Tiêm uốn ván cho bà bầu là một bước chăm sóc thai kỳ quan trọng, giúp phòng ngừa hiệu quả bệnh uốn ván sơ sinh – nguyên nhân gây tử vong cao ở trẻ. Vắc xin uốn ván không chỉ bảo vệ mẹ mà còn truyền kháng thể cho thai nhi ngay từ trong bụng. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ lịch tiêm phù hợp theo từng giai đoạn thai kỳ. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về thời điểm tiêm, loại vắc xin và những lưu ý quan trọng giúp mẹ bầu an tâm trong suốt quá trình mang thai.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo – Quản lý Y khoa vùng 4 – Hồ Chí Minh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
Có. Mẹ bầu bắt buộc nên tiêm uốn ván trong thai kỳ, trừ khi đã được tiêm đủ và đúng lịch trong vòng 5–10 năm gần nhất theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Tiêm uốn ván cho bà bầu là biện pháp cần thiết để ngăn ngừa uốn ván rốn sơ sinh – bệnh lý nguy hiểm có tỷ lệ tử vong trên 90%. Trực khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) tồn tại phổ biến trong môi trường, có thể xâm nhập vào cơ thể mẹ qua dụng cụ y tế hoặc đường sinh dục, rồi lây sang trẻ qua dây rốn. Theo WHO, mỗi năm có khoảng 500.000 trẻ sơ sinh tử vong vì uốn ván, chủ yếu tại các nước đang phát triển. Việc tiêm phòng đúng lịch giúp tạo kháng thể bảo vệ mẹ và truyền miễn dịch cho thai nhi ngay từ trong bụng.
Tại Việt Nam, chương trình tiêm uốn ván cho bà bầu được triển khai từ năm 1992, góp phần giúp nước ta loại trừ uốn ván sơ sinh quy mô huyện từ năm 2005 với tỷ lệ mắc dưới 1/1000 trẻ. Khi được tiêm đủ mũi, cơ thể mẹ sẽ tạo kháng thể chống lại trực khuẩn uốn ván. Những kháng thể này không chỉ bảo vệ sản phụ trong lúc sinh mà còn truyền sang con qua nhau thai, giúp bé miễn dịch hiệu quả trong những tháng đầu đời. Các chuyên gia y tế khuyến cáo mẹ bầu cần tiêm đầy đủ, đúng lịch để bảo vệ sức khỏe bản thân và thai nhi.
Bệnh uốn ván do trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết trầy xước và vết thương hở.
Hiện nay, Việt Nam cấp phép và lưu hành 3 loại vắc xin phòng uốn ván cho phụ nữ chuẩn bị mang thai và phụ nữ đang mang thai. Cụ thể là:
Theo lịch tiêm uốn ván cho bà bầu thì phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin uốn ván trước khi mang thai hoặc trong một giai đoạn nhất định của thai kỳ, có thể vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ (mũi vắc xin có thành phần uốn ván cuối nên tiêm trước ngày dự sinh tối thiểu 1 tháng). Đồng thời nên tiêm nhắc lại sau mỗi 5-10 năm để củng cố hệ miễn dịch trước tác nhân gây bệnh nguy hiểm.
Theo lịch tiêm uốn ván cho bà bầu thì bà bầu nên tiêm vắc xin uốn ván trước khi mang thai hoặc trong một giai đoạn nhất định của thai kỳ.
Tùy theo lịch sử tiêm phòng vắc xin có thành phần uốn ván mà phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (từ 15-35 tuổi) sẽ có số mũi tiêm uốn ván trong thai kỳ khác nhau. Dưới đây là lịch tiêm uốn ván cho phụ nữ và phụ nữ có thai vào các khoảng thời gian quy định cụ thể như sau:
Lịch tiêm uốn ván cho phụ nữ có thai (áp dụng theo thông tư 10/2024/TT-BYT): Theo Thông tư 10/2024/TT-BYT có hiệu lực từ ngày 01/8/2024, lịch tiêm uốn ván cho phụ nữ có thai được quy định như sau:
Lưu ý: Từ mũi thứ 2 trở đi, cần tiêm trước ngày dự kiến sinh tối thiểu 2 tuần để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh cho cả mẹ và bé.
Việc tuân thủ lịch tiêm uốn ván cho bà bầu là biện pháp quan trọng nhằm phòng ngừa uốn ván sơ sinh, bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và trẻ sơ sinh.
