Trong thai kỳ, việc chọn lựa thực phẩm an toàn để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé là điều vô cùng quan trọng. Chính vì thế, câu hỏi “bà bầu ăn nhãn được không?” luôn là nỗi trăn trở khiến nhiều mẹ bầu phải đau đầu mỗi khi muốn thưởng thức hương vị thơm ngon của loại trái cây này. Để giải đáp nỗi trăn trở trên, bài viết sau sẽ tập trung phân tích tác dụng của nhãn đối với sức khỏe thai phụ, đồng thời đưa ra khuyến cáo về việc tiêu thụ nhãn trong thai kỳ một cách khoa học. Thông qua bài viết, mẹ sẽ hiểu rõ bà bầu có được ăn nhãn không, đồng thời nắm rõ tần suất ăn nhãn phù hợp để không làm cơ thể bị mất cân bằng dinh dưỡng.
“Có bầu ăn nhãn được không?” là thắc mắc của nhiều mẹ bầu hiện nay
Quả nhãn – hay còn gọi là long nhãn, là một loại quả nhiệt đới có nguồn gốc từ Trung Quốc, nay thường được trồng ở các quốc gia Đông Nam Á, châu Úc và châu Mỹ. Quả nhãn có hình dạng tròn, kích thước nhỏ với vỏ ngoài màu vàng nhạt hoặc vàng nâu, bên trong có lớp màng trắng trong – hay còn gọi là thịt nhãn nằm bao quanh phần hạt chín màu đen. Vị ngọt, giòn và thơm là đặc trưng của quả nhãn.
Trong ẩm thực, quả nhãn được sử dụng phổ biến trong các món tráng miệng, món chè hoặc ăn trực tiếp như một loại hoa quả tươi. Quả nhãn cũng được sấy khô, chế biến thành nước ép, mứt, sinh tố, hay được dùng làm gia vị bổ sung trong các thức uống giải khát dành cho giới trẻ. Vậy bà bầu ăn nhãn được không, có tốt không?
Để biết được bà bầu có được ăn nhãn không, mẹ cần hiểu rõ về thành phần dinh dưỡng của nhãn. Nhìn chung, nhãn là loại trái cây có giá trị dinh dưỡng cao. Trung bình 100g nhãn có thể cung cấp cho cơ thể mẹ bầu 60 calo, trong đó chứa 15g chất đường bột (carbohydrates), 1.3g chất đạm, 1.1g chất xơ cùng 4 loại vitamin và 8 khoáng chất thiết yếu rất cần cho cơ thể mẹ bầu.
Đặc biệt, trong nhãn chứa lượng C nhiều gấp 1.6 lần quả cam. Cụ thể, cứ mỗi 100g nhãn có thể cung cấp cho cơ thể mẹ 84mg vitamin C – tương đương với 93% nhu cầu khuyến nghị vitamin C hàng ngày dành cho người trưởng thành. Điều này có nghĩa rằng mẹ bầu chỉ cần ăn 100g nhãn là đã có thể cung cấp đủ lượng vitamin C mà cơ thể cần trong suốt ngày dài (1). Cụ thể:
Phân loại | Chất dinh dưỡng | Hàm lượng dinh dưỡng trong 100g nhãn | Phần trăm giá trị dinh dưỡng theo hàm lượng khuyến cáo hàng ngày (% DV) |
Nguyên tố đa lượng | Chất đường bột | 15g | 5% |
Chất xơ | 1.1g | 4% | |
Chất đạm | 1.3g | 3% | |
Chất béo | 0.1g | 0.2% | |
Vitamin | Vitamin B1 | 0.031 mg | 3% |
Vitamin B2 | 0.14 mg | 11% | |
Vitamin B3 | 0.3 mg | 2% | |
Vitamin C | 84 mg | 93% | |
Khoáng chất | Canxi | 1 mg | 0.1% |
Đồng | 0.17 mg | 20% | |
Sắt | 0.13 mg | 1% | |
Magiê | 10 mg | 2% | |
Mangan | 0.052 mg | 2% | |
Phốt Pho | 21 mg | 2% | |
Kẽm | 0.05 mg | 5% | |
Kali | 266 mg | 6% |
Như vậy, không những có hàm lượng vitamin C cao mà nhãn còn chứa hàm lượng vitamin B2 cao gấp 6 lần quả dưa hấu (11% DV so với 2% DV) cùng hàm lượng đồng dồi dào (0.17mg), không hề thua kém với lượng đồng chứa trong các thực phẩm giàu khoáng chất như thịt gà tây hoặc cải bó xôi (2). Vậy, với bảng thành phần chứa nhiều vitamin và khoáng chất như trên, liệu mẹ bầu có ăn được nhãn không?
