Bị trĩ khi mang thai có sinh thường được không? Làm sao giảm đau?

Không ít mẹ bầu bị trĩ khi mang thai và đối mặt với cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Khi thai kỳ tiến gần đến giai đoạn sinh nở, nỗi lo về việc hạ sinh an toàn ngày càng lớn hơn. Vậy, bà bầu bị trĩ phải làm sao? Có sinh thường được không? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu ngay trong bài viết sau.

Bị trĩ khi mang thai phải làm sao?

Tại sao bà bầu dễ bị trĩ?

Bà bầu dễ bị trĩ do áp lực ổ bụng tăng, nhu động ruột giảm và tĩnh mạch trực tràng giãn dưới tác động của hormon thai kỳ. Tử cung lớn dần làm cản trở hồi lưu máu, kết hợp với táo bón kéo dài khiến tĩnh mạch phồng lên và hình thành trĩ.

Theo ước tính, có khoảng 25-35% sản phụ bị trĩ trong thai kỳ. Như vậy, trĩ khi mang thai là một vấn đề khá phổ biến, nhất là ở giai đoạn cuối thai kỳ, khi cơ thể người mẹ có nhiều thay đổi về sinh lý và tuần hoàn máu.

Sự kết hợp giữa yếu tố cơ học, nội tiết và thói quen sinh hoạt khiến tĩnh mạch hậu môn – trực tràng dễ bị giãn, phồng, gây khó chịu và đau rát. Theo đó, một số nguyên nhân chính khiến bà bầu dễ mắc trĩ bao gồm:

• Tử cung lớn chèn ép hệ tuần hoàn vùng chậu: Khi thai nhi phát triển, đặc biệt ở tam cá nguyệt thứ 2 và 3, áp lực dồn lên tĩnh mạch hậu môn khiến máu ứ trệ, hình thành búi trĩ.
• Táo bón thai kỳ: Là nguyên nhân hàng đầu gây trĩ do rặn mạnh khi đi cầu làm tăng áp lực tĩnh mạch ổ bụng.
• Thay đổi hormone progesterone: Gây giãn mạch, giảm trương lực thành tĩnh mạch, tạo điều kiện cho máu ứ đọng.
• Ít vận động trong thai kỳ: Khi lưu thông máu vùng chậu bị chậm lại, thành tĩnh mạch yếu đi, bệnh trĩ dễ khởi phát hoặc tiến triển nặng hơn.

Triệu chứng trĩ thường gặp ở phụ nữ mang thai

Khi bị trĩ khi mang thai, nhiều phụ nữ thường gặp phải những triệu chứng khó chịu ở vùng hậu môn. Các dấu hiệu này có thể xuất hiện sớm trong thai kỳ và tăng dần theo sự phát triển của thai nhi. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Đau rát và ngứa quanh hậu môn: Do niêm mạc sưng viêm, dễ kích ứng khi đi cầu hoặc ngồi lâu.
• Cảm giác vướng cộm hoặc búi trĩ sa ra ngoài: Thường xuất hiện khi đứng lâu, rặn mạnh hoặc ở cuối thai kỳ.
• Chảy máu khi đi cầu: Máu đỏ tươi dính trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt sau đại tiện.
• Khó chịu khi ngồi hoặc di chuyển: Áp lực vùng hậu môn tăng, khiến mẹ bầu đau và mỏi nhiều hơn bình thường.

Bị trĩ khi mang thai có nguy hiểm không?

Ở giai đoạn đầu, bị trĩ khi mang thai thường không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây nhiều phiền toái cho mẹ bầu, như đau rát, mất ngủ, khó đi lại và ảnh hưởng đến tâm lý. Những cơn đau kéo dài, cảm giác vướng cộm hoặc chảy máu khi đi cầu có thể khiến thai phụ mệt mỏi, kém ăn, làm giảm chất lượng cuộc sống trong thai kỳ.

Tuy nhiên, khi trĩ tiến triển nặng, nguy cơ viêm nhiễm, xuất huyết tiêu hóa hoặc thiếu máu có thể xảy ra, ảnh hưởng gián tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Trong trường hợp búi trĩ sa nhiều, mẹ bầu có thể được cân nhắc sinh mổ để tránh biến chứng trong quá trình sinh thường.

