Giải pháp dinh dưỡng cho trẻ biếng ăn

Hầu như đứa trẻ nào cũng từng ít nhất một lần lâm vào tình trạng biếng ăn, lười ăn khiến các bậc cha mẹ không khỏi lo lắng. Để giúp con yêu nhanh chóng vượt qua giai đoạn này, bạn cần tìm hiểu về nguyên nhân gây ra tình trạng này, từ đó thiết lập một chế độ dinh dưỡng khoa học cho trẻ lười ăn. 

Trẻ biếng ăn cần được thiết lập một chế độ dinh dưỡng hợp lý nhằm đẩy lùi tình trạng này

Biếng ăn là gì?

TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng và Tiết chế Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bác sĩ Trưởng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng NutriHome cho biết, biếng ăn (lười ăn) ở trẻ em là một trạng thái rối loạn ăn uống, thường gặp nhất ở trẻ từ 1-6 tuổi, bé gái nhiều hơn bé trai. Biểu hiện thường gặp nhất của trẻ biếng ăn là thường xuyên bỏ bữa, hoặc nếu có ăn cũng ăn rất ít. Hậu quả là trẻ có nguy cơ cao bị chậm phát triển so với trẻ bình thường, dẫn đến suy dinh dưỡng. Một số hệ quả khác mà chứng biếng ăn ở trẻ em có thể để lại là các vấn đề về tiêu hóa, thiếu máu, giảm mật độ xương, mất cân bằng nội tiết tố và điện giải.

Nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng biếng ăn ở trẻ, điển hình là:

1. Trẻ thường xuyên phải ăn loại thực phẩm mà chúng không thích: Do người chăm sóc không đổi món, cho trẻ ăn mãi một, hai món quen thuộc, lâu ngày sẽ khiến trẻ ngán và sinh ra biếng ăn. 

2. Trẻ ăn khi bụng vẫn còn no: Nhiều mẹ cho trẻ ăn liên tục dù trẻ chưa đói, dần dần hình thành tâm lý sợ ăn ở trẻ.

3. Yếu tố tâm lý: Trẻ ăn riêng, không ngồi chung với gia đình; trẻ bị bố mẹ thúc ép ăn nhiều, ăn nhanh; trẻ vừa ăn vừa xem tivi hoặc chơi đồ chơi… là những nguyên nhân gây ra tâm lý biếng ăn ở trẻ em.

4. Trẻ đang gặp vấn đề sức khỏe: Giống như người lớn, trẻ cũng sẽ có cảm giác không muốn ăn khi gặp phải các vấn đề sức khỏe như rối loạn tiêu hóa, nhiễm bệnh do virus/vi khuẩn, bước vào giai đoạn mọc răng…

Trẻ cảm lạnh do nhiễm virus/vi khuẩn dễ nảy sinh tâm lý chán ăn

Triệu chứng biếng ăn ở trẻ em

Dấu hiệu dễ nhận thấy nhất ở trẻ biếng ăn là thờ ơ với món ăn, ăn với thái độ gượng gạo không hào hứng, bỏ dở bữa ăn giữa chừng. Bên cạnh đó, bạn cần để ý những biểu hiện sau ở trẻ:

• Không tăng cân trong nhiều tháng liền, thậm chí sụt cân
• Mệt mỏi, hay quấy khóc
• Mất ngủ
• Táo bón
• Mất nước
• Thiếu năng lượng vui chơi
• Có đặc điểm tính cách và hành vi khác với những đứa trẻ khác

Điều trị chứng biếng ăn ở trẻ em

Việc điều trị chứng biếng ăn khác nhau đối với mỗi đứa trẻ, tùy thuộc vào nguyên nhân khiến trẻ chán ăn. Song theo bác sĩ Hương, quan trọng nhất là thay đổi thực đơn ăn uống, tìm được một giải pháp bổ sung dinh dưỡng cho trẻ biếng ăn phù hợp. Cụ thể:

• Chỉ cho trẻ ăn khi trẻ đã sẵn sàng: Hãy tôn trọng nhu cầu ăn uống của trẻ bằng cách không ép trẻ ăn nếu trẻ chưa thực sự có nhu cầu. Hãy quên đi những lời quát mắng, những trận đòn… chỉ vì trẻ khóc lóc không chịu ăn. Thay vì vậy, bạn cần để con tự do vui chơi, vận động. Khi nào đói, bé sẽ tự động đòi ăn và ăn ngon miệng hơn bao giờ hết.
• Tạo cho con thực đơn đa dạng, ngon và đẹp mắt. Trong mỗi bữa nên có ít nhất một món bé thích để kích thích cảm giác thèm ăn của bé. Đồng thời, khích lệ bé nếm thử tất cả các món trên bàn ăn, dù mỗi món chỉ một chút.
• Cùng trẻ lên thực đơn. Những trẻ trên 3 tuổi sẽ rất thích thú khi được tự thiết kế bữa ăn cho mình. Tuy nhiên, bạn cần hướng bé tới các loại thực phẩm lành mạnh, giàu dinh dưỡng. Hãy nói cho bé hiểu việc ăn các thực phẩm này là để cơ thể khỏe mạnh và có đầy đủ dưỡng chất. Thực phẩm mà bé nên ăn là trái cây và rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, thịt, cá, các loại đậu… Cần tránh xa thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, nước uống có ga…
• Chia nhỏ khẩu phần ăn của trẻ. Trẻ biếng ăn thường không ăn được nhiều trong cùng một lúc. Vì thế, bạn nên chia bữa ăn của bé thành nhiều phần và cho bé ăn từng chút một vào những thời điểm nhất định. Đừng quên các bữa phụ với những thực phẩm lành mạnh như trái cây, sữa chua, phô mai…
• Tập cho trẻ thói quen ăn đúng giờ và ăn chung với gia đình. Trong bữa ăn, bạn hãy cùng mọi người tạo nên bầu không khí thân mật, vui vẻ. Việc cả gia đình quây quần bên mâm cơm sẽ giúp bé ăn ngon miệng hơn. 

Không khí vui vẻ trong mỗi bữa ăn sẽ giúp trẻ ăn ngon miệng hơn

• Đừng để trẻ bỏ bữa. Một mô hình ăn uống cân đối cho trẻ bao gồm ba bữa chính và hai bữa phụ mỗi ngày.

• Hướng trẻ tập trung vào bữa ăn, không xao nhãng tâm trí vào tivi, điện thoại, đồ chơi…