Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Còi xương, chậm tăng trưởng… là những tác hại nghiêm trọng khi trẻ thiếu vitamin D. Vậy dấu hiệu nào để nhận biết thiếu vitamin D và cách bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh hiệu quả?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng Lâm sàng và Tiết chế, Viện Dinh dưỡng Quốc gia; Bác sĩ Trưởng Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome.
Theo TS.BS Phạm Thị Thu Hương, vitamin D là vi chất quan trọng giúp cơ thể hấp thu và phân phối canxi, phospho – những chất ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành và duy trì hệ xương vững chắc – ở trẻ. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nếu thiếu vitamin D dễ dẫn đến còi xương, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng phát triển chiều cao sau này, chưa kể còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, đường tiêu hóa.
Thống kê của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), chỉ có 1 trong 5 trẻ bú sữa công thức và 1 trong 20 trẻ sơ sinh bú sữa mẹ đáp ứng được nhu cầu vitamin D cần thiết. Do đó, việc bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vô cùng quan trọng, giúp phòng tránh nguy cơ thiếu hụt loại vi chất này dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới thiếu vitamin D ở trẻ như quá trình mẹ mang thai, cho con bú bị thiếu vitamin D, trẻ ít/hoặc không có cơ hội tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, trẻ mắc các vấn đề liên quan tới việc xử lý vitamin… TS.BS Phạm Thị Thu Hương cho biết, bố mẹ có thể nghi ngờ trẻ bị thiếu vitamin D khi có các dấu hiệu sau:
– Ở trẻ sơ sinh: trẻ khó ngủ, giấc ngủ không sâu, thường xuyên quấy khóc hoặc giật mình khi ngủ, đổ mồ hôi trộm…
– Ở trẻ lớn hơn (tùy thuộc vào độ tuổi và mức độ thiếu vitamin D): trẻ chậm mọc răng, biết đi, biết bò, thóp mềm lâu liền… Thiếu vitamin D nghiêm trọng sẽ dẫn đến nguy cơ biến dạng xương lồng ngực, biến dạng hộp sọ, co giật do hạ canxi trong máu.
Tuy nhiên, TS.BS Phạm Thị Thu Hương cho biết, để xác định chính xác tình trạng thiếu vitamin D cũng như biết mức độ thiếu vitamin D ở trẻ nhẹ hay nghiêm trọng, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám và xét nghiệm vitamin D để có hướng can thiệp kịp thời.
Hiện nay, việc bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh vẫn chưa được nhiều người quan tâm, đặc biệt trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn. Ở trẻ bú mẹ hoàn toàn, chế độ dinh dưỡng của người mẹ không cung cấp đủ vitamin D, nguy cơ trẻ bị thiếu hụt rất cao. Vì vậy, trẻ cần được bổ sung vitamin D hợp lý như sau:
Vitamin D được da tổng hợp từ ánh nắng mặt trời chiếm 80% nguồn cung cấp cho cơ thể hàng ngày. Quá trình tổng hợp này cần ánh nắng trực tiếp, do đó, những trẻ sống trong vùng khí hậu lạnh, thiếu nắng, đô thị ô nhiễm… dễ có nguy cơ thiếu vitamin D.
Tắm nắng đúng cách giúp bổ sung vitamin D hiệu quả cho trẻ
Tại Việt Nam, do tập quán tránh nắng và thường che chắn kỹ khi ra ngoài hoặc chưa có thói quen tắm nắng đúng cách, đúng thời điểm nên mặc dù là nước nhiệt đới nhưng tỷ lệ trẻ em, đặc biệt trẻ sơ sinh thiếu vitamin D vẫn còn rất cao.
TS.BS Phạm Thị Thu Hương khuyến cáo, phơi nắng hàng ngày là việc làm cần thiết để bổ sung vitamin D cho trẻ. Thời điểm tắm nắng thích hợp cho trẻ là lúc cường độ tia UVB ở mức cao nhất, sau 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều. Mỗi lần tắm nắng cho trẻ chỉ kéo dài khoảng 3 – 10 phút, phụ thuộc vào cường độ ánh nắng và diện tích da được chiếu nắng.
Lưu ý: Mẹ nên thay đổi vị trí chiếu nắng cho trẻ sau mỗi 1 phút (chuyển đổi giữa ngực và lưng). Khi tắm nắng cho trẻ, mẹ nên để ánh nắng chiếu trực tiếp qua da trẻ, không tắm nắng qua cửa kính, tăng dần diện tích da để trẻ thích nghi, không để trẻ lạnh và đeo kính mỗi khi tắm nắng để bảo vệ mắt trẻ, lau khô mồ hôi nếu trẻ đổ mồ hôi.
Vitamin D là một trong những vi chất cực kỳ quan trọng đối với quá trình phát triển của xương, cùng với photpho và canxi, vitamin D là nền tảng giúp trẻ tăng chiều cao trong tương lai. Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, nhu cầu vitamin cần thiết mỗi ngày của trẻ sơ sinh ở mức 400 UI. Do đó, để biết mức độ thiếu hụt vi chất này ở trẻ cần thực hiện xét nghiệm vitamin D, tùy theo mức độ thiếu hụt bác sĩ sẽ có hướng bổ sung phù hợp. Bố mẹ lưu ý không nên tự ý bổ sung vitamin D cho trẻ vì có thể dẫn đến dư thừa. Trẻ bị thừa vitamin D sẽ dẫn đến tăng nồng độ canxi trong máu, nước tiểu, khiến trẻ biếng ăn, yếu cơ, phản xạ chậm chạp, nặng hơn có thể ngộ độc vitamin D nếu xử trí không kịp dễ gây tử vong.
TS.BS Phạm Thị Thu Hương khuyến cáo, nếu thấy trẻ có những dấu hiệu thiếu vitamin D, bố mẹ hãy đưa trẻ đến gặp các bác sĩ để được khám và tư vấn điều trị thích hợp. Nếu cần bổ sung vitamin D cho trẻ dưới dạng thuốc, nhất thiết phải có sự chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ.
Bổ sung vitamin D cho trẻ cần theo chỉ định của bác sĩ để tránh dư thừa loại vi chất này dẫn đến tăng nồng độ canxi trong máu, ngộ độc
Nếu bố mẹ vẫn băn khoăn trẻ nhỏ hoặc trẻ sơ sinh thiếu vitamin D phải làm sao, hãy đưa trẻ đến khám tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome. Trung với hệ thống máy móc hiện đại, máy xét nghiệm vi chất dinh dưỡng sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC-MS/MS có độ nhạy và độ đặc hiệu cao giúp định lượng nồng độ vi chất ở mức thấp nhất (nanogram/ml) phát hiện và điều trị sớm tình trạng thiếu vitamin D không chỉ ở trẻ em mà còn cả người lớn.
Trên cơ sở đó, các chuyên gia, bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm của Nutrihome sẽ trực tiếp thăm khám, điều trị thiếu vitamin D ở trẻ bằng chế độ ăn bổ sung loại vi chất này cho trẻ một cách đầy đủ và hợp lý kết hợp hướng dẫn vận động đúng cách.
