Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Hầu hết các khớp lớn của cơ thể đều chứa một thành phần quan trọng gọi là dịch khớp. Nhưng liệu bạn đã hiểu rõ dịch khớp là gì, dịch khớp có tác dụng gì và được cấu tạo từ những thành phần nào? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu nhanh về công dụng, thành phần dịch khớp cũng như cách duy trì lượng dịch khớp khỏe mạnh ngay trong bài viết sau.
Dịch khớp là gì? Chức năng ra sao?
Dịch khớp hay còn gọi là chất lỏng hoạt dịch khớp hoặc chất nhờn khớp, là một dung dịch đặc, có độ nhớt cao, được chứa trong khoang khớp (khoảng trống giữa hai xương), nằm giữa các bề mặt sụn của khớp. Hoạt dịch khớp chủ yếu xuất hiện ở các khớp hoạt dịch (synovial joints) như khớp gối, khớp vai, khớp háng…
Dịch khớp bình thường (khỏe mạnh) có thể chứa các thành phần sau:
Dịch khớp không chỉ giúp khớp vận động trơn tru mà còn hỗ trợ duy trì cấu trúc và chức năng của mô sụn. Chi tiết hơn, dưới đây là những tác dụng chính của dịch khớp:
Nhờ các chức năng quan trọng này, dịch khớp giúp duy trì sức khỏe và bảo vệ hệ xương khớp sụn khỏi tổn thương theo thời gian.
Dịch khớp (phần màu xanh) giúp bôi trơn khớp khi hoạt động
Giảm dịch khớp xảy ra khi lượng hoạt dịch khớp trong khoang khớp bị suy giảm, làm mất đi khả năng bôi trơn và bảo vệ sụn khớp. Nguyên nhân gây giảm dịch khớp thường gặp là lão hóa, thoái hóa khớp, chấn thương, chế độ ăn thiếu dưỡng chất hoặc vận động (sử dụng khớp) quá mức.
Người bị giảm dịch khớp thường có cảm giác đau nhức, cứng khớp vào buổi sáng và khi vận động. Nếu không khắc phục, tình trạng này có thể dẫn đến thoái hóa khớp nặng hơn, tăng nguy cơ bào mòn sụn và gây viêm khớp mãn tính.
Tràn dịch khớp xương xảy ra khi dịch khớp sản xuất quá mức, khiến khoang khớp bị sưng và gây đau đớn. Nguyên nhân có thể do viêm khớp, chấn thương, thoái hóa khớp hoặc nhiễm trùng.
Dấu hiệu nhận biết bao gồm sưng to, nóng đỏ, đau nhức và hạn chế vận động ở khớp bị ảnh hưởng. Nếu không được điều trị kịp thời, dịch dư thừa có thể gây áp lực lên các mô xung quanh, làm tổn thương sụn khớp, gây viêm mạn tính và ảnh hưởng đến chức năng khớp.
Nhiễm trùng dịch khớp là tình trạng vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào hoạt dịch khớp, kích thích hệ miễn dịch và gây viêm nhiễm nghiêm trọng. Nguyên nhân có thể do nhiễm khuẩn từ vết thương hở, nhiễm trùng máu hoặc các bệnh lý viêm khớp có sẵn.
Người bệnh thường có biểu hiện sốt cao, sưng đỏ, đau nhức dữ dội tại khớp, mất khả năng vận động. Nếu không được điều trị sớm, nhiễm trùng có thể gây tổn thương sụn không thể phục hồi, phá hủy khớp và dẫn đến tàn phế vĩnh viễn.
Rối loạn dịch khớp có thể gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng đến chức năng vận động và sức khỏe khớp. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:
Nếu xuất hiện các triệu chứng trên, người bệnh nên đi thăm khám sớm để tránh tổn thương khớp nặng hơn.
Rối loạn dịch khớp có thể gây sưng, đau và cản trở chuyển động
Khi dịch khớp suy giảm, người bệnh dễ gặp phải các triệu chứng đau nhức, khô khớp và hạn chế cử động. Vậy làm thế nào để duy trì và cải thiện sức khỏe dịch khớp? Dưới đây là một số phương pháp hiệu quả giúp duy trì dịch khớp khỏe mạnh, cũng như bảo vệ các khớp khác trên cơ thể:
Dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng dịch khớp. Một chế độ ăn uống khoa học giúp cải thiện độ nhớt của dịch khớp, bảo vệ sụn và ngăn ngừa viêm nhiễm.
Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện tuần hoàn máu đến khớp gối, kích thích sản xuất dịch khớp và duy trì sự linh hoạt. Tuy nhiên, vận động sai cách có thể làm tổn thương sụn khớp. Vì thế, khi vận động, mỗi người cần lưu ý:
Bên cạnh chế độ ăn, một số thực phẩm chức năng có thể hỗ trợ duy trì dịch khớp, đặc biệt là với người lớn tuổi hoặc người có nguy cơ thoái hóa khớp.
Lưu ý: Trước khi sử dụng thực phẩm bổ sung, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Bổ sung thực phẩm giàu canxi tốt cho hệ cơ xương khớp
Khi tình trạng đau nhức kéo dài hoặc có dấu hiệu viêm nặng, việc can thiệp y tế có thể cần thiết để bảo vệ các khớp và ngăn ngừa biến chứng.
Nếu bạn gặp phải tình trạng khô khớp hoặc tràn dịch khớp, gây đau nhức, sưng viêm hoặc hạn chế vận động, việc thăm khám chuyên khoa là điều cần thiết. Hiện nay, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là nơi quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống trang thiết bị hiện đại, có thể giúp bạn chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị phù hợp.
Trung tâm được trang bị dàn máy MRI 1.5-3 Tesla, giúp bác sĩ quan sát chi tiết cấu trúc sụn khớp, dây chằng và tình trạng dịch khớp, từ đó đánh giá mức độ tổn thương hoặc viêm nhiễm. Bên cạnh đó, phác đồ điều trị tại đây còn được cá nhân hóa cho từng người bệnh, kết hợp giữa điều trị nội khoa, vật lý trị liệu và hướng dẫn chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Đặc biệt, trung tâm luôn ưu tiên bảo tồn chức năng khớp, chỉ can thiệp phẫu thuật khi thực sự cần thiết. Nếu bạn có dấu hiệu bất thường ở khớp, đừng chần chừ mà hãy thăm khám sớm để bảo vệ sức khỏe xương khớp lâu dài. Để đặt lịch thăm khám và điều trị tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn vui lòng liên hệ 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hoặc 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).
Tóm lại, hiểu rõ dịch khớp có tác dụng gì có thể giúp bạn chủ động bảo vệ khớp bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp. Ngoài ra, nắm bắt thành phần dịch khớp cũng giúp bạn lựa chọn thực phẩm bổ sung cần thiết. Nếu tình trạng khô/cứng/đau khớp không cải thiện dù đã áp dụng nhiều biện pháp nêu trên, bạn hãy thăm khám chuyên khoa để được bác sĩ tư vấn điều trị kịp thời.