Phụ nữ mang thai cần tuân thủ lịch tiêm uốn ván cho bà bầu để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
Hiện nay, ngoài ngừa uốn ván sơ sinh, để bảo vệ phòng ho gà cho bé trong giai đoạn đầu đời, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và khi mang thai có thể chủ động tiêm phòng vắc xin phối hợp có thành phần bạch hầu, ho gà, uốn ván để chủ động phòng bệnh. Lịch tiêm vắc xin và khoảng cách giữa các liều tiêm được quy định cụ thể như sau:
Tùy theo lịch sử tiêm ngừa uốn ván mà phụ huynh có thể tiêm theo các gói vắc xin theo hướng dẫn bên dưới, trong đó nên có ít nhất 01 mũi vắc xin có thành phần Tdap (Bạch hầu – Ho gà – Uốn ván) trong mỗi thai kỳ:
Lịch sử tiêm vắc xin có thành phần uốn ván | Gói vắc xin |
Chưa tiêm/không rõ/ (chưa tiêm đủ 3 mũi cơ bản (kiểm tra lịch sử tiêm chủng: Sổ, phiếu tiêm chủng) | – Lựa chọn 1: Tdap – Tdap – Tdap
– Lựa chọn 2: Tdap – Td/TT – Tdap – Lựa chọn 3: Td/TT – Td/TT – Tdap (2 mũi đầu tiên tiêm trước thai kỳ – mũi 3 tiêm trong thai kỳ ưu tiên vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ) |
Đã tiêm đủ 3 mũi cơ bản (Khi dưới 1 tuổi) | – Lựa chọn 1: Tdap – Tdap
– Lựa chọn 2:Td/TT – Tdap (01 mũi tiêm trước thai kỳ – 01 mũi tiêm trong thai kỳ hoặc có thể tiêm 2 mũi trong thai kỳ (chỉ với lựa chọn 2) |
Đã tiêm đủ 3 mũi cơ bản (Khi dưới 1 tuổi) và ít nhất 1 liều nhắc lại | – Lựa chọn 1: Tdap – Tdap (nếu đã tiêm vắc xin có thành phần uốn ván ≥ 10 năm)
– Lựa chọn 2: 1 Tdap (trong thai kỳ, nếu đã tiêm vắc xin có thành phần uốn ván < 10 năm) (Đối với lựa chọn 01 sẽ tiêm 01 mũi trước mang thai và 01 mũi trong thai kỳ) |
Nên có 1 mũi Tdap trong mỗi thai kỳ vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ (mũi vắc xin có thành phần uốn ván cuối nên tiêm trước ngày dự sinh tối thiểu 1 tháng) và lịch tiêm cụ thể như sau:
Lịch sử tiêm vắc xin có thành phần uốn ván | Gói vắc xin |
Chưa tiêm/không rõ/chưa tiêm đủ 3 mũi | – Mũi 1: Td/TT
– Mũi 2: Tdap cách mũi 1 ít nhất 1 tháng |
Đã tiêm đủ 3 mũi cơ bản (Khi dưới 1 tuổi) | – Mũi 1: Td/TT
– Mũi 2: Tdap cách mũi 1 1 tháng |
Đã tiêm đủ 3 mũi cơ bản (Khi dưới 1 tuổi) và ít nhất 1 liều nhắc lại | – 1 mũi Tdap trong thai kỳ cách mũi vắc xin có thành phần uốn ván trước đó ≥ 6 tháng |
KHÔNG! VẮC XIN UỐN VÁN RẤT AN TOÀN! Trước khi được cấp phép và lưu hành rộng rãi trên thế giới, vắc xin uốn ván đã phải trải qua quá trình thử nghiệm lâm sàng rất nghiêm ngặt để đánh giá về hiệu quả, kiểm tra độ an toàn và đảm bảo đạt những tiêu chuẩn, yêu cầu khắt khe của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Viện Kiểm định quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế.
Cho đến nay, các nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu và chứng minh rằng việc tiêm vắc xin uốn ván đầy đủ và đúng lịch trong thai kỳ không làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thai nhi, mà ngược lại còn giúp bảo vệ sức khỏe cho cả bà bầu và thai nhi một cách toàn diện.
Tiêm vắc xin uốn ván đầy đủ và đúng lịch trong thai kỳ không làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển của thai nhi.
Tùy cơ địa của từng mẹ bầu, các phản ứng phụ khi tiêm uốn ván sẽ khác nhau. Dưới đây là một số phản ứng phụ thông thường và hiếm gặp mà các mẹ bầu nên biết trước khi tiêm loại vắc xin này.
