Bên cạnh bữa ăn chính bé còn cần các bữa phụ để đảm bảo có đủ dưỡng chất cho sự phát triển. Dưới đây là thực đơn bữa phụ cho bé vô cùng đơn giản, cách chế biến nhanh nhưng thơm ngon, hấp dẫn, mời mẹ tham khảo.
Trẻ nhỏ có nhu cầu về năng lượng lên đến ⅔ nhu cầu năng lượng của một người trưởng thành. Tuy nhiên, tiết diện bao tử của trẻ còn nhỏ. Do đó, để nạp đủ số lượng thức ăn mà cơ thể cần qua 3 bữa chính (như người lớn) thì hệ tiêu hóa của trẻ dễ bị quá tải.
Tình trạng hệ tiêu hóa “quá tải” kéo dài dễ dẫn đến nhiều biến chứng như rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, khó tiêu, rối loạn hấp thu dưỡng chất,… Lúc này mẹ nên chia nhỏ 3 bữa lớn thành nhiều bữa nhỏ hơn để giảm tải cho hệ tiêu hóa của bé, tạo điều kiện “tái cấu trúc” lại cách hệ tiêu hóa làm việc, giúp bé hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, mau lớn hơn.
Bữa phụ cho bé cũng đóng vai trò hết sức quan trọng trong sự phát triển thể chất của trẻ
Mặc dù được gọi là bữa phụ nhưng vai trò của bữa phụ lại không hề “phụ”. Đặc biệt là đối với những trẻ trong tình trạng suy dinh dưỡng, biếng ăn thì bữa phụ lại càng cần thiết hơn. Bữa phụ cho bé không chỉ giúp đảm bảo nguồn dinh dưỡng cần thiết mà còn tạo ra sự khác biệt về khẩu vị, đa dạng hóa khẩu phần ăn khiến bé thấy thích thú và ăn ngon miệng hơn vào các bữa chính.
Bữa phụ cho bé ngoài việc cung cấp thêm năng lượng còn giúp trẻ ăn ngon miệng hơn vào các bữa chính
Mẹ có thể bắt đầu cho bé tập ăn bữa phụ từ tháng thứ 6 trở đi bởi giai đoạn từ 6 – 12 tháng tuổi chính là khoảng thời gian tập ăn dặm lý tưởng nhất. Lúc này bé đã có thể ngồi thẳng, ngồi ghế tựa mà ít cần đến sự hỗ trợ của mẹ.
Bên cạnh đó, sau 6 tháng tuổi, nguồn dinh dưỡng từ sữa mẹ hay sữa công thức đều chưa đủ để giúp bé no lâu nên việc kết hợp thêm các món ăn phụ cho bé là cần thiết để đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng mà bé cần.
Những bé ở độ tuổi từ 12 tháng trở đi cần ít nhất 1 – 3 bữa phụ một ngày vào giữa buổi sáng, buổi chiều và buổi tối. Tuy nhiên không phải tất cả các trẻ đều như vậy. Mỗi em bé là một bản thể khác biệt có nhu cầu dinh dưỡng cũng không giống nhau. Vì vậy mẹ nên chú ý quan sát con nhiều hơn để xem con có đói và cần thêm bữa phụ hay không. Nhưng tốt nhất là mẹ nên thiết kế bữa phụ cho bé hàng ngày để hình thành thói quen ăn uống tốt cho hệ tiêu hoá.
Khoảng cách lý tưởng giữa bữa chính và bữa phụ nên là từ 2 – 3 tiếng. Điều này nghĩa là nếu con ăn sáng lúc 7h thì 9h – 10h sáng là thời điểm con cần một bữa phụ. Nếu con ăn trưa lúc 12h thì 15h – 16h chiều mẹ cho con một bữa phụ. Nếu con ăn bữa tối lúc 18h thì đến 20h – 21h trước khi con ngủ mẹ hãy cho bé một bữa phụ nhẹ nhàng nữa.
