Người tiểu đường có ăn được khoai sọ không, ăn sao cho tốt?

Tiểu đường có ăn được khoai sọ không? là câu hỏi được nhiều người bệnh quan tâm. Bởi lẽ, khoai sọ từ lâu đã trở thành một nguồn thực phẩm quen thuộc trong chế độ ăn uống của người Việt. Song, chúng lại chứa nhiều tinh bột, khiến nhiều người bệnh quan ngại về nguy cơ làm tăng đường huyết sau khi tiêu thụ. Vậy, người tiểu đường ăn khoai sọ được không? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome khám phá ngay trong bài viết sau.

Người bệnh tiểu đường có ăn được khoai sọ không?

Chế độ dinh dưỡng cho người tiểu đường là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh. Bởi lẽ, mỗi món ăn khi được tiêu thụ đều có tác động trực tiếp tới chỉ số đường huyết, tiến triển bệnh và các nguy cơ biến chứng.

Vì vậy, người bệnh tiểu đường cần phải tìm hiểu kỹ càng trước khi bổ sung bất kỳ loại thực phẩm nào vào trong chế độ dinh dưỡng, bao gồm cả khoai sọ. Vậy, người bệnh tiểu đường có ăn khoai sọ được không?

Giá trị dinh dưỡng và chỉ số đường huyết của khoai sọ

Để trả lời được câu hỏi người bệnh tiểu đường có ăn được khoai sọ không?, bạn cần nắm rõ các thông tin về giá trị dinh dưỡng và chỉ số đường huyết của thực phẩm này.

Trên thực tế, khoai sọ là một nguồn thực phẩm tương đối giàu dinh dưỡng. Trung bình 100g khoai sọ có thể cung cấp 26.2g chất đường bột, 1.4g chất đạm, 3.5g chất xơ cùng sự xuất hiện của nhiều loại vitamin và khoáng chất khác (như vitamin A, vitamin C, sắt, canxi, đồng, kẽm, mangan, magiê,… ).

Chỉ số đường huyết (GI) và tải lượng đường huyết (GL) của khoai sọ lần lượt là 53 (thuộc nhóm trung bình) và 14 (thuộc nhóm trung bình). Vậy, người bệnh tiểu đường có ăn khoai sọ được không?

Người tiểu đường có ăn được khoai sọ không?

Người bệnh tiểu đường ĐƯỢC ĂN khoai sọ. Bởi lẽ, GI và GL của thực phẩm này đều nằm ở mức trung bình (GI bằng 53 và GL bằng 14). Trong đó, GI thể hiện tốc độ làm tăng đường huyết, còn GL cho biết mức độ đường huyết có thể tăng cao sau khi tiêu thụ 100g khoai sọ.

Vậy, tốc độ và mức độ làm tăng đường huyết của khoai sọ thường ở mức trung bình, hay nói cách khác, thực phẩm này ít có khả năng khiến đường huyết tăng vọt, tương đối an toàn cho người bệnh tiểu đường.

Tuy nhiên, dù được phép tiêu thụ khoai sọ, người bệnh tiểu đường cũng cần cân nhắc kỹ lưỡng về khối lượng khẩu phần ăn trước khi bổ sung thực phẩm này vào chế độ dinh dưỡng.

Người bệnh tiểu đường được ăn khoai sọ nhưng cần giới hạn lượng tiêu thụ

Tiểu đường có thể được ăn bao nhiêu khoai sọ?

Để xác định tiểu đường có thể được ăn bao nhiêu khoai sọ?, bạn cần tính toán dựa trên tải lượng đường huyết (GL) của thực phẩm này.

Theo Hệ thống Thang đo Phân loại Thực phẩm Quốc tế, những loại thực phẩm ít có khả năng khiến đường huyết tăng cao thường có mức GL nằm dưới mức 20.

Trong khi đó, mức GL của 100g khoai sọ là 14. Như vậy, để việc ăn khoai sọ không làm đường huyết tăng cao, bạn có thể tính toán hàm lượng tiêu thụ an toàn của khoai sọ thông qua công thức sau:

Như vậy, đối với thắc mắc tiểu đường có ăn được khoai sọ không?, câu trả lời là được nhưng không nên tiêu thụ quá 142g / cữ ăn.

