7 phương pháp điều trị bệnh trĩ hiệu quả giúp giảm đau & khó chịu

16/11/2025 Theo dỗi Nutrihome trên google news Tác giả: Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome
Tư vấn chuyên môn bài viết
Chức Vụ: Bác sĩ Dinh dưỡng
Khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM

Với sự phát triển của y học hiện đại, các phương pháp điều trị bệnh trĩ đã có nhiều cải tiến đáng kể, giúp rút ngắn thời gian phục hồi và hạn chế tái phát. Vậy, các phương pháp điều trị bệnh trĩ mới nhất bao gồm những gì? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu ngay trong bài viết sau.

phương pháp điều trị bệnh trĩ

Phương pháp điều trị bệnh trĩ nào đang phổ biến?

Khi nào cần điều trị bệnh trĩ?

Người bệnh trĩ nên đi khám bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo cho thấy bệnh trĩ đang tiến triển hoặc có nguy cơ biến chứng:

    • Chảy máu khi đi tiêu, máu tươi nhỏ giọt hoặc dính trên giấy vệ sinh.
    • Đau rát, sưng, ngứa vùng hậu môn kéo dài mà không thuyên giảm.
    • Cảm giác cộm, vướng, búi trĩ sa ra ngoài sau khi đại tiện.
    • Dịch nhầy, ẩm ướt hoặc viêm loét quanh hậu môn.
  • Tình trạng không cải thiện dù đã áp dụng biện pháp chăm sóc tại nhà.

Trong khi đó, những trường hợp bệnh trĩ nhẹ, chưa sa búi trĩ hoặc chỉ khó chịu thoáng qua có thể tự chăm sóc tại nhà bằng cách ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, tập thể dục nhẹ và giữ thói quen đi tiêu đúng giờ.

Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý rằng:

  • Các dấu hiệu của bệnh trĩ có thể giống với các bệnh lý trực tràng nguy hiểm khác như polyp đại tràng, ung thư… nên dù nghi ngờ trĩ nhẹ, người bệnh vẫn cần thăm khám với bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.
  • Các biện pháp tại nhà chỉ mang tính hỗ trợ, giúp kiểm soát triệu chứng của trĩ một cách tạm thời chứ không thể điều trị trĩ dứt điểm hoặc thay thế các phác đồ điều trị y khoa do bác sĩ chỉ định.

Các phương pháp điều trị bệnh trĩ tốt nhất hiện nay

Tùy thuộc vào phân loại trĩ, mức độ tổn thương, triệu chứng và đáp ứng của người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị bệnh trĩ khác nhau, từ nội khoa bằng thuốc đến thủ thuật hoặc can thiệp ngoại khoa. Mỗi phương pháp có ưu – nhược điểm riêng, nhưng đều hướng đến mục tiêu chung là giảm triệu chứng, co búi trĩ và phòng ngừa tái phát lâu dài. Cụ thể như sau:

1. Điều trị nội khoa (dùng thuốc)

Đây là phương pháp điều trị bệnh trĩ áp dụng cho trĩ nhẹ (độ I–II), khi búi trĩ chưa sa ra ngoài hoặc chưa gây biến chứng. Mục tiêu là giảm đau, kháng viêm, làm bền thành tĩnh mạch và cải thiện lưu thông máu. Các nhóm thuốc thường được sử dụng gồm:

  • Thuốc giảm đau, chống viêm: Giúp giảm sưng, đau rát, ngứa quanh hậu môn.
  • Thuốc nhuận tràng: Hỗ trợ làm mềm phân, giảm táo bón – yếu tố chính gây trĩ.
  • Nhóm flavonoid (diosmin, hesperidin): Tăng sức bền thành mạch, giảm phù nề và chảy máu búi trĩ, được xem là lựa chọn nền tảng trong điều trị nội khoa.

Khi sử dụng thuốc, người bệnh cần tuân thủ liều lượng và thời gian theo hướng dẫn bác sĩ để tránh tác dụng phụ hoặc tương tác thuốc.

Bác sĩ tư vấn sử dụng thuốc điều trị bệnh trĩ cho bệnh nhân

Minh họa bác sĩ đang tư vấn thuốc cho người bệnh trĩ

2. Thắt búi trĩ bằng vòng cao su (Rubber Band Ligation)

Thắt vòng cao su là phương pháp điều trị bệnh trĩ phổ biến nhờ tính hiệu quả và ít xâm lấn. Bác sĩ sử dụng dụng cụ chuyên biệt để đặt vòng cao su quanh gốc búi trĩ. Mục đích là để làm tắc mạch máu nuôi, khiến búi trĩ hoại tử và tự rụng sau vài ngày. Phạm vi áp dụng và ưu – nhược điểm gồm:

  • Áp dụng: Cho trĩ nội độ I–II, đôi khi độ III nếu búi trĩ nhỏ.
  • Ưu điểm: Không cần gây mê, thực hiện nhanh tại phòng khám, người bệnh có thể về ngay sau thủ thuật.
  • Nhược điểm: Có thể đau hoặc chảy máu nhẹ sau thủ thuật, đặc biệt khi vòng siết quá chặt.

