Nhận biết các dấu hiệu mang thai sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chuẩn bị đầy đủ hành trang cần thiết, sẵn sàng cho việc chào đón thành viên mới. Vậy, đâu là các dấu hiệu có thai đáng tin cậy mà bạn cần biết? Đâu là những biểu hiện có thai bình thường và bất bình thường mà bạn cần đặc biệt lưu tâm ? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome khám phá ngay trong bài viết sau.
Đâu là những dấu hiệu mang thai dễ dàng được nhận biết?
Chậm kinh, khó chịu vùng ngực, ốm nghén, buồn nôn,… là một số dấu hiệu mang thai sớm điển hình mà bạn cần nắm rõ. Cụ thể như sau:
Trong trường hợp bạn bị chậm kinh từ 7 đến 10 ngày so với chu kỳ thông thường mà trước đó từng quan hệ và không sử dụng biện pháp tránh thai thì khả năng cao là bạn đã có bầu.
Đây là dấu hiệu phổ biến và dễ nhận biết nhất ở phụ nữ mang thai trong những tuần đầu chậm kinh. Bởi lẽ, ngay khi trứng được thụ tinh, cơ thể sẽ sản sinh ra gonadotropin (HCG) – hormone giúp duy trì thai kỳ và hạn chế hoạt động “hành kinh” của buồng trứng vào mỗi chu kỳ kinh nguyệt.
Trong khoảng 10 đến 14 ngày sau thụ thai, phôi thai sẽ di chuyển và bám vào thành tử cung để phát triển. Quá trình này có thể vô tình làm niêm mạc tử cung bị tổn thương, dẫn đến hiện tượng ra máu bào thai.
Khác với hiện tượng rong kinh, tình trạng ra máu bào thai thường chỉ gây xuất huyết dưới dạng đốm nhỏ, kéo dài trong vòng 1 – 2 ngày, chứ không băng huyết với lượng lớn và kéo dài trên 3 ngày như trong chu kỳ kinh nguyệt.
Hiện tượng chảy máu bào thai thường không gây đau đớn hay ảnh hưởng xấu tới thai nhi. Đây cũng là một trong những triệu chứng có thai sớm mà mẹ không nên bỏ qua.
Tuy nhiên, nếu hiện tượng này xảy ra mà bạn chưa từng quan hệ trước đó, hãy đến gặp bác sĩ để được tầm soát kịp thời các bệnh lý vùng kín nguy hiểm, có nguy cơ cao gây xuất huyết.
Ngực căng tức; núm vú nhô ra, sậm màu hơn bình thường; quầng vú to hơn và nổi rõ cả mạch máu,… là những dấu hiệu điển hình của việc mang thai trên một tuần.
Lúc này, nồng độ hormone trong cơ thể tăng cao, ảnh hưởng đến lưu lượng máu ở vùng ngực; đồng thời, các tuyến sữa ở núm vú cũng thay đổi và phát triển, khiến ngực căng và sưng.
Hiện tượng ngực sưng và căng cứng cũng gây ra cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, thậm chí đau nhói.
Nếu bạn gặp tình trạng kể trên ở vùng ngực, đặc biệt là vùng quanh núm vú sau khi quan hệ tình dục vài tuần, thì khả năng cao là bạn đã có thai.
Hiện tượng khó chịu ở vùng ngực có thể kéo dài suốt thai kỳ. Vì vậy, mẹ cần chuẩn bị nội y và trang phục mặc nhà phù hợp để có thể cảm thấy thoải mái nhất. Theo khuyến nghị từ Bộ Y tế, áo ngực từ vải cotton, không gọng và có các nấc cài khác nhau có thể là lựa chọn phù hợp cho bà bầu.
Cảm giác khó chịu ở vùng ngực sau khi quan hệ là dấu hiệu mang thai dễ nhận biết
Không chỉ có những mùi hương mạnh như mùi xăng dầu, nước hoa,…, mà mùi từ các món ăn quá hăng (nồng) cũng có thể khiến bà bầu khó chịu. Đây là một trong những triệu chứng có thai phổ biến, đặc biệt trong những tuần đầu tiên của thai kỳ.
Bởi lẽ, trong tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu), nồng độ estrogen trong cơ thể mẹ bầu thường tăng cao. Điều này khiến khứu giác nhạy cảm hơn với mùi vị, kéo theo các phản ứng như nhức đầu, buồn nôn, nôn mửa khi ngửi phải mùi hương không hợp sở thích.
Mẹ bầu trong 1 – 2 tuần đầu thai kỳ có thể cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng hoặc thậm chí là thường xuyên buồn ngủ.
