Đau mắt đỏ: Dấu hiệu, nguyên nhân, điều trị và lưu ý cần biết

18/12/2024 Theo dỗi Nutrihome trên google news Tác giả: Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome
Tư vấn chuyên môn bài viết
Chức Vụ: Bác sĩ Dinh dưỡng
Khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM

Đau mắt đỏ có thể xảy ra ở bất kỳ ai, không phân biệt tuổi tác hay giới tính. Thời điểm dễ bị mắc bệnh đau mắt đỏ là lúc giao mùa từ hạ sang thu. Tìm hiểu dấu hiệu đau mắt đỏ và cách phòng trị sẽ giúp mọi người chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Bị đau mắt đỏ nguyên nhân là gì? Cách điều trị ra sao? Mời bạn cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu về đau mắt đỏ và những lưu ý cần biết trong bài viết sau.

đau mắt đỏ

Bất kỳ ai cũng có thể bị đau mắt đỏ, không phân biệt tuổi tác, giới tính

Đau mắt đỏ là gì?

Đau mắt đỏ là tên thường gọi của bệnh viêm kết mạc (conjunctivitis), cụ thể là tình trạng sưng viêm ở kết mạc. Trong đó, kết mạc là lớp mô bao quanh tròng trắng của mắt nhưng không bao phủ giác mạc, nằm bên dưới mí mắt. Đau mắt đỏ có thể diễn ra ở một hoặc hai mắt cùng lúc.

Dấu hiệu đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ khiến cho tròng trắng của mắt chuyển sang màu đỏ hoặc màu hồng. Những dấu hiệu chung của bệnh đau mắt đỏ là:

  • Đau mắt
  • Cảm thấy ngứa, cộm ở mắt.
  • Cảm giác nóng rát hoặc đau nhẹ ở mắt.
  • Chảy nước mắt, nhiều gỉ mắt.
  • Tiết dịch ở mắt. Dịch tiết đặc hơn nước mắt bình thường, có màu vàng, xanh hoặc trắng, có thể tạo thành lớp vảy vào ban đêm, khiến mi mắt hoặc lông mi dính với nhau vào sáng hôm sau.
  • Mí mắt bị sưng, trông như có cục u.
  • Mắt nhìn không rõ nét.
  • Nhạy cảm với ánh sáng.
  • Có thể kèm theo cơn sốt nhẹ, nổi hạch ở tai. Dấu hiệu này thường có ở trẻ em.
Dấu hiệu đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ vừa khiến tròng mắt có màu đỏ, vừa gây ra cảm giác khó chịu ở mắt

Nguyên nhân đau mắt đỏ là gì?

Nguyên nhân gây bệnh đau mắt đỏ có thể là do virus hoặc vi khuẩn, bị dị ứng. Một số trường hợp mắc bệnh khác là do kích ứng, chẳng hạn như có dị vật trong mắt, hóa chất bắn vào mắt, ống dẫn nước mắt bị tắc… (1)

1. Đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn

Hầu hết trường hợp bị đau mắt đỏ do virus là bởi virus Adenovirus gây ra. Ngoài ra, virus Herpes simplex, virus Varicella-zoster, vi khuẩn Staphylococcus, Streptococcus… cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến viêm kết mạc.

Bên cạnh các dấu hiệu cơ bản, đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn còn gây đau họng kèm một số triệu chứng giống như bệnh cảm lạnh. Ban đầu, người bệnh chỉ đau ở một bên mắt, trong vòng 24-48 giờ tiếp theo bị ảnh hưởng mắt còn lại. Tốc độ lây bệnh sang mắt khác sẽ tùy thuộc vào sức đề kháng và yếu tố chủ quan từ phía người bệnh.

2. Đau mắt đỏ do dị ứng

Là phản ứng của cơ thể trước các tác nhân gây dị ứng, ví dụ như phấn hoa, bụi, lông mèo… Khi tiếp xúc với các chất gây dị ứng, cơ thể sẽ sản sinh ra kháng thể immunoglobulin E (IgE), kích hoạt tế bào trong niêm mạc mắt và đường hô hấp để giải phóng chất gây viêm histamine khiến cho mắt bị đỏ.

