Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Hiện vắc xin Covid được xem là vũ khí tối ưu giúp phòng ngừa và giảm thiểu tử vong. Dù tỷ lệ dị ứng khá thấp, nhưng có nên test dị ứng trước khi tiêm vacxin COVID-19 không? hay những ai nên test (xét nghiệm) dị ứng… là băn khoăn của nhiều người.
Trước tình hình dịch bệnh lây lan khủng khiếp như hiện nay, việc tiêm ngừa vắc xin Covid được xem là vấn đề cấp bách đối với mọi quốc gia. Hiện nay, có rất nhiều loại vắc xin phòng Covid-19 đã được thử nghiệm thành công, mang đến cho mọi người nhiều lựa chọn.
Tuy nhiên, nhiều người, đặc biệt những người có cơ địa dị ứng, băn khoăn liệu mình có bị dị ứng vắc xin Covid-19 không? hay làm thế nào để biết bản thân bị dị ứng vắc xin hay test dị ứng trước khi tiêm vắc xin Covid ở đâu?…
Trong bài viết dưới đây, ThS.BS Bùi Ngọc An Pha, Nguyên Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng VNVC; Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome sẽ giúp chúng ta giải đáp những thắc mắc trên.
Test dị ứng trước khi tiêm vacxin có thật sự cần thiết?
Tương tự các loại vắc xin phòng bệnh khác, vắc xin Covid-19 cũng có thể gây ra một số phản ứng sau tiêm. Các chuyên gia cho biết, điều này là hoàn toàn bình thường, cho thấy vắc xin đang kích thích cơ thể tạo phản ứng miễn dịch chống lại virus Sars-Cov-2, nếu mắc phải.
Trên thế giới hiện có rất nhiều loại vắc xin Covid với các công nghệ sản xuất khác nhau, do đó, những phản ứng sau tiêm của từng loại vắc xin cũng không giống nhau. Các phản ứng sau tiêm xảy ra ở 3 mức độ: nhẹ – trung bình – nặng, tùy thuộc vào cơ địa của người được tiêm vắc xin.
Theo số liệu thống kê, hầu hết các phản ứng sau tiêm vắc xin chỉ xảy ra ở mức độ nhẹ đến trung bình, và hết trong vòng 3 – 7 ngày. Còn tỷ lệ người tiêm vắc xin có phản ứng nặng, đặc biệt là sốc phản vệ, rất thấp – ước tính khoảng 1 trường hợp trên 1 triệu liều vắc xin – thường chỉ ở những người có cơ địa dị ứng.
Phản ứng phản vệ là tình trạng dị ứng cấp tính xảy ra trong vòng 15 – 30 phút sau khi tiếp xúc với nguyên nhân gây dị ứng. Ở mức độ nhẹ, phản ứng phản vệ gây khó thở, kích thích, ban đỏ ngứa trên da, phù, tím tái… trường hợp nặng có thể dẫn đến mất tri giác, trụy tim mạch, suy hô hấp, tiểu tiện không tự chủ, thậm chí có thể tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.
Lưu ý, có nhiều trường hợp sốc phản vệ không xảy ra ngay ở mũi tiêm đầu tiên, mà vẫn có thể xảy ra ở mũi tiêm thứ 2. Do đó, những cá nhân có nguy cơ cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định tiêm vắc xin của bác sĩ.
Hiện nay, tại Việt Nam và trên toàn thế giới không có khuyến cáo test dị ứng trước khi tiêm vaccine Covid-19. Như đã nêu trên, tùy theo cơ địa của từng người mà vắc xin Covid-19 có thể gây ra các phản ứng ở mức độ nhẹ – trung bình – nặng/ hoặc sốc phản vệ sau tiêm. Do đó, chuyên gia khuyên, nếu có điều kiện, bạn nên test dị ứng trước khi tiêm vacxin Covid-19 để đảm bảo an toàn. Nhất là những người có cơ địa dị ứng hoặc tiền sử gia đình mắc các bệnh dị ứng.
Phản ứng/ hoặc sốc phản vệ sau tiêm vắc xin Covid-19 có thể đến từ: các thành phần chính trong vắc xin, kháng sinh, chất chống nấm, một lượng nhỏ protein còn sót lại trong quá trình sản xuất, hoặc do chất bảo quản (như aluminum, phenoxyethanol, thimerosal)…
Tiên lượng của sốc phản vệ sẽ phụ thuộc vào thời gian xuất hiện triệu chứng, nguyên nhân dị ứng, cơ địa dị ứng, mức độ nặng của cơ quan bị tổn thương và hướng xử trí sau khi các triệu chứng phản vệ xuất hiện.
