Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Đau dạ dày (đau bao tử) là vấn đề sức khỏe phổ biến, có thể ảnh hưởng đến hầu hết mọi người, ở mọi lứa tuổi. Vì vậy, việc nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị đau dạ dày là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cá nhân. Vậy, đau dạ dày là gì? Triệu chứng đau dạ dày ra sao? Nguyên nhân đau dạ dày đến từ đâu? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu ngay trong bài viết sau.
Đau dạ dày là dấu hiệu của bệnh lý nào?
Đau dạ dày hay đau bao tử là tình trạng khi niêm mạc dạ dày bị viêm hoặc tổn thương, gây ra cảm giác đau đớn, khó chịu.
Tình trạng này có thể bắt nguồn từ nhiều lý do, chẳng hạn như từ thói quen ăn uống đến các bệnh lý nghiêm trọng như loét dạ dày tá tràng hoặc nhiễm khuẩn Helicobacter pylori (HP).
Tùy thuộc vào từng nguyên nhân, đau dạ dày có thể diễn ra tạm thời (cấp tính) hoặc kéo dài (mãn tính) và dẫn đến nhiều biến chứng, bệnh lý khác.
Đau dạ dày thường xuất hiện ở vùng thượng vị, trên rốn và phía dưới khung xương sườn. Tuy nhiên, đau cũng có thể lệch sang bên trái hoặc bên phải và lan ra sau lưng. Dưới đây là mô tả cụ thể hơn về các vị trí đau dạ dày, giúp bạn giải đáp cho thắc mắc đau dạ dày ở vị trí nào:
Đây là vị trí đau dạ dày phổ biến nhất, chủ yếu do viêm loét dạ dày (hoặc tá tràng) gây ra. Các cơn đau vùng thượng vị thường xuất hiện vào ban đêm, khi đói, hoặc sau khi ăn.
Đau có thể lan ra sau lưng và ngực, đi kèm với các triệu chứng như ợ chua, buồn nôn, nóng rát vùng bụng trên và chán ăn.
Cơn đau dạ dày có thể lan đến vùng gần rốn nếu nguyên nhân cho tình trạng này phối hợp với các tình trạng rối loạn / viêm / loét / xuất huyết ở ruột, chẳng hạn như viêm tá tràng, hội chứng ruột kích thích, rối loạn tiêu hóa do ngộ độc thực phẩm,…
Một số triệu chứng đau dạ dày phổ biến bao gồm đau vùng thượng vị, ăn uống kém, ợ hơi, ợ chua, ợ nóng,… Cụ thể như sau:
Như đã đề cập, đau dạ dày có thể xuất hiện ở vùng thượng vị, sau đó lan sang bên trái, bên phải hoặc sau lưng. Cảm giác đau thường kéo trong vài phút hoặc vài giờ, và có thể trở nên nghiêm trọng khi đói, sau các bữa ăn và khi nằm.
Người bệnh thường có cảm giác chán ăn, dẫn đến việc ăn ít hơn hoặc thậm chí là bỏ bữa. Biểu hiện đau dạ dày này thường bắt nguồn từ các cơn đau kéo dài, hoặc do tình trạng đầy bụng, khó tiêu và buồn nôn.
Đau dạ dày có thể là nguyên nhân dẫn đến biếng ăn
Ợ hơi bắt nguồn từ sự tích tụ khí trong dạ dày, trong khi ợ chua và ợ nóng xảy ra do trào ngược axit dạ dày lên thực quản. Những biểu hiện đau dạ dày như vậy, đặc biệt là ợ chua và ợ nóng, thường đi kèm với cảm giác nóng rát ở ngực và vị chua hoặc đắng trong miệng.
Khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương, nó trở nên rất nhạy cảm và dễ bị kích thích, dẫn đến phản ứng co bóp mạnh của dạ dày. Những co bóp này kích hoạt các tín hiệu thần kinh gửi đến não, gây ra cảm giác buồn nôn, khó chịu.
Ngoài ra, đối với người bệnh rối loạn tiêu hóa, thức ăn có thể tiêu hóa chậm hoặc không tiêu hóa hoàn toàn, tạo cảm giác ứ đọng, buồn nôn.