Bệnh đau mắt đỏ dị ứng gây ngứa mắt dữ dội, chảy nước mắt, hắt hơi, chảy nước mũi… Tác nhân gây dị ứng ở mỗi người sẽ khác nhau, phụ thuộc phần lớn vào cơ địa.

3. Đau mắt đỏ do kích ứng

Hóa chất bắn vào mắt, vật lạ rơi vào mắt… cũng là một trong những nguyên nhân gây đau mắt đỏ. Các triệu chứng có thể bao gồm tiết dịch nhầy ở mắt, chảy nước mắt…

Nếu rửa mắt không giải quyết được cảm giác khó chịu, cần nhanh chóng liên hệ bác sĩ để thăm khám. Vì hóa chất bắn vào mắt hoặc dị vật ở trong mắt quá lâu có thể gây tổn thương mắt vĩnh viễn.

Dụi mắt quá nhiều lần, va đập hoặc té ngã làm tụ máu bầm ở mắt cũng có thể khiến cho mắt bị đau và đỏ. Tuy nhiên, đây là dạng chấn thương ở mắt, không phải đau mắt đỏ do bệnh lý.

Nguyên nhân đau mắt đỏ là gì?

Bệnh đau mắt đỏ có thể do virus, vi khuẩn, dị ứng hoặc kích ứng gây ra

Đau mắt đỏ có lây không?

Bị đau mắt đỏ có lây hay không sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Nếu bệnh đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn có thể lây lan từ người này sang người khác. Trường hợp đau mắt đỏ do bị dị ứng hoặc kích ứng thì không lây nhiễm, vì nguyên nhân gây bệnh phụ thuộc vào cơ địa và sức khỏe cá nhân.

Bị đau mắt đỏ do virus, vi khuẩn có tốc độ lây lan khá nhanh, các con đường lây truyền bệnh có thể là:

  • Tiếp xúc với dịch cơ thể của người bị bệnh trong lúc nói chuyện, hắt hơi…
  • Dùng chung vật dụng sinh hoạt hoặc tiếp xúc chung bề mặt với người bệnh, ví dụ như khăn mặt.
  • Chạm tay vào điện thoại, nút bấm thang máy, chìa khóa, tay nắm cửa… rồi đưa tay lên mắt nhưng chưa vệ sinh sạch sẽ.
  • Dùng nguồn nước như hồ bơi, ao hồ… có chứa mầm bệnh.

Không thường xuyên rửa tay hoặc có thói quen đưa tay chạm vào mắt, mũi, miệng… sẽ làm tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh đau mắt đỏ. So với người lớn, trẻ em dễ bị lây đau mắt đỏ hơn. Bởi vì trẻ chưa thực sự ý thức về tầm quan trọng của vệ sinh, nên rất dễ bị nhiễm bệnh ở trường học, hoặc lây bệnh cho bạn học khác.

Đau mắt đỏ có nguy hiểm không?

Đa số trường hợp bị đau mắt đỏ không phải là tình trạng nguy hiểm. Tuy nhiên, đau mắt đỏ lâu ngày không khỏi sẽ làm ảnh hưởng sinh hoạt thường nhật, nặng hơn có thể gây tổn thương mắt vĩnh viễn, thậm chí dẫn đến mù lòa nếu để lâu nhưng không điều trị. (2)

Một vài biến chứng có thể xảy ra nếu không kịp thời can thiệp và xử lý các triệu chứng đau mắt đỏ là:

  • Viêm màng bồ đào: Virus herpes simplex, virus varicella-zoster… xâm nhập vào kết mạc và gây đau mắt đỏ. Nếu không điều trị, chúng tiếp tục tấn công vào mống mắt, thể mi và hắc mạc dẫn đến viêm màng bồ đào. Bệnh gây đỏ và đau mắt, nhìn mờ, thay đổi hình dạng đồng tử… (3)
  • Viêm giác mạc: Viêm kết mạc lâu ngày không chữa trị có thể dẫn đến viêm giác mạc, là tình trạng sưng phù hoặc viêm ở giác mạc. Bệnh làm ảnh hưởng thị lực, mắt có màu đỏ ngầu,… (4)

Không phải tất cả trường hợp bị đau mắt đỏ đều gặp biến chứng nguy hiểm. Bệnh chỉ có thể tiến triển nặng nếu không điều trị hoặc điều trị không đúng cách. Nếu phát hiện biểu hiện đau mắt đỏ và điều trị đúng cách, mắt có thể khỏe mạnh như ban đầu. Vì vậy, mọi người không nên chủ quan khi mắc bệnh.