Tình trạng được gây ra một phần bởi sự gia tăng nồng độ hóc-môn progesterone trong cơ thể.
Progesterone là nội tiết tố đóng vai trò lớn trong việc làm dày niêm mạc tử cung để nuôi dưỡng phôi thai; tuy nhiên, chúng cũng được chứng minh là có “tác dụng phụ” gây mệt mỏi và buồn ngủ cho bà bầu.
Vì vậy, mất sức, uể oải có thể là triệu chứng mang thai sớm điển hình mà bạn cần lưu tâm.
Táo bón cũng là một hệ quả của việc gia tăng nồng độ hormone progesterone trong cơ thể. Theo nghiên cứu, hormone này có khả năng ức chế sự co bóp của cơ trơn trong đường ruột, khiến quá trình tiêu hóa diễn ra chậm lại, tạo điều kiện cho ruột già hấp thụ nước từ phân trong thời gian dài và gây ra táo bón.
Hiện tượng táo bón có thể kéo dài xuyên suốt thai kỳ. Để cải thiện tình trạng này, mẹ bầu nên uống nhiều nước (1.6 – 2.2 lít/ ngày); đồng thời, kết hợp bổ sung chất xơ, men vi sinh probiotic và prebiotic.
Thường xuyên buồn nôn, nôn, bất kể thời gian là ngày hay đêm, trước hay sau bữa ăn, và đặc biệt khi tiếp xúc với một số mùi hương lạ,… là dấu hiệu mang thai sớm dễ nhận biết, còn được gọi là các dấu hiệu “ốm nghén”.
Tình trạng này xuất hiện là do sự gia tăng nồng độ của các hormone như HCG, estrogen,… và thường kéo dài trong suốt 3 tháng đầu của thai kỳ, sau đó giảm dần trong 6 tháng sau.
Cảm giác buồn nôn hoặc nôn mửa vào sáng sớm là dấu hiệu mang thai điển hình
Trong 3 tháng đầu thai kỳ, thân nhiệt mẹ bầu có thể tăng nhẹ 0.5 độ C so với bình thường, tức trong khoảng 37.5 độ C. Hiện tượng này được gây ra phần lớn do sự gia tăng nồng độ hormone progesterone, góp phần kích thích sinh nhiệt trong cơ thể.
Do sự thay đổi các hormone, tình trạng tăng tiết dịch âm đạo (khí hư) có thể xuất hiện khoảng 1 – 2 tuần sau khi thụ thai và kéo dài suốt thai kỳ.
Tuy đây là dấu hiệu có bầu bình thường, song mẹ bầu cũng cần chú ý tới đặc điểm và thuộc tính của dịch âm đạo để nắm rõ tình trạng sức khỏe của bản thân và thai nhi.
Trong trường hợp sức khỏe ổn định, khí hư thường có màu trắng trong, hơi ngả vàng, kết cấu gần giống lòng trắng trứng gà, mùi nhẹ hoặc không mùi. Ngược lại, dưới đây là một số dấu hiệu bất thường của dịch âm đạo mà mẹ cần lưu ý:
Phần lớn mẹ bầu có tần suất đi tiểu nhiều hơn bình thường, khoảng trên 8 lần / ngày, tuỳ thuộc vào sự phát triển của thai nhi.
Ngoài ra, hiện tượng tiểu đêm trên 2 lần cũng có thể xảy ra xuyên suốt thai kỳ, do bào thai chèn ép, làm giảm thể tích bàng quang.
Tuy nhiên, mẹ cần chú ý sự xuất hiện của các dấu hiệu bất thường (nếu có) như tiểu són, tiểu buốt,… để tìm kiếm sự hỗ trợ kịp thời từ các chuyên gia y tế.
Hiện tượng đầy hơi, căng trướng bụng trong thời gian đầu và xuyên suốt thai kỳ là do thay đổi nồng độ hormone relaxin và progesterone. Hai loại hormone này có khả năng ức chế nhu động ruột và cản trở hoạt động của hệ tiêu hóa. Bên cạnh đó, thai nhi phát triển cũng chiếm nhiều không gian tại vùng bụng và xương chậu, gây nên cảm giác đầy bụng và ợ hơi.
Cảm giác đầy hơi và căng trướng bụng có thể tiến triển dần theo kích thước của thai nhi
Do lưu lượng máu tăng lên, các tĩnh mạch giãn nở, màu da trên môi âm hộ có thể sẫm lại, trở thành màu hơi xanh hoặc tía trong thời gian mang thai. Hiện tượng này là một trong các dấu hiệu có bầu phổ biến và thường sẽ biến mất sau khi sinh.
