Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Mỗi phương pháp ăn dặm – trong đó có ăn dặm kiểu Nhật, đều có những ưu, nhược điểm riêng, không có phương pháp nào đúng hay sai hoàn toàn, quan trọng là phù hợp với lựa chọn và điều kiện, sở thích, thể trạng, sức khỏe của cả bé và mẹ. Một trong những phương pháp ăn dặm được rất nhiều cha mẹ quan tâm hiện nay là ăn dặm kiểu Nhật. Nếu muốn áp dụng phương pháp ăn dặm này cho con, cha mẹ cần lưu ý những điều gì?
Bài viết có sự tư vấn chuyên môn bởi BS.CKII Hoàng Kim Tín, Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1; Cố vấn chuyên môn Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome
Dù bố mẹ chọn cho con 1 phương pháp ăn dặm cụ thể hay kết hợp nhiều phương pháp với nhau theo từng giai đoạn phát triển của trẻ – ví dụ, kết hợp ăn dặm theo kiểu Nhật với ăn dặm truyền thống, thì vẫn nên tìm hiểu, tư vấn kỹ càng các chuyên gia nhằm đảm bảo lượng thức ăn và dinh dưỡng đúng chuẩn cho trẻ phát triển toàn diện.
Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật chính là sự phối hợp các loại thực phẩm khác nhau để tạo nên thực đơn ăn dặm đa dạng, ngon miệng. Với phương pháp này, bé sẽ bỏ qua giai đoạn ăn bột và bắt đầu quá trình ăn dặm với cháo loãng rây, sau đó đến cháo đặc, cơm kèm rau củ.
Ăn dặm kiểu Nhật tôn trọng những hương vị nguyên bản của thực phẩm, thức ăn luôn được để riêng, chế biến riêng, không trộn lẫn với nhau. Do đó trẻ sẽ cảm nhận được mùi vị đặc trưng của từng loại thức ăn thông qua đó phát triển vị giác cho trẻ.
Phương pháp ăn dặm theo kiểu Nhật thường không trộn lẫn các thức ăn với nhau
Với ăn dặm kiểu Nhật, bé được tự do ăn uống theo sở thích của mình nên đôi lúc có thể không đáp ứng đủ nhu cầu thực tế của cơ thể
Bên cạnh ưu điểm, ăn dặm kiểu Nhật cũng có 1 số hạn chế nhất định:
Thời điểm thích hợp để bắt đầu giai đoạn đầu tiên trong phương pháp ăn dặm này là trẻ được 6 tháng tuổi. Cha mẹ không nên cho trẻ ăn dặm trước tháng thứ 5 hay ăn dặm sau tháng thứ 7, bởi vì trước tháng thứ 5 hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện để bắt đầu ăn dặm, còn sau tháng thứ 7 thì bé đã qua mất thời điểm lý tưởng để khám phá mùi vị. Ngoài ra, tập ăn dặm kiểu Nhật 5-6 tháng là thời điểm phù hợp đối với các mẹ phải quay trở lại công việc sau khi sinh.
6 tháng tuổi là giai đoạn đầu tiên khi áp dụng phương pháp ăn dặm kiểu Nhật cho bé, vì vậy cha mẹ cần lưu ý để tránh làm tổn thương đến hệ tiêu hóa của trẻ. Một số thực phẩm thích hợp trong thời gian này như:
Khi áp dụng phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, cha mẹ nên thiết kế thực đơn cho bé theo từng tuần, chia theo các bữa sáng, trưa, chiều để đảm bảo có thể cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho bé trong thời kì phát triển. Mẹ hãy lên thời gian biểu phù hợp về chế độ ăn, số lượng thực phẩm từng bữa cũng như số lần ăn hợp lý để bé tập làm quen. Lên khẩu phần ăn theo từng tuần sẽ giúp cha mẹ chăm sóc bé tốt nhất có thể, hạn chế tình trạng bé bị thừa hoặc thiếu các chất dưỡng chất cần thiết.