Chảy máu tiêu hóa là một dấu hiệu đau dạ dày nghiêm trọng, thường xuất hiện khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương nặng do viêm loét. Theo đó, khi các vết loét ăn sâu vào thành dạ dày, chúng có thể làm tổn thương mạch máu, dẫn đến hiện tượng xuất huyết. Biểu hiện của chảy máu tiêu hóa bao gồm nôn ra máu hoặc đi ngoài ra phân đen, có mùi hôi đặc trưng hoặc nôn ra máu.
Đau dạ dày có thể bắt nguồn từ nhiều bệnh lý dạ dày khác nhau như viêm loét dạ dày tá tràng, nhiễm khuẩn HP, dị ứng,… Trong đó:
Khi niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng bị loét, các vết loét tạo ra những tổn thương sâu trong thành dạ dày hoặc tá tràng. Lúc này, axit dạ dày và các enzym tiêu hóa tiếp xúc trực tiếp với những vết loét, tiếp tục gây xói mòn, dẫn đến xuất huyết và gây đau đớn.
Tình trạng viêm khiến niêm mạc dạ dày, tá tràng trở nên nhạy cảm hơn và dễ bị kích thích. Lúc này, axit và enzym tiêu hóa tiếp xúc với vùng bị viêm kích hoạt các dây thần kinh trong niêm mạc, dẫn đến cảm giác đau đớn. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột, có thể kèm theo buồn nôn, nôn mửa và sau đó âm ỉ, kéo dài cảm giác khó chịu trong dạ dày tá tràng.
Thực quản là ống dẫn thức ăn nối từ họng xuống dạ dày. Khi khối u tại thực quản phát triển, nó có thể chèn ép các cơ quan lân cận, bao gồm dạ dày, dẫn đến cảm giác đau đớn và khó chịu.
Không những vậy, u ác tính còn có khả năng gây viêm tại thực quản và các mô xung quanh. Phản ứng viêm này, nếu không được can thiệp kịp thời, có thể lan đến dạ dày và gây ra các triệu chứng như đau hoặc nóng rát.
Nhiễm khuẩn HP là một trong những nguyên nhân đau dạ dày phổ biến nhất. Cụ thể, vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) có thể sống trong lớp nhầy ở niêm mạc dạ dày. Tại đây, chúng tiết ra các độc tố kích thích hệ miễn dịch gây viêm niêm mạc, dẫn đến tình trạng sưng đau, viêm loét.
Khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương, axit tiêu hóa có thể tiếp xúc với ổ viêm, gây xói mòn niêm mạc, dẫn đến loét và gây ra các cơn đau với tần suất và cường độ ngày càng lớn.
Nhiễm khuẩn HP là nguyên nhân phổ biến gây viêm loét, dẫn đến đau dạ dày
Chứng khó tiêu chức năng, hay chứng khó tiêu không loét, là một rối loạn tiêu hóa phổ biến và lành tính. Tình trạng này thường có các biểu hiện như đau, nóng rát vùng thượng vị, đầy hơi, ợ hơi, cảm giác nhanh no khi ăn và buồn nôn sau mỗi bữa ăn.
Hiện nay, chưa có bất kỳ công trình nghiên cứu chỉ rõ các nguyên nhân gây khó tiêu chức năng. Do đó, đây mới chỉ được coi là một loại rối loạn chức năng, chưa phải tình trạng bệnh lý.
Một số thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày có thể gây kích ứng dạ dày, dẫn đến tình trạng sưng đau, khó chịu, điển hình như:
Khi cơ thể trải qua căng thẳng lo âu, hệ thần kinh giao cảm được kích hoạt, dẫn đến tăng sản xuất hormone cortisol và adrenaline. Những hormone này có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây kích ứng niêm mạc và làm tăng nguy cơ viêm loét.
Ngoài ra, căng thẳng cũng có thể làm giảm lưu lượng máu đến dạ dày, làm chậm quá trình tiêu hóa và dẫn tới các hệ quả như đầy hơi, khó tiêu và đau bụng.