Nhìn chung, phương pháp điều trị này đạt tỷ lệ thành công cao (70–97%), song vẫn có khoảng 6-50% nguy cơ tái phát nếu người bệnh không điều chỉnh lối sống hoặc kiểm soát tốt táo bón sau điều trị.

Các bước điều trị trĩ bằng thắt búi trĩ bằng vòng cao su

Minh họa thủ thuật thắt búi trĩ bằng vòng cao su

3. Quang đông hồng ngoại (Infrared Coagulation – IRC)

Quang đông hồng ngoại (IRC) là phương pháp điều trị bệnh trĩ hiện đại, sử dụng năng lượng tia hồng ngoại để làm đông mạch máu nuôi búi trĩ, khiến mô trĩ co lại và teo dần. Kỹ thuật này được chỉ định chủ yếu cho trĩ nội độ I–II.
Đặc điểm nổi bật của phương pháp:

  • Ưu điểm: Ít đau, thời gian thực hiện nhanh (chỉ vài phút), không cần gây mê và người bệnh có thể sinh hoạt bình thường sau 1–2 ngày.
  • Nhược điểm: Hiệu quả thấp hơn so với thắt vòng cao su khi búi trĩ lớn; đôi khi cần thực hiện nhiều lần để đạt kết quả tối ưu.
  • Chi phí: Thường cao hơn chích xơ nhưng thấp hơn phẫu thuật.

Nhờ khả năng phục hồi nhanh và ít biến chứng, IRC được xem là lựa chọn phù hợp cho người bệnh trĩ nhẹ, sợ đau hoặc không muốn can thiệp sâu.

Mô phỏng điều trị trĩ nội bằng tia hồng ngoại với thiết bị chuyên dụng

Minh họa phương pháp quang đông hồng ngoại trong điều trị trĩ

4. Chích xơ búi trĩ (Sclerotherapy)

Chích xơ là phương pháp điều trị bệnh trĩ được áp dụng từ lâu, hoạt động dựa trên cơ chế tiêm dung dịch gây xơ hóa vào gốc búi trĩ để làm co mạch máu, khiến búi trĩ xẹp dần. Phương pháp phù hợp với trĩ nội độ I–II, ít khi dùng cho độ III.Đặc điểm nổi bật của phương pháp:

  • Ưu điểm: Thủ thuật đơn giản, nhanh, chi phí thấp, ít đau và có thể thực hiện ngoại trú.
  • Nhược điểm: Hiệu quả ngắn hạn, cần lặp lại nhiều lần để duy trì kết quả; nếu tiêm sai vị trí có thể gây áp xe hoặc viêm mô tế bào.

Chích xơ thường được chỉ định cho người trĩ nhẹ, người cao tuổi hoặc có bệnh lý nền không thể phẫu thuật. Dù không triệt để như các phương pháp khác, đây vẫn là lựa chọn hữu ích trong điều trị bệnh trĩ giai đoạn sớm, giúp giảm triệu chứng an toàn, hạn chế xâm lấn và tiết kiệm chi phí.

Mô phỏng kỹ thuật tiêm xơ để điều trị búi trĩ nội

Thủ thuật chích xơ búi trĩ cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa

5. Phẫu thuật Milligan-Morgan (mổ hở truyền thống)

Đây là phương pháp điều trị bệnh trĩ kinh điển, được xem là tiêu chuẩn vàng trong cắt bỏ búi trĩ hoàn toàn. Bác sĩ tiến hành bóc tách và loại bỏ triệt để các búi trĩ phì đại, sau đó để vết mổ hở cho tự lành tự nhiên. Phương pháp này thường áp dụng cho các trường hợp trĩ nặng, sa búi trĩ lớn hoặc có biến chứng. Cụ thể:

  • Áp dụng: trĩ độ III–IV, búi trĩ lớn, viêm loét hoặc chảy máu kéo dài.
  • Ưu điểm: Loại bỏ hoàn toàn mô trĩ, hiệu quả cao và ít tái phát nếu chăm sóc đúng cách.
  • Nhược điểm: Đau nhiều sau mổ, cần nghỉ ngơi dài ngày, thời gian hồi phục có thể kéo dài 3–4 tuần.
  • Nguy cơ biến chứng: Hẹp hậu môn, chảy máu thứ phát, nhiễm trùng vết mổ nếu vệ sinh không đúng cách.

