Táo bón là một trong những bệnh lý tiêu hóa rất phổ biến nên khi gặp phải, không gây nguy hiểm. Thế nhưng, nếu xuất hiện những dấu hiệu của bệnh táo bón nặng thì bạn không nên xem thường vì nếu để lâu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
Như bạn đã biết, thức ăn sau khi được tiêu hóa ở dạ dày sẽ được di chuyển qua hệ thống ruột để tiêu hóa, tại đây các chất dinh dưỡng sẽ được hấp thụ. Thức ăn đã được tiêu hóa một phần bởi ruột non sẽ từ từ được thành ruột co bóp, đẩy chúng di chuyển đến ruột già (còn được gọi là ruột kết hoặc đại tràng).
Đại tràng hấp thụ nước từ chất thải này, tạo ra một chất rắn gọi là phân. Nếu bạn bị táo bón, thức ăn có thể di chuyển quá chậm qua ruột già. Điều này khiến đại tràng có thêm thời gian – hoặc quá nhiều thời gian – để hấp thụ nước từ phân, khiến phân trở nên khô, cứng.
Vì thế, bệnh táo bón nặng xảy ra khi đại tràng của bạn hấp thụ quá nhiều nước từ phân, làm khô phân khiến phân quá cứng, kết thành mảng to nên khó thải ra ngoài khi bạn đại tiện.
Do đó, những dấu hiệu quen thuộc của bệnh táo bón là:
Đau bụng là một trong những dấu hiệu của bệnh táo bón nặng
Về mặt kỹ thuật, đi ngoài ít hơn 03 lần một tuần là định nghĩa của táo bón nặng. Tuy nhiên, tần suất bạn đi ngoài khi bị táo bón cũng rất khác nhau ở mỗi người. Một số người đi ngoài nhiều lần trong ngày trong khi những người khác chỉ đi ngoài từ một đến hai lần một tuần.
Không chỉ vậy, triệu chứng của táo bón còn có thể kéo dài trong thời gian rất lâu, thậm chí vài tuần hay vài tháng. Ngoài ra, bạn còn có thể có các dấu hiệu của táo bón nặng như:
Ngoài các dấu hiệu kể trên, người bị táo bón nặng còn luôn có cảm giác mệt mỏi và căng thẳng do đi ngoài khó khăn, phân cứng, khuôn phân to thường làm tổn thương trực tràng và gây đau rát hậu môn.
Ngoài ra, phân tích tụ lâu ngày có thể kết tinh thành một kết cấu cứng như đá – gọi là Fecalith (đá phân) khiến chất độc tích tụ theo, gây nhiễm trùng, viêm ruột và còn ảnh hưởng tới chức năng của ruột. Từ đó sẽ dẫn đến thiếu dinh dưỡng, cơ thể suy nhược, xanh xao hay sụt cân.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn bị táo bón nặng, trong đó điển hình nhất được kể đến là tình trạng ăn quá ít chất xơ, uống ít nước, ăn nhiều thực phẩm chứa quá nhiều đạm động vật, sữa, phô mát và có một chế độ sinh hoạt không lành mạnh, ít tập thể dục trong suốt một thời gian dài.
Không chỉ vậy, dấu hiệu của bệnh táo bón nặng cũng có thể xuất phát từ các bệnh lý khác, chẳng hạn như:
Bên cạnh đó, nguyên nhân cũng có thể là do khi cơ thể bắt đầu có các dấu hiệu táo bón, bạn lại lơ là, chủ quan không điều trị dứt điểm khiến bệnh tình thường xuyên tái phát hoặc diễn ra dai dẳng. Lâu ngày, các triệu chứng táo bón này ngày một nghiêm trọng và trở thành bệnh táo bón mạn tính. Tình huống này thường xảy ra với các bệnh nhân:
Người lớn tuổi có nguy cơ mắc táo bón nặng cao hơn
Nếu không chú ý và điều trị sớm, táo bón nặng sẽ làm rối loạn chức năng vị tràng, khiến các chất cặn bã không thể đào thải. Việc không đào thải được độc tố lâu ngày có thể gây ra viêm nhiễm trực tràng, tạo điều kiện cho các chất gây ung thư tích tụ trong đại tràng và trực tràng, dẫn đến bệnh ung thư đại tràng.
Táo bón nặng còn là một trong các dấu hiệu phổ biến của bệnh trĩ. Phân đọng lại ở trực tràng lâu ngày sẽ làm cản trở tuần hoàn, sinh ra trĩ nội hoặc trĩ ngoại. Để càng lâu, trĩ sẽ càng tiến triển nhanh và nặng hơn, gây ra những khó chịu trong sinh hoạt và cuộc sống hàng ngày.
