Các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ từ 0-18 tuổi theo Bộ Y tế

Tiêm chủng vắc xin đặc biệt quan trọng đối với trẻ em, đây là nhóm đối tượng non nớt, dễ bị tổn thương bởi các bệnh lý truyền nhiễm. Đây cũng là giai đoạn một cá nhân bắt đầu đón nhận những mũi vắc xin quan trọng đầu tiên, khởi động hành trình tiêm chủng vắc xin trọn đời của mình. Vậy, đâu là các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ? Phụ huynh cần lưu ý gì khi đưa trẻ đi tiêm? Tiêm vắc xin ở đâu uy tín, an toàn, hiệu quả? Cùng Nutrihome tìm hiểu ngay.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bới BS Nguyễn Văn Mác Toàn, Quản lý Y khoa vùng 1 Miền Trung Tây Nguyên, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.

Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ đầy đủ và đúng lịch

Các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ giúp kích thích cơ thể chủ động sản sinh kháng thể đặc hiệu với kháng nguyên của tác nhân gây bệnh có trong vắc xin, giúp người tiêm có khả năng chống lại sự lây nhiễm và gây bệnh của tác nhân đó. Tiêm chủng vắc xin là trọn đời, bất kể độ tuổi, giới tính và sắc tộc, ai cũng cần phải tiêm ngừa đầy đủ và đúng lịch các loại vắc xin được khuyến cáo cho từng độ tuổi nhằm bảo vệ sức khỏe, bảo toàn tính mạng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ được tiêm đầy đủ, đúng lịch đặc biệt quan trọng và cần thiết đối với trẻ em, đây là nhóm đối tượng non nớt, dễ bị tổn thương và lây nhiễm, gặp biến chứng, di chứng thậm chí tử vong các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm, cản trở tương sự phát triển về trí tuệ, thể chất của trẻ trong tương lai.

Tiêm chủng vắc xin cho trẻ là phương pháp phòng ngừa bệnh tật hiệu quả nhất, giúp giảm thiểu đáng kể tỷ lệ mắc bệnh và tử vong trên toàn cầu do các bệnh truyền nhiễm gây ra. Khoảng 85 – 95% trường hợp được tiêm chủng vắc xin sẽ sinh ra miễn dịch đặc hiệu chống lại sự tấn công của các virus, vi khuẩn,… Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêm chủng vắc xin ngăn chặn 3,5 – 5 triệu ca tử vong mỗi năm do các bệnh lý truyền nhiễm nguy hiểm như bạch hầu, uốn ván, ho gà, cúm và sởi. Khi trẻ được tiêm ngừa vắc xin đầy đủ, đúng lịch, cơ thể trẻ sẽ hình thành “khiên bảo vệ” tự nhiên chủ động, bảo vệ trẻ khỏi bệnh tật, ngăn chặn nguy cơ tử vong và di chứng kéo dài do bệnh dịch gây ra.

Nhờ có vắc xin, vào năm 1979, cả thế giới đã chính thức tuyên bố thanh toán thành công bệnh đậu mùa – căn bệnh thế kỷ kéo dài gần 200 năm, gây ra cái chết đau đớn của hàng triệu ca bệnh. Năm 1988, vắc xin Bại liệt đóng vai trò là “vũ khí siêu hạng” giúp đẩy lùi gần 100% bệnh bại liệt trên thế giới. Giai đoạn 2000 – 2007, vắc xin Sởi làm giảm 75% tỷ lệ tử vong do bệnh sởi trên toàn cầu. Năm 2000, nhờ nỗ lực thúc đẩy tỷ lệ bao phủ tiêm chủng vắc xin toàn cộng đồng, Việt Nam đã thanh toán thành công bại liệt, loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh vào năm 2005 và đang tiến tới mục tiêu loại trừ sởi và kiểm soát viêm gan B trong tương lai gần.

Nhờ được bảo vệ bởi vắc xin, trẻ sẽ phát triển toàn diện và đóng góp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho mỗi quốc gia vì không bị mắc bệnh truyền nhiễm, không chịu di chứng, khiếm khuyết về thể chất hay não bộ. Khi trẻ em được khỏe mạnh, không bị ốm đau hay bệnh tật, phụ huynh cũng không mất ngày công, công sức và tiền bạc để chăm sóc, điều trị cho trẻ. Các cơ sở y tế sẽ tập trung nguồn lực để chăm sóc các ca bệnh nặng và bệnh không lây nhiễm. Nhìn rộng ra, cả xã hội có thể chất và tinh thần khỏe mạnh sẽ trực tiếp thúc đẩy và đóng góp mạnh mẽ vào sự phát triển, thịnh vượng của quốc gia.

