Tuân thủ chế độ ăn cho người loãng xương có vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị bệnh. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách lựa chọn, kết hợp các loại thực phẩm để xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý. Vậy những nguyên tắc khi thiết kế thực đơn cho người bị loãng xương là gì? Đâu là những món ăn có lợi, giúp đối tượng hồi phục nhanh chóng và hiệu quả? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm ra lời giải đáp trong bài viết dưới đây.
Chế độ ăn cho người loãng xương cần đáp ứng những nguyên tắc dinh dưỡng nào?
Loãng xương là tình trạng suy giảm mật độ khoáng chất trong xương, khiến xương trở nên giòn, yếu, dễ nứt gãy. Người mắc bệnh lý này thường phải đối mặt với nguy cơ cao chấn thương phần cứng, gây suy giảm chất lượng cuộc sống, thậm chí tàn phế hoặc tử vong.
Xây dựng một chế độ ăn cho người loãng xương có thể là một giải pháp hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả. Bởi lẽ, tình trạng loãng xương phần lớn bắt nguồn từ sự thiếu hụt các dưỡng chất như canxi, magie, vitamin D,… Trong khi đó, những dưỡng chất này có thể được bổ sung từ một thực đơn ăn uống cân bằng và hợp lý. Vì vậy, chú trọng xây dựng chế độ ăn cho người loãng xương sẽ có đóng góp lớn trong việc cải thiện tình trạng bệnh và giúp bệnh nhân hồi phục hiệu quả.
Người loãng xương nên ăn gì chứa các dưỡng chất giúp cải thiện mật độ xương như canxi, vitamin D, vitamin K2,… Cụ thể:
Canxi là một trong những thành phần chính cấu tạo nên xương, cũng là khoáng chất quan trọng đối với nhiều hoạt động của cơ thể như chuyển hóa tế bào, duy trì nhịp tim,… Khi thiếu hụt canxi cho các hoạt động kể trên, cơ thể thường tự bổ sung bằng cách “hút ngược” canxi từ trữ lượng có sẵn trong xương.
Về lâu dài, điều này có thể làm suy giảm mật độ và cấu trúc xương, khiến xương dễ gãy. Vì vậy, đối với người bệnh loãng xương và giòn xương, bổ sung canxi vào chế độ dinh dưỡng sẽ là một trong những giải pháp cần thiết để hỗ trợ điều trị bệnh.
Vitamin D có khả năng giúp cơ thể hấp thụ tối ưu hàm lượng canxi có trong thực phẩm. Vì vậy, bổ sung dưỡng chất này vào chế độ ăn cho người loãng xương sẽ hỗ trợ đẩy nhanh quá trình củng cố, tái tạo xương, giúp xương duy trì được sự chắc khỏe. Một số thực phẩm chứa hàm lượng cao vitamin D bao gồm: rau lá xanh đậm (cải bó xôi, cải xoăn, rau muống,…), cá hồi, cá ngừ, hạnh nhân, sữa, phô mai,…
Sữa, sữa chua, phô mai, trứng, cá hồi,… là những nguồn thực phẩm giàu vitamin D
Protein cũng là một thành phần quan trọng trong cấu trúc xương. Theo nghiên cứu, việc tăng cường dưỡng chất này có khả năng cải thiện mật độ xương, giúp xương chắc khoẻ và giảm thiểu nguy cơ nứt, gãy. Tuy nhiên, một số thực phẩm giàu protein như thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn, thịt dê,…) thường chứa hàm lượng cao chất béo bão hoà, rất có hại cho sức khoẻ tổng thể.
Vì vậy, người bệnh nên cân nhắc khi lựa chọn các thực phẩm này. Thay vào đó, ưu tiên nguồn protein và chất béo lành mạnh như thịt gà, cá, các loại đậu (đậu nành, đậu xanh, đậu đen,…), các loại hạt (hạnh nhân, hạt điều, hạt dẻ,…) có thể là giải pháp phù hợp trong chế độ ăn cho người loãng xương.
Bên cạnh canxi, các khoáng chất khác như photpho, magie,… cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và tăng cường sức khoẻ xương khớp. Cụ thể, những khoáng chất này thường hoạt động và liên kết chặt chẽ với nhau, làm tăng độ bền và cải thiện tình trạng giòn xương. Vì vậy, bổ sung đa dạng khoáng chất trong chế độ ăn có thể giúp người bệnh loãng xương phục hồi nhanh chóng và hiệu quả.