Nhãn chứa hàm lượng vitamin C nhiều hơn cam và hàm lượng vitamin B12 nhiều hơn dưa hấu. Vậy, mẹ bầu ăn nhãn được không?
Bà bầu hoàn toàn CÓ THỂ ăn nhãn trong thai kỳ một cách bình thường như việc ăn tất cả các loại trái cây khác. Mặc dù theo Đông y – tức Y học Cổ truyền Trung Hoa, ăn nhãn có thể khiến mẹ bầu dễ “nóng trong người”, gây nổi mụn và nhiệt miệng. Tuy nhiên, các quan điểm này hoàn toàn chưa được khoa học kiểm chứng và cũng chưa được các chuyên gia dinh dưỡng tán thành.
Mặt khác, theo y học hiện đại, có rất nhiều nghiên cứu chứng minh quả nhãn có tác dụng an thần, làm giảm căng thẳng, bồi bổ sức khỏe, ngăn ngừa thiếu máu, đồng thời giúp mẹ tăng cường trí nhớ, nâng cao sức đề kháng, cải thiện chất lượng giấc ngủ và làm dịu các cơn ho khan do cơn ốm nghén gây nên. Vì thế, nếu mẹ vẫn còn băn khoăn chưa biết có bầu ăn nhãn được không thì câu trả lời là ĐƯỢC.
Bà bầu ăn nhãn RẤT TỐT, miễn là ăn với định lượng và tần suất vừa phải. Theo ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng – Bác sĩ tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, nhãn là một loại trái cây có rất nhiều ưu điểm phù hợp với mẹ bầu. Bác sĩ cho biết, mẹ bầu ăn nhãn được không chỉ nhờ thành phần dinh dưỡng chất lượng, hương vị thơm ngon mà còn nhờ 10 lợi ích sức khỏe thiết thực sau:
Mẹ bầu chỉ cần ăn 100g nhãn là đã đủ cung cấp cho cơ thể một hàm lượng vitamin C đủ dùng trong suốt ngày dài. Theo nghiên cứu, vitamin C trong nhãn có khả năng giúp mẹ bầu cải thiện khả năng hấp thụ sắt và ngăn ngừa sớm bệnh lý thiếu máu do thiếu sắt – một tình trạng thường khiến mẹ bầu uể oải, chóng mặt, đau đầu, khó thở và rối loạn nhịp tim.
Theo nghiên cứu, nhờ chứa hàm lượng vitamin C cao mà nhãn có thể giúp mẹ bầu cải thiện sức khỏe làn da, hạn chế được tình trạng rạn da vùng bụng do thai nhi phát triển quá nhanh trong tam cá nguyệt thứ 2, đồng thời ngăn ngừa sớm các dấu hiệu khô da, bong tróc và lão hóa da toàn thân khi nội tiết tố thay đổi trong thai kỳ.
Vitamin C trong nhãn có thể giúp mẹ bầu hạn chế tình trạng rạn da
Với hàm lượng vitamin C cao, các nghiên cứu đều ủng hộ quan điểm cho rằng ăn nhãn có thể hỗ trợ mẹ bầu tăng cường hệ miễn dịch bằng cách kích thích cơ thể kháng lại các phản ứng viêm khi cơ thể bị vi khuẩn xâm nhập. Do đó, ăn nhãn trong thai kỳ có thể giúp mẹ ngăn ngừa sớm các bệnh lý nhiễm trùng, nhiễm khuẩn phổ biến như đau họng, cảm lạnh, viêm mũi, sốt.