Một cốc sữa tươi là sự lựa chọn tuyệt vời để có một bữa phụ nhẹ nhàng, nhanh chóng mà vẫn đầy đủ dưỡng chất
Bữa phụ cho bé chỉ là cách gọi nhằm phân biệt với 3 bữa chính trong ngày chứ nó không mang ý nghĩa chỉ vai trò của ăn. Vì vậy mẹ đừng bao giờ xem nhẹ bữa phụ của con nhé! Dưới đây là một số lưu ý khi lên thực đơn bữa ăn phụ cho bé mời mẹ cùng tham khảo:
Khi nhắc đến các món ăn phụ cho bé, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến sinh tố hay các loại bánh quy đơn giản. Tuy nhiên nếu cứ lặp lại các món như vậy bé sẽ bị nhàm chán. Do đó, để đa dạng thực đơn các món phụ cho bé, mẹ nên tham khảo các thực phẩm sau đây:
Sữa là nguồn cung cấp chất đạm, canxi, vitamin D3 cùng các axit amin quan trọng. Chất đạm giúp bé tăng trưởng khối lượng cơ nạc, trong khi đó Canxi và vitamin D3 giúp xương chắc khỏe, phát triển chiều cao tối ưu. Vì vậy, sữa được xem là thực phẩm hoàn hảo nhất đáp ứng sự phát triển thể chất của trẻ. Lựa chọn 1 cốc sữa để làm bữa phụ cho bé thật sự là một sự lựa chọn tuyệt vời.
Sữa là bữa phụ cho bé quen thuộc được nhiều mẹ lựa chọn nhất
Sữa chua là chế phẩm từ sữa, có vị chua thanh mát dễ ăn, chứa nhiều “lợi khuẩn” tốt cho đường ruột (gọi là Probiotic), hỗ trợ tiêu hóa hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
Cũng tương tự như sữa tươi, sữa chua rất giàu dinh dưỡng. Thành phần của sữa chua giúp bổ sung canxi, protein và năng lượng cho bé cao lớn và năng động hơn mỗi ngày. Sữa chua có thể dễ dàng kết hợp cùng với nhiều món khác. Vị chua ngọt nhẹ giúp bé bừng tỉnh vị giác, bật tuôn năng lượng sảng khoái, rất thích hợp để làm bữa phụ cho bé vào xế chiều.
Một trong các món ăn phụ cho bé không thể bỏ qua là trứng. Trứng cũng rất dễ dàng luộc chín, tiện lợi cho bé mang theo đến trường, làm bữa phụ ăn trong giờ ra chơi hoặc sau giấc ngủ trưa. Trong trứng chứa rất nhiều muối khoáng, vitamin, chất đạm và chất béo. Chất đạm tập trung chủ yếu ở phần lòng trắng trứng, còn vitamin A, D, E, K và các chất béo tốt như Omega-3 tập trung chủ yếu ở phần lòng đỏ trứng.
Ở trẻ nhỏ thì không có tình trạng cholesterol máu cao nên mỗi ngày mẹ có thể bổ sung cho bé 1 đến 2 quả trứng. Mẹ nên chọn trứng gà ta có nguồn gốc rõ ràng và nếu bé dưới một tuổi thì chỉ nên cho ăn lòng đỏ.
Trứng luộc là bữa phụ cho bé tiện lợi, dễ nấu được nhiều trẻ em yêu thích
Hoa quả tươi chứa nhiều chất xơ, khoáng chất tự nhiên cùng các vitamin có lợi cho hệ miễn dịch hoạt động khỏe mạnh. Đa số các loại trái cây thì đều có vị ngọt và thanh mát nên hầu như các bé đều rất thích ăn.
Mẹ nên chọn trái cây theo mùa làm một trong các món phụ cho bé vì lúc đó trái cây sẽ ngon hơn, ngọt hơn. Ngoài ra nên ưu tiên các loại quả giàu chất xơ và nhiều khoáng chất như: đu đủ, chuối, bơ, táo, ổi,…Nếu bé ngán ăn trái cây, mẹ có thể thử “biến hóa” trái cây thành sinh tố, hay ăn kèm với sữa đặc có đường và đá bào để kích thích vị giác.
Ngũ cốc là các loại hạt siêu dinh dưỡng với hàm lượng protein dồi dào như đậu xanh, gạo lứt, mè đen, mè trắng, đậu đen, đậu trắng…sẽ giúp bé phát triển cơ nạc toàn diện. Bên cạnh đó, ngũ cốc chứa nhiều chất chống oxy hóa, chất xơ và nhiều khoáng chất thiết yếu như: kẽm, sắt, canxi… Đây đều là các khoáng chất tham gia trực tiếp vào quá trình hoàn thiện cơ quan và giác quan của trẻ nhỏ, ngăn ngừa chứng suy dinh dưỡng, thấp còi và bệnh còi xương ở trẻ.
