Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Khi tuổi tác tăng cao, trí nhớ bắt đầu suy giảm và nhiều người vẫn thường “truyền miệng” nhau về những cách tăng cường trí nhớ cho người già để duy trì khả năng nhớ lâu. Vậy, não bộ có thực sự cải thiện được trí nhớ khi về già? Đâu là các cách cải thiện trí nhớ cho người già được nhiều chuyên gia thần kinh khuyến nghị? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome khám phá ngay trong bài viết sau.
Đâu là cách tăng cường trí nhớ cho người già được nhiều chuyên gia khuyến nghị?
Bạn hoàn toàn CÓ THỂ cải thiện trí nhớ khi về già bởi não bộ vẫn có khả năng tái phát triển, học hỏi và ghi nhớ thông tin mới trong suốt cuộc đời.
Điều này đặc biệt đúng đối với những người thường xuyên tập thể dục hoặc tham gia nhiều hoạt động tăng cường trí lực (đọc sách, viết nhật ký, chơi cờ,…) trong đời sống hàng ngày.
Trên thực tế, quá trình cải thiện trí nhớ thường diễn ra không đồng nhất giữa các cá nhân. Trong khi một số người có thể tiếp tục nâng cao năng lực nhận thức khi già thì số khác lại có trí nhớ không đổi hoặc thậm chí bị suy giảm.
Trên góc độ cá nhân, khi tuổi tác tăng cao, chỉ có một số loại (kiểu hình) trí nhớ tiếp tục được cải thiện / duy trì, trong khi các loại trí nhớ còn lại có thể bị suy giảm.
Cụ thể, ở người cao tuổi, trí nhớ về ngữ nghĩa / kiến thức / quy trình / kinh nghiệm thường được củng cố, trong khi trí nhớ sự kiện về mốc thời gian, địa điểm, bối cảnh,… có thể bị suy giảm.
Dưới đây là 12 cách tăng cường trí nhớ cho người già khoa học, được nhiều chuyên gia khuyến nghị:
Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh là cách tăng cường trí nhớ cho người già được nhiều chuyên gia khuyến nghị bởi các dưỡng chất từ thực phẩm, sau khi được tiêu hóa, có thể trực tiếp đi vào máu và ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ.
Cụ thể, một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, giúp tăng cường trí nhớ là một chế độ ăn hạn chế dung nạp các chất gây căng thẳng oxy hóa và thúc đẩy các phản ứng viêm tiến triển (mỡ gia súc / gia cầm, đường, chất béo chuyển hóa, cồn,…).
Đồng thời, tăng cường tiêu thụ các dưỡng chất có đặc tính kháng viêm và chống oxy hóa (mỡ từ các loại cá béo, trà xanh, cà phê, rau củ, trái cây tươi, đậu, hạt, ngũ cốc và dầu ép từ các loại hạt).
Tiêu thụ thực phẩm giàu chất chống oxy hóa hỗ trợ cải thiện trí nhớ hiệu quả
Những thực phẩm tốt cho não bộ, có thể hỗ trợ cải thiện / làm chậm tốc độ suy giảm trí nhớ bao gồm:
Bên cạnh việc chú trọng tiêu thụ thêm những thực phẩm “bổ não”, cải thiện tính đa dạng trong khẩu phần ăn để đảm bảo sự cân bằng giữa 4 nhóm chất đạm, đường, béo và chất xơ cũng được chứng minh là yếu tố góp phần cải thiện trí nhớ ở người sau độ tuổi trung niên.
Duy trì hoạt động thể chất có thể tăng cường trí nhớ cho người già thông qua một số cơ chế khác nhau:
Trí nhớ và thời lượng ngủ có mối liên hệ phức tạp. Nguyên nhân là vì ngủ thiếu giấc có thể gây suy nhược thể chất, ảnh hưởng xấu đến quá trình học tập và ghi nhớ thông tin. Trong khi đó, ngủ quá nhiều, cũng được chứng minh là tác nhân gây suy giảm trí nhớ trong dài hạn.
Do đó, ngủ vừa đủ giấc (7 – 9 tiếng / ngày) là điều tuyệt vời đối với sức khỏe não bộ, giúp phục hồi / tái tạo tế bào thần kinh và cải thiện trí nhớ.
Cụ thể, trong giai đoạn ngủ sâu, não bộ thực hiện quá trình chuyển đổi thông tin từ bộ nhớ ngắn hạn sang dài hạn. Điều này giúp người cao tuổi củng cố trí nhớ sâu hơn, đồng thời “làm trống” bộ nhớ ngắn hạn để sẵn sàng cho việc học hỏi những kiến thức mới.