Các phản ứng mức độ nhẹ có thể gặp ở bất cứ ai sau khi tiêm uốn ván như:
Các phản ứng mức độ nghiêm trọng (rất hiếm khi xảy ra) sau khi tiêm uốn ván như:
Nguyên tắc vàng sau tiêm chủng là người được tiêm cần ở lại điểm tiêm chủng ít nhất 30 phút để được theo dõi sức khỏe và các phản ứng sau tiêm. Bởi đây là khoảng thời gian quan trọng có thể xảy ra các phản ứng sau tiêm sớm và nặng, như phản ứng phản vệ. Do đó, nếu xuất hiện các phản ứng phụ nghiêm trọng như trên thì cần thông báo ngay cho nhân viên y tế để được can thiệp và xử lý kịp thời, đảm bảo an toàn cho mẹ bầu và thai nhi.
Với thắc mắc bà bầu chỉ tiêm 1 mũi uốn ván có sao không thì câu trả lời là tiêm 1 mũi uốn án vẫn có thể tạo ra miễn dịch đặc hiệu chống lại trực khuẩn gây bệnh nhưng hiệu quả bảo vệ không cao. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, các chị em phụ nữ nên tuân thủ đúng theo lịch tiêm uốn ván cho bà bầu mới giúp vắc xin phát huy tối đa công dụng bảo vệ của chúng. Mặt khác, để củng cố hệ miễn dịch giúp phòng ngừa bệnh uốn ván suốt đời, chuyên gia cũng khuyến cáo nên tiêm nhắc vắc xin có thành phần uốn ván sau mỗi 5-10 năm.
Bà bầu không tiêm phòng uốn ván có nguy cơ cao mắc uốn ván sản khoa – tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng xảy ra trong thai kỳ hoặc sau sinh, do trực khuẩn uốn ván xâm nhập qua tử cung. Nhiễm độc tố từ vi khuẩn này có thể gây tử vong cho mẹ và ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi, bao gồm nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc nhiễm trùng sơ sinh.
Ở trẻ sơ sinh, uốn ván thường xâm nhập qua vết cắt dây rốn, gây ra uốn ván rốn sơ sinh – một biến chứng cực kỳ nguy hiểm với tỷ lệ tử vong rất cao. Nếu mẹ không tiêm vắc xin đúng và đủ liều, thai nhi sẽ không được nhận kháng thể bảo vệ qua nhau thai, khiến bé dễ mắc bệnh trong giai đoạn đầu đời.
Thống kê tại Bình Phước cho thấy 88,7% sản phụ không tiêm uốn ván đầy đủ, đồng thời 67,9% sinh tại nhà – yếu tố làm gia tăng ca mắc uốn ván sơ sinh. Do đó, tiêm uốn ván cho bà bầu đúng lịch không chỉ giúp phòng bệnh hiệu quả mà còn được WHO khuyến cáo như một biện pháp bắt buộc để bảo vệ mẹ và trẻ sơ sinh, đặc biệt tại vùng nguy cơ cao.
Hệ thống tiêm chủng VNVC tự hào là địa chỉ tiêm chủng Uy tín – An toàn – Chất lượng hàng đầu Việt Nam được hàng triệu gia đình Việt tin tưởng lựa chọn. VNVC đảm bảo cung ứng đầy đủ các loại vắc xin thế hệ mới phòng bệnh uốn ván cho bà bầu và trẻ sơ sinh với chi phí bình ổn, cam kết không tăng giá bao gồm các vắc xin như Adacel (Canada), Boostrix (Bỉ), vắc xin giải độc tố uốn ván hấp phụ VAT (Việt Nam) và các loại vắc xin quan trọng khác cho trẻ em và người lớn.
VNVC sở hữu gần 200 trung tâm trên toàn quốc cùng hệ thống 4 kho lạnh tổng chuẩn GSP tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng, bảo quản trên 400 triệu liều vắc xin ở 2–8°C theo đúng tiêu chuẩn nhà sản xuất. Hệ thống xe lạnh và thiết bị vận chuyển chuyên dụng giúp vắc xin luôn đạt chất lượng tối ưu trước khi sử dụng. Khi tiêm uốn ván cho bà bầu tại VNVC, khách hàng được đảm bảo an toàn tuyệt đối với phòng xử trí phản ứng sau tiêm đạt chuẩn, trang bị đầy đủ thiết bị y tế, sẵn sàng ứng phó các tình huống khẩn cấp.
VNVC sở hữu 4 kho lạnh tổng đạt chuẩn GSP có khả năng lưu trữ và bảo quản đến hơn 400 triệu liều vắc xin ở cùng một thời điểm.
100% bác sĩ và điều dưỡng tại VNVC đều có chứng chỉ An toàn tiêm chủng, được đào tạo đầy đủ về kiến thức và thực hành an toàn tiêm chủng. Các quy trình thao tác trước, trong và sau tiêm đều được thực hiện và giám sát chặt chẽ bởi hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn cao, đảm bảo an toàn tối đa cho Khách hàng.