Dù gây đau nhiều hơn so với các kỹ thuật hiện đại, Milligan–Morgan vẫn được đánh giá cao về hiệu quả lâu dài, đặc biệt với bệnh trĩ phức tạp hoặc tái phát nhiều lần.

6. Phẫu thuật Longo (PPH – Stapled Hemorrhoidopexy)

Phẫu thuật Longo là phương pháp điều trị bệnh trĩ hiện đại, sử dụng máy khâu vòng (stapler) để cắt một khoanh niêm mạc và lớp dưới niêm mạc ở đoạn trực tràng trên búi trĩ., giúp giảm lượng máu đến búi trĩ và kéo búi trĩ bị sa lên vị trí ban đầu. Cơ chế này không cắt trực tiếp búi trĩ mà tác động vào mạch máu nuôi, nhờ đó người bệnh ít đau và hồi phục nhanh hơn. Cụ thể:

  • Áp dụng: Trĩ nội độ II–III có sa búi trĩ, nhưng chưa viêm loét hoặc biến chứng nặng.
  • Ưu điểm: ít đau hơn so với phẫu thuật truyền thống, thời gian hồi phục nhanh (7–14 ngày), vết mổ nằm trong ống hậu môn nên tính thẩm mỹ cao.
  • Nhược điểm: Chi phí cao, không phù hợp với trĩ hỗn hợp hoặc trĩ ngoại lớn.
  • Biến chứng có thể gặp: Hẹp hậu môn, sa niêm mạc, đau vùng chậu nếu thao tác sai tầng cắt.
Hình ảnh mô phỏng kỹ thuật khâu treo búi trĩ bằng dụng cụ stapler

Minh họa phương pháp cắt treo búi trĩ bằng dụng cụ Longo

7. Điều trị trĩ bằng laser (Laser Hemorrhoidoplasty)

Sử dụng năng lượng nhiệt từ tia laser để phá hủy các mạch máu nuôi búi trĩ mà không cần cắt bỏ mô. Bác sĩ sẽ đưa một ống sợi nhỏ có gắn đầu dò laser vào trong búi trĩ, năng lượng phát ra làm đông mạch máu, khiến mô trĩ teo dần. Phương pháp này mang lại tính thẩm mỹ cao và ít đau hơn so với phẫu thuật truyền thống.

  • Áp dụng: Trĩ nội độ II–III, có thể kết hợp xử lý trĩ ngoại kèm theo.
  • Ưu điểm: Ít chảy máu, giảm đau sau thủ thuật, hồi phục nhanh chỉ sau 7–10 ngày, vết thương nhỏ, hạn chế sẹo.
  • Nhược điểm: Chi phí cao, đòi hỏi trang thiết bị hiện đại và bác sĩ có chuyên môn cao.
  • Hiệu quả: Cải thiện rõ rệt triệu chứng, nhưng dữ liệu lâm sàng về kết quả lâu dài còn hạn chế.

Nhờ ưu thế ít xâm lấn và khả năng phục hồi nhanh, điều trị bằng laser ngày càng được ưa chuộng, đặc biệt trong các trung tâm có trang thiết bị nội soi trực tràng hiện đại.

Dụng cụ laser trong phẫu thuật điều trị bệnh trĩ

Minh họa đầu dò laser làm đông teo búi trĩ

Cách lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp

Việc lựa chọn phương pháp điều trị bệnh trĩ phụ thuộc chủ yếu vào mức độ bệnh (độ I–IV), triệu chứng lâm sàng và tình trạng sức khỏe của từng người. Với trĩ nhẹ (độ I–II), bác sĩ thường ưu tiên điều trị nội khoa, kết hợp thay đổi lối sống, dùng thuốc bôi hoặc uống nhằm giảm viêm, tăng bền thành mạch và hạn chế tái phát.

Nếu búi trĩ đã sa hoặc chảy máu nhiều, các thủ thuật xâm lấn tối thiểu như thắt vòng cao su, quang đông hồng ngoại hoặc chích xơ sẽ được cân nhắc. Khi trĩ tiến triển nặng (độ III–IV) hoặc xuất hiện biến chứng, phẫu thuật Longo, laser hoặc Milligan–Morgan là lựa chọn cần thiết để loại bỏ búi trĩ triệt để.

Để lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa hoặc hậu môn – trực tràng đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán đúng loại trĩ và tư vấn phương pháp phù hợp. Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý dùng mẹo dân gian hoặc thuốc truyền miệng, vì có thể gây nhiễm trùng, hoại tử hoặc làm bệnh nặng thêm.

