Xung huyết dạ dày: Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng tránh

Xung huyết dạ dày là bệnh lý về đường tiêu hóa phổ biến có thể xảy ra ở mọi đối tượng. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tình trạng niêm mạc dạ dày xung huyết có thể dẫn đến mạn tính tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome tìm hiểu thông tin tổng quan về tình trạng viêm dạ dày xung huyết trong bài viết sau đây.

Xung huyết dạ dày thường diễn ra âm thầm, tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe

Xung huyết dạ dày là gì?

Xung huyết dạ dày hay viêm xung huyết dạ dày là tình trạng mạch máu trong niêm mạc dạ dày bị giãn nỡ (sưng) quá mức, từ đó gây tích tụ máu, dẫn đến viêm và tiềm ẩn nguy cơ vỡ gây xuất huyết.

Nguyên nhân xung huyết dạ dày

Viêm xung huyết dạ dày có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:

1. Nguyên nhân phổ biến

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa là một trong những nguyên nhân gây viêm xung huyết dạ dày phổ biến.

Tăng áp lực tĩnh mạch cửa là tình trạng tăng trở kháng của dòng máu lưu thông trong tĩnh mạch cửa, dẫn đến tắc nghẽn tĩnh mạch dưới niêm mạc dạ dày.

Nguyên nhân gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa phổ biến là do xơ gan. Ngoài ra, tắc nghẽn tĩnh mạch lách hoặc suy giảm dẫn lưu tĩnh mạch gan cũng có thể gây ra tình trạng này.

2. Nguyên nhân ít phổ biến

Suy tim và các bệnh lý tim mạch có thể gây xung huyết dạ dày. Bởi vì, suy tim hay các bệnh lý tim mạch khác đều gây suy giảm chức năng bơm máu cung cấp oxy cho cơ thể, ảnh hưởng xấu đến tuần hoàn máu ở dạ dày.

3. Yếu tố nguy cơ

• Lạm dụng đồ uống chứa cồn: Tiêu thụ quá nhiều đồ uống chứa cồn như bia, rượu, cocktail… sẽ kích thích dạ dày tiết axit hàm lượng cao, lâu dần gây tổn thương niêm mạc dạ dày, tiềm ẩn nguy cơ bị xung huyết. Ngoài ra, lạm dụng đồ uống chứa cồn có thể dẫn đến xơ gan; trong khi đó, xơ gan là nguyên nhân phổ biến làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa gây xung huyết niêm mạc dạ dày;
• Bệnh lý về gan: Các bệnh lý về gan như viêm gan siêu vi mạn tính (B hoặc C), gan nhiễm mỡ không do rượu, bệnh gan tự miễn… nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến bệnh xơ gan, khiến cho niêm mạc dạ dày xung huyết.

Triệu chứng xung huyết dạ dày

Thông thường, tình trạng xung huyết dạ dày không gây ra triệu chứng đặc hiệu cho đến khi xảy ra hiện tượng xuất huyết (chảy máu). Khi niêm mạc dạ dày bị xuất huyết sẽ gây ra các triệu chứng bao gồm:

• Đau bụng khu vực thượng vị;
• Da nhợt nhạt, thay đổi sắc tố trên da;
• Buồn nôn, nôn ói ra máu;
• Đi đại tiện ra phân có màu đen hoặc lẫn máu;
• Mệt mỏi, uể oải, khó thở;
• Cơ thể bị thiếu máu.

Khi xung huyết niêm mạc dạ dày dẫn đến xuất huyết có thể gây đau bụng dữ dội

Bệnh xung huyết dạ dày có lây không?

Bệnh xung huyết dạ dày không lây nhiễm từ người sang người.

Bởi lẽ, nguyên nhân gây ra tình trạng này không bắt nguồn từ các tác nhân truyền nhiễm mà đến từ sự tăng áp lực trong hệ thống cửa dẫn hoặc yếu tố gây cản trở khác khiến cho tĩnh mạch dưới niêm mạc dạ dày bị tắc nghẽn. Do đó, người bệnh xung huyết dạ dày hoàn toàn có thể sinh hoạt bình thường mà không phải lo ngại về nguy cơ lây bệnh cho cộng đồng.

Xung huyết dạ dày có nguy hiểm không?

Bệnh xung huyết dạ dày có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời đúng cách. Cụ thể, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, xung huyết niêm mạc dạ dày có thể gây xuất huyết dạ dày, khiến người bệnh bị mất máu, suy đa tạng và làm tăng nguy cơ tử vong.

Chẩn đoán bệnh xung huyết dạ dày

Để chẩn đoán chính xác bệnh viêm xung huyết dạ dày, người bệnh cần sớm đến bệnh viện để được thăm khám lâm sàng và nội soi dạ dày theo chỉ định của bác sĩ. Thông qua quá trình thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ tìm hiểu tiền sử mắc bệnh, thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng, quá trình sử dụng thuốc trong thời gần của người bệnh để đánh giá sơ bộ tình trạng sức khỏe hiện tại. Sau đó, để đủ cơ sở đưa ra chẩn đoán chính xác tình trạng xung huyết dạ dày, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện nội soi dạ dày.

