Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Ung thư trực tràng ăn gì tốt là vấn đề được nhiều người bệnh quan tâm. Một chế độ ăn hợp lý không chỉ giúp giảm tác dụng phụ sau điều trị mà còn góp phần thúc đẩy quá trình hồi phục và cải thiện chất lượng sống. Vậy, người bệnh ung thư trực tràng nên ăn gì, uống gì tốt cho sức khỏe? Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu ngay trong bài viết sau.
Người bệnh ung thư trực tràng ăn gì tốt cho sức khỏe?
Ung thư trực tràng không chỉ cần được can thiệp bằng các phương pháp y học như phẫu thuật, hóa trị hay xạ trị, mà còn đòi hỏi một chế độ dinh dưỡng chuyên biệt để hỗ trợ toàn diện cho quá trình điều trị. Ăn uống đúng – đủ – phù hợp không chỉ giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn, mà còn giảm nguy cơ táo bón, tiêu chảy, thường gặp trong và sau điều trị.
Bên cạnh đó, một thực đơn cân bằng còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao thể trạng và cải thiện chất lượng sống, đồng thời giảm nguy cơ tái phát trong tương lai. Vì vậy, dinh dưỡng đóng vai trò không thể tách rời trong lộ trình điều trị và hồi phục cho người bệnh ung thư trực tràng.
Để hỗ trợ phục hồi, giảm tác dụng phụ và tăng cường thể trạng, người bệnh cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống phù hợp. Vậy, thức ăn cho người bị ung thư trực tràng cần đáp ứng những tiêu chí nào? Dưới đây là các nhóm thực phẩm nên được ưu tiên:
Ngoài ra, người bệnh cần ưu tiên ăn thực phẩm mềm, ấm, chia nhỏ bữa để dễ tiêu hóa. Đồng thời, uống đủ 1.5-2 lít nước/ngày, ưu tiên nước ấm, nước ép loãng từ trái cây ít chua để tránh mất nước do tiêu chảy hoặc xạ trị.
Thực phẩm mềm, ấm như cháo, súp tốt cho người bệnh ung thư trực tràng
Dưới đây là danh sách gợi ý một số thực phẩm cho người ung thư trực tràng:
Ung thư trực tràng ăn gì để vừa dễ tiêu hóa, vừa hỗ trợ giảm viêm? Cá hồi và cá ngừ là lựa chọn tối ưu nhờ hàm lượng cao omega-3, một loại axit béo được chứng minh có tác dụng kháng viêm viêm mạnh mẽ. Đồng thời, nhóm thực phẩm này còn giàu protein, hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng mất cơ bắp và suy dinh dưỡng protein-năng lượng.
Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh có đến hơn 85% người bệnh ung thư trực tràng bị suy dinh dưỡng trong quá trình điều trị (theo báo cáo tháng 4/2025 của Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu – Bệnh viện Bạch Mai). Ngoài ra, cá còn cung cấp nhiều vitamin D và B12, hỗ trợ hồi phục hệ thần kinh, tăng cường miễn dịch và giảm mệt mỏi trong giai đoạn hóa trị.
Nếu đang cân nhắc ung thư trực tràng ăn gì thay thế thịt đỏ, hãy chọn các loại đậu như đậu xanh, đậu đỏ, đậu lăng đã nấu nhừ. Chúng cung cấp đạm thực vật không chứa chất béo bão hòa, giúp giảm gánh nặng tiêu hóa và hạn chế tình trạng viêm. Ngoài ra, đậu còn giàu folate, chất xơ hòa tan và polyphenol, giúp ổn định đường ruột, cải thiện chuyển hóa năng lượng và tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch.
Một trong những gợi ý điển hình cho câu hỏi ung thư trực tràng ăn gì là yến mạch. Khi nấu kỹ, yến mạch trở thành nguồn cung cấp beta-glucan – chất xơ hòa tan giúp nuôi lợi khuẩn đường ruột, cải thiện hệ miễn dịch và phòng ngừa táo bón. Đồng thời, yến mạch còn có chỉ số đường huyết thấp, phù hợp với người bệnh cần duy trì nguồn năng lượng ổn định để giảm mệt mỏi và hồi phục sau điều trị.
