Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để giảm tiêu chảy và đau bụng?

21/04/2025 Theo dỗi Nutrihome trên google news Tác giả: Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome
Tư vấn chuyên môn bài viết
Chức Vụ: Bác sĩ Dinh dưỡng
Khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để giảm tiêu chảy và đau bụng là câu hỏi được nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Khi hệ tiêu hóa của trẻ bị tổn thương, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ hỗ trợ phục hồi mà còn giúp ngăn ngừa tình trạng bệnh tái phát. Vậy, trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì tốt cho sức khỏe? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu chi tiết ngay trong bài viết sau.

trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để sớm phục hồi?

Nguyên tắc dinh dưỡng khi trẻ bị viêm dạ dày ruột

Khi trẻ bị viêm dạ dày ruột, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp giảm đau bụng, cải thiện tình trạng tiêu chảy cấp (đi phân lỏng nhiều hơn 3 lần mỗi ngày), đồng thời hạn chế kích thích niêm mạc, giúp hệ tiêu hóa mau phục hồi và ngăn ngừa bệnh tái phát. Dưới đây là một số nguyên tắc dinh dưỡng cha mẹ cần lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm dạ dày ruột:

  • Bù nước và điện giải: Tiêu chảy và nôn ói khiến trẻ mất nước nhanh chóng, dễ dẫn đến suy kiệt. Vì thế, cha mẹ nên cho trẻ uống nước lọc, dung dịch điện giải ORS (oresol) hoặc nước dừa để bù nước và khoáng chất hiệu quả, giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.
  • Thức ăn mềm, dễ tiêu: Khi chưa biết trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì, cha mẹ nên ưu tiên cháo loãng, súp, khoai lang nghiền hoặc bánh mì mềm để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. Những thực phẩm này giúp hấp thu dễ dàng mà không gây kích thích dạ dày hoặc làm tăng gánh nặng tiêu hóa lên ruột.
  • Thực phẩm giàu men vi sinh và chất xơ hòa tan: Sữa chua không đường, chuối chín, bơ hoặc đu đủ chín thuộc nhóm thực phẩm chứa nhiều chất xơ hòa tan và men vi sinh, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn và giảm tiêu chảy.
  • Tránh thực phẩm gây kích ứng: Thức ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ hoặc quá cứng có thể làm tình trạng viêm dạ dày nặng hơn. Vì vậy, cha mẹ cần hạn chế những món này để tránh kích thích dạ dày và ruột.
  • Chia nhỏ bữa ăn: Hệ tiêu hóa của trẻ yếu hơn bình thường, ăn quá nhiều một lúc có thể gây đầy bụng và khó tiêu. Vì thế, cha mẹ nên chia nhỏ khẩu phần của trẻ thành 4 – 6 bữa ăn/ ngày. Điều này giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng dễ dàng hơn và tránh tình trạng quá tải cho dạ dày.

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì?

Khi trẻ bị viêm dạ dày ruột, hệ tiêu hóa trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị kích thích bởi thực phẩm khó tiêu. Vì vậy, chế độ ăn cần tập trung vào những món dễ tiêu hóa, giúp làm dịu niêm mạc dạ dày, giảm tiêu chảy và đầy hơi. Nếu chưa biết trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì, cha mẹ có thể tham khảo những thực phẩm sau đây để giúp bé nhanh hồi phục:

1. Nước lọc

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để tránh mất nước? Nước lọc là lựa chọn đơn giản nhưng rất quan trọng. Bởi lẽ, tình trạng viêm ruột thường gây tiêu chảy, khiến cơ thể mất nước nhanh chóng, gây suy nhược thể chất nếu không được bù nước kịp thời.

Ngược lại, bổ sung đủ nước giúp duy trì hoạt động của các cơ quan, hỗ trợ thải độc tố và ổn định hệ tiêu hóa. Lưu ý, cha mẹ nên cho trẻ uống từng ngụm nhỏ, tránh uống nhiều cùng lúc để không làm nặng thêm triệu chứng buồn nôn hay đầy bụng.

trẻ bị viêm dạ dày ruột nên uống nước lọc

Nước lọc là lựa chọn hàng đầu giúp trẻ bù nước

2. Nước dừa

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để bù nước và điện giải? Nước dừa là lựa chọn lý tưởng vì chứa nhiều kali, natri và glucose – những khoáng chất quan trọng giúp cân bằng điện giải và giảm nguy cơ mất nước. Ngoài ra, nước dừa còn được chứng minh là thực phẩm có đặc tính kháng viêm nhẹ, giúp làm dịu niêm mạc ruột và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Tuy nhiên, cha mẹ nên cho trẻ uống nước dừa với lượng vừa phải, không nên thay thế hoàn toàn nước lọc, và tránh nước dừa lạnh để không làm kích thích dạ dày.