Nước dashi là một loại nước dùng không thể thiếu khi cho trẻ ăn dặm theo kiểu Nhật. Có rất nhiều loại nước dashi khác nhau, tuy nhiên nước dashi rau củ vẫn được ưu tiên lựa chọn vì có vị ngọt tự nhiên, dễ ăn. Khi lựa chọn rau củ để nấu nước dashi, cha mẹ nên chú ý cân đối giữa lượng nước và rau củ vừa đủ, loại nào nên cho trước và cho sau. Dưới đây là những bước cơ bản để nấu nước dashi quen thuộc nhất:
Rau củ là nguyên liệu chính để nấu nước dashi theo ăn dặm kiểu Nhật
Dụng cụ chế biến món ăn cho bé trước khi sử dụng cần phải được rửa sạch, để khô hoặc sấy khô để đảm bảo vệ sinh cho bé, tránh các vi khuẩn gây bệnh.
Nếu lựa chọn phương pháp ăn dặm kiểu Nhật cho con hay kết hợp với các kiểu ăn dặm khác, dưới đây là bảng thực đơn ăn dặm cho bé từ 6 tháng tuổi mà cha mẹ có thể tham khảo:
| Ngày 1,2,3 | Cháo trắng (tỉ lệ 1:10) | Ngày 4,5 | Cháo trắng, cà rốt nghiền |
| Ngày 6 | Cháo trắng, bí đỏ nghiền | Ngày 7 | Cháo trắng, susu nghiền |
| Ngày 8 | Cháo bí đỏ, súp táo khoai lang | Ngày 9 | Cháo rau chân vịt, súp khoai tây |
| Ngày 10 | Cháo táo, khoai lang nghiền sữa | Ngày 11 | Cháo cà chua, khoai tây trộn sữa công thức |
| Ngày 12 | Cháo trắng, đậu phụ sốt cà chua | Ngày 13 | Cháo khoai lang, đậu phụ sốt cà chua |
| Ngày 14 | Cháo trắng, bí đỏ nghiền | Ngày 15 | Súp lơ nghiền, khoai tây nấu sữa |
| Ngày 16 | Cà rốt trộn sữa chua, cháo bánh mỳ chuối | Ngày 17 | Cải bó xôi trộn đậu phụ, táo trộn khoai lang |
| Ngày 18 | Cháo trắng, cải thảo nghiền, nước dâu tây | Ngày 19 | Cháo táo, rau cải trộn đậu phụ |
| Ngày 20 | Cháo cải bó xôi, khoai sọ nấu sữa | Ngày 21 | Cháo trắng, bí đỏ nghiền, dâu tây sữa |
| Ngày 22 | Khoai lang nghiền, cháo rau củ | Ngày 23 | Cháo trắng, khoai tây trộn cà rốt, nước ép dưa hấu |
| Ngày 24 | Cháo bánh mỳ sữa chua, súp bắp cải | Ngày 25 | Cháo trắng, cải bó xôi nghiền |
| Ngày 26 | Cháo đậu phụ, súp cà rốt khoai tây | Ngày 27 | Cháo trắng, rau cải bó xôi nghiền |
| Ngày 28 | Mì udon cải bó xôi, cà chua nghiền | Ngày 29 | Cháo trắng, súp khoai tây, chuối nghiền |
| Ngày 30 | Cá thịt trắng bắp cải, bí đỏ nghiền |
Khi trẻ được 7 tháng tuổi, khả năng ăn đồ thô của trẻ đã tốt hơn lúc 5-6 tháng, vì vậy trong thực đơn của bé có thể thêm nhiều món ăn thô phong phú hơn. Dưới đây là gợi ý thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho trẻ 7 tháng mà cha mẹ có thể tham khảo:
| Bữa sáng | Bữa chiều |
| Súp khoai tây đậu Hà Lan + sữa chua | Súp bí đỏ hạt sen + canh gà viên |
| Cháo thịt bò rau dền + chuối thái lát | Cháo khoai lang gan gà + súp bí đỏ + dâu tây nghiền |
| Cháo gà bắp cải + đu đủ thái miếng nhỏ | Cháo gà bắp cải + đu đủ thái miếng nhỏ |
| Cháo đậu bắp rong biển + súp đậu thịt hành + xoài miếng nhỏ | Súp khoai tây cá hồi + su su luộc |
| Cháo bánh mỳ khoai lang + súp cá rau cải + sữa chua | Cháo đậu bắp rong biển + súp đậu thịt hành + xoài miếng nhỏ |