Nghiên cứu cho thấy, não, tim, mạch máu, phổi, da, tóc, hệ thống xương, hệ miễn dịch và hệ máu huyết của thai nhi đều bị ảnh hưởng tiêu cực khi cơ thể mẹ bầu bị thiếu đồng trong thai kỳ. Do đó, thiếu đồng có thể khiến thai nhi bị suy dinh dưỡng, nhẹ cân, chết phôi sớm và gây nên các bất thường (dị tật) về cấu trúc tổng thể của bào thai.
May mắn thay, đồng lại là khoáng chất chứa rất nhiều trong nhãn. Trung bình 100g nhãn có thể cung cấp cho mẹ bầu 20% giá trị khuyến cáo hàng ngày của đồng dành cho người trưởng thành. Do đó, nếu mẹ bầu ăn đủ một khẩu phần nhãn theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến nghị – tức một phần ăn chứa từ 240g – 400g nhãn, mẹ sẽ đáp ứng được 48% – 80% nhu cầu đồng hàng ngày mà cơ thể cần, từ đó tạo điều kiện cho thai nhi phát triển toàn diện.
Nhãn chứa nhiều vitamin B2 – hay còn gọi là Riboflavin. Cơ thể sử dụng một lượng lớn vitamin B2 để chuyển hóa chất béo, chất đạm và chất đường bột thành năng lượng. Điều này có nghĩa là nếu mẹ bị thiếu hụt vitamin B2, các chất dinh dưỡng mà mẹ đã ăn vào sẽ gần như trở nên “vô dụng”, khiến cơ thể dễ bị suy nhược và hạn chế sự phát triển của thai nhi.
Không những thế, vitamin B2 còn hỗ trợ sự phát triển thị lực, làn da, xương khớp, cơ bắp và hệ thần kinh của bé Nhờ đó, ăn nhãn trong thai kỳ giúp mẹ ngăn ngừa sớm tình trạng thiếu hụt vitamin B2, tạo điều kiện tốt nhất cho bé phát triển khỏe mạnh.
Vitamin B2 trong nhãn giúp mẹ hấp thu và chuyển hóa dinh dưỡng hiệu quả hơn
Nghiên cứu cho thấy, tất cả các bộ phận của quả nhãn đều có đặc tính chống viêm bởi bên trong nhãn chứa nhiều axit ellagic và axit galic. Nhờ đó, ăn nhãn hỗ trợ mẹ ngăn ngừa các phản ứng gây viêm khi cơ thể phải tiếp xúc với khói bụi, môi trường ô nhiễm hoặc do căng thẳng tâm lý trong thai kỳ.
Không những thế, theo nghiên cứu, nhãn còn chứa rất nhiều hợp chất chống oxy hóa Polyphenols, trong đó nổi bật nhất là hợp chất Epicatechin, giúp mẹ bầu ngăn ngừa sớm các biến chứng thai kỳ nguy hiểm gây nên do sự tấn công của các gốc tự do, bao gồm nguy cơ sảy thai, tiền sản giật, thai nhi chậm phát triển và sinh non.
Nhờ có hàm lượng calo thấp (60 calo / 100g), mẹ hoàn toàn có thể yên tâm ăn nhãn mà không lo bị tăng cân mất kiểm soát trong thai kỳ. Không những thế, nhãn gần như không chứa chất béo và cholesterol, giúp mẹ bầu an tâm thưởng thức hương vị ngọt ngào của chúng mà không lo bị tích mỡ vùng bụng hay bị gia tăng nguy cơ bị mắc các bệnh tim mạch.
