Người bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm: 21 thực phẩm tốt hơn

18/09/2024 Theo dỗi Nutrihome trên google news Tác giả: Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome
Tư vấn chuyên môn bài viết
Chức Vụ: Bác sĩ Dinh dưỡng
Khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM

Người bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Bởi lẽ, cơm là nguồn lương thực chính trong hầu hết các bữa ăn của người Việt và việc tìm kiếm những thực phẩm thay thế cho cơm thực sự là một hành trình không hề dễ dàng. Vậy, người bệnh tiểu đường ăn gì thay cơm để ổn định đường huyết? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm ra lời giải đáp ngay trong bài viết sau.

bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm

Người bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm?

Chỉ số đường huyết của cơm trắng

Cơm trắng sở hữu chỉ số và tải lượng đường huyết lần lượt là 70 và 56. Với chỉ số này, cơm trắng có mức độ gây tăng đường huyết ở mức cao và có khả năng khiến nồng độ đường trong máu tăng nhanh, đột ngột sau khi hấp thụ.

Bị tiểu đường ăn cơm được không?

Người bị tiểu đường CÓ THỂ ĂN CƠM, song cần kiểm soát chặt chẽ lượng cơm tiêu thụ (dưới 30g gạo trắng / cữ) và kết hợp với một chế độ ăn cân đối. Để làm được điều này, người bệnh có thể xen kẽ hoặc thay thế cơm bằng các loại thực phẩm lành mạnh khác. Điều này vừa giúp cung cấp đầy đủ năng lượng, vừa hỗ trợ kiểm soát chỉ số đường huyết.

Bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm?

Để thay thế cơm, người bệnh tiểu đường nên lựa chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt, rau củ, đặc biệt là các thực phẩm chứa nhiều chất xơ và ít đường, cụ thể:

1. Bông cải

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
15 1.0 Thấp

Bông cải sở hữu chỉ số và tải lượng đường huyết ở mức thấp. Bên cạnh đó, hàm lượng chất xơ trong thực phẩm này cũng tương đối dồi dào (khoảng 2.6g chất xơ / 100g bông cải). Vì vậy, đây có thể là lựa chọn đáng cân nhắc cho câu hỏi bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm.

bệnh tiểu đường nên ăn bông cải thay cơm

Hàm lượng chất xơ cao trong súp lơ giúp làm chậm quá trình hấp thụ glucose vào máu, ngăn ngừa tình trạng tăng đột biến và giảm đột ngột lượng đường trong máu.

2. Bắp cải

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
10 1.0 Thấp

Người bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm? Với khả năng gây tăng đường huyết ở mức thấp, bắp cải có thể là một trong những thực phẩm phù hợp cho người bệnh tiểu đường.

Loại rau này sở hữu hàm lượng chất đường bột thấp (khoảng 6g / 100g bắp cải); trong đó, có đến 50% là chất xơ và hầu như không chứa đường.

Do đó, người bệnh đái tháo đường có thể an tâm tiêu thụ 200 – 300g bắp cải / cữ mà không lo đường huyết tăng nhanh và khiến bệnh trở nặng.

3. Bí ngòi

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
15 1.0 Thấp

Bí ngòi sở hữu hàm lượng tinh bột tương đối thấp (3.1g tinh bột / 100g bí ngòi) nên tiêu thụ bí ngòi có thể góp phần ổn định chỉ số đường huyết ở người bệnh.

Ngoài ra, thực phẩm này còn là nguồn cung cấp dồi dào vitamin C – dưỡng chất đã được chứng minh là có khả năng giúp điều chỉnh lượng đường trong máu sau bữa ăn và hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả.

bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm, bí ngòi

Bí ngòi chứa hàm lượng carbohydrate thấp, tốt cho người bệnh tiểu đường

4. Bí sợi mì

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
20 0.7 Thấp

Trung bình trong 100g bí sợi mì chỉ chứa khoảng 7g chất đường bột. Trong đó, hàm lượng chất xơ là 1.5g.

Ngoài ra, thực phẩm này còn cung cấp khoảng 10% nhu cầu kali hàng ngày – khoáng chất có khả năng bảo vệ thận và tim mạch khỏi các biến chứng của bệnh tiểu đường tuýp 2.

Vì vậy, bí sợi mì có thể là một trong những lời giải đáp thỏa đáng cho thắc mắc người bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm.

5. Cà rốt

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
16 8 Thấp

Trung bình 100g cà rốt có thể sở hữu hàm lượng chất xơ lên đến 2.8g, chiếm khoảng 10% nhu cầu chất xơ khuyến nghị hàng ngày, hỗ trợ bạn kiểm soát đường huyết và hạn chế hấp thu chất béo quá mức.

