Lịch tiêm phế cầu đóng vai trò then chốt trong chiến lược phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do vi khuẩn phế cầu gây ra. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 1,6 triệu người tử vong trên toàn cầu vì các bệnh liên quan đến phế cầu khuẩn, chủ yếu là viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết. Việc tuân thủ lịch tiêm chủng đầy đủ và đúng thời điểm không chỉ giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh, tử vong mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước sự đe dọa nghiêm trọng từ loại vi khuẩn nguy hiểm này.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Phạm Văn Phú – Quản lý Y khoa khu vực 3 Đông Nam Bộ, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
Tiêm vắc xin phế cầu giúp cơ thể tạo kháng thể đặc hiệu chống lại các tuýp huyết thanh nguy hiểm của vi khuẩn phế cầu, phòng ngừa chủ động các bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết, viêm tai giữa, viêm xoang… Đây đều là các bệnh có nguy cơ gây tử vong hoặc di chứng nặng nếu không được phòng ngừa hiệu quả.
Ngoài việc giảm nguy cơ mắc bệnh, nhập viện và tử vong, tuân thủ lịch tiêm phế cầu còn giúp hạn chế lây lan trong cộng đồng, góp phần hình thành miễn dịch cộng đồng và làm chậm quá trình kháng kháng sinh của vi khuẩn. Đây là giải pháp bảo vệ sức khỏe bền vững, đặc biệt với trẻ nhỏ, người già và người bệnh nền.
Tiêm phế cầu phòng bệnh gì? Tiêm vắc xin phế cầu có tác dụng giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh nguy hiểm do vi khuẩn phế cầu gây ra như viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết.
Tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp phòng bệnh rất cần thiết, đặc biệt cho trẻ nhỏ, người trên 65 tuổi và người có bệnh nền. Phế cầu khuẩn gây ra các bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết với tỷ lệ tử vong cao. Vi khuẩn này thường cư trú ở vùng hầu họng, dễ lây lan qua giọt bắn và sẽ tấn công mạnh khi hệ miễn dịch suy yếu. WHO ước tính mỗi năm có khoảng 1,6 triệu người tử vong do phế cầu, chủ yếu ở các nước có tỷ lệ tiêm chủng thấp.
Ngoài mức độ nguy hiểm, phế cầu khuẩn còn có khả năng kháng kháng sinh cao, khiến việc điều trị khó khăn, kéo dài và tốn kém. Tại Việt Nam, chi phí điều trị các bệnh do phế cầu có thể lên tới hàng trăm triệu đồng, chưa kể chi phí chăm sóc lâu dài. Do đó, tiêm vắc xin đúng lịch là cách phòng ngừa hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất để bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước tác nhân nguy hiểm này.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh như trẻ nhỏ, người lớn trên 65 tuổi cần được tiêm vắc xin phế cầu sớm để phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do phế cầu gây ra.
Cần tiêm phế cầu càng sớm càng tốt trong độ tuổi được khuyến cáo để cơ thể có đủ thời gian sản sinh kháng thể đặc hiệu chống lại tác nhân gây bệnh, bảo vệ cơ thể, đặc biệt là trẻ em với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, nguy cơ cao mắc bệnh, trẻ càng nhỏ nguy cơ mắc bệnh càng cao, bệnh càng nặng, biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.
Đối với trẻ em, vắc xin phế cầu cộng hợp (Phế cầu 10 và Phế cầu 13) có thể tiêm sớm cho trẻ từ 6 tuần tuổi với lịch tiêm 4 mũi trong 2 năm đầu đời. Trẻ em từ 2 tuổi và người lớn, đặc biệt là những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh tim mạch hoặc suy giảm miễn dịch chưa tiêm vắc xin phế cầu ở giai đoạn trước vẫn cần tiêm phòng phế cầu để giảm nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng. Ngoài ra, những người hút thuốc lá hoặc có tiền sử bệnh hô hấp mãn tính cũng được khuyến cáo tiêm ngừa để tăng cường bảo vệ sức khỏe.
