Nhiều người bệnh tiểu đường thường quan ngại không biết tiểu đường ăn phở được không bởi vì thực phẩm này được cho là nguồn cung cấp nhiều tinh bột, tiềm ẩn nguy cơ gây tăng đường huyết và thúc đẩy bệnh tiểu đường trở nặng. Ngay trong bài viết sau, các chuyên gia tại Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome sẽ giúp làm rõ vấn đề người tiểu đường có ăn được phở không, đồng thời gợi ý cách ăn phở tốt cho sức khỏe của người bệnh.
Bệnh tiểu đường ăn phở được không là thắc mắc chung của nhiều người
Chỉ số đường huyết của phở
Để tìm hiểu tiểu đường ăn phở được không, người bệnh cần biết chỉ số đường huyết và tải lượng đường huyết của thực phẩm này. Sợi phở có chỉ số GI là 38.7 và chỉ số GL là 12.5. Như vậy, sợi phở là thực phẩm có chỉ số đường huyết ở mức thấp và tải lượng đường huyết ở mức trung bình.
Tiểu đường ăn phở được không?
Người bệnh tiểu đường ĐƯỢC ĂN phở vì loại thực phẩm này có chỉ số đường huyết ở mức thấp. Tuy nhiên, người bệnh tiểu đường cần phải kiểm soát khối lượng tiêu thụ phở bởi vì đây là thực phẩm có tải lượng đường huyết ở mức trung bình.
Điều này có nghĩa là khi ăn phở với khối lượng vừa phải, nguy cơ khiến cho mức đường huyết tăng cao hoặc tăng đột ngột thường không đáng kể. Ngược lại, tiêu thụ phở quá mức có thể làm tăng đường huyết nhanh chóng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình điều trị bệnh tiểu đường.
Người bệnh tiểu đường cần kiểm soát chặt chẽ khối lượng tiêu thụ phở
Người bị tiểu đường có thể ăn bao nhiêu phở?
Người bệnh tiểu đường cần giới hạn khối lượng tiêu thụ phở sao cho tải lượng đường (GL) của khẩu phần ăn nằm dưới mức 20. Như vậy, để tránh nguy cơ khiến cho mức đường huyết tăng cao và đột ngột, người bị tiểu đường không nên tiêu thụ nhiều hơn 160g phở / lần.
Lưu ý:
Hàm lượng tiêu thụ phở được khuyến nghị cho người bị tiểu đường trên đây chỉ mang giá trị tham khảo tương đối, khi người bệnh ăn sợi phở như một nguồn carbohydrate duy nhất trong bữa ăn.
Trên thực tế, mọi người thường có xu hướng dùng sợi phở cùng với các thực phẩm cung cấp carbohydrate khác. Do đó, hàm lượng tiêu thụ phở cần được cân nhắc cắt giảm để mức đường huyết không tăng cao và đột ngột.
Tóm lại, việc “người bệnh tiểu đường ăn phở được không?” không chỉ phụ thuộc vào chỉ số GI và GL, mà còn phụ thuộc vào khối lượng tiêu thụ. Do đó, giới hạn phở trong khẩu phần ăn của người bệnh tiểu đường là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Cách ăn phở an toàn hơn cho người tiểu đường
Người bệnh tiểu đường có ăn được phở không? Câu trả lời là “được ăn”. Tuy vậy, để có thể tối ưu hiệu quả kiểm soát mức đường huyết sau bữa ăn, người bệnh tiểu đường cần biết cách tiêu thụ phở an toàn cho sức khỏe, bao gồm:
- Lựa chọn phở đúng cách:
- Hiện nay, ngoài loại truyền thống (nguyên liệu chính là gạo tẻ), trên thị trường còn cung cấp sợi phở được làm từ các nguyên liệu có chỉ số đường huyết thấp, nhiều chất xơ hơn như gạo lứt, rau củ ngũ sắc, chùm ngây….