Ung thư trực tràng ăn gì để lành niêm mạc và chống oxy hóa? Nhóm rau củ màu vàng – cam như bí đỏ, cà rốt, khoai lang… chứa nhiều beta-carotene (tiền chất của vitamin A) và vitamin C, giúp tái tạo mô tổn thương, chống viêm, bảo vệ tế bào trước tác động từ hóa – xạ trị. Chúng cũng giàu chất xơ, hỗ trợ điều hòa nhu động ruột và cải thiện tình trạng táo bón thường gặp sau hóa trị.
Một chế độ ăn nhiều rau xanh mềm như cải bó xôi, mồng tơi, bông cải xanh… là gợi ý lý tưởng khi tìm hiểu ung thư trực tràng ăn gì. Nhóm rau này cung cấp chất xơ hòa tan, folate, canxi và sắt, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và phòng thiếu máu sau phẫu thuật. Ngoài ra, rau nấu chín mềm giúp giảm kích thích niêm mạc dạ dày, dễ tiêu hơn rau sống.
Rau xanh nấu chín mềm vừa giàu dinh dưỡng, vừa dễ tiêu hóa
Đối với người băn khoăn ung thư trực tràng ăn gì để vừa bổ sung vitamin vừa chống táo bón, các loại trái cây như chuối chín, đu đủ, lê hấp và bơ là lựa chọn nên ưu tiên. Chúng giàu vitamin C, kali, chất chống oxy hóa và chất xơ hòa tan, giúp làm dịu đường ruột, dễ tiêu, cung cấp năng lượng nhanh và hỗ trợ lành tổn thương niêm mạc tiêu hóa sau điều trị.
Trong danh sách ung thư trực tràng ăn gì, sữa hạt từ hạnh nhân, yến mạch, đậu nành là thức uống lý tưởng có thể dùng để thay cho sữa bò, vốn dễ gây đầy bụng và khó tiêu do chứa nhiều lactose. Ngoài ra, sữa hạt giàu vitamin E, omega-3, chất chống oxy hóa và đạm thực vật, hỗ trợ duy trì cân nặng, chống viêm và tăng cường sức khỏe tim mạch lẫn tiêu hóa.
Một lựa chọn giàu dinh dưỡng không thể thiếu khi đề cập đến ung thư trực tràng ăn gì là trứng. Trứng chứa protein hoàn chỉnh (cung cấp đầy đủ 9 loại axit amin thiết yếu) và nhiều vitamin nhóm B, giúp cơ thể phục hồi hiệu quả sau mổ và hóa xạ trị. Ngoài ra, trứng luộc chín tới vừa đảm bảo an toàn vệ sinh, vừa dễ tiêu hóa, phù hợp với người kén ăn sau khi trải qua can thiệp y tế.
Nhờ kết cấu mềm và dễ tiêu hóa, cháo và súp giúp người bệnh hấp thu tốt dinh dưỡng mà không gây kích thích dạ dày và ruột. Các món cháo/súp giàu dinh dưỡng như cháo yến mạch nấu với đậu xanh, súp rau củ xay nhuyễn, súp bí đỏ… vừa cung cấp năng lượng, vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa, vừa giảm nguy cơ đầy hơi sau hóa trị.
Nếu bạn đang thắc mắc ung thư trực tràng ăn gì để chống oxy hóa và tăng đề kháng, hãy chọn nước ép từ các loại trái cây như lựu, nho, cà rốt, táo, việt quất. Những loại nước ép này chứa nhiều polyphenol, flavonoid, vitamin C, giúp trung hòa gốc tự do, giảm viêm, đồng thời hỗ trợ giảm mệt mỏi và phục hồi mô tổn thương do hóa – xạ trị. Cần lưu ý không pha đường, nếu nước ép ngọt nhiều thì cần pha loãng để tránh kích ứng ruột.
Trong danh sách ung thư trực tràng ăn gì, dầu ô-liu và dầu mè là hai loại dầu thực vật nên được ưu tiên. Chúng chứa nhiều axit béo không bão hòa đơn (oleic acid), giúp giảm phản ứng viêm, hỗ trợ hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K mà không gây hại như mỡ động vật. Ngoài ra, dầu mè còn chứa sesamin – chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của gốc tự do, hỗ trợ ngăn ngừa nguy cơ tái phát ung thư.