Ngoài ra, thực phẩm này cũng chứa nhiều loại dưỡng chất như kali, vitamin C, K, folate (vitamin B9), có tác dụng hỗ trợ quá trình tiêu hóa, giúp cải thiện tình trạng kháng insulin ở người bệnh tiểu đường tuýp 2.

bệnh tiểu đường nên ăn cà rốt thay cơm

Cà rốt chứa nhiều chất chống oxy hóa, bao gồm beta-carotene, có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương.

6. Bún, mì nưa

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
0 0 Thấp

Toàn bộ hàm lượng carbohydrate trong bún / mì nưa đều tồn tại dưới dạng chất xơ; do đó, cả chỉ số đường huyết và tải lượng đường huyết của loại thực phẩm này đều bằng không.

Với mức độ gây tăng đường huyết bằng không, bún / mì nưa có thể là sự lựa chọn đáng cân nhắc trong danh sách bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm.

7. Hạt Quinoa (Diêm mạch)

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
53 10.7 Trung bình

Với chỉ số đường huyết và tải lượng đường huyết thấp, tiêu thụ hạt quinoa thay cơm có thể giúp người bệnh tiểu đường duy trì chỉ số đường huyết ở mức ổn định.

Đặc biệt, sau khi được nấu chín, chỉ số đường huyết của hạt diêm mạch còn có thể giảm xuống mức 35 và tải lượng đường huyết chỉ còn 7.3.

Bên cạnh đó, hàm lượng cao chất xơ và magie trong thực phẩm này cũng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu, hỗ trợ làm giảm nguy cơ khởi phát các biến chứng nguy hiểm như suy thận, suy tim và tổn thương thần kinh do đường huyết tăng cao.

tiểu đường nên ăn gì thay cơm, Hạt Quinoa (Diêm mạch)

Người bệnh tiểu đường có thể trộn một lượng vừa phải diêm mạch với rau củ để ăn thay cơm

8. Đậu lăng

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
25 12.5 Trung bình

Bên cạnh khả năng ổn định đường huyết, đậu lăng còn là nguồn cung cấp dồi dào chất xơ và protein. Những dưỡng chất này có vai trò quan trọng trong việc phục hồi các tổn thương bên trong cơ thể, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng. Vì vậy, đậu lăng sẽ là lựa chọn không thể thiếu trong danh sách người tiểu đường nên ăn gì thay cơm.

9. Đậu Hà Lan

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
48 5.3 Thấp

Bên cạnh chỉ số và tải lượng đường huyết thấp, thực phẩm này có là nguồn cung cấp dồi chất xơ và folate.

Trong đó, chất xơ góp phần hỗ trợ hệ tiêu hóa, kiểm soát lượng đường trong máu, còn folate lại được chứng minh là có ảnh hưởng tích cực đến tình trạng kháng insulin.

Vì vậy, đậu Hà Lan sẽ là sự lựa chọn an toàn và có lợi trong danh sách bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm.

bệnh tiểu đường nên ăn đậu Hà Lan thay cơm

Chất xơ và protein trong đậu Hà Lan có thể giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường, hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu không tăng đột biến.

10. Các loại đậu

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
30 17.2 Trung bình

Các loại đậu như đậu nành, đậu đen, đậu xanh,… là nguồn cung cấp dồi dào protein và chất xơ.

Trong đó, protein đảm bảo năng lượng cho các hoạt động của cơ thể và tham gia vào quá trình xây dựng tế bào. Chất xơ giúp kiểm soát lượng đường hấp thụ vào máu và hỗ trợ đào thải các chất cặn bã ra khỏi cơ thể.

Tiêu thụ các loại đậu thay cho cơm có thể giúp người bệnh tiểu đường duy trì đường huyết và cải thiện sức khỏe tổng thể.

11. Hạt kê

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
52.7 51.1 Cao

Mặc dù sở hữu chỉ số và tải lượng đường huyết ở mức trung bình và cao, hạt kê lại chứa rất nhiều dưỡng chất. Cụ thể, 100g thực phẩm này có thể đáp ứng lần lượt 30% nhu cầu chất xơ, 22% nhu cầu protein và 21% nhu cầu folate hàng ngày.

Do đó, tiêu thụ hạt kê thay cơm có thể vừa đảm bảo nồng độ đường trong máu ổn định, vừa góp phần cải thiện tình trạng bệnh tiểu đường, đẩy lùi các biến chứng nguy hiểm.

12. Khoai môn

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
48 13 Trung bình

Trả lời câu hỏi người bị tiểu đường nên ăn gì thay cơm, khoai môn có thể là sự lựa chọn phù hợp. Bởi lẽ, đây là nguồn cung cấp dồi dào vitamin A, vitamin C, vitamin B6, mangan và kali.