Vitamin K2 là vi chất trung gian, giúp cơ thể vận chuyển canxi đến xương, phòng ngừa và cải thiện tình trạng loãng xương. Ngoài ra, dưỡng chất này cũng có tác dụng kích thích sản sinh collagen, củng cố sự lên kết giữa các mô xương, giúp xương chắc khoẻ và dẻo dai. Để bổ sung vitamin K2 vào chế độ ăn cho người loãng xương, bạn có thể tiêu thụ các thực phẩm như natto, cá hồi, sữa chua, bắp cải, măng tây, súp lơ xanh, cải xoăn, cà rốt,…
Isoflavone đã được chứng minh là có tác động tích cực lên mật độ xương của phụ nữ sau mãn kinh, giúp xương chắc khoẻ bền lâu. Dưỡng chất này thường có trong các loại đậu như đậu nành, đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ,… Do đó, phụ nữ mãn kinh có thể tăng cường Isoflavone bằng cách bổ sung các thực phẩm trên vào chế độ ăn hàng ngày.
Đường, muối và photphat phụ gia khi hấp thụ không kiểm soát sẽ làm chậm quá trình phục hồi và tái tạo của xương. Cụ thể, các thực phẩm chứa nhiều đường có khả năng gây thừa cân, béo phì, làm gia tăng áp lực lên xương. Trong khi đó, hấp thụ quá mức photphat phụ gia và muối có thể kích thích bài tiết canxi, làm giảm hàm lượng khoáng chất này trong cơ thể. Vì vậy, để quá trình củng cố xương diễn ra hiệu quả, người bệnh nên hạn chế đường, muối, photphat phụ gia trong thực đơn hàng ngày.
Cồn và caffeine là hai chất kích thích mà nếu lạm dụng có khả năng cản trở hấp thụ canxi trong cơ thể, đẩy nhanh quá trình thoái hóa và mất xương. Vì vậy, để đảm bảo hiệu quả của quá trình điều trị, bạn nên hạn chế thức uống có cồn (rượu, bia,…) và cà phê trong thực đơn cho người bị loãng xương.
Hạn chế rượu bia và caffeine giúp quá trình tổng hợp mô xương diễn ra thuận lợi hơn
Dưới đây là gợi ý 10 món ăn tốt cho người bị loãng xương kèm công thức nấu chi tiết, được các chuyên gia từ Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome khuyến nghị:
Nguyên liệu: 1 lít nước, 300 g sườn lợn, 2 bìa đậu hũ, 5 con tôm, 1 củ hành tây, 1 củ gừng, 5 g bột năng, 5 ml nước mắm, 7g hạt nêm, 10g đường, 2 g hạt tiêu;
Cách làm:
Nguyên liệu: 1 kg nghêu, 5 cây sả, 2 trái ớt, 2 quả chanh, 5 ml nước mắm, 5 g đường, hạt nêm.
Cách làm:
Nguyên liệu: 300 g tôm tươi, 1 bó bông hẹ, 2 tép tỏi, 50 ml nước lọc, 5 ml dầu ô liu, 5 g dầu hào, 5 g hạt nêm, 2 g hạt tiêu.
Cách làm:
Tôm xào rau hẹ giàu protein, canxi và vitamin D tốt cho quá trình hình thành xương
Nguyên liệu: 1 bó cải bó xôi, 200 g tôm tươi, 500 ml nước, 5 ml dầu ô liu, 3 củ hành tím, 5 g hạt nêm, 3 g nước mắm, 5g đường, 2 g tiêu.
Cách làm:
Nguyên liệu: 500 g phi lê cá hồi, 10 g bơ lạt, 15 g tỏi băm, 5 g muối, 3 g tiêu, 20 ml nước cốt chanh, 10 ml nước mắm ngọt.
Cách làm:
Nguyên liệu: 5 cánh gà, 1 củ gừng, 3 tép tỏi, 2 trái ớt, 5 ml dầu ô liu, 5 g đường, 5 ml nước mắm, bột nghệ.
Cách làm:
Gà kho gừng chứa nhiều protein và hợp chất kháng viêm gingerol, hỗ trợ duy trì sức khỏe xương hiệu quả
Nguyên liệu: 3 con cua biển, 300 ml nước dừa tươi, 3 quả chanh, 4 tép tỏi, 1 củ hành tím, 10 ml dầu ô liu, 2 g đường, 2 g hạt nêm.