Hướng dẫn hỗ trợ điều trị và phòng ngừa tái phát tại nhà

Dù có được điều trị hay chưa, việc duy trì thói quen sinh hoạt khoa học đóng vai trò quan trọng giúp phòng ngừa bệnh trĩ tái phát. Theo đó, người bệnh cần:

1. Điều chỉnh lối sống

Điều chỉnh lối sống nhằm mục đích giảm táo bón và áp lực lên niêm mạc trực tràng. Theo đó, người bệnh trĩ nên:

  • Ăn nhiều chất xơ: Từ ngũ cốc nguyên hạt, rau lá xanh, các loại đậu, trái cây tươi và củ quả.
  • Uống đủ nước: Duy trì 1,5–2 lít/ngày để hỗ trợ làm mềm phân.
  • Tập thể dục đều đặn: Đi bộ, yoga, bơi lội giúp tăng tuần hoàn máu.
  • Tránh ngồi lâu hoặc lao động nặng: Thay đổi tư thế thường xuyên để giảm ứ máu vùng chậu. Khi đại tiện, nên tránh ngồi lâu hơn 5 phút mỗi lần.
  • Hạn chế thực phẩm kích thích: Như rượu, bia, cà phê, đồ cay nóng vì dễ gây viêm và giãn mạch hậu môn.

2. Biện pháp hỗ trợ tại nhà

Các biện pháp chăm sóc tại nhà giúp giảm đau, kháng viêm và cải thiện lưu thông máu quanh hậu môn, đặc biệt hữu ích trong giai đoạn sau phẫu thuật hoặc khi triệu chứng còn nhẹ. Theo đó, người bệnh có thể:

  • Ngâm nước ấm: Thực hiện 10–15 phút mỗi ngày giúp thư giãn cơ vòng, giảm sưng đau và cải thiện lưu thông máu.
  • Chườm lạnh: Giúp giảm phù nề, co mạch và giảm cảm giác nóng rát vùng trĩ. Lưu ý, tránh để đá lạnh tiếp xúc trực tiếp với búi trĩ vì có nguy cơ gây bỏng lạnh. Thay vào đó, nên quấn đá trong một lớp vải/khăn/túi chườm có vỏ dày.
  • Vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ: Sau khi đi tiêu nên dùng nước ấm rửa nhẹ, tránh dùng giấy khô cứng gây ma sát và kích ứng búi trĩ.
Bệnh nhân mô tả triệu chứng đau rát hậu môn khi khám bệnh trĩ

Người bệnh trĩ nên gặp bác sĩ để được tư vấn hướng điều trị phù hợp

Bệnh trĩ hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp. Tuy nhiên, để ngăn ngừa tái phát, người bệnh cần duy trì chế độ ăn giàu chất xơ, uống đủ nước, hạn chế rượu bia và đồ cay nóng. Bên cạnh đó, việc tập luyện thường xuyên, tránh ngồi hoặc đứng quá lâu, giữ thói quen đi đại tiện đúng giờ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ tĩnh mạch hậu môn – trực tràng, giúp duy trì hiệu quả điều trị lâu dài và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Người gặp bệnh trĩ có thể đến Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa thuộc Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM để được thăm khám và cá nhân hóa điều trị. Trung tâm triển khai mô hình đa mô thức, phối hợp điều chỉnh dinh dưỡng, vận động và điều trị nội khoa, chỉ phẫu thuật khi cần thiết nhằm bảo tồn niêm mạc trực tràng. Các kỹ thuật hiện đại như Longo, cắt trĩ laser và thắt búi trĩ bằng vòng cao su giúp giảm đau, phục hồi nhanh, cải thiện đáng kể chất lượng sống.

Dù có nhiều phương pháp điều trị bệnh trĩ mới ra đời với hiệu quả cao, nhưng việc lựa chọn cần dựa vào tình trạng cụ thể của từng người. Các cách chăm sóc tại nhà chỉ giúp giảm triệu chứng tạm thời, không thể thay thế can thiệp y học. Vì vậy, người bệnh nên đến cơ sở chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám và chỉ định phác đồ điều trị đúng, tránh biến chứng và đạt hiệu quả phục hồi tối ưu.

Đánh giá bài viết
20:44 16/11/2025
Nguồn tham khảo
  1. Van Oostendorp, J. Y., Dekker, L., Van Dieren, S., Veldkamp, R., Bemelman, W. A., & Han-Geurts, I. J. (2025). Comparison of rubber band ligation and hemorrhoidectomy in patients with symptomatic hemorrhoids grade III: a multicenter, Open-Label, randomized controlled noninferiority trial. Diseases of the Colon & Rectum, 68 (5), 572–583. https://doi.org/10.1097/dcr.0000000000003679