Một số loại thuốc giảm đau nonsteroid như aspirin, ibuprofen, naproxen,… có khả năng kích thích tăng tiết axit dạ dày và gây kích ứng niêm mạc. Khi được sử dụng quá thường xuyên, thường là từ 30 ngày trở lên, các loại thuốc này có thể dẫn đến tình trạng đau dạ dày do viêm, loét.
Dị ứng thực phẩm xảy ra khi hệ miễn dịch nhận diện nhầm protein trong thực phẩm như một mối đe dọa, dẫn đến phản ứng như đau dạ dày, buồn nôn, nôn, và tiêu chảy. Thực phẩm thường gây dị ứng bao gồm hải sản, đậu phộng, trứng, và sữa.
Trong khi đó, không dung nạp thực phẩm là tình trạng xảy ra khi cơ thể thiếu enzym cần thiết để tiêu hóa một thành phần nào đó trong thực phẩm, như enzyme lactase để tiêu hóa đường lactose trong sữa. Tình trạng không dung nạp thường dẫn đến đầy hơi, chướng bụng và đôi lúc, có thể gây đau dạ dày.
Tình trạng bất dung nạp lactose có thể gây đau dạ dày sau khi uống sữa
Trong hầu hết trường hợp, đau dạ dày thường KHÔNG gây nguy hiểm tới sức khỏe và tính mạng người bệnh, đặc biệt khi đây là tình trạng đau dạ dày cấp tính (tạm thời), gây ra do căng thẳng tinh thần, chế độ ăn uống hoặc tác dụng phụ của thuốc,…
Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài, tái phát hoặc kèm theo các triệu chứng như nôn ra máu, phân đen, sụt cân hoặc khó nuốt, đó có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như loét dạ dày, nhiễm H. pylori hoặc ung thư dạ dày.
Vì vậy, người bị đau dạ dày không nên chủ quan mà cần theo dõi sát sao các triệu chứng bệnh, đồng thời tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia nếu cần thiết.
Các phương pháp chẩn đoán đau dạ dày thường được bác sĩ chỉ định bao gồm:
Các phương pháp điều trị đau dạ dày thường bao gồm sử dụng thuốc giảm tiết axit dạ dày, thuốc kháng sinh và thuốc tăng nhu động đường tiêu hóa. Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể của bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các liệu trình phù hợp. Cụ thể:
Trên đây là những phương pháp phổ biến giúp cải thiện tần suất và cường độ của các cơn đau bao tử. Nếu bạn đang đối mặt với tình trạng đau dạ dày, hãy tìm tới các cơ sở ý tế để được thăm khám và điều trị theo phác đồ phù hợp.
Cách giảm đau dạ dày phổ biến là dùng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ
Trường hợp đau dạ dày cấp tính, người bệnh có thể hỏi ý kiến bác sĩ về việc áp dụng các phương pháp sau để hỗ trợ giảm đau tại nhà:
Lưu ý, nếu cơn đau trở nên nghiêm trọng và các biện pháp trên không hiệu quả, người bệnh nên liên hệ ngay với bác sĩ để được điều trị kịp thời, ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm.
Người bệnh cần tuân thủ mọi chỉ định của bác sĩ để điều trị bệnh hiệu quả
Trên đây là những thông tin cơ bản, giải đáp các thắc mắc về đau dạ dày từ Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đầy đủ kiến thức hữu ích để bạn có cái nhìn tổng quát về đau dạ dày cũng như các vấn đề liên quan.
Tóm lại, đau dạ dày là tình trạng phổ biến, tuy không quá nghiêm trọng trong thời gian đầu, nhưng có khả năng gây nguy hiểm cho người bệnh nếu kéo dài. Do đó, nắm rõ thông tin về tình trạng này để phòng tránh và điều trị từ sớm có thể giúp bạn bảo vệ và duy trì sức khỏe của bản thân.
Nếu bạn vẫn còn nhiều khúc mắc liên quan tới đau dạ dày, vị trí đau dạ dày cũng như các dấu hiệu và nguyên nhân của tình trạng này, hãy liên hệ ngay tới chuyên khoa Tiêu hóa tại bệnh viện uy tín để được giải đáp và tư vấn kịp thời. Chúc bạn nhiều sức khỏe và mau chóng khỏi bệnh!