Tiêm chủng vắc xin đầy đủ và đúng lịch đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe, tính mạng, sự phát triển của trẻ và sự phồn vinh của quốc gia.

Lịch tiêm chủng cho trẻ em từ 0-18 tuổi

Tiêm chủng vắc xin là trọn đời, bảo vệ trẻ từ khi trong bụng mẹ, đến khi sinh ra, lớn lên, trưởng thành và già đi.

Các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ em: 21 loại nên tiêm

1. Vắc xin phòng bệnh lao

Lao là trong các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ. Đây là bệnh truyền nhiễm đường hô hấp vô cùng nguy hiểm, gây ra bởi trực khuẩn lao Mycobacterium Tuberculosis. Lao có thể khiến người bệnh ho ra máu, tràn dịch màng phổi, tràn khí màng phổi, xơ phổi, giãn phế phổi, suy hô hấp mạn tính.

2. Vắc xin ngừa bệnh viêm gan B

Bệnh viêm gan B là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính do virus viêm gan B (VGB) thuộc họ Hepadnavirus làm tổn thương tế bào gan, gây viêm gan mạn tính, xơ gan, thậm chí ung thư gan và tử vong.

3. Vắc xin phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván

Bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, gây ra tình trạng giả mạc ở thanh quản, hầu họng, mũi hoặc ở tuyến hạnh nhân. Đây là bệnh lý nguy hiểm, vừa gây nhiễm trùng, vừa nhiễm độc từ ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu Corynebacterium diphtheriae, gây ra các tổn thương nghiêm trọng đến các màng niêm mạc, da hoặc thậm chí là bộ phận sinh dục. Bạch hầu có thể tiến triển biến chứng viêm cơ tim, suy tim, tắc nghẽn đường hô hấp, viêm đa dây thần kinh, liệt cơ hô hấp, hôn mê và tử vong.

Ho gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi vi khuẩn ho gà Bordetella pertussis. Bệnh đặc trưng bởi những cơn ho rũ rượi liên tục theo từng cơn, thở rít như tiếng gà gáy, chảy nhiều đờm dãi, nôn mửa, trẻ em có thể thở rút lõm lồng ngực, phụ nữ mang thai có thể bị gãy xương sườn, biến chứng viêm phổi, thậm chí tử vong.

Uốn ván là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi ngoại độc tố của trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani. Loại vi khuẩn này có mặt ở bất cứ mọi nơi trong môi trường tự nhiên, đặc biệt là trong đất và phân gia súc nên nguy cơ lây nhiễm và mắc bệnh cho người rất cao. Khi mắc bệnh, người bệnh sẽ đối mặt với tình trạng đau nhức dữ dội toàn thân, cơ bị co cứng (cứng hàm, cứng cổ và cơ bụng), sốt cao, co thắt, co giật, khó nuốt, uống dễ bị sặc, biến chứng gãy xương, nghẹt thở và tử vong. Trẻ sơ sinh mắc uốn ván sẽ bỏ bú, khít hàm, co cứng toàn thân, tỷ lệ tử vong cao.

Do đó, trẻ em và người lớn cần được tiêm vắc xin bạch hầu, ho gà, uốn ván đầy đủ, đúng lịch theo khuyến nghị của chuyên gia, nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh, chặn đứng biến chứng nguy hiểm và tỷ lệ tử vong.

4. Vắc xin phòng ngừa bại liệt

Các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ chắc chắc có vắc xin bại liệt. Bại liệt là bệnh lý truyền nhiễm virus cấp tính do Poliovirus gây ra. Bệnh có thể gây ra nhiều thể với các triệu chứng khác nhau từ sốt, buồn nôn, nhức đầu, khó ngủ, cứng gáy, táo bón hoặc tiêu chảy, đau cơ, liệt chi, liệt hành tủy, suy hô hấp và thậm chí tử vong.

5. Vắc xin phòng bệnh viêm phổi, viêm màng não mủ do HIB

Viêm màng não mủ, viêm phổi do vi khuẩn Haemophilus influenzae týp B (Hib) là bệnh truyền nhiễm vô cùng nguy hiểm. Bệnh gây ra tình trạng phù não, phù phổi cấp, tràn dịch dưới màng cứng, tràn mủ màng phổi, tràn khí màng phổi, nhiễm trùng huyết, viêm màng ngoài tim, suy hô hấp và tử vong.

6. Vắc xin phòng bệnh tiêu chảy do Rotavirus

Tiêu chảy cấp do Rotavirus là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính do virus Rota gây nên. Virus Rota có khả năng sống bền vững, dai dẳng ở môi trường bên ngoài, chúng có thể sống nhiều giờ trên bàn tay, nhiều ngày trên các bề mặt rắn và chúng thậm chí có khả năng gây bệnh khi sống trong phân đến 1 tuần. Bất cứ ai cũng có thể lây nhiễm và mắc bệnh tiêu chảy do Rotavirus, phổ biến nhất ở trẻ em, gây ra tình trạng tiêu chảy, mất nước nặng khiến trẻ suy kiệt trầm trọng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng.