| Cháo khoai lang gan gà + súp bí đỏ + dâu tây nghiền | Cháo trắng + cá hồi + rau ngót |
| Cháo thịt đậu bắp + cải bó xôi + bí đỏ + sữa chua dâu | Mì trứng gà + súp cà chua cá |
Gợi ý thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 8 tháng tuổi:
| Bữa sáng | Bữa chiều |
| Súp gà ngô ngọt + bí xanh luộc | Cháo đậu hà lan + mè đen |
| Khoai tây nghiền nấu cùng thịt trắng + chuối thái lát | Cháo cá dăm rong biển + sữa chua |
| Cháo bánh mì phô mai + su su luộc | Súp đậu hũ sữa trứng + dâu tây nghiền |
| Cháo thịt heo nấm rơm + váng sữa | Cháo thịt bò khoai tây + cà rốt luộc |
| Cá hồi luộc xé nhỏ + đu đủ thái miếng | Súp bông cải xanh + sữa chua dâu |
| Bữa sáng | Bữa tối |
| Súp yến mạch | Cơm phủ cá dăm chiên trứng + củ quả hấp |
| Mì trắng nấu thịt | Cá thịt trắng nấu rau bina và trứng + cải bó xôi thịt gà |
| Mì udon sốt thịt heo | Cơm nát + bí đỏ hấp + thịt bò xào |
| Bí ngô trộn sữa chua | Cơm nát + Cá quả xào cà chua + Củ quả luộc |
| Bánh xèo somen | Cơm nát + thịt lợn xào + bí ngòi hấp |
| Bữa sáng | Bữa tối |
| Cơm nát + trứng chiên nấm rơm | Cơm nát + su hào xào thịt gà |
| Cơm nát + canh rau củ thịt gà | Cơm nát + đậu non hấp + lơ xanh hấp |
| Cơm nát + phi lê cá tẩm bột chiên xù | Cháo cải cúc + cua biển sốt bơ |
| Cơm nắm bông cải | Cơm nát + lơ xanh hấp + canh mồng tơi thịt lợn |
| Cơm nát + rau dền cá bống | Cháo gà + tôm hấp + bí đỏ hấp |
Tóm lại, một khi quyết định cho bé ăn dặm kiểu Nhật, cha mẹ cần nắm được ưu nhược điểm, các nguyên tắc và lưu ý khi chế biến món ăn cho bé. Đặc biệt, đây là phương pháp “tuân thủ” sở thích của trẻ, vì vậy cha mẹ một mặt tôn trọng sở thích của con, nhưng đồng thời tư vấn chuyên gia dinh dưỡng để có giải pháp tốt nhất giúp con hấp thu dưỡng chất đầy đủ nhất, tránh làm ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của con.
Như đã nói, không có phương pháp ăn dặm nào sai hay đúng hoàn toàn trong mọi trường hợp, quan trọng là phải phù hợp với sức khỏe, điều kiện của từng trẻ và gia đình. Việc kết hợp các phương pháp ăn dặm với nhau một cách khoa học, hiệu quả cũng là một cách các bậc ba mẹ nên tìm hiểu, áp dụng, với sự tư vấn của các chuyên gia dinh dưỡng.
Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng và Y học Vận động Nutrihome quy tụ đội ngũ y bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng giàu kinh nghiệm là địa chỉ tin cậy, sẽ giúp các bậc phụ huynh giải quyết tất cả những vấn đề về dinh dưỡng, vận động và các bệnh lý liên quan đến dinh dưỡng, vận động cho trẻ em. Tại đây, các chuyên gia sẽ giúp cha mẹ xây dựng thực đơn khoa học theo ngày, tuần, tháng, cách lựa chọn thực phẩm, chế biến món ăn đơn giản, ngon miệng, giữ được tối đa dưỡng chất và hương vị tự nhiên, bổ sung cho phương pháp ăn dặm kiểu Nhật hoàn hảo.