Nội soi dạ dày là kỹ thuật an toàn với hiệu quả chẩn đoán bệnh lý cao. Đây là thủ thuật sử dụng ống nội soi mềm để xâm nhập vào bên trong dạ dày với mục đích quan sát, kiểm tra và xác định tổn thương ở cơ quan này.

Mặc dù nội soi dạ dày được đánh giá ít nguy cơ xảy ra biến chứng; tuy nhiên, người bệnh nên thực hiện kỹ thuật này tại các cơ sở y tế uy tín để tối ưu hiệu quả chẩn đoán bệnh và hạn chế rủi ro sức khỏe do thiết bị nội soi không đạt tiêu chuẩn chất lượng hoặc các vấn đề khác trong quá trình thực hiện.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cung cấp dịch vụ nội soi dạ dày (đặc biệt là kỹ thuật nội soi gây mê không đau) với hiệu quả chẩn đoán bệnh lý cao, thời gian thực hiện nhanh chóng được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ nội tiêu hóa giàu kinh nghiệm dưới sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị tiên tiến hàng đầu trên thế giới như Hệ thống phẫu thuật nội soi 3D/4K ICG Rubina Karl Storz, Hệ thống nội soi Fuji 7000…

Để đặt lịch thăm khám và nội soi tiêu hóa tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người bệnh có thể gọi đến hotline TP.HCM: 093 180 6858 – 0287 102 6789 và Hà Nội: 024 3872 3872 – 024 7106 6858 để được tư vấn chi tiết.

Nội soi dạ dày giúp chẩn đoán chính xác tình trạng xung huyết niêm mạc dạ dày

Viêm xung huyết dạ dày có chữa được không?

Nếu được thăm khám và điều trị kịp thời, bệnh xung huyết dạ dày có thể được kiểm soát hiệu quả, hạn chế biến chứng nguy hiểm. Tuy vậy, hiệu quả chữa trị bệnh viêm xung huyết dạ dày ở mỗi người bệnh có thể khác nhau; điều này, tùy thuộc vào các yếu tố như:

• Tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị từ bác sĩ: Người bệnh xung huyết dạ dày cần tuân thủ chỉ định sử dụng thuốc, tái khám đúng lịch hẹn từ bác sĩ. Điều này sẽ giúp bác sĩ theo dõi và đánh giá chính xác hiệu quả của phác đồ điều trị hiện tại; từ đó, có biện pháp xử trí kịp thời giúp gia tăng hiệu quả chữa trị bệnh xung huyết dạ dày;
• Kiểm soát tốt bệnh lý nền gây xung huyết dạ dày: Nếu nguyên nhân bắt nguồn từ bệnh xơ gan hoặc các bệnh lý khác thì việc kiểm soát tốt các bệnh lý này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị xung huyết dạ dày;
• Điều chỉnh lối sống, chế độ dinh dưỡng: Người mắc bệnh xung huyết dạ dày nói riêng và các bệnh lý về đường tiêu hóa nói chung cần thiết lập lối sống và chế độ dinh dưỡng khoa học dựa trên lời khuyên của bác sĩ. Điều này sẽ góp phần nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa, hỗ trợ tăng hiệu quả điều trị và ngăn chặn nguy cơ tái phát bệnh xung huyết dạ dày.

Điều trị xung huyết dạ dày

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Mục tiêu điều trị xung huyết dạ dày là tập trung kiểm soát yếu tố gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa; đồng thời, hạn chế tình trạng xung huyết hạn chế biến chứng nguy hiểm ở hệ tiêu hóa.

Một số biện pháp điều trị tăng áp lực tĩnh mạch bao gồm:

• Điều trị hiệu quả bệnh nền gây tăng áp lực tĩnh mạch (chẳng hạn như xơ gan);
• Liệu pháp nội soi tiêu hóa;
• Phác đồ sử dụng thuốc chẹn beta không chọn lọc (có isosorbide mononitrat hoặc không);
• Phẫu thuật shunt tĩnh mạch cửa nhằm tạo ra một đường nối (shunt) giữa tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch hệ thống để giảm áp lực trong tĩnh mạch cửa, thường được sử dụng để điều trị các biến chứng của xơ gan như tăng áp lực tĩnh mạch cửa hoặc xuất huyết do giãn tĩnh mạch thực quản.