7. Vắc xin phòng bệnh viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết và viêm tai giữa do phế cầu khuẩn

Bệnh viêm phổi, viêm màng não,nhiễm khuẩn huyết và viêm tai giữa do phế cầu khuẩn là các bệnh do vi khuẩn phế cầu Streptococcus pneumoniae (pneumococcus) gây ra. Phế cầu khuẩn vô cùng nguy hiểm, được xác định là nguyên nhân gây ra khoảng 11% ca tử vong ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Đây là một trong các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ từ sớm.

8. Vắc xin phòng bệnh viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn B,C

Bệnh viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis (meningococcus) gây ra. Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng bất kể trẻ em hay người lớn với các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng người bệnh như nhiễm trùng huyết, viêm mủ khớp, rối loạn thị giác, liệt nửa người, áp xe não và tử vong.

9. Vắc xin phòng bệnh cúm

Cúm mùa là bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính gây ra bởi virus Influenza. Cúm điển hình bởi các triệu chứng lâm sàng như sốt vừa đến cao, đau đầu, chóng mặt, đau nhức cơ bắp, cảm giác ớn lạnh, mệt mỏi toàn thân, lừ đừ, phản ứng chậm, cảm giác yếu ớt,… Tuy nhiên, đây chỉ là những triệu chứng khởi phát ban đầu, ở giai đoạn toàn phát, cúm mùa hoàn toàn không “lành tính” mà có thể gây ra rất nhiều biến chứng “chết người” như viêm phổi, viêm tai, viêm phế quản, viêm não và tử vong. (2)

10. Vắc xin phòng bệnh sởi

Hiện nay, tại Việt Nam đang lưu hành 5 loại vắc xin phòng bệnh sởi và vắc xin phối hợp có chứa thành phần sởi, bao gồm vắc xin Sởi đơn MVVAC, vắc xin phối hợp phòng bệnh sởi – quai bị – rubella MMR II, MMR, Priorix và vắc xin phối hợp phòng bệnh sởi – rubella MRVac.

11. Vắc xin phòng bệnh viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn A,C,W,Y

Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn A,C,W,Y là những bệnh lý truyền nhiễm cấp tính gây nhiễm khuẩn nghiêm trọng ở tủy sống và lớp màng bao bọc não, gây ra bởi vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis thuộc tuýp A,C,Y,W-135.

Tại Việt Nam, bệnh lưu hành quanh năm và thường không có dấu hiệu lâm sàng điển hình, rất khó nhận biết và phát hiện sớm. Nếu không được điều trị kịp thời ở giai đoạn sớm, các bệnh lý do não mô cầu khuẩn A,C,Y,W-135 có thể để lại những di chứng nguy hiểm, kéo dài vĩnh viễn về thần kinh. Tuy nhiên, có đến 8 – 15% trường hợp dù đã được điều trị kịp thời nhưng vẫn không qua khỏi do biến chứng nặng, 20% trường hợp phải gánh chịu hậu quả nặng nề, di chứng vĩnh viễn như cụt tay chân do hoại tử, động kinh, bại liệt, điếc, chậm phát triển trí não,…

12. Vắc xin phòng bệnh viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính do virus viêm não Nhật Bản gây ra. Bệnh có thể gặp phải ở cả trẻ em và người lớn. Khi bị virus viêm não Nhật Bản tấn công, người bệnh phải chịu đựng rất nhiều di chứng về thần kinh, não bộ và hệ vận động như: liệt cứng cơ toàn thân, không nói được, rối loạn tính cách, thiểu năng trí tuệ, trường hợp nặng có thể đe dọa tính mạng, dẫn đến tử vong.

13. Vắc xin phòng bệnh sởi, quai bị, rubella

Sởi là bệnh lý truyền nhiễm với khả năng lây truyền cực kỳ khủng khiếp và đặc biệt phổ biến ở trẻ em, do virus sởi Morbillivirus gây ra. Không lành tính như lầm tưởng của nhiều người dân rằng sởi chỉ gây phát ban thông thường, bệnh có thể tiến triển biến chứng viêm não, viêm tai, viêm phổi, viêm thanh quản, viêm phế quản và thậm chí dẫn đến tử vong.

Quai bị là bệnh lý truyền nhiễm do virus quai bị Rubulavirus gây ra, điển hình bởi triệu chứng tuyến nước bọt sưng to ở một bên, khiến khuôn mặt biến dạng, khó nhai, khó nuốt, khó giao tiếp,… Quai bị thậm chí có thể gây ra biến chứng viêm màng não, viêm não, viêm tinh hoàn hoặc buồng trứng, ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản của người bệnh.