Cách làm:
Nguyên liệu: 200 g ức gà, 50 g nấm đùi gà, 1 lít nước, 1 bắp ngô, 1/2 củ cà rốt, 10 g bột năng, 3 g muối, 5 g đường, 2 g tiêu.
Cách làm:
Nguyên liệu: 300 g tôm, 2 bó rau xà lách, 1 củ cà rốt, 1/2 bắp cải tím, 10 quả cà chua bi, 1 quả dưa chuột, 1 củ đậu, nước sốt mè rang.
Cách làm:
Salad tôm rau củ giàu canxi và vitamin K, giúp bạn duy trì tốt mật độ khoáng chất trong xương
Nguyên liệu: 150 g sữa chua Hy Lạp, 10 g hạnh nhân, 10 g quả óc chó, 5 trái dâu tây, 2 g mật ong.
Cách làm:
Dưới đây là gợi ý chế độ ăn cho người loãng xương trong một tuần, giúp bạn cải thiện mật độ khoáng chất và củng cố xương chắc khoẻ lâu dài:
Thứ Hai | ||||
Bữa sáng (7h00) |
Bữa trưa (11h00) |
Bữa xế (15h00) |
Bữa tối (19h00) |
|
Món ăn | – Bánh mì bơ trứng
(2 lát bánh mì nguyên cám + 1/2 quả bơ + 1 quả trứng luộc + sốt mayonnaise) – 200 ml sữa tươi không đường |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 100 g gà xào sả ớt – 150 g canh khoai mỡ – 100 g táo
|
– 1 hộp sữa chua không đường
– 50 g việt quất |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 150 g cá hồi áp chảo sốt bơ tỏi – 140 g canh rau cải nấu thịt băm |
Cơ cấu khẩu phần | – Năng lượng: 1608 kcal
– Đạm: 76 g – Đường bột: 263 g – Béo: 28 g |
|||
Thứ Ba | ||||
Bữa sáng (7h00) |
Bữa trưa (11h00) |
Bữa xế (15h00) |
Bữa tối (19h00) |
|
Món ăn | – Bánh mì trứng ốp la
(2 lát bánh mì đen + 1 quả trứng gà + xà lách, cà chua bi) – 1 quả chuối |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 70 g thịt lợn luộc – 60 g tôm xào hẹ – 100 g canh cải bó xôi – 50 g việt quất |
– 150 g sữa chua Hy Lạp ngũ cốc mật ong | – 1 và 1/2 bát cơm
– 100 g súp lơ xanh xào tôm – 150 g súp gà ngô nấm – 70 g rau muống luộc |
Cơ cấu khẩu phần | – Năng lượng: 1620 kcal
– Đạm: 68 g – Đường bột: 283 g – Béo: 24 g |
|||
Thứ Tư | ||||
Bữa sáng (7h00) |
Bữa trưa (11h00) |
Bữa xế (15h00) |
Bữa tối (19h00) |
|
Món ăn | – Salad bơ trứng
(1/2 quả bơ + 2 quả trứng luộc + xà lách, bắp cải, cà chua bi + dầu ô liu, nước chanh, mật ong) – 200 ml sữa hạnh nhân |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 1 con cua hấp nước dừa – 70 g salad tôm rau củ – 70 g lê |
– 150 g sữa chua không đường
– 1 quả chuối |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 75 g đậu nhồi thịt sốt cà chua – 150 g canh mướp đắng |
Cơ cấu khẩu phần | – Năng lượng: 1613 kcal
– Đạm: 72 g – Đường bột: 266 g – Béo: 29 g |
|||
Thứ Năm | ||||
Bữa sáng (7h00) |
Bữa trưa (11h00) |
Bữa xế (15h00) |
Bữa tối (19h00) |
|
Món ăn | – Súp đậu hũ tôm sườn
(100 g đậu hũ + 50 g tôm + 50 g sườn heo) – 200 ml nước cam |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 100 g gà kho gừng – 150 g canh cải bó xôi nấu tôm – 100 g táo |
– 150 g khoai lang luộc | – 1 và 1/2 bát cơm
– 70 g thịt sườn ram – 150 g canh mây (trứng + đậu hũ + cà chua) |
Cơ cấu khẩu phần | – Năng lượng: 1635 kcal
– Đạm: 77 g – Đường bột: 280 g – Béo: 23 g |
|||
Thứ Sáu | ||||
Bữa sáng (7h00) |
Bữa trưa (11h00) |
Bữa xế (15h00) |
Bữa tối (19h00) |
|
Món ăn | – Cháo thịt băm