Số mũi tiêm vắc xin phế cầu phụ thuộc vào loại vắc xin và độ tuổi khi bắt đầu tiêm. Cụ thể:
Lịch tiêm vắc xin phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) phụ thuộc vào loại vắc xin và độ tuổi của người được tiêm. Dưới đây là thông tin chi tiết:
Loại vắc xin | Độ tuổi áp dụng | Lịch tiêm |
Synflorix | 6 tuần – 6 tháng | 4 mũi: M1 (2 tháng tuổi), M2 (3 tháng tuổi), M3 (4 tháng tuổi), M4 (sau M3 +6 tháng) |
Synflorix | 7 – 11 tháng | 3 mũi: M1, M2 (+1 tháng), M3 (trong năm thứ 2, cách M2 ít nhất 2 tháng) |
Synflorix | 12 tháng – Dưới 6 tuổi | 2 mũi: M1, M2 (+2 tháng) |
Prevenar 13 | 6 tuần – dưới 7 tháng | 4 mũi: M1, M2 (+1 tháng), M3 (+1 tháng), M4 sau M3 +8 tháng (11–15 tháng tuổi) |
Prevenar 13 | 7 – dưới 12 tháng | 3 mũi: M1, M2 (+1 tháng), M3 sau M2 +6 tháng (trẻ trên 1 tuổi) |
Prevenar 13 | 12 – dưới 24 tháng | 2 mũi: M1, M2 (+2 tháng) |
Prevenar 13 | Từ 24 tháng | 1 mũi đơn |
Prevenar 20 |
Từ 18 tuổi | 1 mũi đơn; 4 mũi (người cấy tế bào gốc tạo máu): M1, M2 (+1 tháng), M3 (+1 tháng), M4 (+6 tháng) |
Pneumovax 23 | Từ 2 tuổi | 1 mũi cơ bản; nhắc lại sau 5 năm nếu nguy cơ cao |
Vaxneuvance | 6 tuần – dưới 7 tháng | 4 mũi: M1, M2 (+1 tháng), M3 (+1 tháng), M4 sau M3 +8 tháng (từ 1 tuổi trở lên) |
Vaxneuvance | 7 – dưới 12 tháng | 3 mũi: M1, M2 (+1 tháng), M3 sau M2 +6 tháng (từ 1 tuổi trở lên) |
Vaxneuvance | 12 tháng – dưới 2 tuổi | 2 mũi: M1, M2 (+2 tháng) |
Vaxneuvance | Từ 2 tuổi | 1 mũi đơn |
Vắc xin phòng bệnh do phế cầu dành cho trẻ từ 6 tuần đến 6 tháng tuổi có lịch tiêm:
Hoặc:
Vắc xin phòng bệnh do phế cầu dành cho trẻ từ 7 – 11 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó) có lịch tiêm:
Vắc xin phòng bệnh do phế cầu dành cho trẻ từ 12 tháng đến trước sinh nhật lần thứ 6 (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó) có lịch tiêm:
Trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 7 tháng tuổi:
Từ 7 tháng đến dưới 12 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó):
Từ 12 tháng đến dưới 24 tháng tuổi (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó):
Từ 24 tháng đến người lớn (chưa từng được tiêm phòng vắc xin trước đó hoặc chưa từng tiêm vắc xin Pneumo 23): Lịch tiêm 01 mũi.
Thời điểm tiêm sau cấy ghép tế bào gốc tạo máu: mũi 1 tiêm trong khoảng 3 – 6 tháng sau cấy ghép hoặc nếu hệ miễn dịch phục hồi chậm sau cấy ghép (theo đánh giá của bác sĩ lâm sàng) thì thời điểm tiêm sẽ lùi lại sau 12 tháng sau cấy ghép hoặc theo khuyến cáo của thuốc sử dụng trong quá trình cấy ghép.
Lịch tiêm cơ bản:
Lịch tiêm chủng lại: Người có nguy cơ cao mắc bệnh phế cầu xâm lấn (≥2 tuổi): tiêm chủng lại 5 năm sau liều cơ bản hoặc theo chỉ định của bác sĩ điều trị.
Tiêm vắc xin phế cầu muộn có thể làm giảm hiệu quả bảo vệ do hệ miễn dịch chưa sản sinh đủ kháng thể, từ đó tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như viêm màng não, viêm phổi, viêm tai giữa… đặc biệt trong mùa dịch. Việc chậm trễ tiêm phòng cũng kéo theo nguy cơ bùng phát bệnh và gia tăng gánh nặng y tế cho cá nhân, gia đình và xã hội.
