Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Khi hệ tiêu hóa bị rối loạn, lựa chọn thực phẩm đúng cách có thể giúp giảm cảm giác khó chịu. Thế nhưng, rối loạn tiêu hóa ăn gì để vừa cải thiện triệu chứng, vừa hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa tái phát là điều không phải ai cũng rõ. Vậy, người bị rối loạn tiêu hóa nên ăn gì tốt cho sức khỏe về lâu dài? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu ngay trong bài viết sau.
Rối loạn tiêu hóa nên ăn gì?
Hiểu đúng về các nguyên tắc lựa chọn thực phẩm không chỉ giúp người bệnh biết rõ rối loạn tiêu hóa ăn gì tốt cho sức khỏe, mà còn hỗ trợ ngăn ngừa biến chứng hoặc tái phát. Cụ thể, dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng cần tuân thủ khi xây dựng khẩu phần ăn cho người bị rối loạn tiêu hóa:
Người bệnh rối loạn tiêu hóa ăn gì mềm, lỏng, dễ tiêu; giàu men vi sinh, protein, vitamin, khoáng chất và chứa ít axit…. là điều thường được chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị. Cụ thể:
Thực phẩm mềm, dễ tiêu như cháo trắng, cháo thịt nạc nấu nhừ, súp rau củ hay cơm nát là lựa chọn lý tưởng vì không tạo áp lực co bóp cho dạ dày và ruột. Chúng chứa lượng tinh bột vừa phải, dễ tiêu hóa, giúp cung cấp năng lượng nhẹ nhàng mà không làm kích ứng niêm mạc.
Ngoài ra, việc chế biến ở dạng lỏng – mềm còn hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tối ưu trong giai đoạn dạ dày bị yếu. Do đó, đây là nhóm thực phẩm đầu tiên cần nghĩ đến khi đang tìm hiểu rối loạn tiêu hóa ăn gì tốt cho sức khỏe.
Cháo mềm, lỏng, dễ tiêu, phù hợp với người bị rối loạn tiêu hóa
Bổ sung probiotic là cách hỗ trợ trực tiếp cho hệ vi sinh đường ruột – yếu tố then chốt trong phục hồi chức năng tiêu hóa. Sữa chua không đường, men vi sinh dạng viên hoặc nước (dùng theo chỉ định) giúp đưa lợi khuẩn như Lactobacillus, Bifidobacterium vào ruột, từ đó ức chế vi khuẩn có hại và điều hòa nhu động ruột.
Probiotic không chỉ giúp giảm tiêu chảy, táo bón mà còn tăng cường miễn dịch và khả năng hấp thu dưỡng chất ở ruột, đồng thời hỗ trợ tái tạo niêm mạc ruột bị tổn thương. Khi không biết rối loạn tiêu hóa ăn gì, việc bổ sung lợi khuẩn là lựa chọn đáng cân nhắc.
Không phải rau nào cũng tốt cho người bị rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, các loại rau củ như cà rốt, bí đỏ, khoai lang, bí xanh hoặc rau muống, cải bó xôi, mồng tơi luộc mềm lại đặc biệt phù hợp. Những loại rau này chứa chất xơ hòa tan (pectin, mucilage) giúp làm mềm phân, ngừa táo bón và điều hòa nhu động ruột mà không gây kích ứng.
Việc nấu chín kỹ không chỉ giúp làm mềm cấu trúc thực vật mà còn giúp giảm lượng chất xơ không tan, vốn có thể gây đầy hơi hoặc cọ xát niêm mạc ruột. Do đó, khi đang tìm hiểu rối loạn tiêu hóa ăn gì, hãy ưu tiên rau củ nấu chín kỹ thay vì rau sống.
Chất đạm (protein) là dưỡng chất thiết yếu để phục hồi sức khỏe và sức khỏe miễn dịch, nhưng không phải nguồn protein nào cũng phù hợp trong giai đoạn tiêu hóa yếu. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, thịt gà bỏ da, cá nạc hấp, trứng luộc kỹ và đậu phụ hấp mềm chính là những nguồn đạm tốt cho người bệnh rối loạn tiêu hóa.
Nguyên nhân là bởi những thực phẩm này chứa ít chất béo hơn so với các loại thịt đỏ truyền thống (bò, heo, cừu, dê…). Nhờ chứa ít chất béo, protein từ những thực phẩm này ít gây áp lực co bóp lên dạ dày, đồng thời ít lên men trong ruột. Vì vậy, trả lời câu hỏi rối loạn tiêu hóa ăn gì tốt, thực phẩm giàu đạm và ít chất béo chính là lựa chọn phù hợp.