Dầu ô-liu giàu axit béo oleic acid (omega-9), hỗ trợ kháng viêm
Một câu trả lời phù hợp cho vấn đề ung thư trực tràng ăn gì sau hóa trị là sữa chua ít đường. Với hàm lượng cao probiotic (lợi khuẩn) như Lactobacillus và Bifidobacterium, sữa chua giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và ngăn tiêu chảy hoặc táo bón – tác dụng phụ thường gặp trong điều trị ung thư. Bên cạnh đó, sự hiện diện của hai chủng lợi khuẩn Lactobacillus và Bifidobacterium còn được chứng minh giúp tăng cường miễn dịch trên phạm vi toàn thân, hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa ung thư tái phát sau điều trị.
Ung thư trực tràng ăn gì để giảm buồn nôn, hỗ trợ tiêu hóa? Gừng và nghệ là hai nguyên liệu tự nhiên có hoạt tính sinh học cao. Gừng chứa gingerol có tác dụng làm ấm bụng, cải thiện cảm giác buồn nôn sau hóa trị. Nghệ chứa curcumin, một chất chống viêm và chống oxy hóa mạnh, giúp tế bào niêm mạc trực tràng phục hồi tối ưu. Tuy nhiên, nên sử dụng ở lượng nhỏ, dưới dạng hãm trà hoặc nêm loãng trong món ăn để tránh kích ứng niêm mạc dạ dày.
Người bệnh cần tăng năng lượng nhưng không muốn dùng đường tinh luyện? Mật ong nguyên chất là lựa chọn phù hợp, bởi chúng chứa glucose và fructose, hai loại đường tự nhiên dễ hấp thu, cung cấp năng lượng nhanh; đồng thời có tính kháng khuẩn và chống viêm nhẹ, giúp làm dịu họng, cải thiện cảm giác buồn nôn sau hóa trị. Bên cạnh đó, mật ong cũng hỗ trợ lành mô tổn thương nhờ chứa một lượng nhỏ chất chống oxy hóa polyphenols.
Sau bữa ăn, người bệnh ung thư trực tràng ăn gì để tiêu hóa tốt hơn? Trà hoa cúc và bạc hà là gợi ý nhẹ nhàng nhưng hữu ích, có thể giúp giảm đầy hơi, đau bụng, buồn nôn, nhờ vào sự hiện diện của các tinh dầu tự nhiên như chamazulene (hoa cúc) và menthol (bạc hà). Ngoài ra, uống trà hoa cúc và bạc hà còn mang lại cảm giác thư giãn, góp phần cải thiện giấc ngủ – yếu tố rất quan trọng trong quá trình hồi phục.
Ung thư trực tràng ăn gì không nên bao gồm thịt đỏ như bò, cừu, heo… hay các loại thịt chế biến như xúc xích, thịt hun khói. Nhóm thực phẩm này giàu chất béo bão hòa – góp phần gây viêm, kéo dài thời gian phục hồi; đồng thời chứa nitrosamine – hợp chất có thể gây đột biến tế bào, làm tăng nguy cơ tái phát ung thư.
Người bệnh ung thư trực tràng nên kiêng ăn thịt đỏ
Thực phẩm chiên rán ở nhiệt độ cao sinh ra acrylamide và chất béo chuyển hóa (trans fat) – hai chất liên quan đến nguy cơ gây viêm mạn tính và tổn thương DNA, từ đó làm tăng nguy cơ tái phát ung thư. Với người đang quan tâm đến ung thư trực tràng ăn gì, việc loại bỏ thực phẩm nhiều dầu mỡ cũng là điều cần thiết để tránh kích thích đường ruột, giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa.
Khi thắc mắc ung thư trực tràng ăn gì, người bệnh cần cẩn trọng đồ uống có cồn hoặc nước ngọt gas. Cồn làm tăng nguy cơ viêm niêm mạc, ức chế miễn dịch, trong khi nước ngọt có gas chứa đường tinh luyện và CO₂, gây đầy hơi, rối loạn nhu động ruột. Đặc biệt, cồn ethanol trong rượu bia còn là tác nhân thúc đẩy ung thư trực tràng đã được Trung tâm Kiểm soát & Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cảnh báo.