Lưu ý quan trọng:

• Giới hạn ăn khoai sọ được tính toán trên đây chưa bao gồm việc cân nhắc đến khối lượng carbohydrate chứa trong những thực phẩm khác trong cùng bữa ăn.
• Nếu bên cạnh khoai sọ, bạn còn tiêu thụ thêm các thực phẩm giàu carbohydrate khác như bún, cơm, bánh mì, hãy đảm bảo rằng tổng lượng khoai sọ cần được cắt giảm xuống một lượng phù hợp. Lúc này, bạn cần tham khảo ý kiến từ chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn tính toán khẩu phần khoai sọ mới chính xác và tối ưu cho sức khỏe.

Khoai sọ có tốt cho người bệnh tiểu đường không?

Nếu tiêu thụ điều độ, khoai sọ có thể đem lại rất nhiều lợi ích cho người bệnh tiểu đường, bởi đây là một nguồn dồi dào tinh bột phức hợp, vitamin và các chất chống oxy hóa. Cụ thể:

1. Tinh bột phức hợp (complex carbohydrate – CB)

• Là một nhóm hợp chất gồm tinh bột, chất xơ và glycogen.
• Khác với carbohydrate tinh chế (phần lớn là tinh bột), CB có tác dụng hỗ trợ làm chậm quá trình chuyển hóa đường huyết (nhờ có chất xơ) và tạo cảm giác no lâu (nhờ có glycogen), giúp người bệnh kiểm soát hiệu quả lượng đường trong máu.

2. Chất xơ hoà tan và chất xơ không hòa tan

• Khoai sọ rất giàu hai nhóm chất xơ hoà tan và không hòa tan. Bên cạnh tác dụng kiểm soát đường huyết kể trên, hai nhóm chất xơ này còn có khả năng cải thiện hoạt động trao đổi chất, giúp giải quyết các vấn đề tiêu hóa do tiểu đường như nôn, buồn nôn, chướng bụng, táo bón,…
• Mặt khác, chất xơ còn giúp duy trì hệ khuẩn đường ruột khỏe mạnh. Điều này rất quan trọng đối với người bệnh tiểu đường bởi nghiên cứu cho thấy, sự mất cân bằng của số lượng và thành phần vi khuẩn đường ruột có thể làm tăng nguy cơ khởi phát biến chứng do tiểu đường, điển hình như suy thận, tổn thương võng mạc và hệ thần kinh.

3. Vitamin C và các chất chống oxy hóa khác

• Trung bình 100g khoai sọ có thể đáp ứng khoảng 8% nhu cầu vitamin C hàng ngày. Ngoài ra, thực phẩm này cũng rất giàu các chất chống oxy hóa khác như beta-carotene và cryptoxanthin.
• Những dưỡng chất kể trên đều có khả năng chống oxy hóa, giảm viêm, hỗ trợ phòng ngừa các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường như bệnh tim mạch, viêm khớp, suy thận, nhiễm trùng da gây lở loét chi dưới,…

Như vậy, người bệnh tiểu đường có ăn được khoai sọ không chỉ do thực phẩm này ít có khả năng làm tăng đường huyết, mà còn bởi hàm lượng cao dưỡng chất có lợi cho cơ thể.

Khoai sọ giàu chất xơ và chất chống oxy hóa tốt cho người bệnh tiểu đường

Tiểu đường ăn nhiều khoai sọ có làm đường huyết tăng vọt không?

Người tiểu đường ăn nhiều khoai sọ CÓ THỂ làm đường huyết tăng vọt khi tiêu thụ quá mức (trên 142g / lần ăn) hoặc khi ăn khoai sọ cùng với các thực phẩm giàu carbohydrate khác mà không có giới hạn rõ ràng về khối lượng khẩu phần ăn.

Dù câu trả lời cho thắc mắc tiểu đường có ăn được khoai sọ không? là có, người bệnh vẫn cần chú ý tính toán kỹ lượng carbohydrate tổng thể trong bữa ăn, đồng thời đảm bảo hàm lượng khoai sọ tiêu thụ phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và kế hoạch cải thiện bệnh lý.