Rubella hay còn gọi là sởi Đức, là bệnh lý truyền nhiễm gây ra bởi virus Rubella. Rubella thường gặp ở phụ nữ mang thai do sức đề kháng suy giảm, hệ miễn dịch suy yếu, gây ra tình trạng dị tật thai nhi, thai chết lưu hoặc sinh non. Trẻ sơ sinh sau khi sinh ra cũng bị dị tật bẩm sinh hay còn gọi là hội chứng Rubella bẩm sinh với các tình trạng khiếm khuyết về chức năng cơ thể như điếc, bệnh tim bẩm sinh, đục thủy tinh thể, tật mắt nhỏ, đầu nhỏ, chậm phát triển trí tuệ…

14. Vắc xin phòng ngừa thủy đậu (trái rạ)

Thủy đậu (trái rạ) là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra, điển hình bởi những nốt mụn nước, phỏng rộp chứa đầy dịch mủ gây viêm. Bệnh có thể tiến triển biến chứng nhiễm trùng nốt phỏng, bội nhiễm, nhiễm trùng huyết, viêm phổi, viêm não, viêm gan, hội chứng Reye, hội chứng Guillain-Barré, bệnh zona với biến chứng đau sau zona thần kinh.

15. Vắc xin phòng bệnh viêm gan A

Viêm gan A là bệnh lý nhiễm trùng gan do virus viêm gan A (HAV) gây ra. Viêm gan A có thể gây suy gan, rối loạn chức năng gan, đau khớp, rối loạn thận, tụy và máu; trường hợp bệnh diễn biến nặng có thể dẫn đến suy gan cấp và tử vong. (3)

16. Vắc xin phòng bệnh viêm gan A+B

Hiện nay, tại Việt Nam đang lưu hành 01 loại vắc xin phối hợp phòng bệnh viêm gan A + B và các biến chứng của bệnh gây ra là vắc xin Twinrix, được chỉ định tiêm ngừa cho trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn với phác đồ:

• Lịch tiêm 2 mũi cho trẻ từ 12 tháng – dưới 16 tuổi:
  • Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
  • Mũi 2: 6 tháng sau mũi 1
• Lịch tiêm 3 mũi cho người từ 16 tuổi trở lên:
  • Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
  • Mũi 2: 1 tháng sau mũi 1
  • Mũi 3: 5 tháng sau mũi 2

17. Vắc xin phòng bệnh thương hàn

Thương hàn là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi vi khuẩn thương hàn Salmonella typhi. Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa, nước hoặc thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn thương hàn. Khi mắc, bệnh thường khởi phát các triệu chứng đột ngột như sốt cao 39 – 40 độ C liên tục và kéo dài, đau cơ, ớn lạnh, đau đầu, mệt mỏi, chán ăn, bụng chướng, buồn nôn, tiêu chảy xen kẽ với táo bón, mạch chậm, mê sảng, li bì, ho khan, hồng ban ở mạn sườn, bụng, ngực… Ở khoảng 10% trường hợp mắc thương hàn, bệnh nhân tiến triển biến chứng xuất huyết tiêu hóa, viêm màng não thương hàn và thủng ruột.

18. Vắc xin phòng bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 do virus SARS-CoV-2

COVID-19 là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp gây ra bởi virus SARS-CoV-2. Trong tổng số các trường hợp người bệnh xuất hiện các triệu chứng, có khoảng 15% người bị bệnh nặng cần thở oxy và 5% bị bệnh nặng cần được chăm sóc đặc biệt. Các biến chứng của COVID-19 bao gồm suy hô hấp, sốc nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết, hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), huyết khối tắc mạch và/hoặc suy đa cơ quan (tổn thương tim, gan hoặc thận). Các biến chứng này đều tiềm ẩn nguy cơ tử vong rất cao.

19. Vắc xin phòng ngừa bệnh do virus HPV

HPV là virus u nhú ở người, là tác nhân gây ra các bệnh lý đường sinh dục nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư hầu họng, ung thư dương vật, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ, tiền ung thư/loạn sản, mụn cóc sinh dục,… HPV có thể lây truyền qua nhiều con đường khác nhau, ngoài đường tình dục, HPV có thể lây truyền qua các tiếp xúc thông thường hoặc lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh sản. Do đó, bệnh do HPV không chừa một ai, bất kể giới tính, độ tuổi, bất kể tình trạng hôn nhân và quan hệ tình dục, bất cứ ai cũng có nguy cơ lây nhiễm HPV, mắc bệnh, biến chứng, di chứng và tử vong.

