Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Ung thư đại tràng là loại ung thư phổ biến hàng thứ 3 trên toàn thế giới, chiếm khoảng 10% tổng số ca ung thư hiện nay. Đối với người mắc bệnh này, hiểu rõ ung thư đại tràng kiêng ăn gì, nên ăn gì là điều cần thiết để hỗ trợ điều trị và kiểm soát bệnh. Vậy, người bệnh ung thư đại tràng kiêng ăn gì và nên ăn gì tốt cho sức khỏe? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu ngay trong bài viết sau.
Người bệnh ung thư đại tràng kiêng ăn gì, nên ăn gì tốt cho sức khỏe?
Chế độ ăn kiêng đóng vai trò quan trọng đối với người bệnh ung thư đại tràng, không chỉ trong việc hỗ trợ điều trị mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp cung cấp năng lượng cần thiết, hỗ trợ hệ miễn dịch và giúp cơ thể hồi phục sau các liệu pháp điều trị như phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị.
Không những thế, chế độ ăn kiêng còn giúp quản lý các tác dụng phụ của điều trị, chẳng hạn như buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón. Bằng cách lựa chọn thực phẩm phù hợp, người bệnh có thể giảm thiểu những triệu chứng khó chịu này và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Mặt khác, đối với người bệnh ung thư đại tràng, việc duy trì cân nặng và khối lượng cơ bắp trong quá trình điều trị cũng rất quan trọng, bởi vì mất khối lượng cơ có thể làm suy giảm miễn dịch và hệ số trao đổi chất, từ đó ảnh hưởng xấu đến khả năng chống chọi bệnh tật của người bệnh.
Vì vậy, thiết lập một chế độ ăn giàu protein và các chất dinh dưỡng cần thiết, có thể giúp duy trì khối lượng cơ, ngăn ngừa suy dinh dưỡng và hỗ trợ quá trình hồi phục.
Cuối cùng, một số nghiên cứu cho thấy rằng có nhiều thành phần trong chế độ ăn, như vitamin A, vitamin C, vitamin E, kẽm, mangan, selen,… có thể ảnh hưởng tích cực đến quá trình điều trị và giảm nguy cơ tái phát ung thư.
Do đó, việc xây dựng một chế độ ăn đa dạng, khoa học, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng, là một phần quan trọng trong kế hoạch chăm sóc tổng thể cho người bệnh ung thư đại tràng.
Người bệnh ung thư đại tràng nên kiêng ăn gì chứa:
Đồ uống chứa cồn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, làm cho cơ thể khó chống lại tế bào ung thư. Ngoài ra, tiêu thụ cồn có thể tương tác với các loại thuốc điều trị ung thư, gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
Bên cạnh đó, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nguy cơ mắc ung thư đại tràng có thể tăng lên theo mỗi ly rượu được tiêu thụ, thậm chí nguy cơ này có thể tăng thêm 60%. Điều này đặc biệt nguy hiểm với người bệnh vì nó có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư sau điều trị.
Do đó, ung thư đại tràng kiêng ăn gì, uống gì chứa nhiều cồn như rượu vang, rượu thuốc, rượu trái cây lên men, bia,… là điều cần thiết để hỗ trợ quá trình điều trị, ngăn ngừa bệnh tái phát.
Người bệnh ung thư đại tràng cần kiêng đồ uống chứa cồn
Theo Trường Y Harvard, ăn nhiều thịt đỏ (trên 142g / ngày) có thể gây tổn thương di truyền cho tế bào đại tràng chỉ trong vài tuần, từ đó làm tăng nguy cơ tái phát ung thư.
Mặt khác, thịt đỏ như bò, cừu và lợn cũng thường chứa nhiều chất béo bão hòa, có thể kích thích số lượng và mức độ của các phản ứng viêm trong cơ thể, từ đó góp phần dẫn tới các biến chứng như viêm / loét đại tràng, đặc biệt là sau hóa trị hoặc xạ trị.
Do đó, ung thư đại tràng kiêng ăn gì chứa nhiều thịt đỏ là điều cần thiết để tăng cường sức khỏe đại tràng và ngăn ngừa ung thư tái phát.