Trong những tuần đầu tiên của thai kỳ, bạn có thể cảm thấy phần bụng dưới hơi căng tức và đau ở mức độ nhẹ. Thậm chí, cơn đau còn lan xuống hai bên hông và háng.
Bởi lẽ, khi thai nhi bắt đầu phát triển, các dây chằng tại tử cung phải căng ra để hỗ trợ nâng đỡ em bé. Vì vậy, nếu gặp tình trạng kể trên, kèm dấu hiệu ốm nghén, thì có khả năng cao là bạn đã mang bầu.
Thai nhi phát triển, tạo áp lực lên mạch máu ở chi dưới, khiến bà bầu có thể thường xuyên bị chuột rút. Đây là hiện tượng phổ biến, thường xuất hiện xuyên suốt thai kỳ, đặc biệt vào tam cá nguyệt thứ ba.
Để cải thiện tình trạng chuột rút, mẹ bầu cần:
Trong ba tháng đầu thai kỳ, mẹ bầu thường có hiện tượng đau lưng dưới và xương chậu. Bởi lẽ, bên cạnh dây chằng, các khớp xương ở hai khu vực này phải chịu áp lực lớn từ việc nâng đỡ thai nhi.
Ngoài ra, hiện tượng đau đầu cũng có thể xuất hiện trong thời gian kể trên do mẹ thường tăng cân nhanh trong thai kỳ, có thể dẫn đến sự mất cân bằng nội tiết tố, đặc biệt là các hóc-môn có liên quan đến việc ổn định huyết áp và quản lý chu kỳ ngủ – thức của cơ thể; từ đó, góp phần gây đau đầu.
Dưới tác động của hormone progesterone, mẹ bầu thường cảm thấy dễ mệt mỏi và buồn ngủ. Bên cạnh đó, những áp lực thể chất đến từ việc mang thai cũng khiến mẹ dễ kiệt sức, mất năng lượng và thèm ngủ hơn bình thường.
Mẹ bầu thường dễ cảm thấy uể oải, kiệt sức và muốn được ngủ nhiều hơn
Do sự thay đổi hormone và các dấu hiệu có bầu (ốm nghén, tăng cân,…), tâm trạng bà bầu có thể thay đổi thất thường trong thời gian đầu hoặc xuyên suốt thai kỳ.
Trong trường hợp nghiêm trọng, mẹ có khả năng mắc trầm cảm khi mang thai ba tháng đầu với các biểu hiện sớm như:
Trong ba tháng đầu thai kỳ, bà bầu thường có cảm giác lâng lâng, choáng váng, đặc biệt khi đứng dậy hoặc di chuyển đột ngột. Điều này được gây ra phần lớn do sự giãn nở mạch máu khiến chỉ số huyết áp của bà bầu thấp hơn bình thường. Để khắc phục tình trạng nêu trên, mẹ có thể:
Trong ba tháng đầu, dù thai nhi chỉ đạt trọng lượng tối đa 15g nhưng mẹ bầu có thể tăng thêm khoảng từ 1 – 2 kg. Tuy nhiên, ở một số mẹ bầu ốm nghén nhiều, số cân nặng có thể trồi sụt, khó xác định mức độ tăng giảm trong những tuần đầu tiên mang thai.
Do đó, sự thay đổi cân nặng cũng là một dấu hiệu mang thai sớm, song không được xem là có độ tin cậy cao như những các dấu hiệu khác.
Do sự gia tăng trong nồng độ progesterone và kích thước thai nhi, mẹ có thể gặp khó khăn khi thở. Đây là biểu hiện có thai phổ biến khi cơ thể bắt đầu bước sang tam cá nguyệt thứ hai.
Tuy nhiên, mẹ cần đi khám bác sĩ khi dấu hiệu khó thở đi kèm với các triệu chứng khác như:
Sự giãn nở mạch máu quá mức có thể khiến thành mạch yếu đi và dễ vỡ, dẫn đến hiện tượng chảy máu cam ở bà bầu. Đây là dấu hiệu mang thai phổ biến trong ba tháng đầu thai kỳ.
Khi bị chảy máu cam, mẹ nên:
Chảy máu cam là dấu hiệu thường gặp ở lần đầu mang thai
Trong thời kỳ mang thai, thân nhiệt của bà bầu cao hơn bình thường. Tuy nhiên, vẫn có lúc mẹ cảm thấy ớn lạnh, sởn gai ốc, tay chân tê bì, thậm chí đau đầu, buồn nôn. Hiện tượng này phần lớn xảy ra do sự thay đổi nội tiết tố hoặc thiếu máu và thiếu nước trong cơ thể.
