Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Cần khẳng định, táo bón không nguy hiểm và là tình trạng phổ biến của thai kỳ. Tuy nhiên, bà bầu bị táo bón lâu ngày nếu không khắc phục có thể dẫn đến nhiều “biến chứng” nguy hiểm, thậm chí gây sinh non.
Để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ bầu không nên chủ quan với chứng táo bón và cần lưu ý những vấn đề quan trọng liên quan tới “nỗi khổ” chung của hầu hết các mẹ bầu (trong tất cả các giai đoạn của thai kỳ, đặc biệt 3 tháng cuối) trong bài viết dưới đây nhé!
Bà bầu bị táo bón là tình trạng phổ biến nhưng ít người quan tâm và chú ý “điều trị”
Táo bón thai kỳ là tình trạng thường gặp ở nhiều phụ nữ mang thai, do sự thay đổi hormone trong cơ thể, có thể xảy ra trong suốt thai kỳ, bắt đầu sớm nhất vào tháng thứ hai hoặc thứ ba của tam cá nguyệt đầu tiên. (1)
Táo bón là một “bệnh” phổ biến ở đường ruột, gây ra tình trạng khó khăn (sử dụng nhiều sức để rặn), đau rát, thậm chí chảy máu mỗi lần đi ngoài (đại tiện). Ở người bình thường, khoảng 1 – 2 ngày sẽ đi đại tiện một lần, tuy nhiên người mắc táo bón khoảng 3 – 7 ngày mới đi ngoài một lần.
Phân của người bị táo bón không mềm, ngược lại khá cứng, rắn thành từng cục (giống phân dê), có khi dính máu tươi (do cọ xát vào niêm mạc của hậu môn) hay dính chất nhầy của đại, trực tràng.
Táo bón nếu không điều trị có thể dẫn đến táo bón mãn tính, gây ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt, chất lượng cuộc sống. Chưa kể, đó cũng có thể là nguyên nhân của một số bệnh lý.
Táo bón ở bà bầu có thể xảy ra trong suốt khoảng thời gian mang thai 9 tháng 10 ngày, hoặc ở bất cứ giai đoạn nào của thai kỳ. Đây là tình trạng phổ biến ở hầu hết các thai phụ, đặc biệt những người có chế độ ăn thiếu chất xơ hoặc bổ sung sắt cho cơ thể dưới dạng viên uống.
Tuy nhiên, thường gặp nhất/ hoặc tình trạng táo bón nghiêm trọng nhất thường rơi vào khoảng cuối tam cá nguyệt thứ 2 và tam cá nguyệt thứ 3. Nguyên nhân do thai nhi này càng lớn nên dồn áp lực lên thành tử cung khiến “đường đi” của phân bị thu hẹp lại, gây khó khăn trong việc đẩy phân ra ngoài.
Để hạn chế và khắc phục tình trạng táo bón ở bà bầu cần xác định được nguyên nhân gây ra. Vì vậy, trước khi giải đáp thắc mắc bà bầu bị táo bón phải làm sao, chuyên gia sức khỏe chỉ ra các nguyên nhân chủ yếu khiến bà bầu bị táo bón (hay khiến tình trạng táo bón ở bà bầu ngày càng nghiêm trọng) như sau:
Bà bầu bị táo bón thường không nguy hiểm, nhưng nếu không “điều trị” có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé
Mẹ bầu bị táo bón do tăng hormone Progesterone. Sự gia tăng của hormone Progesterone gây nên tình trạng giãn cơ ruột, từ đó làm chậm quá trình di chuyển của thức ăn qua hệ tiêu hóa và tạo điều kiện để các chất dinh dưỡng có nhiều thời gian hơn để hấp thụ vào máu nuôi dưỡng thai nhi. Tuy nhiên, sự chậm trễ này đã làm tăng lượng nước đại tràng hấp thụ từ phân, khiến phân rắn, cứng, khô hơn và khó đi ngoài.
Trong các tháng cuối thai kỳ, thai nhi phát triển ngày càng lớn sẽ gây áp lực lên thành tử cung, chèn ép dây thần kinh và tĩnh mạch vùng chậu. Khi áp lực tăng lên, ngày qua ngày, “đường đi” của phân càng bị co hẹp lại khiến ruột không còn dễ dàng tống chất thải ra ngoài cơ thể và gây táo bón thai kỳ.
Cùng với canxi, sắt là một trong những khoáng chất quan trọng cần được bổ sung trong thai kỳ để giúp mẹ bầu có khỏe mạnh, sinh con an toàn. Tuy nhiên việc uống viên sắt bổ sung (nhất là khi uống không đúng cách) có thể gây hiện tượng táo bón, phân cứng, đen.