Táo bón nặng ở trẻ em, nếu cha mẹ để tình trạng này kéo dài không có giải pháp điều trị và khắc phục kịp thời thì sẽ dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ như: biếng ăn, giảm sức đề kháng, bệnh trĩ…
Bệnh trĩ là biếng chứng thường gặp nhất khi bị táo bón nặng mà không được chữa trị kịp thời
Bên cạnh đó, táo bón nặng còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác như:
Khi có các dấu hiệu của bệnh táo bón nặng nêu trên, bạn nên sắp xếp thời gian đi khám càng sớm càng tốt. Đặc biệt, nếu có các triệu chứng dưới đây thì cần đi khám ngay lập tức:
Người bị táo bón nặng cần nhanh chóng đến các cơ sở khám chữa bệnh để được thăm khám và điều trị kịp thời
Khi đi khám, các bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng mà bạn đã gặp phải trước đó cũng như các loại thuốc bạn đang sử dụng. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể tiến hành kiểm tra trực tràng và yêu cầu bạn thực hiện một số xét nghiệm như sau (2):
Tùy thuộc vào kết quả chẩn đoán mà bạn sẽ có phương pháp điều trị táo bón khác nhau. Thông thường, các bác sĩ sẽ chỉ định dùng: Thuốc nhuận tràng (thuốc xổ) hoặc thụt tháo phân.
Trong trường hợp nghiêm trọng hơn như tắc ruột nặng, viêm hoặc hoại tử ruột, bác sĩ có thể đề nghị bạn tiến hành phẫu thuật để loại bỏ vùng ruột bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, phẫu thuật cũng được chỉ định trong trường hợp ruột của bạn có cấu trúc bất thường như thoát vị ruột.
Bên cạnh việc điều trị bằng các loại thuốc theo chỉ định của các bác sĩ, chế độ ăn cũng là một yếu tố khá quan trọng nếu bạn muốn cải thiện tình trạng táo bón nặng.
Người bị táo bón nặng nên ăn các thực phẩm chứa nhiều chất xơ như: Rau xanh, trái cây khô, hoa quả tươi, ngũ cốc, bánh mì đen, gạo lức… Các thực phẩm này đều chứa nhiều chất xơ và pectin, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủng vi khuẩn có lợi trong đường ruột phát triển tối đa, ức chế quá trình gây mùi. (3)
Bên cạnh đó, các thành phần độc hại sẽ bám vào các chất xơ và được đào thải ra ngoài cơ thể. Đồng thời, ăn các loại chất này cũng làm tăng khối lượng phân – kích thích lên thành ruột, gây tăng nhu động ruột và gây cảm giác mót đại tiện cho người bệnh.
Rau xanh là một trong những thực phẩm có thể cải thiện táo bón nặng
Ăn trái cây như chuối, bưởi, cam, đu đủ, … giúp kích thích hệ tiêu hóa phát triển. Ngoài ra, một chế độ ăn chứa nhiều magie cũng giúp nâng cao nhu động ruột như sữa, hạt kê, đậu đũa, khoai lang và một số loại rau như mồng tơi, rau dền, rau đay, rau khoai lang, khoai sọ, chuối tiêu, đu đủ xanh, …
Người bị táo bón nặng cần lưu ý:
Ngoài vấn đề thực phẩm cần kiêng kị, những người bị táo bón hoặc táo bón nặng cần tập thói quen ăn uống khoa học, đúng giờ, nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày. Ngoài ra, người bị táo bón nặng nên uống nước ấm vào buổi sáng và phải đảm bảo cung cấp nước cho cơ thể trong một ngày, tối thiểu từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày.
Để phòng ngừa táo bón, bạn cần chú ý một số điểm sau:
Bệnh táo bón là bệnh tiêu hóa thường gặp và do nhiều nguyên nhân gây ra, tùy nguyên nhân cụ thể mà người bị táo bón nặng có phương án điều trị phù hợp. Phòng ngừa táo bón bằng cách bổ sung nhiều chất xơ và duy trì một chế độ dinh dưỡng cũng như vận động hợp lý là cách tốt nhất để ngăn ngừa chứng táo bón nặng. Nếu cần được tư vấn thêm, hãy đến ngay Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome để được tư vấn thêm. Xin chân thành cảm ơn.