Co thắt tử cung là cảm giác tử cung như cuộn tròn lại hay cơ bụng bị co trong vòng 10 – 20 giây, thậm chí là lâu hơn là 1 phút.
Hiện tượng này thường xuất hiện trong ba tháng đầu thai kỳ do tác động của thai nhi lên dây chằng, tuy nhiên không kéo dài và không gây đau đớn cho mẹ.
Tăng tiết nước bọt là hệ quả phổ biến của tình trạng ốm nghén, thay đổi hormone ở bà bầu. Tuy đây là một dấu hiệu mang thai phổ biến, nhưng mẹ vẫn có thể kiểm soát hiện tượng này bằng cách uống nhiều nước để “đẩy lùi” cảm giác khó chịu trong khoang miệng.
Tình trạng ốm nghén và sự nhạy cảm đối với mùi vị có thể khiến mẹ chán ăn trong thời gian đầu mang thai. Để lấy lại cảm giác thèm ăn, mẹ nên:
Do sự gia tăng hormone hCG, bà bầu có thể thèm các món ăn lạ, thậm chí là những món trước kia mẹ không thích. Tuy vậy, mẹ cần lưu ý ăn uống cân bằng và đa dạng, không nên ăn một món quá nhiều lần hoặc ăn một lần với hàm lượng quá nhiều.
Từ tuần đầu đến tuần thứ 12, bà bầu có thể cảm thấy vị đắng hoặc vị kim loại trong miệng. Đây là hiện tượng rối loạn vị giác, tương đối phổ biến trong thời kỳ đầu mang thai và có thể biến mất trong giai đoạn sau của thai kỳ.
Cảm thấy có vị lạ trong miệng và thay đổi vị giác là những dấu hiệu mang thai phổ biến
Mẹ có thể dự đoán mang thai con trai hay con gái thông qua màu sắc nước tiểu, các triệu chứng ốm nghén,…, cụ thể;
Lưu ý:
Trên đây là những dấu hiệu mang thai bé trai, bé gái dựa trên quan niệm dân gian và những phỏng đoán cảm tính, nên có thể không chính xác.
Để xác định giới tính thai nhi một cách khoa học, ít sai số, mẹ bầu từ tuần thứ 11 có thể thực hiện các thủ tục siêu âm,…
Các biểu hiện có thai xuất hiện đa dạng các thời điểm khác nhau. Một số biểu hiện như tăng tiết âm đạo, táo bón khó tiêu, đau tức ngực,… có thể xuất hiện trong vòng 1 tuần sau khi quan hệ. Trong khi đó, một số dấu hiệu khác như chảy máu bào thai, đi tiểu nhiều lần,… thường xảy ra muộn hơn.
Các phương pháp thử thai có độ chính xác cao bao gồm sử dụng que thử, xét nghiệm beta-hCG và siêu âm. Trong đó:
Que thử thai có khả năng chẩn đoán việc có thai thông qua hàm lượng beta-hCG trong nước tiểu. Thông thường, phương pháp này có thể cho ra kết quả chính xác tới hơn 90% nếu được sử dụng đúng cách và đúng thời điểm. Cụ thể:
Khi sử dụng que thử thai, mẹ cần lưu ý:
Bạn nên sử dụng que thử thai vào buổi sáng sớm để nhận được kết quả chính xác
Đây là phương pháp có độ chính xác cao. Bạn có thể thực hiện xét nghiệm beta-hCG huyết thanh từ 7 – 19 ngày sau quan hệ hoặc ngay sau khi trễ kinh.
Để đảm bảo kết quả chính xác, bạn nên cân nhắc xét nghiệm lần hai sau 48 – 72 giờ kể từ lần xét nghiệm đầu tiêm.
Lưu ý:
Nồng độ hCG có thể không tăng mãi mà sẽ chạm đỉnh vào tuần thứ 8 – 10 rồi giảm xuống dần và ổn định. Vì vậy, thời điểm sau tuần thứ 10, phương pháp xét nghiệm beta-hCG có thể cho kết quả không chính xác.
Sau khi thụ tinh khoảng 10 – 13 ngày, việc siêu âm không chỉ giúp xác định bạn có mang thai hay không mà còn cung cấp thông tin về vị trí “làm tổ” của thai nhi.
Trong các giai đoạn sau của thai kỳ, bà bầu thường phải siêu âm thêm nhiều lần để cập nhật tình hình phát triển của thai nhi, cũng như như tầm soát dị tật bẩm sinh và biến chứng thai kỳ.