Đây cũng được xem là một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến bà bầu bị táo bón. Theo đó, chuyên gia dinh dưỡng khuyên trong chế độ ăn hàng ngày của phụ nữ mang thai nên đầy đủ 4 nhóm chất quan trọng.
Đó là chất béo (bơ, mỡ động vật, dầu thực vật…), chất bột đường (khoai các loại, cơm, phở, bún, bánh mì…), chất đạm (thịt các loại, đậu các loại, cá, trứng, hải sản…) và vitamin và khoáng chất, chất xơ (các loại rau củ quả…).
Ngoài chế độ ăn thiếu chất xơ, uống viên sắt bổ sung… các chuyên gia sức khỏe cảnh báo, lối sống ít vận động hoặc tâm trạng lo lắng bất thường trong thai kỳ cũng góp phần dẫn đến tình trạng bà bầu bị táo bón. Do đó, để tình trạng đi ngoài dễ dàng, không trở thành nỗi ám ảnh khi đối với thai kỳ, chuyên gia khuyên các mẹ bầu nên cân bằng tất cả chúng trong suốt 9 tháng 10 ngày mang thai.
Các hoạt động thể dục thể thao như bơi lội có thể hỗ trợ bà bầu bị táo bón giảm nhẹ tình trạng
Ngoài các lý do kể trên, táo bón thai kỳ còn có thể do mẹ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, nhược giáp, mẹ bị mất nước hoặc do thói quen tiểu tiện không lành mạnh cũng là các nguyên nhân phổ biến gây táo bón khi mang thai.
Tương tự người bình thường mắc chứng táo bón, các triệu chứng phổ biến và cơ bản nhất ở bà bầu bị táo bón sẽ bao gồm: (2)
Táo bón trong thời kỳ mang thai là tình trạng phổ biến và thường không gây ra hậu quả nghiêm trọng vì vậy các bà bầu rất ít quan tâm. Tuy nhiên, nếu không hiểu rõ và có biện pháp khắc phục kịp thời, táo bón kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người mẹ cũng như thai nhi trong bụng.
Cụ thể, những bà bầu bị táo bón lâu ngày nếu không có biện pháp khắc phục kịp thời có thể dẫn đến hiện tượng: chảy máu trực tràng lặp đi lặp lại; bị trĩ; đau bụng dữ dội và đau rát mỗi khi đi tiêu, sợ đi tiêu… Thậm chí, bà bầu bị táo bón có thể bị sinh non do dùng hết sức rặn.
Do đó các mẹ bầu cần chú ý (đặc biệt mẹ bầu mang thai 3 tháng cuối), trong trường hợp đi tiêu bị chảy máu nhiều hoặc thậm chí có cảm giác đau đớn dữ dội cần đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra với cả mẹ lẫn thai nhi.
Thai phụ được xác định mắc chứng táo bón nếu có khoảng cách thời gian đi đại tiện từ 3 – 7 ngày/ lần, kèm theo đó là phân cứng, khô (vón cục như phân dê), mỗi lần đi tiêu cảm thấy khó chịu, đau rát, chảy máu (do nứt kẽ hậu môn)…
Bên cạnh đó, để chẩn đoán mắc táo bón, tùy trường hợp và mức độ táo bón mà bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số phương pháp như nội soi đại tràng, đo áp lực hậu môn trực tràng, đánh giá phản xạ tống phân, xét nghiệm máu, sinh thiết trực tràng…
Cứ 4 phụ nữ thì có đến 1 phụ nữ bị táo bón khi mang thai (3). Rất may mắn khi táo bón thường sẽ tự hết khi thai kỳ tiến triển. Tuy nhiên, tùy vào giai đoạn thai kỳ, tình trạng/ mức độ mắc táo bón ở bà bầu mà bác sĩ có thể chỉ định phương pháp điều trị phù hợp và an toàn nhất. Trong trường hợp mới mắc táo bón và mắc nhẹ, mẹ bầu có thể áp dụng các cách dưới đây:
Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ (các loại rau xanh, trái cây và củ quả tươi, ngũ cốc nguyên cám) trong chế độ ăn uống hàng ngày có tác dụng phòng tránh táo bón hiệu quả. Bởi chất xơ có tác dụng hút nước giúp làm mềm phân, tạo khối phân cũng như thải chất cặn bã ra ngoài dễ dàng. (4, 5)
Bên cạnh đó, mẹ bầu cần phải hạn chế/ hoặc lại bỏ những thực phẩm nhiều chất béo, sử dụng trà, cà phê..