Đau mắt đỏ có nguy hiểm không?

Nếu không điều trị, bệnh đau mắt đỏ có thể chuyển biến nặng hơn

Phương pháp chẩn đoán đau mắt đỏ

Để chẩn đoán và đánh giá biểu hiện đau mắt đỏ, bác sĩ cần thực hiện một vài cuộc kiểm tra lâm sàng. Khi kiểm tra, bác sĩ sẽ đặc biệt chú trọng quan sát phần kết mạc và các mô xung quanh. Cụ thể:

  • Tìm hiểu tiền sử bệnh lý của người bệnh, xác định thời điểm bắt đầu có triệu chứng bất thường.
  • Tìm hiểu tình trạng sức khỏe của người bệnh và yếu tố môi trường xung quanh có liên quan đến bệnh đau mắt đỏ.
  • Kiểm tra thị lực của người bệnh để xem có bị ảnh hưởng bởi đau mắt đỏ hay không.
  • Sử dụng ánh sáng mạnh để đánh giá kết mạc và mô mắt, quan sát bằng hình ảnh phóng đại.
  • Đánh giá kết cấu bên trong của mắt để kiểm tra có mô nào bị ảnh hưởng hay không.

Ngoài kiểm tra lâm sàng, bác sĩ còn có thể chỉ định một vài xét nghiệm bổ sung để chẩn đoán tình trạng đau mắt đỏ chính xác hơn. Xét nghiệm có thể là nuôi cấy hoặc phết mô kết mạc. Hai phương pháp xét nghiệm này áp dụng đối với trường hợp nghi ngờ viêm kết mạc mãn tính hoặc không đáp ứng với các cuộc điều trị trước đó.

Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ có thể xác định nguyên nhân gây đau mắt đỏ và định hướng điều trị thích hợp, rút ngắn thời gian lành bệnh. (5)

Phương pháp chẩn đoán đau mắt đỏ

Bác sĩ sẽ kiểm tra mắt kỹ lưỡng để xác định nguyên nhân và định hướng điều trị đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ có tự khỏi không?

Tuỳ vào nguyên nhân và mức độ, bệnh có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, người bệnh không nên chủ quan mà cần can thiệp ngay khi phát hiện biểu hiện đau mắt đỏ ban đầu. Điều trị sớm giúp lành bệnh nhanh hơn so với việc chờ bệnh tự khỏi, hạn chế tình trạng bệnh trở nặng.

Khi có cách điều trị hợp lý, đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn gây ra có thể hết sau 7-14 ngày. Ở trường hợp bị đau mắt đỏ do dị ứng, thời gian khỏi bệnh tùy thuộc vào khoảng cách, sự hạn chế tiếp xúc giữa người bệnh và tác nhân gây dị ứng. Nếu bị đau mắt đỏ do có dị vật rơi vào mắt, khi loại bỏ dị vật thì tình trạng đau mắt đỏ có thể tự khỏi, tuy nhiên, vẫn nên đến bệnh viện để kiểm tra xem mô mắt có bị tổn thương hay không.

Bệnh đau mắt đỏ chia thành đau mắt đỏ cấp tính và đau mắt đỏ mãn tính. Trong đó, đau mắt đỏ cấp tính là tình trạng bệnh ngắn hạn, kéo dài dưới bốn tuần. Đau mắt đỏ mãn tính là tình trạng bệnh dài hạn, kéo dài hơn bốn tuần. Dù là dạng đau mắt đỏ nào cũng nên chủ động điều trị bệnh hơn là chờ bệnh tự khỏi.