Cách ăn khoai sọ tốt hơn cho người bệnh tiểu đường

Bên cạnh việc trả lời câu hỏi người tiểu đường có ăn được khoai sọ không, bạn cũng cần nắm rõ những lưu ý khi tiêu thụ thực phẩm này để tối ưu lợi ích và giảm thiểu những rủi ro không đáng có. Cụ thể, khi ăn khoai sọ, người bệnh cần:

• Ăn kèm các nguồn protein và chất béo lành mạnh: Khoai sọ (vốn giàu carbohydrate) nên được ăn kèm các thực phẩm giàu protein (thịt gà bỏ da, cá, các loại đậu, hạt) và chất béo lành mạnh (dầu ô-liu, bơ, quả óc chó). Điều này vừa giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày, vừa giúp làm chậm quá trình carbohydrate, hỗ trợ kiểm soát đường huyết tối ưu;
• Chọn lọc khoai sọ kỹ lưỡng: Bạn nên chọn những củ khoai có hình dạng tròn đều, phần vỏ ngoài nguyên vẹn, nhiều râu và ko dập nát. Về kích thước, những củ khoai nhỏ, tương tự quả trứng gà thường ngọt, dẻo, ít bị sượng hơn so với những củ to;
• Chế biến lành mạnh và hạn chế dầu mỡ: Không chỉ đối với khoai sọ mà bất kỳ món ăn nào trong thực đơn cho người tiểu đường, luộc và hấp sẽ là những phương pháp chế biến lành mạnh cần được ưu tiên.
• Hạn chế đường và muối: Người bệnh tiểu đường không nên ăn quá mặn hoặc quá ngọt, tránh nguy cơ tiến triển xấu và biến chứng nguy hiểm. Mặt khác, bạn cũng nên ưu tiên nấu canh khoai sọ với các loại rau như rau mùi (ngò gai), rau nhút, rau muống để tăng thêm hương vị.
• Đo đường huyết thường xuyên: Bên cạnh việc tính toán kỹ lưỡng hàm lượng tiêu thụ, người bệnh cũng cần theo dõi sát sao phản ứng của cơ thể với khoai sọ thông qua việc đo đường huyết tại nhà thường xuyên. Nếu mức đường huyết tăng đột ngột dù đã ăn với hàm lượng vừa phải, bạn nên liên hệ ngay tới chuyên gia dinh dưỡng để tìm hiểu nguyên nhân và tinh chỉnh chế độ ăn sao cho phù hợp.

Khoai sọ củ nhỏ có kết cấu mềm dẻo và ít sượng hơn khoai sọ củ to

Gợi ý một số món ăn từ khoai sọ ngon và tốt cho người bị tiểu đường

Người bệnh tiểu đường ăn khoai sọ được không? Câu trả lời là ĐƯỢC, nhưng bên cạnh hàm lượng tiêu thụ vừa phải, người bệnh cũng cần chú ý lựa chọn các phương pháp chế biến tốt cho sức khỏe. Dưới đây là một vài công thức nấu ăn ngon từ khoai sọ được chế biến theo phương pháp lành mạnh, tốt cho người bệnh đái tháo đường:

1. Canh khoai sọ rau nhút nấu sườn

Nguyên liệu: 100g khoai sọ củ nhỏ, 100g rau muống cọng non, 500 ml nước hầm xương, 1g muối, 2g đường ăn kiêng không calo, 2 nhánh ngò gai, tiêu xay.

Cách làm:

• Bước 1: Sơ chế nguyên liệu:
  • Khoai sọ rửa sạch, luộc chín rồi gọt vỏ;
  • Rau muống nhặt sạch rồi đem rửa;
  • Hành lá rửa sạch rồi cắt nhỏ.
• Bước 2: Nấu sôi nước hầm xương, lần lượt bỏ khoai và rau vào. Nêm muối, đường ăn kiêng rồi tiếp tục đun trong 5 phút hoặc cho đến khi thấy khoai mềm;
• Bước 3: Tắt bếp, múc canh ra bát. Thêm ngò gai và tiêu xay rồi thường thức.

Canh khoai sọ rau nhút nấu sườn vừa bổ dưỡng, vừa dễ thực hiện

2. Súp tôm khoai sọ

Nguyên liệu: 5 con tôm sú, 100g khoai sọ, 1g muối, 2g đường ăn kiêng, 2 nhánh hành lá, hạt tiêu.

