Đối mặt với tình trạng thoái hóa khớp, nhiều người bệnh thường băn khoăn không biết “thoái hóa khớp nên ăn gì” để giảm nhẹ các triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Bởi lẽ, bệnh không chỉ gây đau nhức, sưng tấy mà còn làm hạn chế vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày. Vậy, người bệnh thoái hóa xương khớp nên ăn gì hoặc kiêng ăn gì tốt cho sức khỏe? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome khám phá ngay trong bài viết sau.

Người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì tốt cho sức khỏe?
Thoái hóa khớp (degenerative joint), còn được biết đến với tên gọi khác là viêm xương khớp (osteoarthritis), là tình trạng lớp sụn bảo vệ hai đầu xương trong khớp bị hao mòn, làm tăng ma sát và áp lực lên xương, gây đau đớn và cứng khớp. Thoái hóa khớp là hệ quả tất yếu của tiến trình lão hóa, nhưng nó cũng có thể tiến triển nhanh hơn bình thường khi gặp chấn thương hoặc các yếu tố rủi ro khác đến từ môi trường, đặc biệt là từ dinh dưỡng.
Bên cạnh việc dùng thuốc, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng đóng vai trò “then chốt” trong việc hỗ trợ quản lý và giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp. Bởi lẽ, tiêu thụ một chế độ ăn uống khoa học có thể giúp:
Tóm lại, tiêu thụ một chế độ dinh dưỡng cân đối và lành mạnh có thể giúp quản lý cân nặng, giảm viêm, cung cấp các dưỡng chất cần thiết để hỗ trợ nâng cao sức khỏe tổng thể, từ đó giảm nhẹ các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Vậy, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì tốt cho sức khỏe?

Bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết giúp làm chậm mức độ thoái hóa ở khớp
Theo các chuyên gia y tế tại Trường Y thuộc Đại học Stanford, tổn thương do bệnh thoái hóa khớp gây ra không chỉ đến từ quá trình hao mòn tự nhiên của sụn, mà còn đến từ quá trình viêm nhiễm thường xuyên xảy ra tại ổ khớp. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị viêm khớp, người bệnh không phải lúc nào cũng được chỉ định uống thuốc kháng viêm, mà có thể chỉ sử dụng thuốc giảm đau (acetaminophen, ibuprofen,…).
Do đó, bên cạnh việc dùng thuốc, bổ sung các thực phẩm có đặc tính kháng viêm vào khẩu phần ăn hàng ngày được xem là một giải pháp điều trị “song kiếm hợp bích”, giúp người bệnh xây dựng được một phác đồ kiểm soát bệnh toàn diện (vừa giảm đau, vừa kháng viêm). Vậy, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì để kháng viêm? Câu trả lời chính là:
Chất chống oxy hóa là tập hợp những hợp chất có khả năng bảo vệ DNA khỏi sự tấn công của những gốc tự do, từ đó hạn chế mức độ tổn thương lên tế bào. Các chất chống oxy hóa có thể là vitamin (A, C, E,…), khoáng chất (selen, đồng, kẽm) hoặc các hóa chất thực vật (phytochemical) khác, điển hình như:
Tóm lại, người bệnh thoái hóa khớp ăn gì chứa nhiều chất chống oxy hóa sẽ hỗ trợ kiểm soát tốt các triệu chứng của bệnh và làm chậm tiến trình phát triển của bệnh.
Vitamin D giúp hệ tiêu hóa tăng cường hấp thụ canxi từ thực phẩm. Do đó, bổ sung vitamin D là cần thiết để hỗ trợ cơ thể duy trì độ cứng và sức mạnh của xương. Nếu cơ thể không có đủ vitamin D, xương có thể bị suy giảm mật độ khoáng chất, trở nên mềm, yếu và dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như loãng xương.
Theo khuyến nghị dinh dưỡng cho người Việt Nam, người trưởng thành cần cung cấp vitamin D ở mức tối thiểu 15 mcg / ngày (đối với người nhỏ hơn 50 tuổi) và 20 mcg / ngày (đối với người trên 50 tuổi). Để bổ sung đầy đủ vitamin D theo khuyến cáo, bạn có thể tăng cường việc tiêu thụ:

Vitamin D thường chứa nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa và chế phẩm từ sữa
Đối với người bệnh thoái hóa khớp, việc bổ sung vitamin K có thể giúp:
Do đó, theo nhu cầu khuyến nghị dinh dưỡng cho người Việt Nam, mỗi người trưởng thành cần bổ sung đầy đủ từ 150 mcg vitamin K / ngày để bảo sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe xương khớp. Vậy, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì để bổ sung vitamin K? Câu trả lời chính là ăn các loại thực phẩm như:
Omega-3 là một loại axit béo có đặc tính kháng viêm, giúp cải thiện tình trạng sưng, đau do viêm nhiễm quá mức ở các khớp bị thoái hóa. Không những thế, nghiên cứu cho thấy, bổ sung omega-3 còn có thể giúp bảo vệ tính toàn vẹn của sụn khớp, giúp người bệnh ngăn ngừa sớm các biến chứng như cứng khớp, dính khớp,…
Theo khuyến cáo từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia, mỗi người trưởng thành cần bổ sung ít nhất 500 mg omega-3 / ngày. Vậy, người bệnh thoái hóa xương khớp nên ăn gì để bổ sung omega-3? Câu trả lời chính là từ:

Omega-3 thường chứa nhiều trong cá hồi, quả bơ chín và các loại hạt
Người bị thoái hóa khớp nên ăn gì chứa nhiều chất kháng viêm để hỗ trợ cải thiện triệu chứng của bệnh, cụ thể như sau:
Cá béo là những loại cá biển sống ở vùng nước lạnh, điển hình như cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá thu,… Như đã chia sẻ bên trên, cá béo là nguồn thực phẩm tự nhiên giàu axit béo omega-3, vừa có đặc tính kháng viêm vừa giúp ngăn ngừa sự tổn thương sụn quá mức. Do đó, bổ sung cá béo vào khẩu phần ăn là sự lựa chọn được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị, giúp bạn giải đáp cho thắc mắc thoái hóa khớp nên ăn gì.
Tương tự như cá béo, một số loại dầu thực vật nguyên chất, như dầu hạt lanh, dầu ô-liu và dầu hạt hướng dương, là nguồn cung cấp axit béo omega-3 dồi dào, có đặc tính chống viêm, giảm đau và giảm sưng ở các khớp một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, dầu thực vật còn chứa một hàm lượng lớn vitamin E – một chất chống oxy hóa mạnh mẽ có thể bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do, góp phần làm chậm sự tiến triển của bệnh thoái hóa khớp theo thời gian.
Tương tự như các loại cá béo và dầu thực vật, các loại hạt (hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt điều,…) cũng chứa nhiều axit béo omega-3 và vitamin E, nên cũng có khả năng kháng viêm và giảm đau hiệu quả. Bên cạnh đó, các loại hạt còn chứa nhiều khoáng chất có đặc tính chống oxy hóa mạnh (selen, đồng, kẽm). Điều này giúp các loại hạt trở thành một thực phẩm kháng viêm tổng hợp, giúp bạn trả lời cho câu hỏi người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì giúp giảm đau hiệu quả.
Các sản phẩm từ sữa như sữa, sữa chua và phô mai rất giàu canxi và vitamin D. Những dưỡng chất này giúp duy trì mật độ khoáng chất của xương và sụn, giúp cải thiện tình trạng hao mòn sụn quá mức – nguyên nhân chính gây thoái hóa khớp.
Mặt khác, nghiên cứu còn cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh viêm khớp gối ở những người tiêu dùng sữa hàng ngày thấp hơn gần 3 lần so với những người tiêu dùng sữa không thường xuyên. Do đó, bổ sung sữa và các chế phẩm từ sữa có thể giúp người bệnh thoái hóa khớp làm chậm quá trình tổn thương khớp và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Vitamin D chứa nhiều trong sữa , sữa chua, pho mát,…
Rau họ Cải chứa nhiều glucoraphanin – một hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ hóa thuộc nhóm glucosinolate. Vào cơ thể, các enzyme trong hệ tiêu hóa sẽ phân giải glucoraphanin thành sulforaphane – một hợp chất được chứng minh có thể làm giảm đau ở các khớp bằng cách điều hòa giảm sự biểu hiện của các tiền tố gây viêm (cytokine). Do đó, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì chứa nhiều các loại rau họ Cải, chẳng hạn như cải bó xôi, cải xoăn, cải thìa,… để hỗ trợ giảm đau khớp hiệu quả.
Là một thành viên thuộc họ nhà Cải (brassicaceae), bông cải xanh cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa thuộc nhóm glucosinolates và còn được xem là loại rau lá xanh chứa nhiều glucoraphanin nhất. Do đó, bổ sung bông cải xanh cũng có tác dụng hỗ trợ giảm đau hiệu quả, đặc biệt là các cơn đau ở khớp gối do bệnh thoái hóa khớp gây nên.
Trà xanh chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa thuộc nhóm catechins, trong đó nổi bật nhất là epigallocatechin gallate (EGCG). Các hợp chất này có thể giúp làm giảm tổn thương tế bào và viêm nhiễm do các tác nhân gây căng thẳng oxy hóa, từ đó giảm các triệu chứng của thoái hóa khớp.
Không những thế, nghiên cứu còn cho thấy, bổ sung EGCG còn có tác dụng làm giảm quá trình tiêu xương của tế bào phân giải xương (osteoclast), từ đó bảo vệ tính toàn vẹn của xương và làm chậm tốc độ hư hao sụn khớp. Vì thế, trà xanh cũng có thể được xem là một “liều thuốc tự nhiên” mà người bệnh thoái hóa khớp không nên bỏ qua.
Theo nghiên cứu, tỏi chứa nhiều diallyl disulphide, một hợp chất chống oxy hóa có khả năng ức chế sự thoái hóa và tái cấu trúc ma trận ngoại bào trên tế bào sụn, giúp bảo toàn chức năng sụn khớp. Do đó, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì chứa tỏi hoặc ưu tiên dùng tỏi để tẩm ướp, làm gia vị chế biến trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Gừng chứa nhiều gingerol – một hợp chất có tác dụng chống oxy và kháng viêm mạnh mẽ. Theo nghiên cứu, bổ sung gừng vào khẩu phần ăn có thể giúp bạn giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của các cơn đau và cải thiện tổng thể các triệu chứng liên quan đến tình trạng thoái hóa khớp. Do đó, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì chứa gừng để hỗ trợ giảm viêm cho cơ thể.