Cách trị đau mắt đỏ như thế nào?

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và thể trạng người bệnh, bác sĩ sẽ cân nhắc phương pháp trị bệnh đau mắt đỏ thích hợp.

  • Đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn: Người bệnh có thể dùng thuốc kháng sinh, thuốc kháng virus theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là trường hợp bị đau mắt, có mủ dính trong mắt cả ngày. Trong thời gian điều trị, người bệnh có thể sử dụng thêm thuốc nhỏ mắt. Sau khi các triệu chứng đã được cải thiện, người bệnh vẫn cần tiếp tục uống thuốc theo đúng đơn bác sĩ đã kê.
  • Đau mắt đỏ do dị ứng: Trước tiên cần loại bỏ tác nhân gây dị ứng ra khỏi cơ thể người bệnh, ví dụ như phấn hoa, lông mèo… hoặc đưa người bệnh tránh xa nguồn gây dị ứng. Bác sĩ có thể đề nghị kết hợp nhiều loại thuốc để điều trị bệnh, trong đó có thuốc trị dị ứng và thuốc nhỏ mắt. Khi dùng thuốc, người bệnh cần tuân theo sự hướng dẫn và các lưu ý của bác sĩ.
  • Đau mắt đỏ do kích ứng: Tác nhân kích ứng có thể gây đau mắt đỏ là dị vật, hóa chất… Ngoài rửa mắt bằng nước sạch để loại bỏ tác nhân gây hại, người bệnh nên liên hệ bác sĩ để kiểm tra, nhất là đối với trường hợp bị thuốc tẩy, hóa chất có tính axit dây vào mắt…

Khi bị đau mắt đỏ không nên tự điều trị tại nhà trừ khi có chỉ định chính thức từ phía bác sĩ. Nếu điều trị dài ngày nhưng các triệu chứng không thuyên giảm, cần quay lại để bác sĩ kiểm tra một lần nữa. Không nên để triệu chứng đau mắt đỏ trở nặng mới bắt đầu điều trị vì có thể phải đối mặt với biến chứng nặng nề. Điều trị nhằm mục đích rút ngắn thời gian bệnh, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm và hạn chế nguy cơ lây nhiễm đau mắt đỏ cho người khác.

Để hỗ trợ điều trị tốt hơn, người bệnh có thể áp dụng liệu pháp chườm nóng, chườm lạnh để cải thiện tình trạng sưng đau ở mắt, đồng thời giúp tinh thần thư giãn.

Cách trị đau mắt đỏ như thế nào?

Nên sử dụng thêm thuốc nhỏ mắt theo chỉ định của bác sĩ để điều trị đau mắt đỏ hiệu quả hơn

Đau mắt đỏ có bị lại không?

Người bị đau mắt đỏ có thể bị lại, thậm chí nhiều lần trong năm. Đối với dạng đau mắt đỏ do virus, thời gian nhiễm bệnh lại sẽ trên hai tháng sau lần bệnh trước. Bởi lẽ, kháng thể của cơ thể chỉ duy trì khả năng bảo vệ trong khoảng hai tháng đối với một số loại virus nhất định; còn bệnh đau mắt đỏ là do nhiều loại virus, vi khuẩn gây ra.

Đối với trường hợp viêm kết mạc do dị ứng hoặc kích ứng, nếu người bệnh tiếp tục phơi nhiễm với các tác nhân gây dị ứng, tình trạng đau mắt đỏ cũng có thể trở lại.

Tuy nhiên, trên thực tế, không phải tất cả trường hợp đã khỏi đau mắt đỏ đều sẽ tái phát. Điều này phụ thuộc vào cơ địa, sức đề kháng và thói quen sinh hoạt của mỗi người. Đặc biệt, nếu không chủ động phòng ngừa và tránh xa các tác nhân gây bệnh, khả năng tái phát đau mắt đỏ có thể cao hơn.