Cách làm:

• Bước 1: Sơ chế nguyên liệu:
  • Khoai sọ gọt vỏ, rửa sạch rồi thái hạt lựu;
  • Tôm bóc vỏ, bỏ chỉ rồi đem chần sơ;
  • Hành lá rửa sạch rồi cắt nhỏ.
• Bước 2: Luộc chín khoai rồi xay nhuyễn. Cho khoai đã xay vào nồi cùng 200ml nước. Đun trên lửa lớn đến khi sôi thì giảm lửa, thả tôm vào đun tiếp trong 3 phút;
• Bước 3: Tắt bếp, khuấy đều súp rồi múc ra bát. Thêm hành lá, hạt tiêu và thưởng thức.

3. Vịt nấu khoai sọ

Nguyên liệu: 1 con vịt, 10 củ khoai sọ nhỏ, 1 củ gừng, 5 củ sả, 2 củ tỏi, 3 củ hành khô, 10 quả sấu nhỏ, 500 ml nước dừa tươi, 500 ml nước lọc, 15 ml dầu ô-liu, 10g muối, 10g đường ăn kiêng, hành lá, rau húng, lá lốt, ngò gai,

Cách làm:

• Bước 1: Sơ chế nguyên liệu:
  • Vịt chặt miếng vừa ăn, rửa sạch với muối, bóp rượu để khử mùi hôi;
  • Khoai luộc rửa sạch, luộc chín rồi lột vỏ, cắt làm đôi;
  • Sả, tỏi, hành khô, gừng đập dập, thái nhỏ;
  • Hành lá, mùi tàu, rau húng, lá lốt rửa sạch rồi thái nhỏ.
• Bước 2: Ướp vịt với sả, tỏi, hành khô, gừng đập dập, 2g muối và 4g đường trong 1 tiếng.
• Bước 3: Đun nóng dầu ô-liu trên chảo rồi cho phần vịt đã ướp vào đảo đều cùng rau mùi tàu cắt nhỏ;
• Bước 4: Khi vịt gần chín, thêm nước dừa tươi, nước lọc và sấu vào nồi. Đậy vung rồi đun trong khoảng 30 – 40 phút cho vịt nhừ;
• Bước 4: Giảm nhỏ lửa, cho phần khoai đã luộc vào đảo đều. Đun thêm 5 phút thì cho nốt hành lá, rau húng, lá lốt vào nồi. Nêm nếm hết phần muối và đường ăn kiêng còn lại cho vừa ăn rồi tắt bếp.

Vịt om sấu nấu khoai sọ là món ăn hấp dẫn, được nhiều người ưa thích

4. Thịt kho khoai sọ

Nguyên liệu: 500g thịt thăn, 2 củ khoai sọ vừa, 300 ml nước, 3g muối, 3g đường ăn kiêng không calo, 2 củ hành khô, 3 tép tỏi, 5 ml nước màu, 3 ml dầu ô-liu, hạt tiêu.

Cách làm:

• Bước 1: Sơ chế nguyên liệu:
  • Thịt rửa sạch rồi cắt lát mỏng;
  • Khoai rửa sạch, gọt vỏ rồi cắt miếng vừa ăn;
  • Hành khô, tỏi bóc vỏ rồi thái nhỏ.
• Bước 2: Ướp thịt với muối, đường ăn kiêng, hành khô, tỏi, nước màu trong 30 phút. Sau đó, làm nóng dầu rồi cho phần thịt đã ướp vào đảo đều;
• Bước 3: Khi thịt vừa săn lại, thêm khoai sọ và nước vào nồi. Đậy vung đun trong vòng 15 phút. Sau đó, nêm nếm lại cho vừa ăn, thêm hạt tiêu rồi tắt bếp.

5. Lươn om khoai sọ

Nguyên liệu: 1 con lươn, 2 củ khoai sọ lớn (5 củ khoai sọ nhỏ), 500 ml nước dừa tươi, 1 quả chanh, 1 củ gừng đập dập, sả băm, tỏi băm, hành củ băm, 1.5g muối, 3g đường ăn kiêng, 2g bột ngũ vị, 5 ml dầu ô-liu, hành lá, rau mùi.