Ngũ cốc rất dễ ăn, khi ăn kèm với sữa chua hoặc sữa tươi càng làm bữa phụ cho bé thêm hấp dẫn
Một trong những bữa phụ cho bé dễ làm nhất, được nhiều mẹ lựa chọn chính là món khoai lang luộc. Sở hữu hàm lượng tinh bột, chất đạm, vitamin A, vitamin C và mangan lớn, khoai lang giúp bé tăng cơ, tiêu hoá tốt, mắt sáng và tăng cường phát trí não. Hương vị thơm ngọt tự nhiên cùng kết cấu mềm dẻo khiến khoai lang được nhiều bé ưa thích.
Khoai tây có hàm lượng tinh bột, vitamin C, vitamin A và kali rất cao. Một củ khoai tây có thể cung cấp năng lượng cho bé tương đương một bữa ăn chính nên rất thích hợp làm món ăn phụ cho bé tăng cân.
Do đó nếu mẹ cho bé ăn bữa phụ bằng khoai tây thì có thể giảm một chút cháo hoặc bột ở bữa chính để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng ngày hôm đó. Tốt nhất, mẹ nên cho con ăn khoai tây luộc nghiền nhỏ thay vì khoai tây chiên để hạn chế hấp thu dầu mỡ không cần thiết.
Khoai tây nghiền là món ăn phụ vừa bùi vừa thơm khiến trẻ em rất thích thú
Trong giai đoạn trẻ tập đi (1 – 3 tuổi), thể chất của bé có sự phát triển vượt trội. Lúc này, chiều cao của trẻ có thể tăng 8 – 10cm mỗi năm, cân nặng có thể tăng khoảng 2kg mỗi năm nên hệ cơ xương khớp của trẻ cần rất nhiều chất dinh dưỡng để phát triển. Do đó, việc bổ sung các món ăn phụ cho bé tăng cân vào giai đoạn này là hoàn toàn cần thiết.
Theo đó, nhóm chất dinh dưỡng không thể thiếu cho trẻ mới biết đi chắc chắn bao gồm đạm (protein), canxi, vitamin D3, sắt và kẽm. Mẹ có thể giúp bé bổ sung tất cả những chất trên bằng cách thiết kế bữa phụ cho bé cùng với sữa và các chế phẩm từ sữa.
Trong giai đoạn từ 1-3 tuổi, răng bé vẫn chưa phát triển cứng cáp và đầy đủ nên các loại hải sản, đậu và ngũ cốc mẹ có thể luộc rồi nghiền (giã nhỏ) cho bé ăn dặm, hoặc xây các loại hạt và đậu chung với nước để làm sữa đậu, sữa ngũ cốc cho bé.
Theo Tháp Dinh dưỡng hợp lý cho trẻ em từ 3 – 5 tuổi do Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam khuyến cáo, trẻ em trong giai đoạn mẫu giáo cần:
Độ tuổi này mặc dù bé đã ăn được cơm nhưng mẹ vẫn cần đảm bảo con uống đủ 400ml sữa hoặc 400g các chế phẩm từ sữa mỗi ngày theo khuyến cáo từ Bộ Y Tế. Theo đó, mẹ có thể làm thêm bánh flan ít ngọt, sữa chua, như là một bữa phụ cho bé ăn vào giờ ra chơi tại trường. Nếu bé ngán sữa chua, có thể thay thế bằng trái cây tươi đơn giản như chuối, nho, táo cắt lát.
Trái cây là bữa phụ lý tưởng cho trẻ từ 3 – 5 tuổi đang đi học mẫu giáo
Từ 6 tuổi trở đi là giai đoạn bé cần chế độ dinh dưỡng đầy đủ dưỡng chất nhất để “lấy đà” phát triển vào giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì. Vì vậy các nhu cầu về năng lượng, canxi, protein, sắt, vitamin và các khoáng chất khác đều tăng lên gần như gấp đôi so với nhu cầu dinh dưỡng ở tuổi từ 3 – 5 tuổi.
Ỏ độ tuổi này, để phát triển toàn diện, Viện Dinh dưỡng Việt Nam khuyến cáo trẻ cần vận động ít nhất 60 phút / ngày bên cạnh một chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất. Do đó ngoài bữa sáng và tối (ăn tại nhà) cùng bữa trưa (ăn tại trường), mẹ nhất định cần thêm xây dựng thêm các bữa phụ cho bé để trẻ có đủ năng lượng cho cả ngày dài.