Các dưỡng chất này có khả năng hỗ trợ sức khỏe nói chung và góp phần kiểm soát đường huyết ở người bệnh tiểu đường. Vì vậy, tiêu thụ khoai môn thay cơm có thể giúp người bệnh duy trì nồng độ đường trong máu và cải thiện sức khỏe tổng thể.

tiểu đường ăn gì thay cơm, khoai môn

Khoai môn sở hữu cả chỉ số đường huyết và tải lượng đường huyết tương đối an toàn

13. Cao lương

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
52.1 9.24 Thấp

Cao lương là nguồn cung cấp dồi dào axit béo omega-3, đặc biệt là axit alpha-linolenic (ALA). Loại axit béo này có khả năng hỗ trợ kiểm soát đường huyết, giảm viêm nhiễm và đẩy lùi các bệnh lý tim mạch do tiểu đường. Vì vậy, cao lương có thể là một trong những giải pháp phù hợp cho câu hỏi người bị bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm.

14. Khoai tây, khoai lang

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
44 11.1 Trung bình

Khoai tây và khoai lang sở hữu chỉ số đường huyết thấp, có khả năng giữ ổn định nồng độ đường trong máu sau bữa ăn. Ngoài ra, hai thực phẩm này cũng chứa nhiều dưỡng chất như vitamin A, vitamin C, kali, magie và mangan, giúp người bệnh tiểu đường duy trì thể trạng khỏe mạnh và đẩy lùi các biến chứng nguy hiểm.

15. Ngô

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
52 9.0 Thấp

Người tiểu đường nên ăn gì thay cơm? Trả lời câu hỏi này, ngô có thể là gợi ý phù hợp. Bởi lẽ, ngô sở hữu hàm lượng lớn và đa dạng nhiều dưỡng chất như vitamin C, vitamin nhóm B, mangan, magie.

Những dưỡng chất này vừa có khả năng hỗ trợ kiểm soát chỉ số đường huyết, vừa góp phần khắc phục hiện tượng thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu hụt magie, mangan ở người bệnh tiểu đường.

bệnh tiểu đường nên ăn bắp thay cơm

Ngô là thực phẩm giàu carbohydrate. Người mắc bệnh tiểu đường cần theo dõi cẩn thận lượng carbohydrate nạp vào cơ thể để kiểm soát lượng đường trong máu.

16. Yến mạch

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
55 10.8 Trung bình

Yến mạch là nguồn chất xơ hòa tan, đặc biệt là beta-glucan. Loại chất xơ này có khả năng giúp kiểm soát đường huyết bằng cách làm chậm quá trình hấp thụ đường từ thức ăn vào máu.

Đồng thời, beta-glucan cũng tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ ngăn chặn việc ăn quá mức và duy trì cân nặng ổn định. Vì vậy, yến mạch có thể là một gợi ý phù hợp cho câu hỏi người bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm.

17. Trái sa kê

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
47 17.6 Trung bình

Trái sa kê là một nguồn cung cấp dồi dào chất chống oxy hóa như vitamin C, beta-carotene và polyphenols. Những chất này có khả năng giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do và căng thẳng oxy hóa.

Ngoài ra, các dưỡng chất khác trong loại quả này như vitamin A, K, kali, magie cũng góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể và duy trì chỉ số đường huyết ở mức ổn định.

người bị tiểu đường nên ăn gì thay cơm, trái sa kê

Trái sa kê vừa sở hữu chỉ số đường huyết thấp, vừa chứa nhiều chất chống oxy hóa tốt cho người bệnh tiểu đường

18. Lúa mạch

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
22 – 29 5.2 Thấp

Tương tự yến mạch, lúa mạch cũng sở hữu hàm lượng cao chất xơ hòa tan beta-glucan, có khả năng hỗ trợ kiểm soát đường huyết và cân nặng hiệu quả.

Ngoài ra, thực phẩm này còn chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin E, polyphenols, selen,…, giúp đẩy lùi các tổn thương do căng thẳng oxy hóa và hỗ trợ dự phòng các biến chứng của bệnh tiểu đường.

19. Gạo lứt

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
50 36.5 Cao

Gạo lứt là gợi ý phổ biến dành cho câu hỏi người bệnh tiểu đường ăn gì thay cơm. Bởi lẽ, thực phẩm này là nguồn cung cấp dồi dào tinh bột phức hợp, giúp duy trì mức đường huyết ổn định và tạo cảm giác no lâu, hạn chế hiện tượng tăng cân.