Chuối chín, đu đủ chín, táo hấp, thanh long và lê gọt vỏ là các loại trái cây ít axit và dịu nhẹ với niêm mạc tiêu hóa. Bên cạnh đó, chúng còn chứa nhiều pectin – một loại chất xơ hòa tan giúp tạo thành lớp gel nhầy bảo vệ thành dạ dày, ngăn ngừa viêm loét. Đặc biệt, đu đủ còn chứa enzym papain hỗ trợ phân giải đạm tự nhiên, rất hữu ích cho dạ dày. Do đó, khi tìm hiểu ăn gì khi bị rối loạn tiêu hóa, trái cây nên được lựa chọn kỹ để tránh làm tình trạng bệnh tiến triển nặng hơn.
Chuối và đu đủ giàu chất xơ hòa tan
Rối loạn tiêu hóa ăn gì và uống gì là câu hỏi thường gặp khi tiêu chảy kéo dài gây mất nước, điện giải. Người bệnh nên bổ sung nước lọc ấm, oresol pha đúng liều, nước cháo loãng, nước gạo rang hoặc trà gừng. Oresol giúp bù natri, kali và đường glucose bị mất; nước gạo rang, cháo loãng cung cấp năng lượng nhẹ, làm dịu ruột; trà gừng hỗ trợ giảm viêm, chống co thắt. Đây là lựa chọn an toàn khi chưa biết rối loạn tiêu hóa nên uống gì, giúp cơ thể duy trì cân bằng điện giải, giảm nguy cơ biến chứng do mất nước. (1)
Bị rối loạn tiêu hoá ăn gì tốt? Dưới đây là mẫu thực đơn 1 ngày được xây dựng theo nguyên tắc dễ tiêu, giàu chất xơ hòa tan, ít dầu mỡ và hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Mỗi món ăn đều được lựa chọn kỹ lưỡng nhằm giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa và hỗ trợ phục hồi niêm mạc. Cụ thể:
Lưu ý, trên đây chỉ là thực đơn khuyến nghị chung dành cho người bệnh rối loạn tiêu hóa. Trên thực tế, mỗi người có đặc điểm thể trạng và mức độ phản ứng khác nhau sau khi tiêu thụ thực phẩm. Do đó, để được tư vấn thực đơn ăn uống phù hợp với tình trạng cá nhân, đặc biệt là khi có bệnh lý nền, người bệnh cần chủ động đặt lịch tư vấn riêng với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Rau củ hấp/luộc mềm vừa dễ tiêu, vừa giàu dinh dưỡng
Nếu đã áp dụng nhiều cách chữa rối loạn tiêu hóa tại nhà như điều chỉnh ăn uống nhưng vẫn sốt, tiêu chảy, đau bụng hoặc nôn ói kéo dài hơn 2 ngày, người bệnh cần đến cơ sở y tế. Đặc biệt, các dấu hiệu nặng như tiêu chảy ra máu, phân đen, chất nhầy, da tái, khô môi, hoa mắt, đau đầu là biểu hiện mất nước nghiêm trọng. Việc chủ quan hoặc trì hoãn điều trị có thể khiến bệnh tiến triển nặng, gây biến chứng nguy hiểm. Khi cách chữa rối loạn tiêu hóa tại nhà không hiệu quả, cần can thiệp y tế sớm để đảm bảo an toàn.
Trong những trường hợp này, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa đóng vai trò then chốt trong việc xác định chính xác nguyên nhân, chỉ định các xét nghiệm cần thiết (như nội soi, xét nghiệm phân/máu) và xây dựng phác đồ điều trị triệt để, giúp người bệnh phục hồi an toàn và bền vững..
Nếu bạn đã cố gắng thay đổi chế độ ăn, áp dụng nhiều biện pháp dinh dưỡng nhưng các triệu chứng tiêu hóa vẫn kéo dài, tái phát hoặc không thuyên giảm rõ rệt, hãy cân nhắc đến Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa – Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được kiểm tra toàn diện.
Trung tâm sở hữu hệ thống máy nội soi không đau hiện đại tích hợp trí tuệ nhân tạo AI Olympus Evis X1 CV-1500, có khả năng phóng to niêm mạc gấp 145 lần, phát hiện chính xác tổn thương nhỏ nhất trong ống tiêu hóa, từ đó giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị tận gốc và hiệu quả.
Đặc biệt, Trung tâm còn kết hợp chặt chẽ với Khoa Dinh dưỡng Tiết chế nhằm xây dựng thực đơn cá nhân hóa phù hợp với tình trạng bệnh lý, thể trạng và khẩu vị của từng người bệnh. Nhờ đó, bạn không chỉ được điều trị bằng công nghệ y học hiện đại mà còn được hỗ trợ toàn diện trong dinh dưỡng – yếu tố nền tảng giúp phục hồi hệ tiêu hóa một cách bền vững.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn vui lòng liên hệ 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hoặc 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).
Tóm lại, hiểu rõ rối loạn tiêu hóa ăn gì có thể giúp bạn cải thiện các triệu chứng khó chịu và hỗ trợ phục hồi tự nhiên. Tuy nhiên, nếu đã điều chỉnh thói quen ăn uống đúng cách nhưng triệu chứng vẫn không thuyên giảm, bạn cần đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
