Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Trẻ biếng ăn luôn là vấn đề được rất nhiều các bậc phụ huynh quan tâm. Trẻ ăn ít hơn bình thường, ngậm thức ăn lâu, thấy đồ ăn là nôn ói hoặc bỏ chạy… Nếu có những biểu hiện trên, rất có thể con bạn đã mắc chứng biếng ăn, lười ăn. Vậy nguyên nhân trẻ biếng ăn là gì? Vì sao trẻ biếng ăn? Làm thế nào để khắc phục tình trạng trên? Hãy cùng Nutrihome tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Tại sao trẻ biếng ăn là câu hỏi chung của rất nhiều phụ huynh
Dù là đang trong giai đoạn bú mẹ hoàn toàn, ăn dặm, hay ăn cơm, việc trẻ biếng ăn vẫn luôn là vấn đề mà rất nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Để có thể khắc phục tình trạng này, trước hết cha mẹ cần hiểu rõ vì sao trẻ biếng ăn. Dưới đây là 10 nguyên nhân trẻ biếng ăn thường gặp nhất hiện nay:
Nếu trong giai đoạn mang thai, bà bầu không cung cấp đủ chất dinh dưỡng (thiếu sắt, canxi, kẽm, các loại vitamin…), con sẽ bị suy dinh dưỡng ngay từ trong bụng mẹ. Kết quả là trẻ sinh non, thiếu cân và dẫn tới lười bú mẹ. Trường hợp sinh ra đủ cân thì bé vẫn có nguy cơ lười bú, bỏ bú mẹ hoặc sữa ngoài.
Việc trẻ phải ăn một món ăn thường xuyên, lặp lại hoặc chế biến một cách đơn điệu sẽ không thể kích thích được vị giác và làm trẻ có cảm giác nhàm chán khi ăn, khiến trẻ tự nhiên biếng ăn. Bên cạnh đó, thức ăn không phù hợp với độ tuổi (ví dụ cho con ăn cơm quá sớm trong khi răng trẻ chưa đủ để nhai, hoặc trẻ đã 2-3 tuổi nhưng vẫn nghiền nát, xay nhuyễn thức ăn thường xuyên) cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ lười ăn.
Do đó, mẹ cần thường xuyên thay đổi các loại thực phẩm, xen kẽ thức ăn mới và cũ, trang trí món ăn bắt mắt để trẻ hào hứng hơn. Lựa chọn thức ăn và cách chế biến (sữa, bột, cháo, cơm) cũng cần phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Nguyên nhân trẻ biếng ăn phổ biến hàng đầu là do chế độ dinh dưỡng không phù hợp
Trẻ cơ bản vẫn chưa thể ý thức được món nào tốt cho sự phát triển của cơ thể, mà chỉ thích ăn theo sở thích, do đó mẹ hãy chú ý đến sở thích của trẻ để chế biến món ăn. Cha mẹ hãy thử nhiều loại thực phẩm để xác định thức ăn sở thích của bé. Có nhiều trường hợp bạn thấy món ăn rất ngon nhưng trẻ lại không thấy ngon. Khi trẻ không chịu ăn, mẹ không nên thúc ép bé dẫn đến trẻ có tâm lý sợ hãi khi ăn.
Khẩu phần không cân đối, cho bé ăn vặt quá nhiều sẽ khiến bé có cảm giác no và không muốn ăn các bữa chính. Các món ăn vặt đều chứa nhiều dầu mỡ và các chất tạo ngọt nhân tạo, ăn quá nhiều sẽ không tốt cho sức khỏe.
Chế độ ăn uống, thực đơn hàng ngày không khoa học và hợp lý cũng là nguyên nhân trẻ biếng ăn. Không nên chỉ chú trọng một loại vi chất, mà trong thực đơn ăn uống của bé cũng cần có sự cân bằng giữa các nhóm chất, đảm bảo thực đơn đủ các loại vi chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ như protein, canxi, vitamin, kẽm, sắt…
Trường hợp cho trẻ ăn bổ sung quá sớm cũng là nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ. Theo các chuyên gia, thời điểm vàng để cho bé bắt đầu ăn dặm là 6 tháng tuổi trở đi, bởi đây là thời điểm hệ tiêu hóa của bé đã khá hoàn thiện, hoàn toàn sẵn sàng cho việc ăn uống ngoài sữa mẹ. Bởi bố mẹ cho trẻ ăn bổ sung sớm khiến trẻ dễ thiếu vitamin nhóm B (gồm B1, B2, B6 và B12), làm chậm quá trình chuyển hóa thức ăn; chế độ ăn thiếu kẽm và selen khiến trẻ lười ăn, hấp thu dinh dưỡng kém; thiếu chất xơ khiến trẻ bị táo bón, chướng bụng, khó chịu dẫn tới chán ăn hoặc thiếu protein khiến trẻ chậm tăng cân… Ngoài ra, các khoáng chất như sắt và kẽm sẽ có thể bị thiếu hụt từ khoảng 5 đến 6 tháng tuổi. Nếu cho bé ăn dặm quá sớm sẽ làm bé thiếu hụt đi một lượng sắt và kẽm trong nguồn sữa mẹ. Vì vậy, việc cho bé ăn dặm đúng thời điểm sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho bé về mặt sức khỏe.