20. Vắc xin phòng dại

Dại là bệnh truyền nhiễm virus cấp tính từ động vật lây sang người bởi chất tiết (thông thường là nước bọt) bị nhiễm virus dại Lyssavirus thông qua vết cắn/vết thương hở ngoài da. Bệnh dại vô cùng nguy hiểm, được mệnh danh là “mũi tên luôn trúng đích” khi phát bệnh, 100% người bệnh sẽ tử vong do, liệt cơ hô hấp, liệt hành tủy, phù phổi cấp, suy tim.

21. Vắc xin phòng ngừa uốn ván

Hiện nay, Việt Nam đang lưu hành 10 loại vắc xin phòng ngừa uốn ván cho cả trẻ em và người lớn, bao gồm:

• Uốn ván đơn TT
• Vắc xin phối hợp phòng ngừa bệnh uốn ván, bạch hầu 2 trong 1 Td
• Vắc xin phối hợp phòng ngừa bệnh uốn ván, bạch hầu, ho gà 3 trong 1 Adacel, Boostrix
• Vắc xin phối hợp phòng ngừa bệnh uốn ván bạch hầu, ho gà, bại liệt 4 trong 1 Tetraxim
• Vắc xin phối hợp phòng ngừa bệnh uốn ván, bạch hầu, ho gà, Hib, viêm gan B 5 trong 1 Infanrix IPV+Hib
• Vắc xin phối hợp phòng ngừa bệnh uốn ván, bạch hầu, ho hà, hib, bại liệt 5 trong 1 Pentaxim, SII/DPT
• Vắc xin phối hợp phòng ngừa bệnh uốn ván, bạch hầu, ho gà, bại liệt, Hib, viêm gan B 6 trong 1 Hexaxim, Infanrix Hexa.

22. Vắc xin phòng Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn nhóm B

Những lưu ý quan trọng khi đưa trẻ đi tiêm phòng

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả tiêm chủng ở mức tối ưu, khi đưa trẻ đi tiêm chủng, các bậc phụ huynh cần lưu ý:

1. Trước khi tiêm phòng

• Mang theo phiếu tiêm chủng hoặc số tiêm chủng để các bác sĩ nắm bắt được lịch sử tiêm chủng của trẻ.
• Các thông tin có liên quan đến sức khỏe của trẻ càng chi tiết sẽ giúp bác sĩ khám sàng lọc đưa ra quyết định tiêm chủng chính xác nhất cho trẻ như: có nên tiêm chủng hay không, có tạm hoãn hay không, loại vắc xin nào quan trọng cần tiêm sớm, phác đồ tiêm, những lưu ý cần thiết… Do đó, phụ huynh cần ghi nhớ các thông tin sức khỏe của trẻ và thông báo cho bác sĩ cụ thể về tình trạng sức khỏe của trẻ như:
  • Chiều cao, cân nặng của trẻ (đối với trẻ sơ sinh) để bác sĩ đánh giá được tình trạng phát triển của trẻ;
  • Trong những ngày gần đây, trẻ có bú (ăn), uống, ngủ, nghỉ, vui chơi bình thường;
  • Trẻ có đang sốt, cảm cúm, thay đổi thói quen hay mắc bệnh gì không;
  • Trong 3 tháng qua, trẻ có dùng thuốc hoặc trải qua những phương pháp điều trị nào không, cụ thể là gì;
  • Lịch sử tiêm ngừa vắc xin của trẻ;
  • Bệnh sử của trẻ và tiền sử bệnh lý của gia đình;
  • Trẻ có dị ứng với thức ăn hay các loại thuốc nào không;
  • Trẻ có tiền sử dị ứng với vắc xin hoặc có phản ứng nặng ở những lần tiêm trước hay không, ví dụ tím tái, khó thở, quấy khóc kéo dài, phát ban, sốt cao khó hạ…
• Giúp trẻ hiểu rõ về lý do mà trẻ cần phải tiêm vắc xin, tầm quan trọng của vắc xin đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ, giúp trẻ hợp tác tiêm chủng hơn.
• Không cho trẻ vận động mạnh trước khi tiêm chủng vì có thể làm tăng nhiệt độ và huyết áp.

2. Trong khi tiêm phòng

• Phụ huynh cần đề nghị nhân viên y tế công bố và đối chiếu chi tiết về loại vắc xin được tiêm chủng tại thời điểm tiêm.
• Giữ trẻ cố định theo đúng tư thế tiêm theo hướng dẫn của nhân viên y tế để quá trình tiêm chủng diễn ra thuận lợi.