Ngoài ra, gạo lứt cũng rất giàu các dưỡng chất như vitamin B, vitamin E, magiê, mangan và kẽm, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

bệnh tiểu đường nên ăn cơm gạo lứt thay cơm trắng

Gạo lứt có chỉ số GI thấp hơn so với gạo trắng, phù hợp hơn với người bệnh tiểu đường.

20. Kiều mạch

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
55 10.7 Thấp

Kiều mạch sở hữu chỉ số và tải lượng đường huyết thấp. Đồng thời, đây cũng là nguồn cung cấp dồi dào chất xơ, vitamin B, vitamin E, magie, mangan và kẽm, góp phần hỗ trợ quá trình tiêu hóa, ngăn chặn các tổn thương do căng thẳng oxy hóa và tăng cường sức đề kháng. Vì vậy, tiêu thụ kiều mạch thay cơm có thể là lựa chọn phù hợp đối với người tiểu đường.

21. Lúa mì

Chỉ số đường huyết (GI) Tải lượng đường huyết (GL) Mức độ gây tăng đường huyết
45 26.8 Cao

Lúa mì, đặc biệt là lúa mì nguyên cám, thường chứa nhiều chất xơ, giúp kiểm soát đường huyết và tạo cảm giác no lâu. Ngoài ra, đây cũng là nguồn cung cấp dồi dào các dưỡng chất như vitamin B, sắt và magie, góp phần cải thiện tình trạng sức khỏe cho người bệnh tiểu đường.

người tiểu đường nên ăn gì thay cơm, lúa mì

Lúa mì nguyên cám có thể là thực phẩm thay thế cơm, tốt cho người bệnh tiểu đường

Cách ăn cơm trắng mà vẫn đảm bảo ổn định đường huyết

Bên cạnh giải đáp câu hỏi người bị tiểu đường nên ăn gì thay cơm, việc ăn cơm đúng cách để đảm bảo ổn định đường huyết cũng đóng vai trò rất quan trọng. Dưới đây là một số lưu ý khi ăn cơm bạn nên ghi nhớ:

1. Ăn theo nhu cầu cơ thể

Cách đơn giản nhất là ăn trước khi bụng đói và dừng lại khi bạn cảm thấy vừa đủ no (khoảng 80% so với mức no căng bụng).

Sau khi ăn 2 giờ, bạn có thể kiểm tra lượng chỉ số đường huyết của cơ thể. Nếu đường huyết >= 10 mmol/l, bạn cần giảm lượng cơm trong những lần sau để giữ đường máu ở mức ổn định (<=7,8 mmol/l);

2. Ăn theo thể trạng

Nữ giới có thể dùng khoảng 1 bát cơm trong các bữa chính. Trong khi đó, nam giới nên ăn khoảng 1.5 bát cơm. Nếu làm các công việc nặng nhọc hơn, bạn có thể tăng số lượng lên 0.5 bát;

3. Ăn rau trước mỗi bữa

Trong một bữa ăn, người bệnh nên ưu tiên ăn rau và canh trước rồi mới ăn cơm và các thức ăn chứa chất đạm. Chất xơ từ rau khi vào cơ thể sẽ tạo lớp màng ở thành ruột, giúp kiểm soát lượng đường hấp thụ vào máu hiệu quả;

Trên đây là lời giải đáp cho câu hỏi người bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm. Hy vọng, bài viết đã cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin và kiến thức hữu ích để áp dụng vào quá trình xây dựng chế độ dinh dưỡng.

Để ổn định đường huyết và cải thiện tình trạng sức khỏe, người bệnh tiểu đường nên ưu tiên các thực phẩm thay cơm và đa dạng hóa thực đơn hàng ngày. Ngoài ra, áp dụng các phương pháp kiểm soát lượng cơm tiêu thụ cũng có thể giúp người bệnh tiểu đường vừa đảm bảo năng lượng, vừa kiểm soát đường huyết.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề người bệnh tiểu đường nên ăn gì thay cơm, hãy liên hệ ngay tới Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome thông qua số hotline 1900 633 599 để được giải đáp kịp thời. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!

5/5 - (1 bình chọn)
22:28 08/06/2025
Nguồn tham khảo
  1. Can vitamin C help type 2 diabetes? (2019, February 26). NPS MedicineWise. https://www.nps.org.au/news/can-vitamin-c-help-type-2-diabetes
  2. Quinoa (cooked). (2023, March 20). Glycemic Index Guide. https://glycemic-index.net/quinoa-cooked/
  3. Zhao, J. V., Schooling, C. M., & Zhao, J. X. (2018). The effects of folate supplementation on glucose metabolism and risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Annals of epidemiology, 28(4), 249–257.e1. https://doi.org/10.1016/j.annepidem.2018.02.001