Không chỉ riêng vắc xin Covid-19, hầu hết các loại vắc xin đều có tiềm năng gây dị ứng. Và thường, những người có cơ địa dị ứng sẽ có nguy cơ cao dị ứng vắc xin Covid – 19. Người có cơ địa dị ứng được hiểu là, bản thân người đó hoặc các thành viên trong gia đình mắc các bệnh dị ứng như: Dị ứng thuốc, dị ứng vắc xin, dị ứng thức ăn, hen phế quản, viêm mũi dị ứng….
Chia sẻ về thắc mắc những ai cần test dị ứng trước khi tiêm vacxin Covid-19, ThS.BS Bùi Ngọc An Pha cho biết, các phản ứng/ hoặc sốc phản vệ chủ yếu chỉ xảy ra ở những người có cơ địa dị ứng, nên tất nhiên, những đối tượng này cần test dị ứng để đảm bảo an toàn.
Không phải ai cũng cần phải làm test dị ứng trước tiêm Covid-19. Dù vậy, ThS.BS Bùi Ngọc An Pha khuyên tất cả mọi người cũng không nên chủ quan. Việc chúng ta hiểu rõ về sức khỏe, tình trạng dị ứng của chính bản thân sẽ tạo tâm lý yên tâm, thoải mái trước khi tiêm vắc xin Covid-19. Nhờ vậy, hiệu quả của vắc xin cũng được phát huy tốt hơn. Do đó, những người chuẩn bị đi tiêm đều nên test dị ứng trước khi tiêm vacxin. (1)
Theo ThS.BS Bùi Ngọc An Pha, hiện nay có rất nhiều cách chẩn đoán dị ứng vắc xin. Thông thường, đó là các cách sau:
Trong một số trường hợp đặc biệt, các chuyên gia sẽ sử dụng test kích thích với vắc xin và/hoặc thành phần của vắc xin để chẩn đoán bạn có dị ứng với vắc xin hay không.
Hình thức test này có ý nghĩa rất lớn về mặt lâm sàng. Có rất nhiều cách test da với vắc xin và/hoặc thành phần vắc xin. Tuy nhiên, hiệu quả và được khuyên dùng hiện nay là hình thức test lẩy da với chính bản thân vắc xin và/hoặc thành phần vắc xin không pha loãng.
Lưu ý: Cả 2 cách test trên đều có tính nguy hiểm cao, có thể gây phản ứng phản vệ, do đó, nếu muốn test dị ứng vắc xin Covid-19 người bệnh cần đến các đơn vị, hệ thống phòng khám có trang bị hệ thống máy móc, phương tiện cấp cứu tiên tiến, hiện đại và đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên khoa dị ứng hoặc được đào tạo chuyên khoa này để thực hiện.
Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome với hệ thống trang thiết bị, máy móc tiên tiến, hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, hàng đầu Việt Nam có cung cấp dịch vụ xét nghiệm Panel dị ứng miễn dịch 60 dị nguyên phổ biến, giúp đánh giả tổng thể tình trạng dị ứng của cơ thể người bệnh trên 1 mẫu xét nghiệm.
Xét nghiệm 60 dị nguyên sử dụng mẫu huyết thanh để xác định xem trong máu người bệnh có IgE (Immunoglobulin E) đặc hiệu với dị nguyên hay không, từ đó xác định được các dị nguyên gây dị ứng đối với cơ thể, bao gồm: dị nguyên thức ăn (sữa, trứng, thịt các loại, hạt các loại, tôm, cua, cá…), dị nguyên không khí (lông chó, bụi, mạt…).
Dù hiếm gặp, dị ứng với vắc xin Covid vẫn là một mối quan tâm lớn đối với những người dễ bị dị ứng. Một số ít người bị dị ứng với một trong các thành phần vắc xin, gây phản ứng nặng, đặc biệt là sốc phản vệ, có thể tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Nguy cơ này là có thật, nhưng đối với đa số nguy cơ là rất ít. Nếu lo lắng về phản ứng dị ứng với vắc xin, Nutrihome sẵn lòng đánh giá nguy cơ của bạn và đề xuất các biện pháp phòng ngừa bổ sung nếu cần.
Bạn có thể đặt lịch hẹn ngay hôm nay bằng cách gọi trực tiếp tới tổng đài 1900 633599, hoặc inbox ngay cho fanpage Nutrihome – Trung tâm Dinh dưỡng – Y học Vận động.
Căn cứ vào kết quả test dị ứng trước khi tiêm vacxin là dương tính (có thể dị ứng với dị nguyên) hoặc âm tính (không có dị ứng với dị nguyên) cùng kết quả thăm khám lâm sàng tổng thể bệnh nền, tiền sử gia đình… các bác sĩ có thể đánh giá được mức độ dị ứng, từ đó đưa ra lời khuyên tốt nhất cho bạn về việc tiêm vắc xin Covid-19, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nhanh chóng đẩy lùi đại dịch.
