Trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm như thế nào?

Lactose là carbohydrate chính có trong sữa người và động vật. Trẻ bất dung nạp lactose là tình trạng cơ thể trẻ không có khả năng tiêu hóa và hấp thụ đường lactose. Vậy trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm như thế nào để vẫn đảm bảo hấp thu đủ dinh dưỡng? 

Bất dung nạp lactose là một tình trạng rối loạn tiêu hóa phổ biến do cơ thể trẻ không có khả năng tiêu hóa và hấp thụ đường lactose trong thức ăn. 

Nhiều ba mẹ lo lắng trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm thế nào nếu không thể hấp thụ hết dinh dưỡng từ sữa?

Đường lactose là gì và vì sao cơ thể hấp thụ được nó? 

Lactose (β – galactosyl – 1,4 glucose) là carbohydrate chính có trong sữa người và động vật có vú. Sữa mẹ chứa khoảng 7,5 g lactose/100 mL, so với khoảng 5 g/100 mL trong sữa bò và sữa động vật có vú khác.

Trẻ đủ tháng thường có thể tiêu hóa khoảng 60 – 70 g lactose mỗi ngày, tương đương với 1 lít sữa mẹ. Trẻ thiếu tháng không hấp thụ hết lượng đường lactose từ sữa mẹ và được gọi là kém hấp thu đường lactose sinh lý.

Đường lactose không được hấp thu sẽ lên men trong đại tràng thành các acid béo chuỗi ngắn, hydro (H2), carbon dioxide (CO2), methane (CH4) và acid lactic bởi vi khuẩn đường ruột. 

Để cơ thể hấp thụ được đường lactose thì không thể thiếu lactase. Đây là một loại enzyme có chức năng phân hủy đường lactose trong thức ăn thành glucose và galactose để cơ thể có thể hấp thu được.

Vì sao trẻ bất dung nạp lactose?

Trong bất dung nạp lactose, các enzyme lactase trong đường ruột của trẻ bị thiếu hoặc không có, làm cho lactose không được phân cắt thành glucose và galactose. Lactose là một disaccharide do đó không thể được hấp thụ bởi các tế bào ở ruột và sẽ bị giữ lại trong lòng ruột để thải ra ngoài. Đây cũng là nguyên nhân gây triệu chứng tiêu chảy ở trẻ bất dung nạp lactose do nó gây tăng giữ nước nhằm giúp môi trường trong lòng ruột là đẳng trương.

Theo đó, trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm như thế nào để vẫn có thể cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể của trẻ là vấn đề luôn được giới y khoa quan tâm và nghiên cứu rất nhiều hiện nay. 

> Xem thêm: Hướng dẫn mẹ cho trẻ ăn dặm đúng cách

Trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm như thế nào?

Dưới đây là một số hướng dẫn chung mà bạn có thể tham khảo để thực hiện chế độ ăn dặm ở trẻ bất dung nạp lactose.

Sử dụng các loại sữa công thức không chứa lactose

Các loại sữa này tương tự như sữa công thức thông thường, ba mẹ nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để có thể lựa chọn được loại sữa phù hợp cho con. Ngoài ra, ba mẹ cũng cần lưu ý phải cho bé uống ít nhất 600ml sữa này mỗi ngày để nhận đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là canxi.

Các loại sữa công thức không chứa lactose là một trong những thực phẩm cung cấp dinh dưỡng chính cho trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm

Lactose và phô mai

Lactose được tìm thấy trong các loại phô mai mềm, ví dụ: phô mai kem, phô mai Mozzarella, phô mai Feta. Tuy nhiên, do trong quá trình chín của pho mai cứng, hầu hết đường lactose đã bị loại bỏ và do đó, phô mai cứng như Cheddar và Edam có thể sử dụng được cho trẻ theo chế độ ăn không có lactose.

Các loại thức uống

Thức uống chính cho trẻ ăn dặm cần phải là sữa công thức không chứa lactose và/hoặc bú sữa mẹ. Nếu cần các thức uống khác, chú ý chọn các loại nước uống không có sữa hoặc không chứa lactose.

Không nên cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ uống trà vì nó làm giảm sự hấp thu sắt từ chế độ ăn của trẻ.

Trái cây và rau quả

Thực phẩm được phép: 

• Tất cả các loại rau và trái cây tươi. 
• Rau trộn với nước sốt làm từ chất thay thế sữa.
• Trái cây trộn với sữa chua đậu nành, kem đậu nành, món tráng miệng từ đậu nành, sữa trứng làm từ bột sữa trứng và sữa thay thế không chứa lactose.

Trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm đầy đủ các loại rau và trái cây tươi là vô cùng cần thiết để được cung cấp các vitamin và chất dinh dưỡng

Thực phẩm nên tránh: 

• Rau trộn với nước sốt làm từ sữa bò.
• Trái cây trộn với sữa chua/ kem tươi / kem thông thường.

Thịt/ cá/ trứng

Thực phẩm được phép: 

• Thịt/ cá / trứng không nấu chung với sữa bò.

Thực phẩm nên tránh: 

• Thịt/ cá/ trứng có nước sốt làm từ sữa bò.

Sản phẩm từ sữa

Thực phẩm được phép: 

• Sữa công thức cho trẻ sơ sinh không chứa lactose.
• Sữa đậu nành và các món tráng miệng từ đậu nành.
• Phô mai cứng ví dụ như Cheddar hay Edam.
• Bơ thực vật không sữa.

Thực phẩm nên tránh: 

• Sữa bò, sữa dê và sữa cừu và tất cả các sản phẩm làm từ những loại sữa này.
• Phô mai mềm, ví dụ như phô mai kem, phô mai Mozzarella.
• Kem tươi, socola phết.

Ngũ cốc

Thực phẩm được phép: 

• Bánh mì (nếu không thêm sữa).
• Mì ống sốt không chứa sữa bò.
• Ngũ cốc ăn sáng (nếu không có sữa trong thành phần) với công thức không chứa lactose.
• Bánh quy/ bánh ngọt nếu không có sữa.

Thực phẩm nên tránh:

• Bánh mì có thêm sữa.
• Mì ống với nước sốt làm từ sữa bò.
• Ngũ cốc ăn sáng có sữa/sô cô la.
• Bánh quy/ bánh ngọt có chứa sữa.

Trên đây là những giải đáp cho câu hỏi trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm như thế nào để vẫn có thể đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng. Nếu con bạn bị bất dung nạp lactose hãy tham khảo và thay đổi khẩu phần ăn cho phù hợp để làm giảm khó chịu cũng như đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ. 

Hãy đưa con đi thăm khám bác sĩ dinh dưỡng để được tư vấn chi tiết và kỹ càng hơn về chế độ dinh dưỡng cho trẻ bất dung nạp lactose ăn dặm, phù hợp với sức khỏe, cơ địa, tình trạng bệnh lý… của từng trẻ.