Vitamin D giữ vai trò quan trọng trong việc tạo nên cấu trúc xương, răng thông qua cơ chế phân phối canxi và phospho của cơ thể. Vitamin D làm tăng quá trình hấp thu canxi và phospho tại đường tiêu hóa. Tại xương, vitamin D cùng hormone tuyến cận giáp PTH kích thích chuyển hóa canxi và phospho, làm tăng quá trình lắng đọng canxi của xương. Vitamin D cũng là một chất quan trọng giúp điều hòa cân bằng nội mô của hai chất này trong cơ thể.
Vitamin D còn có vai trò đối với quá trình phân chia tế bào, bài tiết và chuyển hóa các hormone, bao gồm hormone tuyến cận giáp và hormone điều chỉnh đường huyết. Vitamin D có khả năng ảnh hưởng đến sự biệt hóa của một số tế bào ung thư như ung thư da, ung thư xương và các tế bào ung thư vú. Một số nghiên cứu chứng minh rằng, tình trạng cơ thể đủ vitamin D khuyến nghị có liên quan đến giảm nguy cơ phát triển ung thư vú, đại tràng và tuyến tiền liệt.
Lượng vitamin D khuyến nghị sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, gồm chủng tộc, độ tuổi, vĩ độ, ánh nắng mặt trời, quần áo và tình trạng sức khỏe cơ thể. Đối với trẻ em, người lớn bị béo phì và những người đang sử dụng các loại thuốc glucocorticoid, thuốc chống động kinh, thuốc chống nấm ketoconazol hoặc những loại thuốc điều trị bệnh AIDS thì cần bổ sung liều vitamin D cao hơn bình thường từ 2-3 lần.
Những đối tượng có nguy cơ thiếu vitamin D là trẻ em, đặc biệt là trẻ thấp còi, suy dinh dưỡng, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, người có tuổi, người có nguy cơ loãng xương… Tất cả đối tượng này đều cần làm xét nghiệm vitamin D để kịp thời phòng tránh, khắc phục tình trạng cơ thể thiếu vitamin D nếu không may gặp phải.
Vitamin D là một nhóm các secosteroid tan trong chất béo. Đối với cơ thể, vitamin D3 (cholecalciferol) và vitamin D2 (ergocalciferol) là những hợp chất quan trọng nhất trong nhóm vitamin D.
TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng Lâm sàng và Tiết chế, Viện Dinh dưỡng Quốc gia; Bác sĩ Trưởng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome cho biết, một số vai trò tiêu biểu của vitamin D đối với cơ thể gồm:
Cơ thể không tự tổng hợp được vitamin D mà phải bổ sung từ bên ngoài. Trên thực tế chỉ có rất ít thực phẩm chứa vitamin D như cá biển béo, gan động vật, lòng đỏ trứng, sữa… Phần lớn các loại thực phẩm giàu vitamin D đều có xuất xứ từ sữa, các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai… cũng có bổ sung thêm vitamin D. Tuy nhiên, cơ thể hấp thu vitamin D qua thực phẩm thường chỉ chiếm 20%, 80% còn lại vitamin D được tổng hợp tại da, thông qua tiếp xúc ánh nắng trực tiếp.
Ở những nước có khí hậu ẩm thấp có tỷ lệ thiếu vitamin D nhiều hơn ở những nước có khí hậu nóng như nước ta. Tuy nhiên phần lớn người Việt khi ra đường đều có thói quen che chắn rất kỹ nên tỷ lệ thiếu vitamin cũng rất cao. Bên cạnh đó với chế độ dinh dưỡng thiếu phù hợp, không được bổ sung đầy đủ các nguồn cung cấp vitamin D cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng thiếu hụt vitamin D đặc biệt là trẻ em, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, người cao tuổi.
Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, khoảng 46% trường hợp nữ giới thiếu vitamin D, trong khi đó ở nam giới ghi nhận 20%. Tuy nhiên việc nhận thức về tầm quan trọng của vitamin D ở nước ta chưa được nhiều người chú trọng và cũng không có kế hoạch bổ sung để nâng cao sức khỏe.
Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ tốt canxi và phospho để hình thành và duy trì hệ xương, răng vững chắc. Khi cơ thể thiếu vitamin D sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như:
Xét nghiệm vitamin D có vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị các bệnh liên quan đến sự thiếu hụt vi chất này như loãng xương, nhuyễn xương, viêm đa khớp… TS.BS Phạm Thị Thu Hương khuyến cáo, việc chủ động xét nghiệm vitamin D định kỳ sẽ giúp bạn sớm phát hiện nhiều bệnh lý nguy hiểm để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc xảy ra.
Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome là cơ sở đầu tiên tại Việt Nam đầu tư máy xét nghiệm vi chất thế hệ mới, có thể thực hiện nhiều loại xét nghiệm vi chất, đặc biệt là vitamin D, vitamin B, vitamin A, sắt, canxi, kẽm… Đầu tư quy mô về cơ sở hạ tầng cùng trang thiết bị, máy móc hiện đại; hội tụ đội ngũ bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng đầu ngành giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, Nutrihome mang đến dịch vụ thăm khám cao cấp, chuyên nghiệp từ khám, tư vấn, xét nghiệm chẩn đoán, điều trị, xây dựng khẩu phần ăn đến lên thực đơn cá thể hóa và hướng dẫn chế biến món ăn, đúng cách góp phần phòng ngừa và điều trị các bệnh lý do thiếu vitamin D.