Gừng giàu gingerol, một chất chống oxy hóa có tác dụng kháng viêm khớp hữu hiệu
Theo Hiệp hội Viêm khớp Hoa Kỳ, trong danh sách các loại hạt, quả óc chó là loại hạt có hàm lượng omega-3 cao nhất. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tiêu thụ 37g hạt óc chó cùng với 15g dầu hạt óc chó mỗi ngày, trong liên tục 6 tuần, giúp làm giảm nồng độ protein phản ứng C (CRP) – dấu hiệu sinh học đặc trưng phản ánh mức độ viêm khớp do thoái hóa. Do đó, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì chứa hạt óc chó làm thành phần chính để nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh.
Quả mọng (mâm xôi, dâu tây, việt quất,…) chứa nhiều vitamin A, C, E cùng các chất chống oxy hóa thuộc nhóm flavonoids. Nghiên cứu cho thấy, bổ sung các loại quả mọng vào khẩu phần ăn có thể giúp cải thiện đáng kể đến mức độ đau, tình trạng viêm và chất lượng cuộc sống nói chung ở người bệnh viêm khớp, đặc biệt là những bệnh nhân viêm khớp lớn tuổi có tiền sử thừa cân – béo phì.
Là một thành viên thuộc nhóm các loại quả mọng (berries fruit), anh đào cũng chứa nhiều vitamin A, C, E và flavonoids. Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ 456ml nước ép anh đào mỗi ngày trong vòng 120 ngày có thể mang tới hiệu quả giảm đau, cải thiện biên độ chuyển động của khớp và ngăn ngừa tình trạng cứng khớp một cách đáng kể. Do đó, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì được chế biến từ quả anh đào, chẳng hạn như làm sinh tố, salad, nước ép anh đào hoặc ưu tiên ăn thô (nguyên vỏ) càng tốt.
Nho chứa nhiều chất chống oxy hóa thuộc nhóm polyphenols. Nhờ đó, tiêu thụ nho thường xuyên được chứng minh có thể giúp cải thiện tính linh hoạt của khớp và khả năng vận động tổng thể ở những người mắc bệnh thoái hóa khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp ở vùng đầu gối.
Trái cây có múi (cam, chanh, quýt, bưởi,…) giàu vitamin C và các hợp chất flavonoids. Nghiên cứu cho thấy, flavonoid trong họ các loại trái cây có múi có thể ngăn chặn tình trạng viêm bằng cách ức chế yếu tố hoại tử khối u-a (TNF-a) – một trong những chất trung gian chính gây viêm ở người bệnh thoái hóa khớp.
Trong khi đó, vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng ức chế các phản ứng phản ứng oxy hóa gây mất ổn định DNA trong tế bào sụn, giúp kéo dài khả năng sống của sụn và làm giảm đáng kể mức độ tổn thương khớp. Do đó, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì chứa nhiều các loại trái cây có múi để hỗ trợ kiểm soát tốt các triệu chứng của bệnh.

