Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng bình thường mà bất kỳ trẻ sơ sinh nào cũng sẽ trải qua. Tuy nhiên không phải bậc phụ huynh nào cũng hiểu đúng về hiện tượng này cũng như biết được giai đoạn giãn ruột kéo dài bao lâu. Vì thế trong bài viết sau đây, Nutrihome sẽ hướng dẫn cha mẹ cách để nhận biết hiện tượng giãn ruột ở trẻ sơ sinh và những mẹo mà bạn nên làm để giúp bé vượt qua thời kỳ giãn ruột một cách dễ dàng.
Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là hiện tượng thể tích ruột của trẻ phát triển lớn hơn so với mức bình thường. Với mẹ bầu lần đầu mang thai, việc nắm rõ khi nào trẻ giãn ruột để mẹ có sự chuẩn bị tâm lý phù hợp là một việc làm hết sức cần thiết. Vậy, trẻ mấy tháng giãn ruột sinh lý?
Giai đoạn giãn ruột ở trẻ sơ sinh thường bắt đầu đối với trẻ trong độ tuổi từ 2 – 3 tháng sau sinh. Tuy nhiên tùy vào tốc độ phát triển của trẻ mà hiện tượng giãn ruột có thể đến sớm hoặc muộn hơn. Lúc này, trong ruột của trẻ sẽ chứa một lượng lớn chất thải khiến cho việc bài tiết của trẻ đôi khi gặp khó khăn và mất nhiều thời gian hơn.
Dù vậy, quý cha mẹ cũng không cần phải quá lo lắng về hiện tượng giãn ruột sinh lý ở trẻ bởi nó sẽ không gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe và sự phát triển thể chất của các bé. Chính vì thế, cha mẹ không cần phải quá lo lắng, tự ý cho bé dùng các thuốc trị tiêu hóa hay táo bón khi chưa có sự tham khảo ý kiến và chỉ dẫn từ bác sĩ.
Bố mẹ đã biết gì về giai đoạn giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh chưa?
Để biết liệu trẻ có đang bị giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh hay không, cha mẹ cần dựa trên các dấu hiệu như sau:
Dấu hiệu đầu tiên giúp cha mẹ nhận biết tình trạng trẻ có nguy cơ bị giãn ruột sinh lý đó là khi trẻ không đi ngoài liên tục nhiều ngày. Bởi khi xuất hiện tình trạng giãn ruột sinh lý, đường ruột của trẻ sẽ trở nên to hơn so với mức bình thường. Từ đó khiến cho ruột của bé chứa được nhiều phân hơn và phải mất nhiều thời gian mới có thể đẩy chúng ra ngoài. Cụ thể:
Đây là biểu hiện thường thấy khi trẻ đang tập làm quen để đẩy chất thải ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên có thể do chất thải tích tụ chưa nhiều và trẻ cũng chưa quen với động tác rặn nên quá trình đi ngoài thường không thành công hoặc rất mất thời gian.
Khi thấy trẻ có những biểu hiện trên, quý phụ huynh không cần phải lo lắng. Thay vào đó bạn hãy cố gắng khuyến khích bé tập rặn và dùng sức nhiều hơn để đẩy phân ra ngoài. Ngoài rặn và gồng mình thì trẻ còn một số biểu hiện khác như nhăn mặt, đỏ mặt, xì hơi,…
Hiện tượng giãn ruột sinh lý thường khiến trẻ phải gồng mình, nhăn nhó khi đi ngoài
Thông thường, thành phần chủ yếu trong sữa mẹ và sữa công thức là nước nên khi được đưa vào cơ thể, ruột sẽ làm cho phân của bé mềm ra. Vì thế khi trẻ đi ngoài, cha mẹ sẽ thấy phân của trẻ mềm, sệt, có màu vàng nâu hoặc nhạt (nếu trẻ uống sữa công thức), hoặc màu vàng tươi (nếu trẻ bú sữa mẹ). Trong trường hợp bé bị táo bón, phân của trẻ sẽ khô, cứng, có màu xanh hoặc đen.