Một trong những nguyên nhân trẻ biếng ăn phổ biến là sự thay đổi sinh lý hoặc mắc bệnh ở trẻ. Thay đổi sinh lý là khi bé bước vào giai đoạn chuyển giao giữa các thời kỳ như từ bú mẹ hoàn toàn sang ăn dặm, tập lẫy, tập bò, tập đi, đứng… sẽ rất hay gặp tình trạng biếng ăn, dẫn đến biếng ăn sinh lý. Trẻ biếng ăn sinh lý thường kéo dài khá ngắn từ 1, 2 ngày đến 1 – 2 tuần. Tuy nhiên, nếu tình trạng bé lười ăn kéo dài trong nhiều tuần, bố mẹ cần lưu ý theo dõi để tìm nguyên nhân và có biện pháp khắc phục sớm, tránh để bé hình thành thói quen lười ăn về sau.
Biếng ăn kéo dài sẽ khiến trẻ thiếu dưỡng chất, dễ dẫn đến còi xương, suy dinh dưỡng
Bên cạnh biếng ăn sinh lý, trẻ cũng có thể bị biếng ăn vì các bệnh cấp tính do nhiễm khuẩn, nhiễm virus đường hô hấp (viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, viêm amidan,…), đường tiêu hóa (viêm dạ dày, viêm ruột…). Nhiễm ký sinh trùng (giun, sán), cảm cúm, viêm tai, thiếu máu, viêm họng, lở miệng… đều là những bệnh có thể làm cho bé biếng ăn. Khi bị nhiễm khuẩn, hàm lượng vitamin và khoáng chất bị mất đi nhiều, nhất là vitamin A, C, nhóm B, magie, sắt, kẽm khiến trẻ biếng ăn (1). Ngoài ra, trẻ bị nhiễm khuẩn thường dùng kháng sinh nên dễ dẫn đến loạn khuẩn đường ruột và tổn thương thực thể tại hệ tiêu hóa, khiến bé bị chướng bụng, khó tiêu, lười ăn (2). Khi gặp tình trạng này, mẹ nên tìm cách chữa bệnh trước rồi mới có thể khắc phục chứng biếng ăn bệnh lý của bé.
Sự thiếu hụt các loại khoáng chất sẽ làm bé ăn không ngon và lười ăn, điển hình là thiếu kẽm và selen. Nếu không kịp thời bổ sung vi chất, trẻ biếng ăn kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, còi cọc, thậm chí là chậm phát triển trí não.
Thiếu kẽm cũng là một trong các nguyên nhân trẻ biếng ăn
> Xem thêm: Trẻ biếng ăn có nên uống vitamin B1?
Đây là một nguyên nhân phổ biến gây biếng ăn ở trẻ em Việt. Biếng ăn tâm lý thường do môi trường và cách chăm sóc, ăn uống chưa đúng cách. Nhiều bố mẹ không hiểu tâm lý, sở thích ăn uống của con nên cứ ép trẻ ăn bằng mọi giá. Ban đầu là “dụ dỗ” bằng nhiều chiêu thức “nịnh” khác nhau, đến khi không hiệu quả thì chuyển sang đánh mắng, la hét khiến trẻ sợ hãi, vừa ăn vừa khóc, muốn trốn bữa. Việc bố mẹ tạo áp lực, quát mắng trẻ, trẻ không tập trung… đều khiến bé có những cảm xúc không tốt với đồ ăn. Biếng ăn tâm lý có thể xuất hiện vào bất kỳ thời gian nào. Bố mẹ nên thay đổi cách thức cho bé ăn để cải thiện tình trạng này. Nếu biếng ăn tâm lý không khắc phục được, diễn ra trong thời gian dài có thể dẫn đến biếng ăn bệnh lý.