Mặt khác, ngủ đủ giấc còn giúp não bộ “làm sạch” các độc tố tồn đọng, điển hình như beta-amyloid, một loại protein mà khi tích tục quá mức có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer (sa sút trí nhớ do tuổi tác). Do đó, ngủ đủ giấc có thể bảo vệ chức năng não và hỗ trợ duy trì trí nhớ.
Ngủ đủ giấc giúp tế bào não phục hồi và tái tạo hiệu quả
Ngủ trưa tạo điều kiện cho các tế bào thần kinh nghỉ ngơi, giảm căng thẳng, từ đó giúp não bộ tăng cường chức năng nhận thức và xử lý thông tin sau khi thức giấc, góp phần cải thiện trí nhớ. Điều này đặc biệt hữu ích trong việc học tập, làm việc hoặc thực hiện nhiệm vụ đòi hỏi sự chú ý cao.
Ngủ trưa từ 20 đến 30 phút được coi là lý tưởng vì thời lượng ngủ ngắn giúp bạn tránh rơi vào giai đoạn ngủ sâu (khiến bạn cảm thấy mệt mỏi khi thức dậy) nhưng cũng đủ dài để mang lại lợi ích cải thiện trí nhớ.
Luyện tập não bộ thông qua các hoạt động như đọc sách, chơi cờ, viết nhật ký và các trò chơi trí tuệ khác có thể giúp tăng cường trí nhớ ở người già vì những lý do sau:
Âm nhạc kích thích nhiều khu vực trong não, bao gồm cả những khu vực liên quan đến trí nhớ (như hồi hải mã, thùy thái dương). Điều này lý giải vì sao âm nhạc thường có mối liên kết mạnh mẽ với ký ức và cảm xúc cá nhân, giúp não bộ dễ dàng truy cập những thông tin sẵn có trong bộ nhớ.
Bên cạnh đó, nghe nhạc, đặc biệt là các loại nhạc không lời hoặc nhạc có nhịp độ chậm, thường giúp giảm căng thẳng. Khi tâm trạng được cải thiện, khả năng ghi nhớ và tập trung cũng được tăng cường, rất hữu ích cho việc học tập.
Mặt khác, nghe nhạc cũng kích thích sự sáng tạo và tưởng tượng, giúp não bộ mở rộng các khả năng tư duy, từ đó có thể hỗ trợ việc học hỏi và ghi nhớ các thông tin mới.
Nghe nhạc là cách tăng trí nhớ cho người già bằng cách cải thiện tâm trạng và tăng cường mức độ tập trung
Quá trình học hỏi kích thích sự tạo mới hoặc củng cố các kết nối thần kinh sẵn có. Số lượng và chất lượng của các kết nối thần kinh có thể góp phần cải thiện trí nhớ và các chức năng nhận thức khác.
Mặt khác, học kỹ năng mới còn giữ cho các tế bào thần kinh luôn duy trì trong trạng thái hoạt động tối ưu, giúp phòng ngừa hoặc làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ thường gặp ở người cao tuổi.
Giao tiếp và tương tác xã hội kích thích nhiều khu vực trong não, bao gồm những khu vực quản lý ngôn ngữ, nhận thức xã hội và giải quyết vấn đề. Bởi lẽ, nội dung từ các cuộc trò chuyện sẽ kích thích tư duy, yêu cầu người tham gia nhớ lại sự kiện, thông tin và chia sẻ quan điểm, tất cả đều giúp tăng cường trí nhớ.
Duy trì các kết nối xã hội tích cực cũng giúp giảm bớt cảm giác cô đơn, stress và trầm cảm, những yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ và chức năng nhận thức trong dài hạn.
Mặt khác, việc nhận thấy bản thân được thuộc về một cộng đồng cũng tạo ra cảm giác an toàn, thoải mái, giúp người cao tuổi cảm thấy được hỗ trợ và tôn trọng, điều này có lợi cho sức khỏe nhận thức.
Khiêu vũ là cách tăng cường trí nhớ cho người già bởi bộ môn yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa các hoạt động thể chất và tinh thần; qua đó, kích thích nhiều khu vực trong não bao gồm những khu vực liên quan đến trí nhớ, cảm xúc và vận động. Điều này giúp làm phong phú thêm trải nghiệm, khiến trí nhớ được “in” sâu hơn vào tâm thức.