3. Chuối

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để giảm tiêu chảy? Chuối là một trong những loại trái cây phù hợp trong giai đoạn này nhờ hàm lượng cao tinh bột kháng và pectin. Nếu tinh bột kháng giúp kéo dài thời gian phân đi quan ruột, giảm tần suất tiêu chảy thì pectin trong chuối giúp hấp thụ nước trong ruột, hỗ trợ làm đặc phân và giảm tiêu chảy.

Nghiên cứu cho thấy, ở những trẻ dưới 5 tuổi có triệu chứng tiêu chảy cấp tính, tiêu thụ chuối xanh nấu chín có thể mang lại tác dụng hỗ trợ chống tiêu chảy tối ưu hơn chuối chín vàng. Bên cạnh đó, chuối còn giàu kali, giúp bù đắp khoáng chất bị mất do tiêu chảy kéo dài, đồng thời cung cấp năng lượng dễ hấp thu giúp trẻ nhanh hồi phục.

4. Cơm trắng, cháo trắng

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa? Cơm trắng và cháo trắng là nguồn tinh bột dễ tiêu hóa, giúp làm dịu dạ dày mà không gây kích thích ruột. Cháo trắng còn giúp bổ sung nước, hỗ trợ duy trì độ ẩm trong cơ thể khi trẻ bị tiêu chảy.

Ngoài ra, tinh bột trong gạo có khả năng tạo một lớp màng bảo vệ nhẹ nhàng trên thành dạ dày, giúp giảm kích ứng và hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột. Nếu trẻ chưa thể ăn cơm, cha mẹ có thể cho bé ăn cháo loãng hoặc súp để đảm bảo hệ tiêu hóa hoạt động nhẹ nhàng hơn.

5. Khoai lang, khoai tây nghiền

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để cung cấp năng lượng mà vẫn dễ tiêu hóa? Khoai lang và khoai tây là lựa chọn tuyệt vời nhờ chứa nhiều tinh bột, giúp cung cấp năng lượng nhanh mà không gây áp lực lên dạ dày. Mặt khác, khoai lang giàu beta-carotene – tiền chất của vitamin A, giúp tăng cường miễn dịch và bảo vệ niêm mạc ruột, trong khi khoai tây chứa nhiều kali, hỗ trợ ngăn ngừa nguy cơ hạ kali máu do tiêu chảy. Lưu ý khi chế biến, cha mẹ nên hấp hoặc luộc khoai, sau đó nghiền nhuyễn để trẻ dễ ăn và tiêu hóa tốt hơn.

trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn khoai tây nghiền

Khoai tây nghiền giàu tinh bột và beta-carotene

6. Súp gà, cháo gà

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì để bổ sung dinh dưỡng mà không gây kích thích tiêu hóa? Súp gà và cháo gà là lựa chọn lý tưởng nhờ kết cấu mềm, dễ tiêu hóa. Bên cạnh đó, thịt gà còn chứa nhiều protein chất lượng cao, cung cấp đầy đủ 9 loại axit amin thiết yếu mà cơ thể không thể tự tổng hợp, hỗ trợ tái tạo niêm mạc dạ dày và ruột. Ngoài ra, nước hầm xương trong súp gà còn chứa collagen và gelatin, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và thúc đẩy quá trình phục hồi.

7. Sữa chua

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì chứa nhiều lợi khuẩn (probiotics), điển hình như sữa chua. Bởi lẽ, sữa chua là nguồn cung cấp dồi dào probiotics, điển hình là chủng Lactobacillus và Bifidobacterium. Đây là hai chủng lợi khuẩn được chứng minh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, có khả năng hỗ trợ làm giảm các triệu chứng tiêu chảy cấp tính do bệnh viêm dạ dày ruột gây nên. Ngoài ra, sữa chua còn chứa protein và một lượng nhỏ chất béo, hỗ trợ phục hồi năng lượng cho trẻ mà không gây kích ứng dạ dày quá mức.

8. Táo

Táo chứa nhiều pectin – một loại chất xơ hòa tan giúp hấp thụ nước trong ruột, hỗ trợ làm đặc phân và giảm tiêu chảy – triệu chứng điển hình của bệnh viêm dạ dày ruột. Ngoài ra, táo còn giàu vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ cơ thể chống lại vi khuẩn gây viêm ruột. Vì thế, trả lời câu hỏi trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì, táo là lựa chọn không nên bỏ qua.

9. Cà rốt

Tương tự như táo, cà rốt cũng chứa nhiều pectin, hỗ trợ cải thiện tình trạng tiêu chảy. Bên cạnh đó, cà rốt còn chứa beta-carotene, tiền chất của vitamin A, giúp tăng cường hàng rào miễn dịch bảo vệ niêm mạc ruột, giảm viêm và hỗ trợ phục hồi hệ tiêu hóa.