Tuy nhiên, tiêm muộn vẫn có giá trị nếu được tiêm bù đúng cách. Người bị trễ lịch nên đến trung tâm tiêm chủng VNVC sớm nhất để được bác sĩ tư vấn và điều chỉnh phác đồ tiêm phù hợp nhằm khôi phục hiệu quả phòng bệnh tối đa.
Trẻ tiêm phế cầu trễ so với lịch có thể bị mắc bệnh do vắc xin chưa tạo đủ kháng thể bảo vệ cho đến khi tiêm đủ liều khuyến cáo theo từng độ tuổi.
Mũi nhắc lại vắc xin phế cầu rất quan trọng nhằm duy trì mức kháng thể bảo vệ lâu dài. Nếu bỏ qua, lượng kháng thể có thể giảm dần, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nghiêm trọng do phế cầu như viêm màng não, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết… Việc không tiêm đủ liều sẽ làm giảm hiệu quả phòng bệnh.
Các chuyên gia khuyến cáo cần tiêm đủ và đúng lịch, bao gồm cả mũi nhắc lại. Nếu lỡ lịch, hãy đến trung tâm tiêm chủng VNVC để được bác sĩ tư vấn và sắp xếp tiêm bổ sung sớm nhất có thể.
Sau khi tiêm vắc xin phế cầu, cơ thể mất khoảng 2–4 tuần để tạo kháng thể đặc hiệu và đạt hiệu quả bảo vệ. Thời gian này hệ miễn dịch sẽ học cách nhận diện và tiêu diệt vi khuẩn phế cầu. Ở người có hệ miễn dịch yếu hoặc mắc bệnh mạn tính, hiệu quả có thể đến chậm hơn do phản ứng miễn dịch kém. Để đạt hiệu quả tối ưu, cần tiêm đúng lịch và đủ liều theo hướng dẫn của bác sĩ.
Những đối tượng không nên tiêm vắc xin phế cầu hoặc cần trì hoãn tiêm gồm:
Chống chỉ định cụ thể như sau:
Ngoài ra, chống chỉ định tiêm vắc xin phế cầu với các trường hợp không thỏa các điều kiện khám sàng lọc trước tiêm chủng theo hướng dẫn của Bộ Y tế về khám sàng lọc trước tiêm chủng.
Tương tự như các loại vắc xin khác, vắc xin phế cầu có một số tác dụng phụ có thể gây ra sau khi tiêm, bao gồm:
Tuy nhiên, đây hầu hết là phản ứng nhẹ, thông thường cho thấy hệ thống miễn dịch đã được kích hoạt để sản sinh kháng thể đặc hiệu chiến đấu chống lại các tác nhân gây bệnh bảo vệ cơ thể. Các phản ứng này thường nhẹ, không đáng lo ngại và sẽ tự biến mất sau 1 – 2 ngày mà không cần can thiệp điều trị.
Một vài trường hợp rất hiếm có thể gặp phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin phế cầu. Các triệu chứng có thể bao gồm khó thở, ho, ngứa da, phát ban. Nếu thấy cơ thể xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào của phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin phế cầu, người tiêm nên đến ngay các cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được kiểm tra và cấp cứu kịp thời.
Sốt là một trong số các phản ứng sau tiêm vắc xin phế cầu nhẹ, sẽ thuyên giảm sau khoảng 1-2 ngày.
Với gần 200 trung tâm trên toàn quốc, cơ sở vật chất hiện đại, nguồn vắc xin phong phú, VNVC là địa chỉ uy tín hàng đầu trong tiêm chủng, đặc biệt với vắc xin phế cầu. Hệ thống này cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phế cầu thế hệ mới, chính hãng từ các hãng lớn như GSK, Pfizer, MSD… và được bảo quản nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn GSP trong hệ thống dây chuyền lạnh toàn quốc.
Tại VNVC, 100% khách hàng được khám sàng lọc miễn phí, bác sĩ tư vấn cá nhân hóa trước tiêm và điều dưỡng thực hiện đúng quy trình tiêm chủng an toàn. Trước khi tiêm, khách hàng được mời kiểm tra thông tin, hạn dùng và tính toàn vẹn của vắc xin nhằm đảm bảo minh bạch và chất lượng tuyệt đối.
Trước khi tiêm cho vắc xin, Khách hàng sẽ được khám sàng lọc bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.