Để được tư vấn, đặt lịch tiêm chủng vắc xin, đăng ký gói vắc xin uốn ván hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:
Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:
Bên cạnh thắc mắc lịch tiêm uốn ván cho bà bầu khi nào thì nhiều mẹ bầu còn có chung băn khoăn là giá tiêm vắc xin uốn ván tại VNVC là bao nhiêu, cách đăng ký tiêm như thế nào để tiêm chủng nhanh chóng và thuận tiện nhất?
Hiện nay, giá vắc xin Vắc xin Adacel (Canada) được niêm yết công khai trên bảng giá tiêm chủng VNVC là 775.000 VNĐ, vắc xin Boostrix (Bỉ) có giá là 795.000 VNĐ và vắc xin uốn ván hấp phụ VAT (Việt Nam) là 149.000 VNĐ. Tuy nhiên, mức giá này có thể thay đổi theo từng thời điểm, Quý Khách hàng có thể gọi tới hotline 028 7102 6595 hoặc liên hệ trực tiếp Fanpage Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn VNVC để được tư vấn chi tiết.
Quý Khách hàng cũng có thể theo dõi Bảng giá tiêm chủng VNVC được niêm yết công khai, cam kết bình ổn giá trên toàn hệ thống, miễn phí khám và nhiều tiện ích tại đây.
Để đăng ký đặt mua vắc xin uốn ván cho bà bầu tại VNVC có thể thực hiện qua các cách sau:
Liên hệ Hotline 028 7102 6595 để được tư vấn lịch tiêm uốn ván cho bà bầu và hỗ trợ đăng ký nhanh chóng.
Đến bất kỳ trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để đăng ký tiêm trực tiếp tại quầy dịch vụ.
Khách hàng có thể đăng ký đặt giữ vắc xin uốn ván cho bà bầu thông qua ứng dụng “Trợ lý tiêm chủng” – App VNVC.
Để quá trình tiêm vắc xin uốn ván cho bà bầu tại VNVC diễn ra thuận lợi, người đi tiêm cần lưu ý các vấn đề sau:
Trước khi tiến hành tiêm chủng, người được tiêm sẽ được khám sàng lọc để phát hiện sớm các bất thường liên quan đến sức khỏe nhằm mục đích giúp bác sĩ có căn cứ để chỉ định tiêm vắc xin, tạm hoãn hay không được tiêm vắc xin. Do đó, mẹ bầu khi đi tiêm cần mang đầy đủ giấy tờ tùy thân, sổ tiêm chủng, sổ khám bệnh để trao đổi các thông tin cần thiết với bác sĩ đảm bảo quá trình tiêm chủng diễn ra thuận lợi, an toàn và hiệu quả.
Người được tiêm cần tuân thủ và thực hiện đúng các chỉ dẫn của nhân viên y tế, cần hiểu rõ các “Quy định an toàn tiêm chủng” để cùng đối chiếu với việc thực hành an toàn tiêm chủng của điều dưỡng, kiểm tra thông tin vắc xin trước khi tiêm (loại vắc xin, nhà sản xuất, hạn sử dụng, cách thức sử dụng, màu sắc của vắc xin…).
Sau khi tiêm uốn ván cho bà bầu, người được tiêm cần ở lại điểm tiêm ít nhất 30 phút để theo dõi phản ứng sau tiêm. Đây là thời gian quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Sau đó, mẹ bầu nên tiếp tục theo dõi sức khỏe tại nhà trong vòng 24–48 giờ. Nếu xuất hiện các triệu chứng như khó thở, thở khò khè, sốt, nổi mẩn, da đổi màu, chóng mặt, nôn trớ hoặc mệt mỏi bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời theo đúng hướng dẫn của nhân viên y tế.
Tiêm uốn ván cho bà bầu là bước quan trọng giúp bảo vệ mẹ và thai nhi khỏi nguy cơ mắc uốn ván rốn sơ sinh. Việc tiêm đúng lịch, đủ mũi sẽ tạo miễn dịch bền vững, đảm bảo an toàn trong thai kỳ và khi sinh nở. Để được tư vấn lịch tiêm phù hợp và tiêm chủng an toàn với vắc xin chính hãng, mẹ bầu có thể đến hệ thống tiêm chủng VNVC trên toàn quốc. Đặt lịch tiêm uốn ván cho bà bầu tại VNVC ngay hôm nay để chủ động bảo vệ sức khỏe mẹ và bé từ sớm.