(50 g gạo tẻ + 20 g thịt nạc + 1 gói bột ngũ cốc dinh dưỡng canxi) |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 130 g cá thu sốt cà chua – 70 g bí đỏ hấp – 100 g lê |
– 1 hộp sữa chua không đường
– 70 yến mạch |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 150 g nghêu hấp sả – 100 g canh rau củ sen hầm sườn heo |
Cơ cấu khẩu phần | – Năng lượng: 1612 kcal
– Đạm: 71 g – Đường bột: 269 g – Béo: 28 g |
|||
Thứ Bảy | ||||
Bữa sáng (7h00) |
Bữa trưa (11h00) |
Bữa xế (15h00) |
Bữa tối (19h00) |
|
Món ăn | – Salad tôm rau củ
(60 g tôm + 150 g xà lách, cà rốt, bắp cải, củ đậu + sốt mè rang) – 200 ml sinh tố việt quất |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 70 g thịt chân giò luộc – 130 g mướp đắng xào trứng – 100 g dưa hấu |
– 200 ml sữa tươi tách béo | – 1 và 1/2 bát cơm
– 100 g cá quả kho tộ – 150 g canh cua rau đay |
Cơ cấu khẩu phần | – Năng lượng: 1601 kcal
– Đạm: 80 g – Đường bột: 273 g – Béo: 21 g |
|||
Chủ Nhật | ||||
Bữa sáng (7h00) |
Bữa trưa (11h00) |
Bữa xế (15h00) |
Bữa tối (19h00) |
|
Món ăn | – Phở gà
(60 g bánh phở tươi + 30 g thịt gà) |
– 1 và 1/2 bát cơm
– 150 g phi lê cá hồi áp chảo – 100 g canh khoai tây – 50 g việt quất |
– 200 ml nước ép dưa hấu | – 1 và 1/2 bát cơm
– 150 g sườn xào chua ngọt – 100 g canh bầu nấu nghêu |
Cơ cấu khẩu phần | – Năng lượng: 1635 kcal
– Đạm: 73 g – Đường bột: 274 g – Béo: 27 g |
Xây dựng chế độ ăn cho người loãng xương đòi hỏi sự tìm hiểu kỹ lượng và kết hợp khoa học các món ăn. Theo đó, thực đơn ăn uống cho đối tượng này phải vừa đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng cơ bản, giúp ổn định các chỉ số sức khỏe, vừa tăng cường các dưỡng chất tốt cho xương, giúp xương phục hồi hiệu quả.
Vì vậy, nếu bạn vẫn còn nhiều băn khoăn, chưa biết cách xây dựng một chế độ dinh dưỡng phù hợp, dịch vụ Thăm khám & Thiết kế Thực đơn Dinh dưỡng chuyên biệt tại Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome có thể giúp bạn làm điều này.
Minh họa hình ảnh bác sĩ dinh dưỡng tại Nutrihome đang tư vấn và thiết kế thực đơn cho người bệnh
Tại Nutrihome, bạn sẽ được thăm khám, chẩn đoán và tư vấn chi tiết về nguyên nhân gây loãng xương, cũng như tình trạng, mức độ tổn thương trong xương. Từ đó, các chuyên gia sẽ giúp bạn xây dựng một thực đơn ăn uống theo tuần/ tháng/ năm, cá nhân hóa các thực phẩm sao cho phù hợp với thể trạng và tình hình bệnh lý, giúp bạn điều trị và phục hồi hiệu quả.
Trên đây là những thông tin cơ bản về chế độ ăn cho người loãng xương giúp quá trình điều trị và hồi phục đạt hiệu quả cao. Hy vọng, bài viết đã cung cấp cho bạn đầy đủ kiến thức để xây dựng một chế độ ăn phù hợp và khoa học.
Thực đơn cho người bị loãng xương cần cung cấp đầy đủ dưỡng chất để giúp đẩy lùi tác nhân gây bệnh, củng cố hệ cơ xương, duy trì và cải thiện sức khoẻ toàn diện. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình xây dựng chế độ ăn cho người loãng xương, hãy liên hệ với Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome để được tư vấn và giải đáp chi tiết.