Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Bệnh viêm ruột thường khởi phát âm thầm với các triệu chứng dễ bị bỏ qua, nhưng lại có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy, viêm đường ruột là bệnh lý gì? Dấu hiệu viêm đường ruột ra sao? Nguyên nhân bị viêm đường ruột đến từ đâu? Tất cả sẽ được Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome giải đáp ngay trong bài viết sau.
Bệnh viêm đường ruột là gì? Làm thế nào để kiểm soát bệnh hiệu quả?
Bệnh viêm ruột (Inflammatory Bowel Disease – IBD) là một nhóm bệnh lý mãn tính gây ra tình trạng viêm kéo dài ở ruột mà không do một loại vi sinh vật hay chất kích ứng cụ thể nào gây ra, trong đó bao gồm 2 bệnh chính là:
Với đặc thù là bệnh lý mãn tính, IBD thường tái phát nhiều lần, đòi hỏi người bệnh phải duy trì một chế độ chăm sóc và điều trị đặc biệt đến suốt đời.
Lưu ý:
Cụm từ “viêm ruột” trong bài viết sau chỉ đề cập đến tình trạng viêm ở ruột do bệnh IBD gây nên; không liên quan đến tình trạng viêm ruột do tiền sử lạm dụng thuốc, dị ứng / ngộ độc thực phẩm hoặc sau xạ trị ung thư, chẳng hạn như ở bệnh viêm ruột non (enteritis).
Theo nghiên cứu, mặc dù triệu chứng lâm sàng của 2 loại bệnh viêm ruột nêu trên là tương tự nhau, nhưng chúng có thể được phân biệt bằng sự khác nhau trong vị trí gây viêm ở đường tiêu hóa, cũng như trong đặc điểm mô học và mô hình miễn dịch liên quan. Cụ thể:
Các dấu hiệu viêm đường ruột (Inflammatory Bowel Disease – IBD) ở mỗi người thường khác nhau, phụ thuộc vào mức độ viêm và vị trí của ổ viêm. Tuy nhiên, một số triệu chứng viêm ruột phổ biến, có thể ảnh hưởng đến hầu hết người bệnh thường bao gồm:
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kéo dài hoặc nghiêm trọng, người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
Đau bụng là triệu chứng thường gặp khi bị viêm ruột
Nguyên nhân bị viêm đường ruột chính xác ở mỗi trường hợp đều rất khó để bác sĩ có thể xác định bởi vì sự khởi phát của bệnh lý này có liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau, trong đó bao gồm:
Lạm dụng thuốc NSAIDs có thể làm tăng nguy cơ viêm ruột
Tóm lại, viêm ruột là bệnh lý phức tạp, có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố từ di truyền, lối sống đến môi trường sống.
Bệnh viêm ruột (IBD), bao gồm bệnh Crohn và viêm loét đại tràng, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh hơn phần đông dân số còn lại, trong đó bao gồm:
Bệnh viêm đường ruột (Inflammatory Bowel Disease – IBD), bao gồm bệnh Crohn và viêm loét đại tràng, hiện vẫn đang là chủ đề tranh cãi về việc có được coi là bệnh tự miễn hay không. (5, 6)
Theo y học, bệnh tự miễn (autoimmune) là tình trạng hệ miễn dịch nhận diện nhầm các tế bào khỏe mạnh của cơ thể là tác nhân gây hại nên tấn công chúng. Một số nghiên cứu cho thấy, IBD có thể có yếu tố tự miễn, vì có sự xuất hiện của các tế bào miễn dịch tấn công các tế bào của niêm mạc ruột.
Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu khác lại cho rằng IBD là bệnh tự viêm (autoinflammatory) hơn là bệnh tự miễn. Bởi lẽ, không chỉ tấn công nhầm các tế bào khỏe mạnh, hệ miễn dịch của người bị IBD còn phản ứng quá mức với các tác nhân trong môi trường (như vi khuẩn hoặc thức ăn), dẫn đến viêm mãn tính.
Do đó, tính đến thời điểm hiện tại, IBD chỉ có thể được coi là một bệnh liên quan đến rối loạn miễn dịch, nhưng chưa có sự đồng thuận hoàn toàn về việc nó là bệnh tự miễn thực sự hay là bệnh tự viêm. Hiện các nhà khoa học vẫn đang cần thời gian để nghiên cứu rõ hơn về cơ chế của bệnh.
Bệnh viêm ruột (IBD) không phải là bệnh lây nhiễm nên không thể lây lan từ người sang người thông qua tiếp xúc, ho hoặc các đường lây nhiễm thông thường. IBD là một bệnh mãn tính có liên quan đến sự rối loạn của hệ thống miễn dịch, kết hợp với các yếu tố di truyền và môi trường, chứ không phải do vi khuẩn hay virus lây nhiễm gây ra.