Bên cạnh đó, bác sĩ có thể sẽ kê đơn một số loại thuốc hỗ trợ kiểm soát tình trạng xung huyết dạ dày, điển hình như:

• Thuốc giúp trung hòa axit dịch vị: Phosphalugel, Gastropulgite…;
• Thuốc giúp làm giảm tiết axit dịch vị: Thuốc kháng thụ thể H2 (Famotidine, Ranitidine…), Thuốc ức chế bơm proton (Omeprazole, Lansoprazole…);
• Thuốc hỗ trợ tạo lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày: Sucralfate, Bismuth subcitrate…

Lưu ý: Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định sử dụng thuốc từ bác sĩ. Mọi trường hợp tự ý điều chỉnh liều lượng, tần suất sử dụng và loại thuốc điều trị bệnh viêm xung huyết dạ dày đều tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho hệ tiêu hóa, thậm chí gây ngộ độc đe dọa tính mạng của người bệnh.

Ngoài ra, người bệnh viêm xung huyết dạ dày cần kết hợp phác đồ điều trị y khoa với lối sống và chế độ dinh dưỡng khoa học. Có như vậy, tình trạng xung huyết dạ dày sẽ được kiểm soát tối ưu; đồng thời, nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa giúp ngăn chặn tối đa nguy cơ tái phát bệnh.

Thăm khám sức khỏe hệ tiêu hóa định kỳ để sớm phát hiện và điều trị xung huyết dạ dày kịp thời

Chăm sóc người bị xung huyết dạ dày tại nhà

Trong quá trình điều trị xung huyết niêm mạc dạ dày, người bệnh cần được chăm sóc kỹ lưỡng để hỗ trợ nâng cao hiệu quả điều trị bệnh và phòng tránh nguy cơ xảy ra biến chứng.

Cụ thể, dựa trên lời khuyên từ bác sĩ, người bị xung huyết dạ dày cần có sự điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt sao cho khoa học và phù hợp. Ngoài ra, hàng ngày người thân cần theo dõi chặt chẽ biểu hiện của người bệnh xung huyết dạ dày để sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường nghi ngờ xuất huyết tiêu hóa và kịp thời đưa người bệnh đến bệnh viện điều trị.

Người bị xung huyết dạ dày cần tuân thủ phác đồ điều trị bằng thuốc của bác sĩ

Phòng ngừa xung huyết bao tử

Để phòng tránh tình trạng xung huyết niêm mạc bao tử, mỗi người cần:

• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Bao gồm chia nhỏ khẩu phần ăn từ 3 – 5 bữa / ngày, ăn đủ bữa, uống đủ từ 1.5 – 2 lít nước / ngày, dung nạp đa dạng thực phẩm, ưu tiên thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa (rau xanh, sữa chua, trái cây tươi, các loại cá béo, đậu…), tránh thực phẩm gây kích ứng dạ dày (đồ uống chứa cồn, món cay nóng, nước có gas…)…
• Thiết lập lối sống khoa học: Tạo thói quen sinh hoạt điều độ, thường xuyên tập thể dục, ngủ sớm và ngủ đủ giấc, duy trì trạng thái tinh thần thoải mái tránh căng thẳng… sẽ góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể, giúp tăng cường hoạt động tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng tối ưu. Qua đó, nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa, hạn chế nguy cơ xảy ra tổn thương ở dạ dày trong đó có tình trạng xung huyết dạ dày;
• Thăm khám sức khỏe định kỳ: Mỗi người cần thăm khám sức khỏe tổng quát định kỳ 6 tháng / lần để sớm phát hiện các yếu tố gây bệnh tiềm ẩn trong cơ thể, trong đó có bệnh xung huyết dạ dày. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người đang mắc phải hoặc có nguy cơ mắc bệnh về gan cao. Bởi lẽ, bệnh gan – đặc biệt là xơ gan là yếu tố hàng đầu gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa dẫn đến xung huyết dạ dày.

Nghi mắc bị xung huyết dạ dày: Khi nào đi khám bác sĩ?

Ngay khi nghi ngờ bản thân bị xung huyết dạ dày, người bệnh cần sớm đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và có hướng điều trị kịp thời. Bởi lẽ, bệnh xung huyết dạ dày thường không có biểu hiện rõ ràng cho đến khi xảy ra tình trạng xuất huyết. Vì vậy, việc chẩn đoán bệnh ở giai đoạn sớm là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa, tránh biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng người bệnh.

Tóm lại, xung huyết dạ dày tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời. Người bị viêm xung huyết dạ dày cần kết hợp phác đồ điều trị y khoa cùng với chế độ dinh dưỡng và lối sống khoa học để tối ưu hiệu quả chữa trị và phòng tránh tối đa nguy cơ xuất huyết tiêu hóa.

Nếu như có thêm thắc mắc liên quan về chế độ dinh dưỡng chuyên biệt giúp tối ưu hiệu quả điều trị bệnh xung huyết dạ dày, bạn có thể liên hệ ngay tới Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome qua hotline 1900 633 599 để được bác sĩ tư vấn chi tiết.