3. Sau khi tiêm phòng

• Để trẻ ở lại nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng tại cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút sau tiêm để được các nhân viên y tế theo dõi, nhằm kịp thời phát hiện và xử trí nếu phát sinh phản ứng bất thường sau tiêm ở trẻ.
• Tiếp tục theo dõi sức khỏe của trẻ về toàn trạng, nhiệt độ, phát ban ở chỗ tiêm, tình hình ăn ngủ, thở, tinh thần,… tại nhà ít nhất 24 – 48 giờ tiếp theo.
• Không tự ý bôi/đắp bất cứ thứ gì lên vùng tiêm, chỉ thực hiện giảm sưng đau bằng cách chườm lạnh và uống thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
• Đưa trẻ tới bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau tiêm như sốt cao trên 39 độ C, sốt liên tục khó hạ, trẻ mệt lả, lừ đừ, co giật, chậm phản ứng, da tím tái, thở rít, khò khè, khó thở, thở rút lõm lồng ngực, quấy khóc dữ dội kéo dài…

Phụ huynh đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp trẻ tiêm chủng hợp tác, thuận lợi và hiệu quả.

Khi nào có chống chỉ định và tạm hoãn tiêm chủng ở trẻ em?

Tùy vào tình trạng sức khỏe hiện tại, tiền sử bệnh lý, tiền sử chủng ngừa và loại vắc xin dự định tiêm chủng mà việc tiêm chủng có thể chống chỉ định hoặc tạm hoãn ở trẻ, cụ thể:

1. Khi nào không được tiêm chủng cho trẻ?

Chống chỉ định tiêm chủng cho trẻ em đối với tất cả các loại vắc xin có tiền sử gây ra phản ứng phản vệ độ III (sốc, sốt cao trên 39 độ C kèm co giật, tím tái, khó thở, dấu hiệu bất thường ở não/màng não) ở lần tiêm trước với vắc xin cùng loại (có cùng thành phần).

Trẻ bị suy giảm khả năng phản ứng của hệ miễn dịch do nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng IV, do mắc bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh, do dùng thuốc/áp dụng các phương pháp điều trị làm suy giảm miễn dịch hoặc có biểu hiện suy giảm miễn dịch nặng) không được tiêm chủng các loại vắc xin sống giảm độc lực.

Các trường hợp chống chỉ định tiêm chủng cho trẻ khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với mỗi loại vắc xin khác nhau.

2. Khi nào tạm hoãn tiêm chủng cho trẻ?

• Trẻ mắc các bệnh cấp tính, các bệnh nhiễm trùng.
• Trẻ mắc tình trạng suy chức năng các cơ quan như suy hô hấp, suy tim, suy thận, suy tuần hoàn, suy gan, hôn mê…
• Trẻ mắc các bệnh cấp tính, các bệnh nhiễm trùng. Tiêm chủng khi sức khỏe của trẻ ổn định.
• Khi đo nhiệt độ tại nách, trẻ sốt cao từ 38°C trở lên hoặc trẻ bị hạ thân nhiệt xuống thấp từ dưới 35,5°C.
• Trong vòng 3 tháng gần đây, nếu trẻ có sử dụng các sản phẩm globulin miễn dịch (trừ huyết thanh kháng viêm gan B) sẽ được chỉ định tạm hoãn tiêm chủng các loại vắc xin sống giảm độc lực.
• Trẻ đang hoặc mới kết thúc quá trình điều trị bệnh bằng corticoid liều cao, trẻ đang hoặc mới trải qua các liệu pháp hóa trị, xạ trị trong vòng 14 ngày cũng được chỉ định tạm hoãn tiêm chủng các loại vắc xin sống giảm độc lực.
• Trẻ mắc các bệnh tim mạn tính hoặc bẩm sinh có kèm theo tăng áp lực động mạch phổi (≥40mmHg).
• Trẻ mắc các bệnh mạn tính ở tim, phổi, tiết niệu, máu, tiêu hóa, ung thư chưa ổn định, tiến hành chuyển khám sàng lọc và tiêm chủng tại bệnh viện.
• Trẻ suy dinh dưỡng, nhẹ cân, có cân nặng dưới 2kg, cần tạm hoãn tiêm chủng, tiến hành chuyển khám sàng lọc và tiêm chủng tại bệnh viện.
• Trẻ có tiền sử phản ứng theo mức độ tăng dần sau các lần tiêm chủng trước của vắc xin cùng loại (ví dụ: lần đầu tiêm trẻ không sốt, lần tiêm tiếp theo trẻ sốt cao trên 39°C), cần tạm hoãn tiêm chủng, tiến hành chuyển khám sàng lọc và tiêm chủng tại bệnh viện.
• Các trường hợp tạm hoãn tiêm chủng cho trẻ khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với mỗi loại vắc xin khác nhau.

Mặc dù tạm hoãn lịch tiêm chủng đối với các trẻ mắc bệnh cấp tính nhưng không nên trì hoãn tiêm chủng bởi các bệnh đường hô hấp nhẹ hoặc bệnh cấp tính nhẹ không sốt.