Thịt chế biến và ướp muối thường chứa hàm lượng muối cao, chất bảo quản, phụ gia nhân tạo và chất béo không lành mạnh.
Những thành phần này có thể gây viêm nhiễm và kích thích sự phát triển của tế bào ung thư trong đại tràng. Ngoài ra, nitrit và nitrat trong các loại thịt này có thể chuyển hóa thành chất gây ung thư trong cơ thể.
Các thực phẩm chứa nhiều thịt chế biến, cần hạn chế tiêu thụ bao gồm xúc xích, giăm bông, thịt xông khói, lạp xưởng và các loại thịt đóng hộp.
Thực phẩm chiên xào chứa nhiều dầu mỡ và chất béo bão hòa. Đây đều là những thành phần không tốt cho sức khỏe, bởi chúng có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột, kích thích viêm và làm tăng nguy cơ tái phát ung thư trực tràng. [1]
Ngoài ra, đối với bệnh nhân ung thư đại tràng, tiêu thụ quá nhiều chất béo có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và gây khó chịu như đầy hơi, buồn nôn.
Do đó, ung thư đại tràng kiêng ăn gì chiên xào, chứa nhiều dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán, bánh rán, mì xào,… là điều cần thiết để người bệnh dễ tiêu hóa, hỗ trợ quá trình phục hồi sau điều trị ung thư.
Đường không phải là nguyên nhân trực tiếp gây biến đổi DNA và hình thành ung thư đại tràng. Tuy nhiên, đối với người đã có tiền sử bị ung thư, việc tiêu thụ nhiều đường có thể làm tăng mức đường huyết, từ đó tạo môi trường thuận lợi cho tế bào ung thư phát triển.
Theo Đại học Texas (Hoa Kỳ), tiêu thụ đồ uống có đường (ở lượng khoảng 1 lon soda / ngày) có thể trực tiếp góp phần gây ung thư bằng cách làm tăng số lượng, kích thước và mức độ nghiêm trọng của khối u trong các mô hình phòng thí nghiệm.
Trong cơ thể người, nếu ruột non không thể hấp thụ hết lượng đường từ thực phẩm, phần đường còn lại sẽ tiếp tục di chuyển vào đại tràng. Khi đã vào bên trong các tế bào ung thư ở đại tràng, sự kết hợp của hai loại đường là glucose và fructose sẽ kích thích quá trình tổng hợp lipid nội bào, từ đó góp phần vào sự phát triển của tế bào khối u.
Do đó, ung thư đại tràng kiêng ăn gì, uống gì chứa nhiều đường như nước ngọt, soda, nước tăng lực, nước ép trái cây đóng hộp, bánh kẹo ngọt,… là điều quan trọng để ngăn ngừa ung thư tái phát.
Tiêu thụ đường quá mức có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư đại tràng
Đồ uống có ga (khí cacbonic CO2), có thể gây đầy hơi, chướng bụng, kích thích trào ngược axit dạ dày – thực quản và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tiêu hóa, đặc biệt là ở những đối tượng đã được phẫu thuật đặt hậu môn giả.
Mặt khác, đồ uống có ga như nước ngọt, nước tăng lực,… cũng thường chứa nhiều đường – thành phần có thể thúc đẩy sự bùng phát của tế bào ung thư nếu tiêu thụ quá mức.
Do đó, ung thư đại tràng kiêng ăn gì, uống gì có ga là điều thường được bác sĩ khuyến nghị, đặc biệt là đối với những bệnh nhân đã thực hiện phẫu thuật đại tràng.
Sữa nguyên chất béo chứa nhiều chất béo bão hòa, có thể gây viêm và ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Đối với bệnh nhân ung thư đại tràng, tiêu thụ quá nhiều chất béo có thể làm chậm tiêu hóa và gây khó chịu.
Do đó, ung thư đại tràng kiêng ăn gì chứa các chế phẩm từ sữa nguyên chất (như sữa tươi nguyên kem, phô mai béo, kem và bơ) có thể là lựa chọn dinh dưỡng đúng đắn, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hồi phục diễn ra thuận lợi.
