Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Bệnh dạ dày là vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Trong bài viết sau, hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome khám phá danh sách các bệnh về dạ dày thường gặp, kèm theo đó là các triệu chứng điển hình của chúng. Sớm nhận biết những dấu hiệu bệnh dạ dày có thể giúp bạn điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe tiêu hóa một cách tối ưu.
Các bệnh về dạ dày thường gặp là gì? Dấu hiệu nhận biết ra sao?
Bệnh dạ dày là tình trạng nhiễm trùng hoặc có vấn đề sức khỏe bất thường xảy ra trên niêm mạc, cơ và dây thần kinh trong dạ dày, gây rối loạn chức năng tiêu hóa của dạ dày.
Những dấu hiệu của bệnh dạ dày thường gặp có thể bao gồm:
Một số bệnh dạ dày thường gặp là trào ngược dạ dày – thực quản, viêm dạ dày, loét dạ dày, xung huyết, nhiễm HP và ung thư dạ dày. Cụ thể như sau:
Trào ngược dạ dày – thực quản (Gastroesophageal reflux disease – GERD) là tình trạng axit dạ dày liên tục tràn ngược lên ống nối giữa miệng với dạ dày (thực quản), gây bỏng rát niêm mạc thực quản và vùng hầu họng.
Đây là một bệnh lý phổ biến, có thể ảnh hưởng đến 18 – 28% dân số trưởng thành. Nếu không được điều trị kịp thời có thể làm tăng nguy cơ viêm loét hoặc ung thư vùng niêm mạc thực quản và hầu họng. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm ợ nóng, ợ chua, đau ngực, khó nuốt, rát vùng hầu họng.
Viêm dạ dày là tình trạng sưng đỏ và viêm nhiễm xảy ra trên niêm mạc của dạ dày nhưng chưa khiến niêm mạc bị đứt đoạn hay tạo thành vết loét. Tình trạng này hầu hết là tạm thời (cấp tính) nhưng cũng có thể trở thành mãn tính trong một số tình huống hiếm gặp. Triệu chứng thường gặp là đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, chán ăn và khó tiêu.
Loét dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương quá mức, đến mức làm gián đoạn tính liên tục của niêm mạc và tạo thành các hố nhỏ, trũng sâu (loét), xảy ra khi axit dạ dày ăn mòn qua niêm mạc.
Hầu hết các vết loét dạ dày là do nhiễm phải vi khuẩn Helicobacter pylori hoặc do tiền sử lạm dụng thuốc chống viêm trong thời gian dài, rất ít khi liên quan đến các tác nhân gây căng thẳng hoặc chất lượng của chế độ ăn uống.
Triệu chứng bệnh dạ dày khi bị loét có thể bao gồm đau vùng thượng vị (ngay dưới lồng ngực), khó tiêu, buồn nôn, nôn mửa, ăn mất ngon, sa sút cân nặng, xuất hiện máu tươi hoặc máu sẫm màu có trong chất nôn hoặc phân.
Minh họa vết loét trên dạ dày
Xung huyết dạ dày là tình trạng chảy máu cục bộ ở niêm mạc dạ dày, là biến chứng phổ biến của bệnh viêm loét dạ dày nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Triệu chứng của xung huyết dạ dày bao gồm đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, nôn ra máu và đi ngoài phân đen.
Nhiễm HP dạ dày là bệnh nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) trong niêm mạc dạ dày. Vi khuẩn này có thể gây viêm, dẫn đến những vết loét dạ dày, tá tràng và thậm chí có thể gây ung thư.
Theo ước tính, có khoảng 10% bệnh nhân nhiễm vi khuẩn HP tiến triển thành bệnh loét dạ dày tá tràng và 1 – 3% tiến triển thành ung thư dạ dày.
Bệnh có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn, nhưng chủ yếu xảy ra ở trẻ em và chỉ có 20% số người bị nhiễm có triệu chứng. Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm đau bụng (đặc biệt khi đói), đầy hơi, buồn nôn, ợ chua và khó tiêu.
Ung thư dạ dày là tình trạng các tế bào dạ dày phát triển mất kiểm soát, tạo thành các khối u có tính xâm lấn (ác tính). Ung thư có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào của dạ dày nhưng hầu hết bắt đầu ở biểu mô nằm cạnh các tuyến trên niêm mạc dạ dày (còn gọi là ung thư biểu mô tuyến dạ dày).
Triệu chứng bệnh dạ dày khi xuất hiện khối u có thể bao gồm đau bụng, chán ăn, giảm cân không rõ nguyên nhân, buồn nôn, nôn ra máu và đi ngoài phân đen. Điều trị có thể bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và các liệu pháp nhắm mục tiêu.