Đặc biệt, người bị trĩ khi mang thai cần thận trọng, không tự ý dùng thuốc bôi hay thuốc uống khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Nếu xuất hiện các dấu hiệu như chảy máu kéo dài, đau dữ dội, búi trĩ sa không co lại, sưng viêm hoặc sốt, mẹ bầu cần đến bệnh viện thăm khám ngay để được xử lý kịp thời và an toàn cho cả mẹ lẫn bé.

Bị trĩ khi mang thai có thể gây nhiều phiền toái cho mẹ

Bà bầu bị trĩ phải làm sao?

Bà bầu bị trĩ cần giảm áp lực lên vùng hậu môn bằng cách tăng chất xơ, uống đủ nước và duy trì vận động nhẹ. Việc điều chỉnh thói quen đi tiêu, tránh rặn mạnh và sử dụng thuốc bôi an toàn theo chỉ định giúp cải thiện triệu chứng hiệu quả.

Phần lớn các trường hợp bị trĩ khi mang thai đều được ưu tiên điều trị bảo tồn, bắt đầu từ những biện pháp nhẹ như thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống – sinh hoạt, kết hợp dùng thuốc tại chỗ theo chỉ định bác sĩ (nếu có) và áp dụng các phương pháp hỗ trợ tự nhiên. Cụ thể như sau:

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống – sinh hoạt

Xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý được xem là cách trị trĩ cho bà bầu an toàn, hiệu quả, nhờ làm giảm áp lực lên hệ tĩnh mạch vùng chậu – nguyên nhân trực tiếp gây trĩ. Theo đó, mẹ bầu nên duy trì các thói quen sau:

• Tăng cường chất xơ và uống đủ nước: Giúp phân mềm, dễ đi cầu và giảm rặn mạnh.
• Đi vệ sinh đúng giờ, không rặn: Tạo phản xạ ruột ổn định, giảm áp lực lên tĩnh mạch hậu môn.
• Tránh ngồi hoặc đứng quá lâu: Giúp máu lưu thông tốt, hạn chế ứ trệ tuần hoàn vùng chậu.

2. Dùng thuốc tại chỗ theo chỉ định

Trong thai kỳ, việc dùng thuốc cho người bị trĩ khi mang thai phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Một số thuốc bôi tại chỗ có thể sử dụng ngắn hạn giúp giảm sưng viêm, ngứa và đau rát vùng hậu môn, nhưng tuyệt đối không tự ý dùng hoặc kéo dài thời gian điều trị. Các nhóm thuốc được xem là an toàn khi có chỉ định gồm:

• Thuốc bôi chứa witch hazel: Giúp làm se da, giảm viêm và làm dịu cảm giác đau rát.
• Hydrocortisone liều thấp: Có tác dụng giảm viêm nhẹ, nhưng chỉ nên dùng khi có chỉ dẫn của bác sĩ.
• Thuốc bôi dưỡng ẩm hoặc có chiết xuất tự nhiên: Hỗ trợ phục hồi niêm mạc và giảm kích ứng.

Mặt khác, mẹ bầu không nên dùng thuốc đặt hậu môn trừ khi thật cần thiết, và luôn ưu tiên điều trị bảo tồn, tránh các biện pháp xâm lấn trong thai kỳ.

3. Các phương pháp hỗ trợ không dùng thuốc

Ngoài thuốc và chế độ ăn uống, một số biện pháp tự nhiên cũng có thể giúp sản phụ bị trĩ giảm khó chịu, sưng đau và cải thiện lưu thông máu vùng hậu môn. Những phương pháp này dễ thực hiện tại nhà, an toàn cho thai phụ và có thể kết hợp song song với các hướng điều trị khác:

• Ngâm hậu môn bằng nước ấm 10–15 phút mỗi ngày: Giúp giảm đau, giảm viêm và tăng tuần hoàn máu.
• Tập bài tập Kegel: Tăng sức mạnh cơ sàn chậu, hỗ trợ lưu thông máu và giảm áp lực vùng hậu môn.
• Nằm nghiêng bên trái khi nghỉ ngơi: Khi mẹ bầu nằm nghiêng bên trái, tử cung sẽ không đè lên tĩnh mạch chủ dưới, giúp máu từ chi dưới và vùng chậu lưu thông dễ dàng hơn, giảm áp lực ứ trệ tại các tĩnh mạch hậu môn – trực tràng.