Cách phòng ngừa và chăm sóc bệnh đau mắt đỏ tại nhà

Chủ động phòng ngừa đau mắt đỏ là cách để mọi người bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Cách phòng ngừa bệnh hiệu quả chính là chủ động giữ vệ sinh cá nhân, thông qua việc:

  • Hạn chế dụi mắt bằng tay, thay vào đó hãy sử dụng khăn mặt hoặc khăn giấy sạch.
  • Rửa tay thường xuyên với xà phòng và rửa tay đúng cách. Rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với bề mặt ở nơi công cộng.
  • Nếu chạm vào mắt bị đau thì không chạm vào mắt khỏe mạnh còn lại để tránh bị lây nhiễm.
  • Không sử dụng chung gối nằm, khăn mặt, kính áp tròng… với người khác.
  • Hạn chế bơi ở hồ bơi công cộng nếu không có kính bảo hộ mắt.
  • Nếu sử dụng kính áp tròng, cần làm sạch kính áp tròng đúng cách.
  • Thường xuyên giặt hoặc thay vỏ gối nằm định kỳ.

Ngoài ra, để hạn chế sự tiến triển của bệnh đau mắt đỏ, người bệnh cần xây dựng chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng hợp lý:

  • Lưu ý và thực hiện theo liệu trình điều trị của bác sĩ.
  • Vệ sinh mắt thường xuyên như bác sĩ hướng dẫn.
  • Giữ tinh thần tích cực, lạc quan để quá trình điều trị diễn ra tốt hơn.
  • Theo dõi tình trạng mắt, nếu có dấu hiệu bất thường cần liên hệ với bác sĩ ngay.
  • Tuân thủ theo lịch tái khám để bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe.
  • Người bệnh cần ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là nhóm thực phẩm giàu vitamin tốt cho mắt như cà rốt, đu đủ, bí đỏ,…

Ngoài chủ động giữ vệ sinh cá nhân, tích cực hướng dẫn, nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe cộng động cũng là cách phòng ngừa đau mắt đỏ hiệu quả. Gia đình, nhà trường và cộng đồng cần đẩy mạnh tuyên truyền về phòng tránh bệnh đau mắt đỏ thông qua chương trình học, hoạt động xã hội. Theo đó, tỷ lệ bị đau mắt đỏ trong cộng đồng sẽ giảm đáng kể.

Xem thêm:

Nếu bạn gặp vấn đề về sức khỏe của mắt, hãy cân nhắc đến Trung tâm Mắt Công nghệ cao trực thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được thăm khám kịp thời. Đây là đơn vị uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe nhãn khoa, có thể giúp bạn kiểm tra và điều trị các vấn để ở mắt một cách toàn diện.

Mặt khác, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn là nơi quy tụ các chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm, đồng thời đẩy mạnh đầu tư hệ thống máy móc, trang thiết bị tối tân, mang đến dịch vụ khám chữa bệnh chất lượng, đáng tin cậy.

Ngoài thăm khám và điều trị đau mắt đỏ, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn thăm khám và điều trị bệnh khúc xạ ở mắt, đục thủy tinh thể, bệnh lý võng mạc, tạo hình thẩm mỹ mắt,… giúp người bệnh bảo tồn và cải thiện thị lực một cách tối ưu.

Để đặt lịch kiểm tra sức khỏe tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể liên hệ Hotline 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TPHCM) hoặc 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).

Trên đây là những chia sẻ xoay quanh tình trạng đau mắt đỏ. Đây là bệnh phổ biến, bất kỳ ai cũng có thể mắc phải. Vì vậy, tìm hiểu dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng trị là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho mỗi cá nhân cũng như cộng đồng.

Đánh giá bài viết
10:07 18/12/2024
Nguồn tham khảo
  1. Pink eye (conjunctivitis) – Symptoms and causes. (n.d.). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pink-eye/symptoms-causes/syc-20376355
  2. Pink eye (Conjunctivitis). (2024, May 24). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/pink-eye-conjunctivitis
  3. Uveitis. (2024, December 2). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/14414-uveitis
  4. Keratitis. (2024, May 1). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24500-keratitis
  5. Conjunctivitis (pink eye). (n.d.). AOA. https://www.aoa.org/healthy-eyes/eye-and-vision-conditions/conjunctivitis?sso=y