Dưới đây là nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây bệnh dạ dày mà bạn cần biết
Nguyên nhân là các yếu tố trực tiếp gây ra bệnh dạ dày. Chúng có thể bao gồm:
Minh họa hình ảnh viêm loét dạ dày có nguyên nhân do nhiễm khuẩn H. pylori
Yếu tố nguy cơ là các tác nhân thúc đẩy, làm tăng nguy cơ mắc bệnh dạ dày nhưng không phải lúc nào cũng gây ra bệnh, bao gồm:
Hầu hết mọi người đều có nguy cơ cao mắc bệnh dạ dày bởi vì nguyên nhân chính gây ra hầu hết các bệnh dạ dày là do nhiễm phải vi khuẩn Helicobacter pylori (HP), và loại khuẩn này hoàn toàn có thể lây lan từ người sang người thông qua việc dùng chung dụng cụ ăn uống, nguồn nước hoặc tiếp xúc ở cự ly gần.
Đáng nói hơn, sau khi nhiễm phải vi khuẩn HP, có đến khoảng 80% người bệnh không có biểu hiện triệu chứng. Điều này vừa khiến quá trình phát hiện và điều trị bệnh trở nên phức tạp, vừa tạo điều kiện để vi khuẩn có thể lây nhiễm chéo và ảnh hưởng đến phần đông dân số.
Bên cạnh những người nhiễm phải vi khuẩn H. pylori, một số đối tượng khác dễ có nguy cơ mắc bệnh về dạ dày có thể bao gồm:
Bệnh dạ dày có thể gây nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Các biến chứng nghiêm trọng có thể bao gồm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày, hẹp tá tràng và ung thư dạ dày.
Những biến chứng này có thể dẫn đến đau đớn, mất máu, suy dinh dưỡng và thậm chí là tử vong. Ngược lại, việc phát hiện sớm và điều trị bệnh đúng cách có thể giúp ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Bệnh dạ dày có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời
Bệnh dạ dày có thể di truyền, điển hình như ở các trường hợp viêm loét dạ dày và ung thư dạ dày, nhưng chúng chỉ di truyền với tỷ lệ rất nhỏ.
Ví dụ, nếu trong gia đình có người mắc ung thư dạ dày, nguy cơ các thành viên khác cũng mắc bệnh này cũng sẽ cao hơn. Tuy nhiên, các số liệu ước tính cho thấy, chỉ có khoảng 1 – 3% số ca ung thư dạ dày hiện nay là do di truyền trực tiếp từ gia đình.
Trên thực tế, bạn cũng đừng quá lo lắng bởi di truyền không phải là yếu tố duy nhất có “toàn quyền” kích hoạt sự khởi phát của bệnh dạ dày. Hiểu cách khác, việc gia đình có người thân mắc bệnh dạ dày không chắc chắn rằng bạn sẽ mắc phải căn bệnh tương tự trong tương lai.
Bằng cách điều chỉnh các yếu tố khác như lối sống và chế độ ăn uống, bạn hoàn toàn có thể góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh dạ dày của bản thân, dù có tiền sử gia đình mắc phải nhóm bệnh lý này hay không.
Để chẩn đoán bệnh dạ dày, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc nhiều nhưng không giới hạn ở các phương pháp phổ biến sau:
Nội soi dạ dày giúp bác sĩ quan sát được niêm mạc dạ dày một cách trực quan
Trong hầu hết trường hợp, bệnh dạ dày hoàn toàn có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Ví dụ:
Lưu ý:
Kế hoạch điều trị bệnh dạ dày thường bao gồm việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp với việc điều chỉnh lối sống / chế độ ăn uống, kiểm tra sức khỏe định kỳ và phẫu thuật (nếu cần). Cụ thể như sau:
Khi điều trị bệnh dạ dày, mỗi người chỉ nên dùng thuốc khi có chỉ định từ bác sĩ
Để phòng bệnh dạ dày, mỗi người cần:
Để giảm đau dạ dày tại nhà, bạn có thể cân nhắc:
Bạn nên đi khám bác sĩ khi có các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như đau bụng kéo dài, khó tiêu, buồn nôn, nôn mửa, nôn ra máu, chán ăn, giảm cân không rõ nguyên nhân, tiêu chảy, táo bón, phân có màu sắc khác thường hoặc tần suất đại tiện thay đổi đột ngột.
Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến dạ dày như viêm loét dạ dày, nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori hoặc thậm chí là ung thư dạ dày. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Nếu có nhu cầu thăm khám và tầm soát các bệnh lý dạ dày, bạn có thể cân nhắc đến chuyên khoa Tiêu hóa – Gan – Mật – Tụy thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Tại đây, bạn sẽ được chăm sóc bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng với hệ thống thiết bị nội soi hiện đại, giúp tầm soát và chẩn đoán được các bất thường trên dạ dày một cách nhanh chóng, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
Để đặt lịch kiểm tra sức khỏe tá tràng tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể gọi đến số hotline 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hay 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).
Tóm lại, việc nhận biết sớm các dấu hiệu điển hình của các bệnh dạ dày là rất quan trọng. Bởi lẽ, điều này có thể giúp bạn điều trị kịp thời, hạn chế được những biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn không nên chờ đợi đến khi triệu chứng trở nặng mới đi khám, mà hãy chủ động khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ dạ dày và hệ tiêu hóa một cách tối ưu.