Biếng ăn tâm lý thường do môi trường và cách chăm sóc
Do đó, để bé hợp tác hơn trong từng bữa ăn, bố mẹ cần tạo không gian ăn uống thoải mái và khơi gợi niềm yêu thích ăn uống ở trẻ. Nếu trẻ sợ ăn, lười ăn thì cần cho trẻ vận động nhiều để tạo cảm giác đói, thèm ăn và ngủ ngon hơn. Nếu con đã ăn đủ no, không nên ép con ăn thêm để tránh bé nôn ói, sợ hãi.
Thực tế thói quen ăn uống của trẻ ảnh hưởng rất nhiều từ thói quen và hành vi ăn uống của cả gia đình. Do đó, nếu gia đình có những thói quen ăn uống không lành mạnh, ít nhiều cũng sẽ tác động lên trẻ, hình thành những thói quen xấu, khiến trẻ trở nên biếng ăn.
Con lười ăn, bố mẹ thường xuyên cho bé ăn những gì bé thích khiến trẻ ngày càng biếng ăn
Vận động đốt cháy năng lượng sẽ kích thích trẻ ăn ngon hơn, ngủ sâu hơn. Do vậy, việc trẻ ít vận động là một trong những nguyên nhân trẻ biếng ăn hiện nay. Khi thiếu vận động, trẻ sẽ có cảm giác uể oải, mệt mỏi, không muốn ăn do vẫn còn cảm giác no, đầy bụng. Cha mẹ cần cho trẻ vận động nhiều để tạo cảm giác đói, kích thích cảm giác thèm ăn ở trẻ, giúp trẻ ăn được nhiều hơn.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc trẻ biếng ăn cũng là do yếu tố di truyền gây nên. Ở những trẻ sinh ra trong gia đình có các thành viên có tiền sử các bệnh mạn tính như viêm khớp, suy thận, xơ gan, viêm đại tràng… thường có nguy cơ cao mắc chứng biếng ăn hơn những trẻ khác.
Khi cho con ăn, nhiều bố mẹ mắc những sai lầm khiến trẻ lười ăn như:
Ăn chung cùng gia đình giúp bé có tâm trạng tốt hơn, thoải mái hơn trong việc ăn uống
Ngoài các lý do trên, cũng còn một vài nguyên nhân trẻ biếng ăn ít gặp hơn như trẻ biếng ăn sau tiêm phòng, mọc răng, sau chấn thương, phẫu thuật…
Nếu bé có hiện tượng biếng ăn, trước tiên cha mẹ hãy bình tĩnh xử lý, tránh hỗn loạn hoặc mất kiên nhẫn với bé. Khi trẻ biếng ăn, cha mẹ hãy:
Không nên ép trẻ khi trẻ không muốn ăn
Để bé ăn ngon trở lại, cha mẹ cần kiên nhẫn, phối hợp và làm theo các chỉ dẫn của bác sĩ dinh dưỡng, từ đó loại bỏ hoàn toàn những nguyên nhân trẻ biếng ăn.
Để xác định được đúng nguyên nhân dẫn đến biếng ăn ở trẻ và có các giải pháp khoa học, hiệu quả nhất, cha mẹ nên đưa con đi khám tại các trung tâm dinh dưỡng uy tín, có nhiều chuyên gia đầu ngành để được đánh giá chính xác tình trạng của trẻ, tư vấn chế độ ăn đúng cách, giúp trẻ ăn đủ dưỡng chất và ngon miệng, khắc phục tình trạng lười ăn hiệu quả nhất.
Nutrihome hiện là đơn vị thăm khám và điều trị dinh dưỡng uy tín dành cho mọi đối tượng từ trẻ em đến người lớn tuổi. Tại đây, các chuyên gia, bác sĩ cho trẻ thực hiện các xét nghiệm dinh dưỡng cần thiết để đánh giá tình trạng bệnh lý hiện tại của trẻ, đồng thời giúp tìm ra nguyên nhân vì sao trẻ biếng ăn. Từ đó, các bác sĩ sẽ xây dựng khẩu phần đến thiết kế thực đơn cá thể hóa, hướng dẫn lựa chọn thực phẩm, chế biến món ăn khoa học tạo nên sự cân bằng trong khẩu vị giúp bé ăn ngon miệng và ăn được nhiều hơn dựa trên nhu cầu, thể trạng và sở thích từng trẻ, góp phần rất lớn trong việc điều trị bệnh biếng ăn ở trẻ.
Trên đây là 10 nguyên nhân trẻ biếng ăn và một số lưu ý về cách khắc phục tình trạng biếng ăn của trẻ. Nếu ba mẹ đang có con nhỏ trong tình trạng biếng ăn, đặc biệt là xảy ra trong một thời gian dài, cần nên cho trẻ đến khám tại các cơ sở uy tín để tìm ra giải pháp phù hợp và sớm nhất.