Mẹ bầu nằm nghiêng bên trái hỗ trợ làm giảm áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới

Bị trĩ khi mang thai sau sinh có hết không?

Bị trĩ khi mang thai sau sinh có thể thuyên giảm hoặc hết hẳn, tùy vào mức độ tổn thương tĩnh mạch và cách chăm sóc sau sinh. Nếu búi trĩ sau khi sinh có kích thước nhỏ, áp lực vùng chậu giảm, tuần hoàn máu cải thiện có thể giúp búi trĩ co dần.

Tuy nhiên, nếu búi trĩ lớn hoặc mẹ bầu vẫn bị táo bón, ít vận động, bệnh có thể kéo dài hoặc tái phát. Vì vậy, việc ăn uống giàu chất xơ, vận động nhẹ và thăm khám sớm giúp kiểm soát hiệu quả hơn.

Nếu trĩ vẫn còn, cần đánh giá để điều trị tiếp. Mẹ bỉm giai đoạn sau sinh có nhiều lựa chọn để can thiệp tốt hơn, bao gồm thuốc, thủ thuật và phẫu thuật (nếu có chỉ định).

Tình trạng bị trĩ khi mang thai chủ yếu là do áp lực từ tử cung và sự thay đổi hormone, và các triệu chứng thường được kiểm soát bằng biện pháp bảo tồn. Tuy nhiên, quá trình chuyển dạ và sinh nở có thể làm bệnh trở nên nặng hơn. Để chuẩn bị tâm lý và tìm kiếm giải pháp cho giai đoạn tiếp theo, bạn cần tìm hiểu bị trĩ sau sinh có nguy hiểm không và các biện pháp điều trị phù hợp cho bà mẹ cho con bú.

Phòng ngừa trĩ khi mang thai: Mẹ bầu cần lưu ý gì?

Nguyên tắc phòng ngừa trị cho mẹ bầu chủ yếu dựa vào điều chỉnh thói quen sinh hoạt, chế độ ăn và theo dõi sức khỏe đều đặn. Cụ thể như sau:

• Duy trì chế độ ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước: Giúp phân mềm, hạn chế táo bón – nguyên nhân chính gây trĩ.
• Tập thói quen đi vệ sinh đúng giờ: Giúp ổn định phản xạ ruột, tránh rặn mạnh.
• Tránh đứng lâu, ngồi nhiều: Giảm ứ máu vùng chậu, hạn chế áp lực lên tĩnh mạch hậu môn.
• Vận động đều, massage vùng chậu: Tăng lưu thông máu, giúp giảm sưng và phòng giãn tĩnh mạch.
• Khám thai định kỳ: Giúp phát hiện sớm dấu hiệu trĩ và được tư vấn xử trí an toàn, kịp thời.

Sản phụ gặp trĩ trong thai kỳ cần được thăm khám sớm để kiểm soát đau rát, chảy máu và hạn chế ảnh hưởng đến quá trình sinh nở. Tại Trung tâm Sản Phụ khoa – Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mô hình phối hợp giữa bác sĩ sản khoa và tiêu hóa cùng tư vấn dinh dưỡng và hướng dẫn vận động giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

Thực tế cho thấy, nhiều phụ nữ bị trĩ khi mang thai vẫn có thể sinh thường an toàn nếu được theo dõi và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe mẹ và bé, mẹ bầu nên chủ động thăm khám bác sĩ sản khoa, tuân thủ hướng dẫn chuyên môn, tránh tự dùng thuốc hoặc biện pháp dân gian chưa kiểm chứng. Việc điều trị đúng giúp giảm đau, ngăn biến chứng và hồi phục nhanh sau sinh.