- Ưu tiên chọn phở gạo lứt, phở rau củ ngũ sắc, phở chùm ngây… thay cho sợi phở trắng truyền thống có thể giúp người bệnh tiểu đường hạn chế lượng carbohydrate, đồng thời tăng cường chất xơ nạp vào cơ thể, giúp kiểm soát đường hiệu quả hơn.
- Hạn chế sử dụng gia vị:
- Tiêu thụ nhiều gia vị nêm nếm, đặc biệt là muối, đường có thể làm tăng nguy cơ khởi phát biến chứng tiểu đường liên quan đến tim mạch, huyết áp. Vì vậy, trong quá trình chế biến phở, người bệnh nên hạn chế sử dụng các loại gia vị như đường, muối, nước mắm, nước tương, hạt nêm nhiều muối…
- Thay vào đó, người bệnh có thể sử dụng đường ăn kiêng, nước tương thanh dịu và gia vị tự nhiên như quế, hồi, chanh, gừng, tỏi…;
- Kết hợp phở với thực phẩm giàu protein và chất xơ:
- Thực phẩm giàu protein: Kết hợp phở cùng thực phẩm giàu protein có thể giúp bổ sung thêm protein, tạo cảm giác no lâu và có thể kiểm soát mức đường huyết hiệu quả hơn. Các loại thực phẩm giàu protein có thể kết hợp cùng phở bao gồm thịt gà bỏ da, cá, đậu hũ, hải sản (mực, tôm…)…;
- Thực phẩm giàu chất xơ: Bổ sung chất xơ là cách giúp trì hoãn quá trình hấp thu đường vào máu và hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa diễn ra thuận lợi. Người bệnh tiểu đường nên ăn phở cùng các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau cải, rau muống, tía tô, giá đỗ….
- Theo dõi chỉ số đường huyết: Theo dõi chỉ số đường huyết vào thời điểm trước và sau khi ăn phở có thể giúp người bệnh hiểu rõ sự ảnh hưởng của thực phẩm này đối với mức đường huyết. Điều này chính là cơ sở để người bệnh tiểu đường có thể trao đổi với bác sĩ về việc điều chỉnh lượng tiêu thụ phở phù hợp;
- Nhai kỹ: Nhai kỹ thức ăn là cách giúp làm chậm quá trình tiêu hóa, hỗ trợ ngăn chặn nguy cơ làm tăng đường huyết đột ngột. Nghiên cứu cho thấy, những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 nhai kỹ thức ăn thường có lượng đường trong máu thấp hơn so với những người bị suy giảm khả năng nhai do răng bị mất hoặc bị hư hỏng. Vì vậy, người bệnh tiểu đường nên ăn phở chậm rãi, nhai kỹ thức ăn để bảo vệ sức khỏe;
- Kết hợp vận động nhẹ nhàng: Sau khi ăn phở, người bệnh tiểu đường nên vận động nhẹ nhàng như đi bộ chậm rãi để thúc đẩy nhu cầu sử dụng glucose của cơ thể, làm giảm nguy cơ làm tăng mức đường huyết sau bữa ăn.
Người bị tiểu đường nên ăn phở cùng với thực phẩm giàu chất xơ, protein
Gợi ý một số món ăn với phở ngon và tốt hơn người bị tiểu đường
Nếu sau khi hiểu rõ vấn đề tiểu đường ăn phở được không nhưng vẫn chưa biết nên chế biến như thế nào tốt cho sức khỏe, người bệnh có thể tham khảo công thức món ăn từ phở dưới đây:
1. Phở bò nạm
Phở bò nạm là món Việt yêu thích của nhiều người. Để chế biến món ăn này, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu như sau:
- Xương bò: 500g;
- Thịt nạm bò: 250g;
- Gừng: 1 củ;
- Hành tây: 1 củ;
- Hoa hồi: 5g;
- Hạt thì là: 3g;
- Quế: 5g;
- Sợi phở: 100g;
- Giá đỗ: 100g;
- Ngò gai: 70g;
- Húng quế: 50g;
- Hành lá: 20g;
- Gia vị: Hạt nêm ít muối (2 muỗng canh), đường ăn kiêng (2 muỗng cà phê), nước mắm (1 muỗng canh), tiêu xay (½ muỗng cà phê).