Mặt khác, việc học kỹ năng mới như khiêu vũ hay nghệ thuật cũng kích thích sự tạo mới tế bào não và củng cố các liên kết thần kinh sẵn có; từ đó, cải thiện trí nhớ hiệu quả.
Không những thế, khiêu vũ cũng có thể được xem là một hoạt động có tính kết nối với xã hội, giúp cải thiện tâm trạng hiệu quả; từ đó, nâng cao năng lực nhận thức và khả năng ghi nhớ.
Nghiên cứu cho thấy, điều trị tình trạng mất thính lực bằng máy trợ thính có thể trì hoãn sự suy giảm nhận thức bằng cách tăng cường trí nhớ ngắn hạn (working memory) và biên độ phản ứng của vỏ não ở người lớn tuổi bị mất thính lực do tuổi tác.
Cụ thể, sau 18 tháng sử dụng máy trợ thính, các đối tượng thử nghiệm đã nhận thấy sự cải thiện đáng kể về khả năng nhận biết lời nói, chất lượng sống, tốc độ xử lý thông tin và năng lực ra quyết định.
Điều này cho thấy việc kiểm soát tình trạng mất thính lực là cách tăng cường trí nhớ cho người già hiệu quả, được nhiều chuyên gia về khoa học thần kinh ủng hộ.
Khắc phục vấn đề thính giác (đeo máy trợ thính) cũng góp phần cải thiện trí nhớ
Hút thuốc lá có thể làm hẹp và làm hại các mạch máu, bao gồm cả những mạch máu trong não. Bỏ thuốc lá giúp cải thiện lưu lượng máu tới não, đảm bảo rằng các tế bào não nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết để hoạt động tối ưu, từ đó góp phần cải thiện trí nhớ.
Mặt khác, hút thuốc lá còn tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và các bệnh thần kinh như Alzheimer / Parkinson, có thể dẫn đến tổn thương não và làm suy giảm trí theo thời gian.
Do đó, bỏ thuốc lá là cách cải thiện trí nhớ cho người già hiệu quả, không chỉ mang lại lợi ích về mặt sức khỏe thể chất mà còn có tác động tích cực đáng kể đến sức khỏe nhận thức và trí nhớ.
Suy nghĩ tích cực giúp giảm stress và lo âu, tạo điều kiện tốt hơn cho hoạt động của não bộ. Khi cảm thấy tự tin và lạc quan, người cao tuổi dễ có xu hướng tham gia nhiều hơn vào các hoạt động kết nối xã hội, giúp kích thích não bộ và cải thiện trí nhớ. Mặt khác, tâm trạng tốt còn giúp tăng cường mức độ tập trung, từ đó cải thiện khả năng ghi nhớ và học hỏi.
Tự tin vào bản thân cũng khuyến khích việc chủ động đối mặt với thách thức mới, tăng cường sự linh hoạt và khả năng thích nghi của não bộ, từ đó góp phần cải thiện trí nhớ.
Người cao tuổi có thể cân nhắc sử dụng thực phẩm chức năng hoặc thuốc (theo chỉ định của bác sĩ) để cải thiện trí nhớ. Nguyên nhân là vì:
Bên cạnh những thành phần kể trên, bộ đôi hoạt chất chiết xuất từ bạch quả (ginkgo biloba) và việt quất (blueberry) trong viên uống bổ não OTiV, cũng có thể hỗ trợ cải thiện tuần hoàn máu não và ngăn ngừa suy giảm trí nhớ hiệu quả.
Viên uống bổ não OTiV chứa các thành phần có lợi cho việc cải thiện trí nhớ
Vì thế, dùng thuốc và thực phẩm chức năng cũng được xem là cách tăng cường trí nhớ cho người già hiệu quả. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần phải thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo rằng chúng phù hợp và an toàn cho sức khỏe tổng thể.
Kết thúc bài viết, chúng ta đã cùng nhau khám phá 12 cách tăng cường trí nhớ cho người già, từ việc tham gia các hoạt động kết nối xã hội, rèn luyện thể chất đến việc duy trì lối sống lành mạnh. Những phương pháp này không chỉ đơn thuần là cách cải thiện trí nhớ cho người già, mà còn hỗ trợ họ trong việc duy trì một tinh thần tích cực và lạc quan.
Nếu bạn cần tư vấn thêm về các cách tăng cường trí nhớ cho người già thông qua việc cải thiện khẩu phần ăn hàng ngày, hãy nhanh tay liên hệ đến số hotline 1900 633 599 để được các chuyên gia tại Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tư vấn chi tiết. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!