Tiêm sai lịch hoặc không tiêm phòng cho trẻ có sao không?

CÓ. THẬM CHÍ VÔ CÙNG NGUY HIỂM.

Nếu từ chối tiêm chủng, không tiêm phòng cho trẻ, trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng, cụ thể:

• Bệnh ho gà lây qua đường hô hấp, ở nước có tỷ lệ tiêm chủng thấp dưới 70%. Đối với trẻ 1 tuổi, nguy cơ mắc ho gà là 30%, tỷ lệ này lên đến 80% lúc trẻ 5 tuổi và thậm chí nguy cơ mắc ho gà ở trên có thể lên đến 100% lúc trẻ 15 tuổi. Ho gà dẫn đến 1 – 3% động kinh; 0,1 – 0,3% tổn thương thần kinh; 0,5% bệnh nhân ho gà sẽ tử vong, tỷ lệ tử vong cao hơn ở trẻ nhỏ và lên tới 90% với trẻ dưới 1 tháng tuổi.
• Bệnh uốn ván có tỷ lệ 95% tử vong nếu không được điều trị và 20 – 90% tử vong cho dù có được phát hiện và can thiệp điều trị kịp thời.
• Bệnh bại liệt lây qua đường phân – miệng, là tác nhân gây ra 1% viêm màng não vô trùng; 1% liệt; 2 – 10% tử vong.
• Bệnh do Hib lây qua đường hô hấp, nguy cơ mắc cao nhất ở trẻ trong giai đoạn 6 – 11 tháng tuổi nếu chưa tiêm vắc xin và hầu hết các trường hợp mắc phải ở trẻ dưới 5 tuổi. Trong đó, có đến 2/3 ca mắc là trẻ em dưới 18 tháng tuổi, gây ra 15 – 30% rối loạn thần kinh và 5% tử vong.
• Viêm gan B trong suốt cuộc đời mỗi người có 50% khả năng phơi nhiễm bệnh. 80-90% trẻ sơ sinh mắc viêm gan B diễn tiến thành viêm gan mạn tính, 30 – 50% ở giai đoạn là trẻ em từ 1 – 4 tuổi và 5 – 10% ở người lớn; có 5% người mắc bệnh sẽ dẫn đến xơ gan và ung thư gan; 1 – 2% tử vong.

Nếu tiêm chủng vắc xin không đầy đủ, đúng lịch theo khuyến cáo của nhà sản xuất và lịch hẹn của bác sĩ tiêm chủng, hiệu quả phòng bệnh của vắc xin sẽ không đảm bảo hoặc thậm chí không có hiệu quả. Ngoài ra, hiệu quả miễn dịch chống lại bệnh được tạo ra bởi vắc xin sẽ giảm dần theo thời gian, phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm cơ chế miễn dịch, độ tuổi tiêm phòng, đáp ứng của cơ thể… Khi đến một thời điểm nào đó, lượng kháng thể này giảm đi,  cơ thể sẽ không còn đủ sức chống lại với sự tấn công của mầm bệnh. Do đó, nếu vì một lý do bất kỳ, trẻ bị bỏ lỡ lịch tiêm hoặc tiêm trễ lịch, không tiêm nhắc lại sẽ làm giảm cơ hội phòng bệnh cho trẻ, nhất là trẻ càng nhỏ thì bệnh càng nặng.

Phụ huynh hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để trẻ được tiêm tiếp tục sớm nhất có thể nếu chẳng may nhỡ lịch tiêm, nhằm kích thích hệ miễn dịch tái sản xuất lượng kháng thể mới bảo vệ trẻ tốt hơn.

Tiêm vắc xin cho trẻ ở đâu an toàn và uy tín?

VNVC là địa điểm tiêm chủng vắc xin trọn đời cho cả gia đình với hệ thống hàng trăm trung tâm tiêm chủng vắc xin an toàn – uy tín – chất lượng hàng đầu Việt Nam. VNVC sở hữu danh mục vắc xin đầy đủ cho cả trẻ em và người lớn, kể cả vắc xin thế hệ mới, vắc xin thường xuyên khan hiếm với số lượng lớn tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng trên cả nước, luôn trong tình trạng sẵn sàng để đáp ứng mọi nhu cầu tiêm chủng vắc xin phòng ngừa bệnh tật, bảo vệ sức khỏe của hàng chục triệu trẻ em và người lớn Việt Nam.