Các bước chế biến cụ thể như sau:
- Đầu tiên, rửa sạch thịt nạm bò, giá đỗ, ngò gai, húng quế, hành lá;
- Rửa sạch và chặt khúc xương bò, sau đó hầm bằng nồi áp suất khoảng 30 phút (hoặc hầm trên bếp khoảng 2 giờ) để lấy nước dùng;
- Trong lúc đó, nướng hành tây và gừng khoảng 10 phút;
- Rang thơm quế, hồi, hạt thì là đến khi có mùi thơm và cho vào túi lọc;
- Kế tiếp, cho phần thịt nạm bò, hành tây, gừng và túi lọc chứa quế, hồi, hạt thì là vào nồi nước dùng nấu khoảng 40 phút;
- Sau đó, nêm nếm gia vị bao gồm hạt nêm, đường, nước mắm vào nước dùng;
- Tiếp tục, trụng sợi phở và cho ra tô; xếp thịt nạm bò thái lát, cho thêm hành lá thái nhỏ và chan nước dùng vào tô;
- Cuối cùng, rắc thêm một ít tiêu xay lên trên tô phở và ăn kèm với giá đỗ, ngò gai, húng quế.
2. Phở gà
Nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu phở gà bao gồm:
- Thịt ức gà bỏ da: 200g;
- Sợi phở: 100g;
- Xương gà: 500g;
- Gừng: 1 củ;
- Hành tây: 1 củ;
- Hoa hồi: 5g;
- Hạt thì là: 3g;
- Quế: 5g;
- Giá đỗ: 100g;
- Ngò gai: 70g;
- Húng quế: 50g;
- Hành lá: 20g;
- Gia vị: Hạt nêm ít muối (2 muỗng canh), đường ăn kiêng (2 muỗng cà phê), nước mắm (1 muỗng canh), tiêu xay (½ muỗng cà phê).
Các bước chế biến bao gồm:
- Đầu tiên, rửa sạch xương gà, thịt ức gà và các nguyên liệu như giá đỗ, ngò gai, húng quế, hành lá; hầm xương gà với nồi áp suất khoảng 20 phút hoặc trên bếp 2 giờ để lấy phần nước dùng;
- Cùng lúc đó, nướng hành tây, gừng; rang thơm quế, hồi, hạt thì là và cho vào túi lọc;
- Sau đó, cho thịt ức gà, hành tây, gừng và túi lọc đựng quế, hồi, hạt thì là vào nồi nước dùng nấu khoảng 40 phút;
- Kế tiếp, nêm nếm gia vị bao gồm hạt nêm, đường, nước mắm vào nồi nước dùng phở;
- Tiếp theo, trụng và cho sợi phở ra tô; xếp thịt ức gà xé nhỏ, rắc thêm hành lá vào tô;
- Cuối cùng, chan nước dùng phở vào tô và dùng kèm với giá đỗ, ngò gai, húng quế.
Phở gà là món ngon giàu protein nên có trong chế độ dinh dưỡng của người bị tiểu đường
3. Phở cuốn thịt bò rau thơm
Phở cuốn thịt bò rau thơm là món ngon lạ miệng cung cấp chất đạm, chất xơ nên có trong thực đơn dinh dưỡng của người bệnh tiểu đường.
Nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm:
- Bánh phở: 4 miếng;
- Thịt nạc bò: 200g;
- Hành tây: ½ củ;
- Cà rốt: ½ củ;
- Xà lách: 100g;
- Húng quế: 80g;
- Rau thơm: 50g;
- Ngò rí: 20g;
- Tỏi băm: ½ muỗng cà phê;
- Ớt băm: ¼ muỗng cà phê;
- Dầu hạt cải: 2 muỗng;
- Nước cốt chanh: 20 ml;
- Gia vị: Nước tương (1 muỗng), nước mắm (2 muỗng), đường ăn kiêng (2 muỗng).