Thức ăn cay nóng có thể kích thích niêm mạc miệng và đường tiêu hóa, gây ra cảm giác bỏng rát, khó chịu, đặc biệt khi bệnh nhân đang gặp tác dụng phụ như khô miệng hoặc lở loét miệng sau hóa trị, xạ trị.
Vì thế, ung thư đại tràng kiêng ăn gì cay nóng có thể giúp người bệnh giảm thiểu những khó chịu này và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Mặc dù không ảnh hưởng nhiều đến đại tràng, nhưng việc tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều axit có thể gây trào ngược axit hoặc kích thích loét ở đường tiêu hóa, đặc biệt khi bệnh nhân đã có vấn đề về dạ dày.
Vì thế, ung thư đại tràng kiêng ăn gì chứa nhiều axit có thể góp phần làm giảm nguy cơ gây biến chứng viêm, loét ở đường tiêu hóa trên. Các thực phẩm giàu axit nên hạn chế tiêu thụ bao gồm cam, chanh, cà chua, giấm và các món ăn muối chua.
Thực phẩm chua như cam, chanh, quýt… cần được hạn chế nếu người bệnh có vấn đề sức khỏe ở đường tiêu hóa trên
Trong một số giai đoạn như sau phẫu thuật hoặc trong quá trình hóa trị, chức năng tiêu hóa của bệnh nhân có thể bị suy yếu, làm cho việc tiêu hóa chất xơ không hòa tan trở nên khó khăn. Lúc này, tiêu thụ quá nhiều chất xơ không hòa tan có thể sinh hơi, đầy bụng hoặc làm nặng thêm tình trạng táo bón sau hóa trị.
Vì vậy, các thực phẩm cần hạn chế trong giai đoạn này có thể bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, đậu, rau sống và một số loại trái cây / hạt có vỏ cứng.
Khi hệ tiêu hóa đã hồi phục, người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để dần dần “giới thiệu” lại chất xơ không hòa tan vào chế độ ăn, giúp cơ thể dễ dàng thích nghi hơn với việc tiêu hóa loại chất xơ này.
Caffeine có thể gây mất nước, kích thích nhu động tiêu hóa và ảnh hưởng đến giấc ngủ. Đối với bệnh nhân ung thư đại tràng, việc tiêu thụ quá nhiều caffein có thể dẫn đến tiêu chảy hoặc táo bón, cũng như làm giảm chất lượng giấc ngủ, ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.
Vì vậy, ung thư đại tràng kiêng ăn gì, uống gì chứa nhiều caffeine cũng là điều người bệnh nên lưu tâm. Các loại đồ uống giàu caffeine cần được hạn chế bao gồm cà phê, trà đen, trà xanh, nước tăng lực chứa caffein , cacao,…
Thực phẩm tái, sống tiềm ẩn nguy cơ chứa vi khuẩn hoặc ký sinh trùng như Toxoplasma, E.coli, Salmonella,… có thể gây ngộ độc thực phẩm, nhiễm trùng máu và khiến hệ miễn dịch suy yếu.
Trong khi đó, món ăn cháy khét chứa các hợp chất gây ung thư như acrylamide và heterocyclic amines, có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư.
Vì vậy, ung thư đại tràng kiêng ăn gì tái, sống hoặc khét như sushi, thịt tái, trứng sống và các món chiên / nướng cháy cạnh,… chính là nguyên tắc dinh dưỡng hàng đầu mà người bệnh cần lưu tâm.