Với tiềm năng tài chính, năng lực vận hành hàng trăm trung tâm tiêm chủng quy mô lớn trên toàn quốc, VNVC đã tạo được uy tín, tiếng vang tích cực và trở thành đối tác chiến lược, toàn diện, chính thức của tất cả các hãng vắc xin và tập đoàn sinh dược phẩm uy tín trên toàn cầu như GSK (Bỉ), Sanofi Pasteur (Pháp), Pfizer (Mỹ), MSD (Mỹ), Abbott (Hà Lan)… Nhờ đó, VNVC sở hữu đặc quyền đàm phán trực tiếp, nhập khẩu chính hãng với thời gian sớm nhất cùng số lượng lớn tất cả các loại vắc xin quan trọng, có thể đặt mua số lượng lớn vắc xin trước nhiều năm, nhằm đảm bảo nguồn cung vắc xin chất lượng bền vững cho người dân, đồng thời mang đến mức giá tiêm chủng tốt nhất, luôn bình ổn và nhiều ưu đãi.

Đặc biệt, VNVC sở hữu hệ thống kho lạnh và vận chuyển hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế GSP, đảm bảo bảo quản vắc xin đúng quy định. Với mạng lưới rộng khắp, VNVC chủ động cung cấp vắc xin đến các trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc. Nhờ đó, người dân luôn được tiếp cận đầy đủ và kịp thời các loại vắc xin, đảm bảo sức khỏe cộng đồng.

Các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ được bảo quản tại kho lạnh hiện đại, quy mô lớn hàng đầu Việt Nam.

VNVC đầu tư “mạnh tay” cho hệ thống cơ sở vật chất khang trang, rộng rãi, thoáng mát, sạch sẽ, đầy đủ trang thiết bị tiên tiến, hiện đại, cao cấp cùng nhiều khu vực chức năng chuyên biệt cung cấp đầy đủ các tiện ích hoàn toàn miễn phí cho Khách hàng như phòng khám sàng lọc riêng biệt, khu vực chăm sóc sức khỏe sau tiêm đạt chuẩn Bộ Y tế, khu vui chơi trẻ em, phòng thay tã với nhiều loại tã cao cấp, nhà vệ sinh trẻ em sinh động, phòng cho mẹ bầu và bé sơ sinh, nước tinh khiết, khăn ướt, sạc điện thoại, wifi hoàn toàn miễn phí,… VNVC có đội ngũ gần 10.000 bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên y tế có đầy đủ chứng chỉ An toàn tiêm chủng của Bộ Y tế, tay nghề thành thạo, được đào tạo chuyên nghiệp về các kỹ năng tiêm chủng giảm đau nhằm mang lại dịch vụ tiêm chủng cao cấp, an toàn, tận tâm nhất cho người dân.

Hiện tại, VNVC đang cung cấp đầy đủ các gói vắc xin được thiết kế riêng cho trẻ em và người lớn kèm theo các đặc quyền gói cao cấp như: Giá gói vắc xin ưu đãi đến 7% (gần 2 triệu đồng) và được giữ nguyên, không đổi trong suốt thời gian sử dụng gói; đảm bảo luôn có sẵn đầy đủ các loại vắc xin có trong gói, giúp trẻ em được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch ngay cả khi thị trường vắc xin biến động, nhiều loại vắc xin khan hiếm kéo dài; được nhắc lịch tiêm chủng tự động miễn phí; được trả góp gói vắc xin không lãi suất với kỳ hạn linh hoạt từ 6 hoặc 12 tháng; được tư vấn sức khỏe và khám sàng lọc trước tiêm với bác sĩ hoàn toàn miễn phí;…

• Tham khảo ngay gói vắc xin cho trẻ em từ 0 – 24 tháng tại đây;
• Tham khảo ngay gói vắc xin cho trẻ tiền học đường tại đây;
• Tham khảo ngay gói vắc xin cho trẻ tuổi vị thành niên và thanh niên tại đây.

Đăng ký tiêm vắc xin theo gói với giá ưu đãi, luôn có sẵn vắc xin trong gói cùng nhiều đặc quyền gói cao cấp khác.

Có rất nhiều các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ em trong giai đoạn từ 0 – 18 tuổi nhằm bảo vệ sức khỏe, tính mạng và sự phát triển của trẻ trước nhiều bệnh truyền nhiễm. Do đó, phụ huynh cần hỗ trợ trẻ tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch theo khuyến cáo của chuyên gia, ưu tiên lựa chọn địa điểm tiêm chủng an toàn, uy tín, chất lượng, có hệ thống nhắc lịch tiêm tự động, giúp trẻ không bỏ lỡ bất kỳ mũi tiêm nào. Đồng thời, phụ huynh cần thực hiện đầy đủ, chính xác các lưu ý trước, trong và sau khi tiêm theo đúng hướng dẫn của các bác sĩ và nhân viên y tế, giúp trẻ được tiêm chủng an toàn và hiệu quả.