Sau khi tiêm, Khách hàng cần ở lại điểm tiêm chủng ít nhất 30 phút để được theo dõi sức khỏe sau tiêm cũng như kịp thời xử lý các trường hợp cần thiết nếu có xảy ra. Đồng thời, cán bộ y tế cũng sẽ hướng dẫn Khách hàng cách theo dõi các phản ứng sau tiêm tại nhà tối thiểu 48 giờ và hỗ trợ tư vấn sức khỏe, cách xử trí phản ứng sau tiêm mọi lúc mọi nơi qua hệ thống tổng đài, fanpage hoạt động 24/7 của VNVC.
Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin phế cầu, lịch tiêm phế cầu, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:
Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:
Giá vắc xin phế cầu tại Việt Nam dao động tùy theo loại vắc xin và cơ sở tiêm chủng. Dưới đây là bảng giá tham khảo tại Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC:
Tên vắc xin | Hãng sản xuất | Quốc gia | Giá tham khảo (VNĐ/liều) | Đối tượng chỉ định |
Synflorix (PCV10) | GSK | Bỉ | 1.045.000 VNĐ | Trẻ từ 6 tuần đến dưới 6 tuổi |
Prevenar 13 (PCV13) | Pfizer | Bỉ | 1.290.000 VNĐ | Trẻ từ 6 tuần tuổi và người lớn, đặc biệt là người có bệnh nền hoặc người cao tuổi |
Vaxneuvance (PCV15) | MSD | Ireland | 1.650.000 VNĐ | Trẻ từ 6 tuần tuổi và người lớn, mở rộng bảo vệ thêm 2 chủng phế cầu mới |
Prevenar 20 (PCV20) |
Pfizer | Bỉ | 1.750.000 VNĐ | Người từ 18 tuổi trở lên. |
Pneumovax 23 (PPSV23) | MSD | Mỹ | 1.450.000 VNĐ | Trẻ từ 2 tuổi trở lên và người lớn, đặc biệt là người có nguy cơ cao mắc bệnh phế cầu |
Quý Khách hàng cũng có thể theo dõi Bảng giá tiêm chủng VNVC được niêm yết công khai, cam kết bình ổn giá trên toàn hệ thống, miễn phí khám và nhiều tiện ích tại đây.
Để đăng ký lịch tiêm phế cầu ở Hệ thống tiêm chủng VNVC, Quý Khách hàng có thể tham khảo một trong các cách sau:
Khách hàng vui lòng gọi điện đến số Hotline 028 7102 6595 để được đội ngũ nhân viên tư vấn hỗ trợ tư vấn và đặt mua vắc xin nhanh nhất.
Khách hàng có thể đăng ký tiêm vắc xin 6 trong 1 trực tiếp tại quầy dịch vụ của các Trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc.
(*) Lưu ý: Ở bước này, Khách hàng có thể đăng ký tiêm cho nhiều người bằng cách bấm “THÊM NGƯỜI TIÊM MỚI”
Với ứng dụng “Trợ lý tiêm chủng” – App VNVC, người tiêm có thể dễ dàng đăng ký lịch tiêm phế cầu tại VNVC một cách nhanh chóng, thuận tiện.
Khi lựa chọn đặt mua vắc xin phế cầu tại VNVC, Khách hàng được hưởng một loạt các quyền lợi đặc biệt, giúp nâng cao trải nghiệm tiêm chủng và đảm bảo sức khỏe cho bản thân cũng như gia đình, bao gồm:
Để đảm bảo quá trình tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ em và người lớn diễn ra thuận lợi, an toàn, người tiêm vắc xin cần lưu ý một số vấn đề quan trọng sau:
Sau tiêm chủng, người tiêm vắc xin cần ở lại điểm tiêm chủng tối thiểu 30 phút để được các cán bộ y tế theo dõi sức khỏe và các phản ứng sau tiêm phế cầu.
Tuân thủ đúng lịch tiêm phế cầu là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa các bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết. Đừng chờ đến khi bệnh xuất hiện mới hành động. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình bằng cách đặt lịch tiêm vắc xin phế cầu tại VNVC – hệ thống tiêm chủng uy tín, an toàn, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và vắc xin chất lượng được bảo quản đạt chuẩn. Đặt lịch ngay hôm nay để nhận nhiều ưu đãi hấp dẫn!