Theo nghiên cứu, ăn nhãn có tiềm năng mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho não bộ của cả mẹ và thai nhi. Cụ thể:
Mất ngủ là một hội chứng rối loạn nhịp sinh học thường gặp ở phụ nữ, nhất là ở phụ nữ đang mang thai. Nghiên cứu cho thấy, việc tiêu thụ nhãn có khả năng tác động vào thụ thể γ-aminobutyric acid (GABA), giúp mẹ bầu làm giảm nồng độ hormone gây căng thẳng (Cortisol) trong cơ thể; từ đó hỗ trợ kiểm soát tâm trạng, cải thiện cảm giác bồn chồn, lo âu vô cớ và giúp mẹ đi vào giấc ngủ nhanh hơn.
Nhãn có tác dụng an thần, giúp mẹ bầu không bị mất ngủ trong thai kỳ
Loại đường chủ yếu chứa trong quả long nhãn là đường fructose và đường glucose. Đây cũng chính là hai loại đường giúp nhãn có hương vị dịu ngọt và lôi cuốn tự nhiên. Nhờ đó, ăn nhãn giúp mẹ thỏa mãn cơn thèm ngọt, hỗ trợ cải thiện tình trạng “nhạt” miệng do thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ, giúp mẹ kích thích vị giác và ăn uống ngon miệng hơn.
Nhãn tuy chứa nhiều dưỡng chất tối cho sức khỏe nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc mẹ có thể ăn nhãn quá nhiều hoặc liên tục trong suốt một thời gian dài. Để ăn nhãn đúng cách, phụ nữ mang thai cần chú ý những điều sau:
Mẹ bầu tuyệt đối không nên ăn nhãn tươi còn nguyên trên cành, chưa được vệ sinh kỹ lưỡng
Lưu ý:
Với mẹ bầu đang bị tiểu đường, thừa cân hoặc béo phì, mẹ cần hỏi rõ ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi ăn nhãn bởi trong chúng luôn chứa một hàm lượng đường fructose và glucose nhất định, có thể làm mẹ bị tăng đường huyết sau khi ăn, gây khó khăn cho việc điều trị bệnh.
Ăn nhãn không đúng cách, đặc biệt là ăn quá mức cần thiết sẽ đem lại nhiều bất lợi cho sức khỏe thai kỳ của mẹ. Cụ thể, ăn nhãn sai cách khiến mẹ:
Để chọn được nhãn ngon, tốt nhất mẹ nên lựa những quả nhãn vừa chín tới, có lớp vỏ mịn màng mang gam màu vàng đất tự nhiên. Ngược lại, mẹ cần tránh ăn những trái nhãn lỡ mùa, có vỏ chuyển sang màu nâu sẫm, bị nứt hay bị rỉ nước ra ngoài. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần tránh ăn nhãn đóng hộp và nhãn đông lạnh vì chúng có thể chứa nhiều hóa chất bảo quản hoặc bị thêm đường hóa học, khiến mẹ bầu dễ bị tăng cân hoặc bị rối loạn tiêu hóa.
Mẹ hãy ưu tiên chọn những quả nhãn có lớp vỏ màu vàng đất tự nhiên
Tóm lại, bà bầu hoàn toàn có thể ăn nhãn trong thai kỳ. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bà bầu ăn nhãn được không chỉ vì nhãn hỗ trợ cải thiện tình hình sức khỏe hiện tại, giúp mẹ bầu tận hưởng trọn vẹn niềm vui khi mang thai mà còn giúp cơ thể ngăn ngừa được nhiều bệnh lý có nguy cơ xảy ra trong tương lai, tạo điều kiện để thai nhi phát triển tối ưu.
Tuy nhiên, khi tiêu thụ nhãn, điều quan trọng là mẹ bầu cần ăn với khẩu phần hợp lý, tránh ăn quá nhiều để đảm bảo sức khỏe tổng thể. Đồng thời, mẹ cũng không nên tin vào một định kiến nào đó về nhãn một cách vô căn cứ mà hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ để đưa ra quyết định phù hợp nhất. Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho mẹ những kiến thức hữu ích về việc tiêu thụ nhãn trong thời kỳ mang thai, giúp mẹ hiểu rõ bà bầu ăn nhãn được không, cũng như cách lựa chọn trái nhãn thơm ngon, tốt cho sức khỏe của cả mẹ và bé.