Các bước thực hiện bao gồm:
- Đầu tiên, rửa sạch, thái mỏng và ướp thịt bò với nước tương, tỏi băm;
- Gọt vỏ và thái sợi cà rốt, hành tây;
- Rửa sạch và để ráo xà lách, húng quế, rau thơm;
- Kế tiếp, xào thịt bò và hành tây với dầu hạt cải;
- Pha nước chấm với các nguyên liệu bao gồm nước mắm, đường ăn kiêng, nước cốt chanh, nước lọc, ớt băm; khuấy đều hỗn hợp nước chấm và cho cà rốt thái sợi vào;
- Tiếp tục, cho miếng bánh phở ra đĩa sau đó lần lượt xếp rau xà lách, húng quế, rau thơm và thịt bò xào hành tây lên trên và cuốn chặt tay. Tiếp tục cuốn cho đến khi hết bánh phở đã chuẩn bị;
- Cuối cùng, trình bày cuốn phở thịt bò rau thơm ra đĩa cùng với chén nước chấm.
4. Phở xào ức gà rau củ
Các nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm:
- Sợi phở: 100g;
- Ớt chuông: 1 quả;
- Bông cải xanh: 100g;
- Nấm hương: 60g;
- Sốt cà chua: 2 muỗng canh;
- Thịt ức gà bỏ da: 70g;
- Dầu hạt cải: 15 ml;
- Gia vị: Hạt nêm ít muối (2 muỗng canh), đường ăn kiêng (2 muỗng cà phê), nước tương thanh dịu (1 muỗng canh), tiêu xay (½ muỗng cà phê).
Các bước chế biến cụ thể như sau:
- Đầu tiên, rửa sạch và thái thịt ức gà thành từng miếng vừa ăn;
- Rửa sạch và thái nhỏ ớt chuông, bông cải xanh, nấm hương;
- Chần sơ sợi phở qua nước sôi và để ráo nước;
- Sau đó, cho thịt gà vào chảo xào nhanh tay với một 1 muỗng nước tương thanh dịu; tiếp tục cho ớt chuông, bông cải xanh vào chảo đảo đều tay;
- Kế tiếp, cho sốt cà chua vào chảo; nêm nếp hạt nêm, đường và tiếp tục nấu đến khi phần sốt trên chảo vừa sệt;
- Tiếp tục, tắt bếp và cho phần sợi phở đã trụng vào chảo đảo đều;
- Cuối cùng, trình bày món ăn ra đĩa và rắc thêm một ít tiêu xay.
5. Phở gà xé trộn
Nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm:
- Thịt ức gà bỏ da: 200g;
- Sợi phở: 100g;
- Rau húng lủi: 20g;
- Đậu phộng rang: 10g;
- Ngò rí: 10g;
- Hành phi: 10g;
- Nước cốt tắc: 10 ml;
- Nước dùng gà: 100 ml;
- Gia vị: Nước tương thanh dịu (2 muỗng cà phê), đường ăn kiêng (2 muỗng cà phê), hạt nêm ít muối (1 muỗng cà phê).
Các bước thực hiện bao gồm:
- Đầu tiên, luộc chín và xé nhỏ thịt ức gà; rửa sạch và để ráo rau húng lủi, ngò rí;
- Kế tiếp, chuẩn bị nồi và cho các nguyên liệu bao gồm nước dùng gà, nước cốt tắc, đường, nước tương thanh dịu, hạt nêm vào nấu trên bếp khoảng 5 phút;
- Tiếp theo, cho phở ra đĩa, lần lượt xếp thịt gà, rau húng lủi, ngò rí, hành phi, đậu phộng rang lên;
- Cuối cùng, chan phần nước sốt lên trên, trộn đều và thưởng thức.