Ngoài ra, cà rốt còn giàu kali, giúp bù đắp khoáng chất bị mất do tiêu chảy kéo dài. Vì thế, nếu cha mẹ còn băn khoăn chưa biết trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì, cà rốt là thực phẩm đáng cân nhắc, giúp trẻ bổ sung dưỡng chất mà không làm gia tăng áp lực lên hệ tiêu hóa.

10. Bánh mì nướng

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì khi cảm thấy buồn nôn hoặc ợ chua thường xuyên? Nếu gặp các triệu chứng khó chịu nêu trên, việc lựa chọn thực phẩm có kết cấu khô như bánh mì nướng có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng này. Nguyên nhân là bởi bánh mì nướng có khả năng hấp thụ dịch vị dư thừa trong dạ dày, giúp giảm cảm giác buồn nôn, đầy hơi và ợ chua do dạ dày tăng tiết axit quá mức.

Ngoài ra, bánh mì còn chứa tinh bột trắng – hay còn gọi là tinh bột hấp thụ nhanh, giúp cung cấp năng lượng nhanh mà không làm tăng gánh nặng lên hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, cha mẹ nên lưu ý cho trẻ ăn bánh mì nướng nguyên chất, không phết thêm bơ hoặc gia vị để tránh gây kích ứng dạ dày.

trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn bánh mì nướng

Một lát bánh mì sandwich nướng có thể giúp hấp thụ dịch vị dư thừa trong dạ dày

Trẻ bị viêm dạ dày ruột không nên ăn gì?

Bên cạnh việc tìm hiểu trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì và lựa chọn thực phẩm phù hợp, cha mẹ cũng cần hạn chế cho trẻ tiêu thụ những món ăn có thể làm tình trạng viêm dạ dày ruột của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như:

1. Sữa và chế phẩm từ sữa

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì và có nên uống sữa không? Đối với nhiều trẻ, sữa bò và các chế phẩm từ sữa có thể gây khó tiêu, đặc biệt nếu trẻ không dung nạp lactose – một loại đường chiếm khoảng 5% khối lượng của sữa bò.

Khi bị viêm dạ dày ruột, enzyme lactase trong ruột non thường bị giảm, khiến trẻ khó tiêu hóa đường lactose, dẫn đến đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy nặng hơn. Nếu trẻ cần bổ sung canxi, cha mẹ có thể thay thế bằng sữa không lactose hoặc sữa từ thực vật như sữa hạnh nhân, sữa gạo.

2. Thực phẩm nhiều chất béo

Khi chưa biết trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì, cha mẹ cần tránh cho trẻ ăn các món ăn nhiều dầu mỡ như đồ chiên rán, thức ăn nhanh, mỡ động vật. Bởi lẽ, hàm lượng cao chất béo bão hòa chứa trong những thực phẩm này làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến dạ dày và ruột phải làm việc nhiều hơn, dễ gây đầy bụng, khó tiêu và tăng nguy cơ tiêu chảy. Ngoài ra, thực phẩm nhiều dầu mỡ cũng có thể kích thích nhu động ruột, khiến trẻ đi ngoài nhiều hơn, làm cơ thể mất nước và điện giải nghiêm trọng hơn.

3. Nước ngọt có gas

Loại đồ uống này chứa nhiều axit photphoric và carbon dioxide, có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày, khiến triệu chứng đau và viêm tiến triển nặng hơn ở dạ dày. Ngoài ra, nước ngọt còn làm chướng bụng, gây cảm giác khó chịu và có thể làm trầm trọng hơn tình trạng tiêu chảy do đường ruột bị kích thích.

4. Thực phẩm, đồ uống chứa nhiều đường

Đường tinh luyện trong bánh, kẹo, nước trái cây đóng hộp hay các loại siro có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển. Ngoài ra, đường cũng có thể gây hiện tượng tăng áp suất thẩm thấu, kéo nước vào lòng ruột, làm phân lỏng hơn và kéo dài thời gian tiêu chảy. Vì thế, trong thời gian trẻ bị viêm dạ dày ruột, cha mẹ nên hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, có thể thay thế bằng nước dừa hoặc nước trái cây tươi nguyên chất để cung cấp năng lượng một cách an toàn.

trẻ bị viêm dạ dày ruột không nên ăn gì

Trẻ bị viêm dạ dày ruột nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ và đường

Lời khuyên khi chăm sóc trẻ bị viêm dạ dày ruột

Bên cạnh việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, cha mẹ cũng cần chú ý đến cách chăm sóc để giúp trẻ nhanh hồi phục. Nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì chế độ ăn uống hợp lý và tránh sử dụng thuốc không đúng cách là những yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị. Chi tiết hơn, dưới đây là một số lời khuyên hữu ích cha mẹ nên áp dụng:

  • Cho trẻ nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh: Khi bị viêm dạ dày ruột, trẻ dễ mất sức do tiêu chảy và nôn ói. Nghỉ ngơi giúp cơ thể tập trung phục hồi, đồng thời hạn chế tình trạng mất nước. Vận động mạnh có thể kích thích nhu động ruột, khiến tiêu chảy kéo dài hơn.
  • Duy trì chế độ ăn nhẹ ngay cả khi triệu chứng giảm: Dù các triệu chứng có dấu hiệu thuyên giảm, cha mẹ vẫn cần tiếp tục cho trẻ ăn các thực phẩm dễ tiêu để tránh kích thích dạ dày trở lại. Nếu chưa biết trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì, cha mẹ có thể duy trì cháo loãng, súp gà, khoai lang nghiền hoặc chuối chín để hỗ trợ hệ tiêu hóa.
  • Nếu trẻ bú mẹ, tiếp tục cho bú bình thường: Sữa mẹ chứa kháng thể giúp tăng cường miễn dịch và bảo vệ đường ruột, vì vậy mẹ không nên ngừng cho trẻ bú khi bé bị viêm dạ dày ruột. Nếu trẻ dùng sữa công thức, có thể tham khảo bác sĩ để lựa chọn loại sữa phù hợp.
  • Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy nếu chưa có chỉ định của bác sĩ: Đối với trẻ bị viêm dạ dày ruột do nhiễm trùng cấp tính, tiêu chảy là cơ chế tự nhiên giúp cơ thể đào thải vi khuẩn và độc tố. Vì thế, việc tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy có thể khiến vi khuẩn tích tụ trong ruột, làm bệnh kéo dài hơn.

Ngay khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu tiêu chảy cấp (đại tiện ra phân lỏng ít nhất 3 lần/ngày) kéo dài trên 2 ngày, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời. Hiện nay, chuyên khoa Nhi – Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ uy tín, nơi trẻ sẽ được các bác sĩ giàu kinh nghiệm thăm khám tổng quát và đánh giá chính xác tình trạng viêm dạ dày ruột. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định làm các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh để tìm ra nguyên nhân gây viêm dạ dày ruột.

Đặc biệt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sở hữu Trung tâm Nội soi & Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa hiện đại với hệ thống máy nội soi Olympus Evis X1 CV-1500. Đây là công nghệ nội soi không đau, an toàn cho trẻ nhỏ, kết hợp trí tuệ nhân tạo AI, giúp phóng to hình ảnh niêm mạc lên 145 lần, hỗ trợ phát hiện tổn thương dù nhỏ trong ruột. Nhờ đó, bác sĩ có thể chẩn đoán sớm và đưa ra hướng điều trị tối ưu, giúp trẻ nhanh chóng hồi phục.

Như vậy, thông qua bài viết, cha mẹ đã phần nào hiểu được việc lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của trẻ bị viêm dạ dày ruột. Nếu chưa biết trẻ bị viêm dạ dày ruột nên ăn gì, phụ huynh có thể ưu tiên những thực phẩm dược gợi ý bên trên. Tuy nhiên, nếu trẻ có dấu hiệu tiêu chảy cấp hoặc bị mất nước nghiêm trọng, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Đánh giá bài viết
16:47 21/04/2025
Nguồn tham khảo
  1. Kedia, S., Virmani, S., Bajaj, A., Markandey, M., Singh, N., Madan, D., Kaushal, K., Sahu, P., Vuyyuru, S. K., Kante, B., Kumar, P., Thomas, D. M., Mundhra, S. K., Singh, M. K., Verma, M., Sharma, R., Das, P., Dash, N. R., Monga, N., Awasthi, A., … Ahuja, V. (2024). Coconut Water Induces Clinical Remission in Mild to Moderate Ulcerative Colitis: Double-blind Placebo-controlled Trial. Clinical gastroenterology and hepatology : the official clinical practice journal of the American Gastroenterological Association22(6), 1295–1306.e7. https://doi.org/10.1016/j.cgh.2024.01.013
  2. Islam, K., Konar, M. C., Roy, A., Biswas, B., Nayek, K., & Middya, S. (2022). Role of cooked green banana in home management of acute diarrhea in under-5 children. Journal of tropical pediatrics69(1), fmad005. https://doi.org/10.1093/tropej/fmad005
  3. Rerksuppaphol, S., & Rerksuppaphol, L. (2010). Lactobacillus acidophilus and Bifidobacterium bifidum stored at ambient temperature are effective in the treatment of acute diarrhoea. Annals of tropical paediatrics30(4), 299–304. https://doi.org/10.1179/146532810X12858955921159