Cam, chanh, quýt, bưởi,… giàu vitamin C và chất chống oxy hóa flavonoids
Ăn nhiều chất xơ từ đậu và ngũ cốc nguyên hạt có thể cho bạn cảm giác no lâu hơn, từ đó giúp kiểm soát cân nặng. Điều này quan trọng đối với người bệnh thoái hóa khớp vì trọng lượng cơ thể dư thừa có thể gây áp lực lên các khớp. Bên cạnh đó:
Do đó, người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì chứa các loại đậu (đậu nành, đậu xanh, đậu Hà Lan,…) và ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, gạo lứt, lúa mì,…) để nhanh chóng kiểm soát bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người bệnh thoái hoá xương khớp kiêng ăn gì chứa các hợp chất gây viêm sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Cụ thể:
Người bệnh thoái hóa khớp nên kiêng ăn thực phẩm chứa nhiều đường vì tiêu thụ đường quá mức có thể:
Do đó, người bệnh thoái hóa khớp kiêng ăn gì chứa nhiều đường (bánh kẹo ngọt, nước giải khát chứa đường,…) để nhanh chóng cải thiện các triệu chứng đau nhức do bệnh gây nên.
Theo Hiệp hội Viêm khớp Hoa kỳ, chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể đẩy nhanh quá trình tiến triển của bệnh thoái hóa ở khớp đầu gối. Củng cố cho quan điểm này, nghiên cứu cũng cho thấy, những người ăn nhiều chất béo bão hòa nhất có thể bị mất 37 mm không gian khớp sau 4 năm. Trong khi đó, những người ăn ít chất béo bão hòa chỉ mất 25 mm không gian khớp sau 4 năm.
Chất béo bão hòa là loại chất béo được tìm thấy nhiều trong mỡ động vật, chẳng hạn như thịt đỏ, bơ, phô mai và nhiều thực phẩm chế biến sẵn (thịt xông khói, xúc xích, lạp xưởng,…). Do đó, người bệnh thoái hóa khớp kiêng ăn gì chứa mỡ động vật có thể giúp làm chậm tốc độ tiến triển của bệnh thoái hóa khớp một cách đáng kể.

Thịt đỏ (bò, heo, cừu, dê,…) giàu chất béo bão hòa, thúc đẩy tình trạng viêm khớp tiến triển
Carbohydrate tinh chế thường được tìm thấy trong các thực phẩm đã trải qua quá trình chế biến nhiều như bánh mì trắng, gạo trắng, bánh quy, bún, miến, phở, hủ tiếu và đồ ngọt. Vào hệ tiêu hóa, carbohydrate tinh chế nhanh chóng được chuyển đổi thành đường glucose trong máu, dẫn đến sự gia tăng đột ngột của đường huyết và thúc đẩy các phản ứng viêm tiến triển.
Không những thế, thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế thường chứa nhiều calo và ít chất xơ, làm tăng nguy cơ thừa cân – béo phì. Trọng lượng cơ thể dư thừa sẽ gây áp lực lên khớp, làm bệnh thoái hóa khớp tiến triển. Do đó, thoái hóa khớp kiêng ăn gì chứa nhiều carbohydrate tinh chế thường là lời khuyên được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị.
Tiêu thụ rượu bia ức chế quá trình hấp thụ canxi và các khoáng chất khác ở ruột non, làm suy yếu cấu trúc xương – sụn, khiến ổ khớp bị hủy hoại nhanh hơn dưới tác động của tình trạng thoái hóa. Không những thế, hàm lượng cồn trong rượu bia còn có thể tương tác với một số loại thuốc được sử dụng để điều trị thoái hóa khớp, làm giảm hiệu quả của chúng và tăng nguy cơ bùng phát tác dụng phụ.
Làm chậm quá trình thoái hóa khớp thông qua một chế độ sinh hoạt khoa học đòi hỏi sự kết hợp của việc duy trì một lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, ăn uống cân đối và quản lý cân nặng. Dưới đây là một số hướng dẫn cụ thể mà bạn cần nắm rõ:

Ăn uống cân đối, khoa học giúp làm chậm quá trình thoái hóa khớp
Tóm lại, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và duy trì một lối sống lành mạnh có thể làm chậm quá trình thoái hóa khớp, giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Hy vọng thông qua bài viết, bạn đã biết được thoái hóa khớp nên ăn gì để lựa chọn được thực phẩm phù hợp.
Sau khi đã nắm rõ những thông tin quan trọng về chủ đề thoái hóa khớp nên ăn gì, nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết cách xây dựng thực đơn ăn uống chuyên biệt dành riêng cho người bệnh ra sao, hãy liên hệ ngay đến Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome thông qua số hotline 1900 633 599 để được tư vấn sớm. Chúc bạn nhanh chóng tìm được một chế độ dinh dưỡng tối ưu để hỗ trợ kiểm soát bệnh hiệu quả!