Phở gà xé trộn lạ miệng giúp người bệnh tiểu đường thay đổi khẩu vị
Những loại thực phẩm thay phở tốt cho người bị tiểu đường
Người bị tiểu đường ăn phở được không? Câu trả lời là “được ăn” nhưng người bệnh vẫn có thể thay thế bằng thực phẩm khác có tải lượng đường huyết thấp hơn, điển hình như:
1. Mì nưa
Mì nưa được sản xuất từ củ nưa. Loại mì này gần như không chứa carbohydrate nên sở hữu chỉ số đường huyết lẫn tải lượng đường đều bằng không. Vì vậy, người bệnh tiểu đường hoàn toàn có thể sử dụng mì nưa trong bữa ăn hàng ngày mà không lo lắng về nguy cơ làm tăng đường huyết.
2. Mì kiều mạch
Mì kiều mạch là thực phẩm có chỉ số đường huyết ở mức trung bình (GI = 59), tiêu thụ vừa phải không ảnh hưởng đến mức đường huyết sau bữa ăn.
Bên cạnh đó, mì kiều mạch rất giàu protein và chất xơ, hỗ trợ kiểm soát mức đường huyết ở người bệnh tiểu đường. Vì vậy, người bệnh tiểu đường có thể chọn mì kiều mạch để đa dạng thực đơn dinh dưỡng hàng mình của mình.
3. Mì Udon
Mì Udon có độ dẻo dai đặc trưng được làm từ nguyên liệu chính là bột mì, muối và nước. Tải lượng đường huyết của mì udon ở mức thấp (GL = 8.5). Vì vậy, người bệnh tiểu đường có thể an tâm dùng mì udon thay thế cho phở trong bữa ăn hàng ngày.
4. Mì tảo bẹ
Mì tảo bẹ được làm từ tảo bẹ – rong biển màu nâu chứa rất ít carbohydrate và calo nên an toàn với sức khỏe của người bệnh tiểu đường. Ngoài ra, tảo bẹ còn giàu chất chống oxy hóa (alkaloid, carotenoid, flavonoid…).
Theo nghiên cứu, các hợp chất này có ảnh hưởng tích cực giúp cân bằng nội môi glucose trong huyết tương. Nhờ đó, tiêu thụ thực phẩm này được đánh giá có tiềm năng trong việc hỗ trợ ngăn chặn và kiểm soát đường huyết.
5. Bún tươi
Bún tươi là thực phẩm có chỉ số đường huyết ở mức thấp (GI = 51.7) và tải lượng đường huyết ở mức trung bình (GL = 13). Tương tự như phở, người bệnh tiểu đường có thể ăn bún nhưng cần kiểm soát khối lượng tiêu thụ. Để tránh làm tăng mức đường huyết, người bệnh tiểu đường có thể ăn 154g bún tươi trong khẩu phần ăn của mình thay cho phở.
Bún tươi và phở có thể luân phiên thay thế nhau trong chế độ dinh dưỡng của người bệnh tiểu đường
Trên đây là những thông tin quan trọng giúp giải đáp thắc mắc tiểu đường ăn phở được không. Tóm lại, người bị tiểu đường có thể ăn được phở nhưng cần biết cách chọn loại phở và kiểm soát khối lượng tiêu thụ phù hợp.
Chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị người bệnh tiểu đường nên ưu tiên ăn phở được làm từ bột rau củ và ngũ cốc (như bột chùm ngây, bột củ dền, bột khoai lang, bột gạo lứt,…) thay vì sợi phở truyền thống. Đồng thời, người bệnh cũng nên kết hợp phở với thực phẩm giàu chất xơ, protein để hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả.
Để biết thêm thông tin liên quan đến vấn đề tiểu đường ăn phở được không, bạn có thể gọi đến số hotline của Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome 1900 633 599. Tại đây, các chuyên gia sẽ giải đáp tận tình và tư vấn thêm thông tin chi tiết giúp người bệnh có thể xây dựng được chế độ dinh dưỡng phù hợp góp phần cải thiện chỉ số đường huyết hiệu quả.
