắc xin thủy đậu trước để phòng tạo ra kháng thể chống lại VZV, giúp bảo vệ khỏi bệnh thủy đậu và giảm khả năng virus tái hoạt động trong cơ thể.
Không phải ai cũng có thể tiêm vắc xin phòng bệnh zona. Theo khuyến cáo, một số đối tượng chống chỉ định và nên hoãn tiêm vắc xin phòng bệnh zona thần kinh bao gồm:
Giống như tất cả các loại vắc xin/thuốc khi được đưa vào cơ thể để chống lại virus/vi khuẩn, người được tiêm vắc xin phòng bệnh zona cũng có khả năng gặp phải các phản ứng sau tiêm tại chỗ hoặc toàn thân, thường nhẹ không đáng lo và sẽ tự khỏi sau vài ngày. Một số tác dụng của vắc xin zona thần kinh như:
Mặc dù các phản ứng quá mẫn sau khi tiêm vắc xin zona thần kinh là điều hiếm gặp, nhưng vẫn có khả năng xảy ra. Vì vậy, nếu gặp phải bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau tiêm, như phát ban, khó thở hoặc sưng phù, hãy ngay lập tức liên hệ với bác sĩ hoặc đến trung tâm y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Sau khi tiêm vắc xin zona, người tiêm có thể gặp một số tác dụng phụ như đau, sưng, đỏ vị trí tiêm.
Hiện nay, giá vắc xin phòng bệnh zona có giá dao động từ 3.700.000 – 3.900.000 đồng cho mỗi mũi tiêm. Tuy nhiên, đây chỉ là mức giá tham khảo, vì chi phí thực tế có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Những yếu tố này bao gồm cơ sở tiêm chủng, chính sách ưu đãi, cách định giá của từng trung tâm và các biến động trong nguồn cung. Do đó, người dân nên tìm hiểu kỹ lưỡng và hỏi rõ thông tin trước khi quyết định tiêm vắc xin.
Để biết bảng giá vắc xin zona thần kinh tại Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, Quý Khách hàng có thể truy cập tại đây! Ngoài ra, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua hotline 028.7102.6595 hoặc liên hệ qua fanpage VNVC – Trung tâm tiêm chủng Trẻ em & Người lớn để được tư vấn chi tiết về giá tiêm cũng như các thông tin liên quan đến vắc xin phòng zona thần kinh.
Với nhiều năm kinh nghiệm và có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với nhiều hãng vắc xin, dược phẩm hàng đầu thế giới như GSK, Sanofi Pasteur, Pfizer, Merck, AstraZeneca, Abbott, Takeda…, VNVC được quyền đàm phán, nhập khẩu trực tiếp đa dạng các loại vắc xin chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu tiêm chủng cho mọi lứa tuổi. Tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc đều có số lượng lớn vắc xin zona thần kinh chính hãng, chất lượng, đáp ứng được nhu cầu tiêm chủng ngày càng cao của người dân.
100% vắc xin tại VNVC đều được bảo quản trong kho lạnh đạt chuẩn GSP chất lượng cao, tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo vắc xin luôn được bảo quản trong điều kiện tối ưu từ 2 – 8 độ C theo đúng yêu cầu nghiêm ngặt của nhà sản xuất.
Tại VNVC, 100% Khách hàng đều được chăm sóc tận tình từ khâu thăm khám sàng lọc, tiêm chủng đến theo dõi sức khỏe sau tiêm. Tất cả bác sĩ tại VNVC đều có trình độ chuyên môn cao, tay nghề giỏi, khám sức khỏe toàn diện, tư vấn kỹ lưỡng và chỉ định tiêm chủng phù hợp với từng Khách hàng. Quá trình tiêm chủng được thực hiện bởi các điều dưỡng viên chuyên nghiệp, đảm bảo tiêm nhẹ nhàng, êm ái.
Đặc biệt, VNVC cam kết mang đến cho Khách hàng mức giá vắc xin ổn định, không tăng giá kể cả trong những thời điểm khan hiếm. Bên cạnh đó, VNVC còn thường xuyên triển khai các chương trình ưu đãi giá hấp dẫn và các hình thức thanh toán linh hoạt như “Tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau” không lãi suất, hỗ trợ chia nhỏ gói thanh toán thành nhiều lần… giúp mọi người dễ dàng tiếp cận dịch vụ tiêm chủng chất lượng cao.
VNVC sở hữu kho lạnh đạt chuẩn GSP chất lượng cao, tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo vắc xin luôn được bảo quản trong điều kiện tối ưu từ 2 – 8 độ C.
Chủ động tiêm vắc xin zona thần kinh tại hệ thống VNVC giúp bạn ngăn ngừa bệnh hiệu quả, tránh biến chứng đau thần kinh kéo dài, đặc biệt ở người lớn tuổi. VNVC cung cấp vắc xin chính hãng, bảo quản tiêu chuẩn quốc tế, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và quy trình tiêm an toàn. Đặt lịch ngay để bảo vệ bản thân và gia đình trước khi quá muộn – số lượng vắc xin luôn có hạn, tiêm sớm lợi ích càng lớn.