Chẩn đoán bệnh viêm đường ruột (IBD) bao gồm nhiều bước và phương pháp để xác định chính xác tình trạng của bệnh nhân. Các phương pháp chính bao gồm:
Những phương pháp này thường được sử dụng kết hợp để đưa ra chẩn đoán chính xác về IBD, bao gồm việc xác định loại IBD (bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng) và mức độ nghiêm trọng của bệnh
Nội soi là phương pháp giúp chẩn đoán bệnh viêm ruột phổ biến hiện nay
Để kiểm soát bệnh viêm ruột, bác sĩ thường chỉ định các loại thuốc ức chế miễn dịch, kèm theo đó là việc cân nhắc kết hợp dùng một số dòng thuốc bổ trợ và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng một cách khoa học.
Trên thực tế, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng người mà bác sĩ sẽ thiết kế phác đồ điều trị phù hợp, trong đó bao gồm:
| Phương pháp điều trị viêm ruột | |
| Thuốc ức chế miễn dịch | Corticosteroids: Prednisone, Budesonide |
| Thuốc điều hòa miễn dịch: Azathioprine, 6-mercaptopurine, Methotrexate | |
| Thuốc chống TNF: Infliximab, Adalimumab, Golimumab, Certolizumab pegol | |
| Thuốc ức chế IL12/23: Ustekinumab | |
| Thuốc chống integrin: Vedolizumab, Natalizumab | |
| Thuốc kháng viêm và kháng sinh | Thuốc kháng viêm 5-ASA: Mesalamine, Balsalazide, Olsalazine, Sulfasalazine |
| Thuốc kháng sinh: Ciprofloxacin, Metronidazole | |
| Phẫu thuật | Có thể được cân nhắc khi thuốc không còn kiểm soát được các triệu chứng. Ước tính có tới 67 – 75% người bệnh viêm ruột sẽ phải phẫu thuật vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời. |
| Can thiệp dinh dưỡng | Can thiệp dinh dưỡng: Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, hạn chế các tác nhân kích thích miễn dịch hoặc gây viêm, như vi khuẩn / ký sinh trùng từ thực phẩm ô nhiễm hoặc chất béo không bão hòa, cồn, caffeine và đường. |
Nếu người bệnh không kiểm soát đúng cách bệnh viêm ruột, tình trạng này có thể gây nguy hiểm, dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như
Mặt khác, tình trạng viêm ruột kéo dài còn có thể làm suy giảm sức đề kháng của toàn cơ thể. Bởi lẽ, khi hệ miễn dịch trong ruột hoạt động quá mức, nó có thể làm suy giảm hệ miễn dịch ở các bộ phận khác trên cơ thể. Do đó, việc phát hiện bệnh sớm để điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nêu trên.
Viêm loét đại tràng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng
Viêm đường ruột (IBD) không thể phòng tránh hoàn toàn do có sự liên quan đến yếu tố di truyền và phản ứng miễn dịch. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện một số biện pháp để giảm nguy cơ khởi phát, trong đó bao gồm việc:
Tóm lại, mặc dù không có cách phòng tránh hoàn toàn viêm đường ruột, nhưng việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát căng thẳng và thiết lập chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh hoặc ngăn chặn các đợt bùng phát.
Bạn nên đi khám bác sĩ ngay khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ viêm ruột (IBD) như đau bụng kéo dài, tiêu chảy kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân, máu trong phân, hoặc mệt mỏi nghiêm trọng. Nếu những triệu chứng này kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, người bệnh cần cân nhắc đến với các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám kịp thời.
Người bệnh cần thăm khám ngay khi có các dấu hiệu nghi ngờ bị viêm ruột
Hiện nay, Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chính là địa điểm lý tưởng để thăm khám và điều trị bệnh viêm ruột, được nhiều người bệnh tin tưởng lựa chọn.
Nhờ trang bị hệ thống máy móc nội soi tiên tiến như dàn máy Fuji 7000, có khả năng phóng đại tổn thương lên đến 140 lần, các bác sĩ có thể phát hiện dễ dàng những tổn thương nhỏ trên ruột mà mắt thường không thể thấy.
Ngoài ra, người bệnh còn có thể được trải nghiệm quy trình nội soi không đau, không biến chứng với công nghệ tiên tiến như hệ thống nội soi Olympus Evis X1 CV-1500, tích hợp phần mềm AI Endo BRAIN-EYE. Hệ thống này giúp phát hiện sớm các ổ viêm ruột ngay từ giai đoạn sớm.
Để đặt lịch tầm soát viêm ruột tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể gọi đến số hotline 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hay 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).
Tóm lại, để phòng ngừa và kiểm soát bệnh viêm ruột, việc chú trọng đến lối sống khoa học và duy trì thói quen ăn uống cân đối là rất quan trọng. Ngoài ra, nhận biết sớm các dấu hiệu và thăm khám kịp thời giúp giảm thiểu nguy cơ bệnh tiến triển nặng.