Tăng cường ăn các thực phẩm giàu chất xơ giúp giảm tình trạng táo bón ở bà bầu
Một trong những bí quyết nhuận tràng an toàn với phụ nữ mang thai là đảm bảo lượng nước cơ thể cần mỗi ngày, khoảng 2 – 3 lít, tương đương 10 – 12 ly. Có thể bổ sung nước cho cơ thể từ nước lọc, nước ép trái cây tươi, nước canh, sữa tươi…
Ngoài giúp nhuận tràng, phòng tránh táo bón, uống đủ nước còn giúp mẹ bầu điều hòa nhiệt độ cơ thể, ngừa phù nề, đảm bảo sự hấp thụ dưỡng chất của thai nhi tối đa… Do đó, khi bị táo bón thai kỳ mẹ bầu nhớ uống đủ nước nhé!
Bầu bí khiến mẹ bầu luôn mệt mỏi và có xu hướng muốn ngồi, nằm nhiều. Đây là một thói quen xấu cần hạn chế khi man thai. Theo đó, chuyên gia khuyên, mỗi ngày mẹ bầu nên dành từ 30 – 45 phút vận động nhẹ nhàng hoặc đi bộ trong sân.
Đừng vì sợ đau hay cảm giác khó chịu khi đi tiêu mà mẹ bầu hạn chế hoặc nhịn đi vệ sinh, điều này sẽ càng khiến mức độ mắc táo bón ở mẹ thêm trầm trọng. Thay vào đó, nên tập thói quen đi vệ sinh hàng ngày, vào một khung giờ nhất định để hình thành thói quen.
Bổ sung sắt rất cần thiết với bà bầu vì nó giúp phòng tránh thiếu máu do thiếu sắt, ngoài ra, sắt còn giúp phòng tránh mắc các bệnh nhiễm khuẩn. Khi mang thai, do nhu cầu sắt tăng cao do đó ngoài các thực phẩm tự nhiên, bà bầu cần phải uống viên sắt bổ sung.
Tuy nhiên, hầu hết mẹ bầu khi uống viên sắt thường mắc chứng táo bón, phân đen. Để phòng tránh tình trạng này, mẹ bầu có thể chọn uống sản phẩm sắt có nguồn gốc hữu cơ, và nên uống sau bữa ăn từ 1 – 2 tiếng với nhiều nước. Tuy nhiên để cơ thể tăng hấp thu sắt mẹ bầu có thể sử dụng cùng thức uống chứa vitamin C và tránh trà, cà phê.
Lựa chọn hoặc thay đổi cách uống viên sắt sẽ giúp mẹ bầu cải thiện được táo bón thai kỳ
Việc tự ý dùng thuốc trong thai kỳ là điều tối kỵ mà mẹ bầu cần nhớ vì có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Trong trường hợp cần dùng thuốc, mẹ bầu nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng và cần dùng theo hướng dẫn sử dụng để đảm bảo an toàn. (6)
Dùng thuốc là trường hợp bất khả kháng, tốt nhất mẹ bầu bị táo bón nên tránh lạm dụng chúng. Để cải thiện tình trạng táo bón, mẹ bầu nên ưu tiên dùng các thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa như giàu chất xơ, đồng thời bổ sung các thức uống chứa lợi khuẩn để cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Bà bầu bị táo bón không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Vì lẽ đó, chuyên gia khuyên, phòng bệnh hơn chữa bệnh, việc bà bầu tìm hiểu cách phòng tránh táo bón rất quan trọng.
Bên cạnh các cách trị táo bón cho bà bầu nêu trên, để hạn chế và phòng tránh nỗi ám ảnh mang tên táo bón thai kỳ các mẹ bầu nên thực hiện chế độ ăn uống giàu chất xơ. Vậy bà bầu bị táo bón nên ăn gì để tăng cường chất xơ? Đừng bỏ qua các thực phẩm dưới đây trong chế độ ăn uống hàng ngày của mình nhé!
Chuối là một trong những thực phẩm giàu chất xơ rất tốt cho bà bầu bị táo bón
Ngoài các loại thực phẩm bà bầu nên ăn kể trên, việc tăng cường uống nhiều nước và các loại nước ép hoa quả tươi khác cũng giúp mẹ bầu ngăn ngừa/phòng tránh táo bón và làm mềm phân hiệu quả. Chưa kể, chúng còn giúp giữ cho tỉ lệ chất lỏng trong cơ thể mẹ bầu được cân bằng.
Hạn chế thực phẩm dễ gây táo bón như rượu, bia, đồ chiên rán, thức ăn nhanh, các thực phẩm chế biến sẵn,…
Bên cạnh đó, bà bầu cũng được chuyên gia khuyên nên dành thời gian đi bộ khoảng 30 phút mỗi ngày để việc tiêu hóa thức ăn tốt hơn cũng như hạn chế tình trạng táo bón trong thai kỳ.