Giai đoạn này răng bé đã phát triển tương đối đầy đủ và cứng cáp, mẹ có thể cho bé ăn bữa phụ gồm thịt, cá, hải sản tùy ý (chẳng hạn như sushi cuộn, kimbap cuộn thịt, cá,…) hoặc các món salad trộn, trứng luộc, rau luộc, khoai luộc, trái cây tươi, sinh tố ít ngọt, chè các loại đậu (ít ngọt)…
Các mẹ cần lưu ý khi bữa phụ là món ngọt, cần hạn chế dùng đường cát trắng quá nhiều mà nên tận dụng vị ngọt tự nhiên của thực phẩm.
Đây là giai đoạn trẻ bước vào tuổi dậy thì cộng thêm áp lực bài vở đến từ chương trình học cấp 2, cấp 3 nặng nề nên mẹ cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng để giúp con phát triển trí óc minh mẫn để học tập đạt hiệu quả cao.
Bên cạnh đó, dậy thì chính là “giai đoạn vàng” cuối cùng trong đời người để bé có thể tối ưu việc phát triển chiều cao bằng dinh dưỡng. Vì thế, mẹ cần bổ sung đủ bộ ba “Canxi – vitamin D3 – vitamin K2” vào bữa phụ của bé để ngăn ngừa tình trạng “mất oan” chiều cao vĩnh viễn do thiếu hụt các vi chất này:
Lúc này con đã lớn và đủ nhận thức thì mẹ có thể hỏi ý kiến con về bữa phụ. Còn nếu con để mẹ quyết định thì:
Mẹ có thể chuẩn bị bữa phụ cho bé đem đi học ăn cùng bạn bè vào giờ ra chơi
Có rất nhiều cách làm bữa phụ cho bé khác nhau tùy thuộc vào sở thích và sự khéo tay của mẹ. Sau đây Nutrihome sẽ giới thiệu đến mẹ cách làm 3 món ăn phụ cho bé tăng cân vừa đơn giản vừa đầy đủ dưỡng chất:
Nếu bé đã quá ngán ăn yến mạch với sữa chua, bạn có thể “biến tấu” yến mạch thành một dạng bánh kếp rán thơm ngon với sự trợ giúp từ chút bột mì và bột nở.
Nguyên liệu: 50g yến mạch, 1g bột nở và 1 quả chuối, 1 quả trứng gà, 2g bột mì.
Các bước thực hiện:
Pancake yến mạch là bữa phụ cho bé tuyệt vời, ngon hơn khi dùng với chuối và phết lên chút mật ong
Bánh flan với vị bùi béo đặc trưng mang hương thơm từ trứng, chinh phục vị giác cả người lớn lẫn trẻ em, thích hợp là món ăn phụ cho bé tăng cân hiệu quả.
Nguyên liệu gồm có: 100ml sữa tươi, 2 lòng đỏ trứng gà ta, 20g đường và chiết xuất vani.
Cách thức thực hiện:
Bánh flan là món ăn phụ cho bé tăng cân dễ gây “nghiện” nhất, giúp bé hứng thú mỗi khi đến bữa ăn phụ
Đậu hũ non chứa nhiều đạm. Hạt sen chứa nhiều canxi, magie, kali và phốt pho trong khi quả bơ lại chứa nhiều vitamin C, E, K, cùng hàm lượng cao chất béo tốt như Omega 3…Do đó, có thể nói món đậu hũ non hạt sen sốt bơ đích thực là món ăn phụ cho bé tăng cân hiệu quả mà nhiều mẹ đang kiếm tìm.
Nguyên liệu bao gồm: 50g hạt sen, 100ml nước lọc, nửa quả bơ.
Cách làm cụ thể:
Trên đây là gợi ý thực đơn bữa phụ cho bé đơn giản, dễ làm được nhiều mẹ quan tâm. Nếu mẹ vẫn gặp khó khăn trong việc áp dụng thực hiện thì có thể tham khảo dịch vụ Tiết chế và thiết kế thực đơn theo yêu cầu tại Nutrihome. Dịch vụ sẽ cung cấp cho mẹ thực đơn và cách chế biến ngon miệng, cân bằng và đủ dưỡng chất. Các thông tin trình bày chi tiết, cụ thể, rõ ràng và khoa học nhất để mẹ dễ dàng thực hiện cho bé.
Nutrihome đã chia sẻ với mẹ về tầm quan trọng của bữa phụ cho bé đồng thời giới thiệu một số món ăn giàu dinh dưỡng thích hợp cho bữa ăn này. Hy vọng những thông tin đó sẽ hữu ích và được mẹ áp dụng. Nutrihome xin chúc bé thật mạnh khỏe, ăn mau chóng lớn và chúc mẹ thành công trên hành trình nuôi dưỡng con yêu.