Thực phẩm tái, sống tiềm ẩn nguy cơ chứa nhiều ký sinh trùng, vi khuẩn gây hại
Sau khi đã hiểu rõ ung thư đại tràng kiêng ăn gì, người bệnh cũng cần tìm hiểu ung thư đại tràng nên ăn gì để thiết lập được chế độ dinh dưỡng khoa học. Dưới đây là bảng tổng hợp danh sách các thực phẩm cần kiêng cữ và nên tiêu thụ để người bệnh dễ dàng so sánh và ứng dụng vào đời sống:
| Cần kiêng cữ
(hạn chế hoặc tránh hoàn toàn) |
Thay thế bằng
(Nên tiêu thụ) |
| Đồ uống chứa cồn, khí ga, đường và caffeine | – Nước lọc;
– Nước ép trái cây tự nhiên (không bổ sung đường); – Các loại trà thảo mộc. |
| Thịt đỏ (heo, bò, cừu, dê) | – Nạc gia cầm (gà, vịt) bỏ da;
– Các loại đậu; – Phi-lê các loại cá da trơn hoặc cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá hú, cá trích,… |
| Thực phẩm tái, sống (rau sống, trứng lòng đào, thịt tái,…) | Thực phẩm được nấu chín kỹ |
| Thực phẩm cứng hoặc chứa nhiều chất xơ không hòa tan | Thực phẩm mềm, dễ tiêu, chứa nhiều chất xơ hòa tan như chuối, táo, lê, yến mạch,… |
| Thực ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, cháy khét hoặc được nêm nếm nhiều đường và muối | Thức ăn được chế biến đơn giản (hấp, luộc, hầm, xào ít dầu,…) và nêm nếm ít gia vị. |
| Đồ ăn chế biến sẵn, đồ đóng hộp | Thực phẩm tươi, sống, được chế biến tại nhà |
| Sữa nguyên kem và các chế phẩm từ chúng (bơ, pho mát,…) | Sữa ít béo / tách béo và các chế phẩm từ loại sữa này. |
| Chất béo bão hòa và dầu ăn công nghiệp | Dầu ô-liu, dầu đậu nành, dầu hạt cải |
Ngoài việc hiểu rõ ung thư đại tràng kiêng ăn gì và nên ăn gì, người bệnh cũng cần hạn chế:
Tóm lại, tùy vào tình trạng sức khỏe, người bệnh có thể cần kiêng thêm một số thực phẩm hoặc hoạt động khác. Trong mọi tình huống, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cách xây dựng kế hoạch chăm sóc phù hợp.
Người bệnh cần hỏi ý kiến chuyên gia về việc dùng thuốc, thực phẩm chức năng và xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Nếu bạn đang tìm kiếm một địa điểm uy tín để điều trị bệnh ung thư đại tràng, hãy cân nhắc đến Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Trung tâm sở hữu hệ thống nội soi hiện đại như máy nội soi Olympus EVIS X1 CV-1500 với khả năng phóng đại hình ảnh thu được lên hơn 150 lần. Công nghệ quang phổ tiên tiến giúp phát hiện sớm các ổ viêm, loét, và tổ chức tiền ung thư. Điều này mang lại lợi thế lớn trong việc chẩn đoán và điều trị ung thư đại tràng, đảm bảo người bệnh được can thiệp kịp thời và hiệu quả.
Ngoài ra, trung tâm còn sử dụng hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina, cho hình ảnh sắc nét và chân thực. Hệ thống này hỗ trợ bác sĩ phẫu thuật với độ chính xác cao, giảm thiểu tổn thương cho các mô lành xung quanh, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng sau điều trị ung thư đại tràng. Đây cũng là công nghệ tiên tiến, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho người bệnh.
Để đặt lịch điều trị hoặc tầm soát ung thư đại tràng tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể gọi đến số hotline 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hay 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).
Tuy nhiên, nếu bạn cần hướng dẫn xây dựng một chế độ ăn uống chuyên biệt dành riêng cho người bệnh ung thư đại tràng, hãy nhanh tay liên hệ đến Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome thông qua số hotline 1900 633 599 để được hỗ trợ kịp chi tiết.
Đến với Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome, bạn không chỉ được các chuyên gia tư vấn ung thư đại tràng kiêng ăn gì, nên ăn gì tốt cho sức khỏe, mà còn nhận được thực đơn dinh dưỡng chi tiết theo ngày / tuần / tháng, phù hợp với đặc điểm bệnh lý và sở thích ăn uống cá nhân. Điều này vừa đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, vừa giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
