Xuất huyết dưới kết mạc: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Xuất huyết dưới kết mạc (xung huyết kết mạc) là vấn đề về mắt mà bạn không nên xem nhẹ, đặc biệt nếu tái phát hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường. Hiểu rõ nguyên nhân và dấu hiệu của tình trạng này là bước quan trọng để phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Vậy, xung huyết kết mạc là gì? Dấu hiệu nhận biết ra sao? Điều trị xuất huyết dưới kết mạc cần lưu ý những gì? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu ngay trong bài viết sau.

Xuất huyết dưới kết mạc là gì? Có gây nguy hiểm không?

Xuất huyết dưới kết mạc là gì?

Xuất huyết dưới kết mạc, hay còn gọi là xung huyết kết mạc, là hiện tượng máu tích tụ trong khoảng trống giữa kết mạc và củng mạc của mắt.

Kết mạc là lớp màng mỏng, trong suốt, bao phủ bề mặt củng mạc và phần trong của mí mắt, chứa rất nhiều mạch máu nhỏ. Khi các mạch máu này bị vỡ, máu sẽ chảy ra và bị giữ lại dưới lớp kết mạc, tạo nên mảng đỏ trên phần lòng trắng của mắt. Tuy nhiên, chúng thường không gây đau đớn hay ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực.

Hiểu một cách đơn giản, xuất huyết kết mạc có thể được xem là “vết bầm” đặc trưng của mắt, giống với cơ chế hình thành vết bầm tím trên da. Về bản chất sinh học, xuất huyết dưới kết mạc xảy ra do sự rách hoặc tổn thương các mao mạch trong lớp kết mạc.

Triệu chứng xuất huyết dưới kết mạc

Triệu chứng của xuất huyết dưới kết mạc thường dễ nhận biết do biểu hiện đặc trưng trên bề mặt mắt. Một số triệu chứng chính bao gồm:

• Vết đỏ trên mắt: Đây là dấu hiệu nổi bật nhất. Một vùng đỏ tươi hoặc đỏ sẫm xuất hiện trên lòng trắng của mắt (củng mạc), thường có ranh giới rõ ràng. Kích thước vết đỏ có thể thay đổi tùy thuộc vào lượng máu chảy ra, từ một đốm nhỏ đến vùng đỏ bao phủ phần lớn lòng trắng mắt. (1)
• Không đau: Khác với nhiều tình trạng mắt khác, xuất huyết dưới kết mạc không gây đau đớn hoặc khó chịu. Người bệnh thường không nhận ra tình trạng này cho đến khi nhìn thấy nó trong gương hoặc được người khác phát hiện.
• Không ảnh hưởng đến thị lực: Thị lực của người bệnh không bị suy giảm, không có cảm giác mờ hay cản trở tầm nhìn, vì máu không chảy vào các phần bên trong của mắt.
• Không có triệu chứng kích ứng: Thông thường, xuất huyết dưới kết mạc không gây ngứa, nóng rát hay chảy nước mắt. Tuy nhiên, một số trường hợp hiếm có thể cảm thấy hơi khó chịu nhẹ.
• Vết đỏ không thay đổi ngay: Sau khi xuất hiện, vết đỏ không lan rộng hay biến mất ngay lập tức mà thường sẽ nhạt dần trong vài ngày đến vài tuần, vì kết mạc là lớp màng mỏng và có khả năng hấp thụ máu chậm.

Nhìn chung, xuất huyết dưới kết mạc thường không kèm theo các triệu chứng nguy hiểm khác, nhưng nếu đi kèm đau nhức, sưng đỏ hoặc giảm thị lực, người bệnh nên đến bác sĩ để được kiểm tra ngay.