Đồng thời mẹ bầu nên thực hiện một vài bài tập được khuyến khích trong thai kỳ như: bơi lội, thể dục nhịp điệu tác động thấp, yoga trước khi sinh và đạp xe… để giữ cho hệ thống cơ của cơ thể hoạt động tốt, tạo “áp lực” tống phân ra khỏi cơ thể dễ dàng không phải gắng sức rặn nhiều.
Để bảo bảo sức khỏe cho mẹ và sự phát triển tốt nhất của thai nhi trong bụng, mẹ bầu nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để tìm kiếm giải pháp hỗ trợ kịp thời khi bị táo bón thai kỳ. Nhất là những trường hợp mắc táo bón kéo dài khiến việc đi tiêu gây nhiều đau đớn và khó chịu, phải dùng nhiều sức để rặn, khi đi tiêu lấy máu lẫn trong phân, dùng tay lấy phân ra.
Táo bón mặc dù là tình trạng thường gặp của thai kỳ và không đe dọa tính mạng, dù vậy, vẫn có không ít những thắc mắc liên quan đến từ trạng này từ các mẹ bầu, nhất là những mẹ mang thai lần đầu. Dưới đây là một số thắc mắc phổ biến các bà bầu bị táo bón có thể tham khảo để giảm bớt những lo lắng, căng thẳng không đáng có.
Bà bầu bị táo bón không nên rặn mà hãy đến tìm lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa, vì động tác rặn cũng có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như:
Bà bầu bị táo bón không nên rặn nhiều vì có thể gây sinh non
Với thắc mắc bà bầu bị táo bón nên uống thuốc gì thì các mẹ bầu hãy luôn ghi nhớ, chỉ khi bác sĩ gợi ý một số loại thuốc để giảm bớt tình trạng táo bón thì mẹ bầu có thể cân nhắc việc dùng thuốc theo liều lượng mà bác sĩ đã tư vấn. Tuyệt đối không được tự ý dùng dầu khoáng, dầu thầu dầu và thuốc viên nhuận tràng trong thời kỳ mang thai để “giải quyết” tình trạng táo bón vì chúng có thể gây co thắt tử cung dẫn đến sảy thai hoặc sinh non.
Những bà bầu bị táo bón được khuyến cáo tuyệt đối không nên sử dụng thuốc thụt tháo, trong trường hợp muốn sử dụng cần hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa và tuân theo hướng dẫn. Bởi thuốc thụt tháo là dạng thuốc gel hay dung dịch giúp bôi trơn ống hậu môn cũng như tăng co thắt đại tràng để đi tiêu dễ dàng hơn.
Vì vậy, trong thời gian mang thai nếu dùng không cẩn thận, hoặc lạm dụng sử dụng thuốc thụt tháo để giúp giảm đau, đi tiêu dễ dàng có thể dẫn đến sinh non hay sảy thai ngoài ý muốn rất nguy hiểm.
Câu trả lời là CÓ. Những chị em bị táo bón trong thai kỳ và thậm chí cả trước khi mang thai nếu không có biện pháp khắc phục táo bón, thì sau sinh tình trạng này sẽ tăng lên rõ rệt khiến việc đi tiêu đau đớn, dễ rách hậu môn hay mắc trĩ. Chưa kể, nguy cơ sa trực tràng, nứt kẽ hậu môn cũng sẽ cao hơn những chị em ít hoặc không bị.
Do đó, cũng tương tự như trong thai kỳ, để cải thiện táo bón sau sinh, sản phụ nên thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh giàu chất xơ/ hoặc có thể bổ sung chất xơ thực vật, uống đủ nước (khoảng 2 – 3 lít/ngày), vận động cơ thể nhẹ nhàng, tạo thói quen đi tiêu đúng giờ và thường xuyên.
Tóm lại, bà bầu bị táo bón là tình trạng khá phổ biến trong thai kỳ và ít gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và sự phát triển toàn diện của thai nhi mẹ bầu nên trang bị cho mình những kiến thức về việc phòng tránh táo bón cũng như các vấn đề cơ bản về y khoa khi bị táo bón như mẹ bầu bị táo bón có dùng được thuốc thụt không? Phụ nữa mang thai bị táo bón nên ăn gì? Bà bầu bị táo bón nên uống thuốc gì… để đảm bảo an toàn cho cả mẹ lẫn con. Nutrihome chúc bạn có một thai kỳ hạnh phúc và đón bé yêu chào đời khỏe mạnh nhé!