Người bệnh quan tâm ung thư trực tràng ăn gì cần tránh caffeine trong cà phê hoặc trà đặc. Chất này có thể gây kích thích niêm mạc tiêu hóa, làm tăng tiết axit dạ dày, dẫn đến khó tiêu và đau bụng. Ngoài ra, caffein còn là chất lợi tiểu mạnh, dễ gây mất nước và kéo dài thời gian hồi phục nếu không được bù đủ điện giải.
Với hệ tiêu hóa đang yếu, người bệnh không nên sử dụng các món tái, sống như gỏi, sushi, rau sống. Những thực phẩm này tiềm ẩn nguy cơ nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc virus, có thể dẫn đến viêm ruột, tiêu chảy kéo dài hoặc nghiêm trọng hơn là gây ngộ độc thực phẩm và nhiễm trùng máu. Vì vậy, trong quá trình cân nhắc ung thư trực tràng ăn gì, cần ưu tiên đồ chín kỹ, an toàn vệ sinh.
Đường tinh luyện trong bánh kẹo, nước ngọt hoặc sữa đặc gây tăng đường huyết đột ngột, làm tăng sản xuất insulin và IGF-1 – hai yếu tố liên quan đến tăng sinh tế bào ung thư. Do đó, nếu quan tâm ung thư trực tràng ăn gì tốt, hãy hạn chế việc tiêu thụ các thực phẩm nhiều đường trong thực đơn.
Dù rau là thực phẩm tốt, nhưng các loại rau sống hoặc nhiều xơ cứng như bắp cải sống, bắp chuối, rau muống… lại có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, gây đầy hơi, kích thích nhu động ruột hoặc gây táo bón nếu tiêu thụ quá mức. Trong giai đoạn nhạy cảm, người bệnh cần ưu tiên chọn rau nấu chín kỹ để đảm bảo an toàn và hấp thu hiệu quả.
Người bệnh ung thư trực tràng nên hạn chế rau sống trong khẩu phần
Chế độ dinh dưỡng cần được điều chỉnh linh hoạt theo từng giai đoạn điều trị để hỗ trợ hồi phục, giảm tác dụng phụ và ngăn ngừa tái phát. Vì thế, hiểu rõ ung thư trực tràng ăn gì và cần lưu ý gì ở mỗi thời điểm là điều cần thiết. Theo đó:
Lưu ý, mỗi người đều có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Do đó, người bệnh nên hỏi bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để biết chính xác ung thư trực tràng ăn gì phù hợp theo tình trạng sức khỏe cá nhân. Nếu bạn đang băn khoăn trong việc lựa chọn thực phẩm phù hợp theo từng giai đoạn điều trị, có thể cân nhắc đến chuyên khoa Dinh dưỡng – Tiết chế thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Tại đây, đội ngũ bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng giàu kinh nghiệm sẽ trực tiếp thăm khám, đánh giá chuyên sâu về tình trạng dinh dưỡng thông qua các thiết bị hiện đại. Từ đó, người bệnh sẽ được tư vấn thực đơn cá nhân hóa, hiểu rõ ung thư trực tràng nên ăn uống gì phù hợp theo từng giai đoạn điều trị.
Đặc biệt, khoa còn phối hợp chặt chẽ với các bác sĩ chuyên khoa Ung bướu để đảm bảo thực đơn không chỉ khoa học mà còn phù hợp với phác đồ điều trị, giúp nâng cao hiệu quả hồi phục và cải thiện chất lượng sống một cách tối ưu. Để đặt lịch thăm khám và điều trị tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn vui lòng liên hệ 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hoặc 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).
Tóm lại, việc lựa chọn đúng thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe sau ung thư. Nếu bạn còn băn khoăn ung thư trực tràng ăn gì để đảm bảo đủ dinh dưỡng mà vẫn an toàn, hãy chủ động thăm khám sớm và nhận tư vấn từ chuyên gia để có thực đơn ăn uống phù hợp.