Minh họa cận cảnh dấu hiệu xuất huyết dưới kết mạc

Nguyên nhân xuất huyết dưới kết mạc

Nguyên nhân gây xuất huyết dưới kết mạc có thể đến từ chấn thương, tiền sử dùng thuốc hoặc bệnh lý cá nhân. Cụ thể như sau:

1. Chấn thương hoặc va chạm mạnh

Chấn thương hoặc tác động mạnh vào vùng mắt là nguyên nhân phổ biến gây xuất huyết dưới kết mạc. Khi mắt bị va đập, các mạch máu mỏng manh trong kết mạc dễ bị vỡ, dẫn đến máu chảy ra và tích tụ dưới lớp kết mạc. Điều này thường gặp ở các tình huống như tai nạn, va chạm trong thể thao, hoặc do dụi mắt quá mạnh.

Tuy nhiên, dù xuất huyết thường không gây đau và tự khỏi, người bệnh cần kiểm tra để loại trừ các tổn thương khác nguy hiểm hơn, đặc biệt nếu va chạm nghiêm trọng.

2. Tăng huyết áp đột ngột

Tăng huyết áp đột ngột có thể khiến các mạch máu nhỏ trong kết mạc bị áp lực cao và vỡ ra, gây xuất huyết. Tình trạng này thường xảy ra khi người bệnh gắng sức mạnh, chẳng hạn như khi ho, hắt hơi, nâng vật nặng hoặc sinh hoạt căng thẳng. (2)

Mặc dù xuất huyết dưới kết mạc do tăng huyết áp không gây nguy hiểm tức thời, nhưng đây có thể là dấu hiệu cảnh báo cần kiểm soát huyết áp để tránh biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ.

3. Dùng thuốc chống đông máu

Sử dụng thuốc chống đông máu, như aspirin hoặc warfarin, có thể làm giảm khả năng đông máu của cơ thể, khiến các mạch máu dễ bị tổn thương hơn. Chỉ một tác động nhỏ hoặc sự thay đổi trong huyết áp cũng có thể dẫn đến xuất huyết dưới kết mạc.

Đối với những người đang điều trị bằng thuốc chống đông, xuất huyết dưới kết mạc thường xảy ra nhẹ và tự khỏi, nhưng nếu tình trạng tái diễn, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng thuốc.

4. Các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn khác

Một số bệnh lý tiềm ẩn như tiểu đường, rối loạn đông máu, hoặc nhiễm trùng mắt có thể gây xuất huyết dưới kết mạc. Các bệnh này làm yếu hoặc tổn thương mạch máu trong kết mạc, dẫn đến nguy cơ chảy máu cao hơn.

Ngoài ra, người lớn tuổi hoặc những người có tiền sử bệnh lý mạch máu cũng dễ gặp phải tình trạng này. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và phát hiện các vấn đề tiềm ẩn là cách tốt nhất để phòng ngừa và điều trị kịp thời.

Xuất huyết dưới kết mạc có nguy hiểm không?

Dù nhìn có vẻ nghiêm trọng, nhưng xuất huyết dưới kết mạc thường không phải là vấn đề nguy hiểm nếu chúng không đi kèm với các dấu hiệu khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, xuất huyết kết mạc có thể phản ánh sự bất thường trong sức khỏe của tuần hoàn máu hoặc thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, cần được theo dõi cẩn thận.

Trong hầu hết trường hợp, xuất huyết dưới kết mạc thường không gây nguy hiểm

Phương pháp chẩn đoán xuất huyết dưới kết mạc

Xuất huyết dưới kết mạc thường được chẩn đoán dễ dàng thông qua khám lâm sàng mắt. Dưới đây là các phương pháp phổ biến:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ kiểm tra trực tiếp bằng mắt thường để xác định mảng đỏ trong kết mạc. Thông thường, không cần đến các công cụ hỗ trợ phức tạp, chỉ cần một đèn pin hoặc kính lúp cầm tay để quan sát chi tiết vùng xuất huyết.
• Đo huyết áp: Xuất huyết dưới kết mạc có thể liên quan đến tăng huyết áp đột ngột, do đó đo huyết áp giúp loại trừ nguyên nhân này và kiểm tra sức khỏe toàn diện.
• Xét nghiệm máu: Trong một số trường hợp tái phát hoặc nghi ngờ có rối loạn đông máu, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để đánh giá chức năng đông máu hoặc kiểm tra tác động của thuốc chống đông máu.
• Khám bệnh toàn thân: Khi xuất huyết dưới kết mạc liên quan đến các bệnh lý nền như tiểu đường hoặc bệnh lý mạch máu, bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra sức khỏe toàn diện để xác định nguyên nhân.
• Soi đáy mắt hoặc chụp ảnh đáy mắt: Nếu nghi ngờ có các vấn đề phức tạp hơn ở võng mạc hoặc mạch máu mắt, các kỹ thuật như soi đáy mắt hoặc chụp ảnh đáy mắt có thể được sử dụng để loại trừ nguy cơ.

Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp. Phát hiện và xác định nguyên nhân chính xác giúp đưa ra hướng điều trị hiệu quả và phòng ngừa tái phát.

Xuất huyết dưới kết mạc có tự khỏi không?

Xuất huyết dưới kết mạc thường không nguy hiểm và đa số các trường hợp có thể tự khỏi trong vòng 1-2 tuần mà không cần can thiệp y tế. Nếu không đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng khác, xuất huyết kết mạc có thể được xem là một tình trạng lành tính và không dẫn đến biến chứng lâu dài.

Cách điều trị xuất huyết dưới kết mạc

Xuất huyết dưới kết mạc có thể tự khỏi mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên trên thực tế, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ, một số phương pháp điều trị và chăm sóc dưới đây có thể được áp dụng để hỗ trợ quá trình hồi phục:

• Theo dõi tại nhà:
  • Trong đa số trường hợp, xuất huyết dưới kết mạc không cần điều trị đặc biệt. Lúc này, người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi, tránh căng thẳng và theo dõi tình trạng xuất huyết.
  • Có thể sử dụng nước mắt nhân tạo để làm dịu cảm giác khó chịu, ngứa hoặc cộm trong mắt.
• Điều trị nguyên nhân:
  • Nếu xuất huyết do tăng huyết áp, kiểm soát huyết áp là điều cần thiết. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc hoặc đưa ra khuyến nghị về chế độ sinh hoạt lành mạnh.
  • Đối với những người đang dùng thuốc chống đông máu, bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi loại thuốc phù hợp.
  • Nếu xuất huyết dưới kết mạc là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn như rối loạn đông máu, tiểu đường hoặc bệnh lý khác, bác sĩ sẽ chỉ định các biện pháp điều trị cụ thể để giải quyết tận gốc vấn đề.
• Tránh chấn thương và kích thích: Người bệnh nên tránh dụi mắt hoặc thực hiện các hoạt động dễ gây chấn thương vùng mắt để ngăn ngừa tình trạng xuất huyết lan rộng hoặc tái phát.
• Điều trị bổ sung: Trong các trường hợp đặc biệt, khi xuất huyết liên tục tái phát hoặc có dấu hiệu bất thường, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị chuyên sâu hơn, bao gồm can thiệp phẫu thuật nếu cần thiết.

Như vậy, dù xuất huyết dưới kết mạc có thể tự khỏi, nhưng điều quan trọng là người bệnh vẫn cần đến bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám và tư vấn để được tư vấn hướng xử trí phù hợp và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm (nếu có).

Dù xuất huyết dưới kết mạc có thể tự khỏi nhưng người bệnh vẫn cần sự tư vấn từ bác sĩ nhãn khoa để đảm bảo an toàn cho sức khỏe

Phương pháp phòng ngừa và kiểm soát xuất huyết dưới kết mạc tại nhà

Để phòng ngừa bệnh xuất huyết dưới kết mạc, bạn cần lưu ý đến việc:

• Kiểm soát huyết áp: Tăng huyết áp đột ngột là một nguyên nhân phổ biến gây xung huyết kết mạc. Vì vậy, bạn hãy kiểm tra huyết áp định kỳ, ăn uống lành mạnh và hạn chế muối để duy trì huyết áp ổn định.
• Bảo vệ mắt: Tránh các va chạm hoặc chấn thương vào mắt bằng cách sử dụng kính bảo hộ khi tham gia các hoạt động có nguy cơ cao.
• Tránh căng thẳng: Giữ tâm lý ổn định, hạn chế căng thẳng hoặc gắng sức quá mức để tránh áp lực đột ngột lên mạch máu mắt.
• Điều chỉnh lối sống: Hạn chế rượu bia, thuốc lá, tăng cường ăn thực phẩm giàu omega-3, vitamin C và chất chống oxy hóa (lutein, zeaxanthin…) để tăng độ bền thành mạch máu.
• Kiểm soát thuốc: Nếu đang sử dụng thuốc chống đông máu, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo liều dùng hợp lý.

Đối với người bệnh xuất huyết dưới kết mạc, việc tuân thủ theo những khuyến cáo sau có thể hỗ trợ quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi:

• Tạo điều kiện cho mắt nghỉ ngơi: Tránh dụi mắt bằng tay, ngủ đủ giấc và giảm thời gian sử dụng màn hình điện tử để mắt được thư giãn.
• Sử dụng nước mắt nhân tạo: Nếu cảm thấy cộm hoặc khó chịu, bạn có thể dùng nước mắt nhân tạo dạng nhỏ giọt để giúp bôi trơn và làm dịu mắt.
• Tránh các hoạt động gắng sức: Hạn chế các hoạt động làm tăng áp lực nội nhãn, chẳng hạn như nâng vật nặng hoặc gắng sức.
• Theo dõi tình trạng: Ghi nhận thời gian xuất hiện và mức độ xuất huyết ở mắt. Thông thường, xuất huyết sẽ tự khỏi trong vòng 1-2 tuần. Tuy nhiên, nếu tình trạng không thuyên giảm hoặc thậm chí trở nặng, bạn cần đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn hướng xử lý tiếp theo.

Người bị xung huyết kết mạc cần tránh nhìn màn hình quá lâu để tạo điều kiện cho mắt nghỉ ngơi

Xem thêm:

• Xuất huyết dưới kết mạc kiêng ăn gì?

Xuất huyết kết mạc: Khi nào cần khám bác sĩ?

Nếu xuất huyết không thuyên giảm sau 2 tuần, tái đi tái lại nhiều lần hoặc xuất hiện kèm theo các triệu chứng bất thường như đau mắt, giảm thị lực,… bạn hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Nếu bạn đang lo lắng về tình trạng xuất huyết dưới kết mạc, bạn hãy cân nhắc đến với Trung tâm Mắt Công nghệ cao trực thuộc thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.

Trung tâm Mắt Công nghệ cao tự hào là địa chỉ uy tín chuyên kiểm tra và điều trị các vấn đề về mắt. Với hệ thống máy móc hiện đại như máy chụp cắt lớp quang học OCT, máy soi đáy mắt tiên tiến và các thiết bị đo thị trường tự động, trung tâm cam kết không chỉ cung cấp kết quả chẩn đoán chính xác, mà còn đánh giá được nguy cơ biến chứng để đưa ra biện pháp xử trí phù hợp.

Thêm vào đó, trung tâm còn sở hữu đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, vừa có chuyên môn cao, vừa tận tâm trong việc chăm sóc người bệnh. Đặc biệt, các phương pháp điều trị tại đây luôn được thiết kế cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng riêng biệt của từng người bệnh, giúp mang lại hiệu quả phục hồi tối ưu.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị tình trạng xuất huyết dưới kết mạc tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể gọi đến số hotline 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hay 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).

Tóm lại, dù xuất huyết dưới kết mạc thường không nguy hiểm, nhưng việc quan tâm chăm sóc và thăm khám kịp thời vẫn rất cần thiết. Do đó, nếu gặp bất kỳ vấn đề nào liên quan đến sức khỏe mắt, bạn hãy nhanh chóng tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn hướng xử trí phù hợp, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.