Cách làm:

• Bước 1: Sơ chế nguyên liệu:
  • Lươn chà sạch nhớt bằng muối hạt, chanh rồi rửa sạch, cắt khúc vừa ăn;
  • Khoai gọt vỏ rửa sạch rồi cắt miếng vừa ăn;
  • Hành lá, rau mùi rửa sạch rồi cắt nhỏ.
• Bước 2: Ướp lươn với muối, đường ăn kiêng, bột ngũ vị hương trong vòng 30 phút. Sau đó, đun nóng dầu, phi thơm sả, tỏi, hành củ băm rồi cho phần lươn đã ướp vào xào đều;
• Bước 3: Khi lươn gần chín, cho khoai vào nồi cùng nước dừa. Đun trên lửa vừa khoảng 20 phút hoặc cho đến khi khoai chín mềm. Sau đó, nêm nếm cho vừa ăn, thêm hành lá, rau mùi rồi tắt bếp.

Lươn om khoai sọ là món ăn giàu đạm và tinh bột phức hợp, giúp người bệnh no lâu

Những thực phẩm thay thế khoai sọ cho người bệnh tiểu đường

Người bị tiểu đường có ăn được khoai sọ không? Câu trả lời là CÓ. Tuy nhiên, chế độ ăn cho người tiểu đường vẫn rất cần sự đa dạng để đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của người bệnh. Do đó, bên cạnh khoai sọ, bạn có thể cân nhắc tiêu thụ các loại thực phẩm như:

1. Ngũ cốc nguyên hạt

Tương tự khoai sọ, các loại ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, lúa mạch, gạo lứt,…) cũng là nguồn dồi dào chất đường bột phức hợp, phù hợp để thay thế cho chất đường bột tinh chế (gạo trắng, bánh mì trắng,..) trong thực đơn hàng ngày.

Nhóm thực phẩm này cũng rất giàu các loại vitamin nhóm B và các chất chống oxy hóa, góp phần cải thiện đường huyết, bảo vệ người bệnh khỏi những biến chứng nguy hiểm.

2. Các loại đậu

Ngoài việc sở hữu chỉ số đường huyết thấp, các loại đậu (đậu nành, đậu xanh, đậu đen,…) còn chứa nhiều chất xơ và đặc biệt là các chất chống oxy hóa polyphenols.

Nghiên cứu cho thấy, polyphenols có thể giúp người bệnh tiểu đường hạn chế hấp thụ glucose ở ruột và giảm tổng hợp glucose ở gan, qua đó phát huy tác dụng hỗ trợ điều hòa đường huyết.

3. Khoai lang

Khoai lang là lựa chọn thay thế lý tưởng cho khoai sọ, bởi thực phẩm này vừa sở hữu tải lượng đường huyết thấp hơn, vừa sở hữu hàm lượng beta-carotene nhiều hơn. Beta-carotene là chất chống oxy hóa mạnh, mang đặc tính giảm viêm, có lợi trong việc ngăn ngừa các biến chứng viêm nhiễm liên quan đến bệnh tiểu đường.

Sự hiện diện của beta-carotene giúp khoai lang sở hữu màu vàng cam đặc trưng

Trên đây là lời giải đáp chi tiết cho câu hỏi người tiểu đường có ăn được khoai sọ không. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin, kiến thức về thành phần dinh dưỡng, chỉ số đường huyết của khoai sọ, và trả lời tường tận thắc mắc tiểu đường ăn được khoai sọ không?.

Nhìn chung, trước khi bổ sung bất kỳ thực phẩm nào vào chế độ dinh dưỡng, người bệnh cần dựa vào tình trạng bệnh lý, nhu cầu carbohydrate tổng thể của bản thân để quyết định ăn bao nhiêu khoai sọ là đủ.

Lúc này, bạn có thể nhờ tới sự giúp đỡ của các bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng để được tính toán chính xác hàm lượng tiêu thụ khoai sọ an toàn cho sức khỏe, giảm thiểu các ảnh hưởng tiêu cực tới đường huyết và tình trạng bệnh lý.

Với đội ngũ chuyên gia đầu ngành và các trang thiết bị tân tiến, Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome luôn sẵn sàng giải đáp chi tiết các thắc mắc từ người bệnh. Do đó, nếu còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan tới câu hỏi tiểu đường có ăn được khoai sọ không?, bạn hãy liên hệ ngay đến hotline 1900 633 599 để được giải đáp chi tiết.