Trên đây là một số phương pháp hiệu quả giúp chẩn đoán mang thai. Điều quan trọng cần lưu ý là tất cả các phương pháp này đều có thể cho kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả.
Vì vậy, bạn nên thường xuyên kết hợp theo dõi các dấu hiệu mang thai với việc tham khảo ý kiến bác sĩ để rút được kết luận chính xác về tình hình sức khỏe hiện tại.
Một số dấu hiệu bất thường khi mang thai mẹ nên lưu ý bao gồm:
Đây có thể là các dấu hiệu sảy thai hoặc cảnh báo sảy thai. Vì vậy, mẹ cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và tư vấn kịp thời, đảm bảo sức khỏe thai nhi.
Bạn nên đặt lịch hẹn cùng bác sĩ khi thấy cơ thể xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường lúc mới vừa mang thai
Khi quan sát thấy những dấu hiệu có thai, mẹ nên đi khám, thực hiện các xét nghiệm cần thiết và chuẩn bị tinh thần thật thoải mái. Cụ thể:
Khám thai khi có dấu hiệu mang bầu là điều đương nhiên. Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở việc chẩn đoán có thai, bạn nên hỏi thêm một số câu hỏi sau để hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe thai sản và những điều cần làm trong thai kỳ, chẳng hạn như:
Xét nghiệm máu trong giai đoạn đầu thai kỳ sẽ giúp mẹ kiểm tra tình trạng sức khỏe bản thân, phát hiện các vấn đề và khắc phục kịp thời. Mẹ bầu nên thực hiện các hình thức xét nghiệm như:
Mẹ nên sắp xếp lại công việc, chuẩn bị nghỉ ngơi cho thai kỳ. Đặc biệt, trong trường hợp mang thai bất ngờ, việc trao đổi với người đồng hành, lên kế hoạch, và chuẩn bị tâm lý vững vàng có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần của bà bầu.
Chế độ ăn bà bầu trong tam cá nguyệt thứ nhất thường không khác nhiều so với bình thường. Trong giai đoạn này, mẹ nên tập trung điều chỉnh thực đơn cho cân bằng dinh dưỡng, bổ sung thêm các dưỡng chất bị thiếu hụt và loại bỏ các món ăn không lành mạnh.
Mẹ bầu trong tam cá nguyệt thứ nhất nên ăn uống lành mạnh, vừa phải để tránh gây tăng cân mất kiểm soát
Bên cạnh chế độ ăn, mẹ cũng cần trau dồi thêm các kiến thức như các thời kỳ mang thai, chế độ tập luyện, các bài tập giúp bà bầu sinh đẻ thuận lợi, kiến thức nuôi con trong giai đoạn đầu sau khi sinh.
Để tìm kiếm những thông tin này, mẹ có thể đọc các cuốn sách về thai sản, tham gia các hội nhóm bà bầu trên mạng xã hội. Lưu ý, với bất kỳ thông tin, hướng dẫn nào, mẹ cũng cần trao đổi lại với bác sĩ, chuyên gia y tế để đảm bảo tính khoa học và an toàn.
Lựa chọn địa chỉ khám thai và theo dõi thai kỳ từ sớm sẽ góp phần giúp mẹ có một thai kỳ an toàn và yên tâm. Một số lưu ý khi lựa chọn địa chỉ thăm khám ba mẹ nên lưu ý bao gồm:
Bên cạnh những điều nên làm, mẹ cũng cần lưu ý tránh làm những điều không tốt sau khi có biểu hiện mang thai, cụ thể:
Mẹ bầu cần tránh xa việc tiêu thụ rượu, bia và các chất kích thích
Trên đây là những thông tin về dấu hiệu có thai sớm bạn cần lưu ý. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đầy đủ kiến thức hữu ích về biểu hiện có bầu và những việc quan trọng cần làm khi phát hiện bản thân đang mang thai.
Sau khi phát hiện ra các dấu hiệu mang thai, điều quan trọng là bạn cần giữ một tinh thần thoải mái để sẵn sàng đón nhận thiên chức mới. Sau đó, bạn nên trao đổi với bác sĩ để xây dựng được một kế hoạch chăm sóc thai kỳ toàn diện.
Hiện nay, Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome đang cung cấp dịch vụ thăm khám và cá nhân hoá thực đơn cho mẹ bầu theo giai đoạn. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong quá trình mang thai, đặc biệt là về vấn đề dinh dưỡng, hãy liên hệ ngay tới hotline 1900 633 599 để được tư vấn chi tiết. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!