Đối với trẻ mắc chứng giãn ruột sinh lý, kích thước ruột thường tăng lên khiến cho dạ dày của bé nhanh rỗng hơn so với bình thường. Vì thế, trong giai đoạn này, các mẹ sẽ thấy bé bú nhiều và lâu hơn.
Khi bé bú xong, dạ dày sẽ liên tục co bóp khiến cho máu tập trung nhiều về dạ dày. Nhờ đó giúp cho quá trình tiêu hóa và chuyển đổi thức ăn của trẻ diễn ra thuận lợi và nhanh chóng hơn.
Tuy nhiên các mẹ cũng cần lưu ý không nên cho trẻ bú quá no bởi điều này có thể dẫn đến hiện tượng trớ sữa và trào ngược dạ dày. Nếu trẻ không may rơi vào tình trạng này, các mẹ có thể thực hiện động tác vỗ ợ hơi để giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn.
Ngoài ra không giống với táo bón, giãn ruột sinh lý không gây khó chịu cho cơ thể của trẻ mà ngược lại hiện tượng này còn giúp cho bé ăn ngon và ngủ tốt hơn vì chất dinh dưỡng được hấp thụ nhanh hơn.
Mặc dù hiện tượng giãn ruột ở trẻ sơ sinh có thể khiến cho bé không đi ngoài trong nhiều ngày, tuy nhiên điều này lại không gây nên sự khó chịu cho các bé như với bệnh táo bón. Thông thường với các bé mắc chứng táo bón, cơ thể sẽ vô cùng khó chịu do không đi ngoài được, từ đó khiến cho bé trở nên cáu kỉnh, mặt mày nhăn nhó và hay khóc.
Ngược lại nếu bé bị giãn ruột sinh lý, khi lượng phân trong ruột tích tụ đủ nhiều thì ruột sẽ tự động đẩy chất thải ra ngoài theo cơ chế đào thải bình thường. Chính vì thế quý phụ huynh sẽ thấy trẻ vẫn tươi tắn và vui chơi như thường ngày mà không có biểu hiện gì khác lạ.
Thời gian giãn ruột của trẻ sơ sinh được cho là có thể kéo dài trong khoảng từ 2 – 3 tháng bắt đầu từ tháng thứ 2 hoặc thứ 3 sau khi sinh. Tuy nhiên, đây không phải là con số chính xác mà tùy vào tốc độ phát triển thể chất của mỗi trẻ thì thời gian giãn ruột của trẻ sơ sinh sẽ có sự khác nhau.
Giai đoạn giãn ruột ở trẻ sơ sinh có thể kéo dài từ 2 – 3 tháng
Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng sinh lý bình thường và thường không gây nguy hiểm cho sức khỏe cũng như hệ tiêu hóa của trẻ. Vì thế quý cha mẹ không cần phải quá lo lắng về hiện tượng này.
Hiểu một cách đơn giản, khi thể tích ruột của bé tăng trưởng nhanh và lớn hơn mức chuẩn bình thường thì sẽ làm thay đổi nhu cầu ăn uống, tốc độ tiêu hóa sữa và tần suất đi ngoài của trẻ. Ngoài ra, trong suốt thời kỳ giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh, bé vẫn vui chơi, sinh hoạt bình thường như bao đứa trẻ khác nên cha mẹ không cần quá lo lắng.
Hiện nay nhiều bậc phụ huynh thường có sự nhầm lẫn giữa hiện tượng giãn ruột sinh lý với chứng táo bón ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên trên thực tế thì đây lại là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Do đó cha mẹ cần biết cách nhận biết dấu hiệu và phân biệt hai tình trạng này như sau:
Hai hiện tượng này tuy khác bản chất nhưng có cùng chung triệu chứng là đều khiến trẻ giảm tần suất đi ngoài nên rất dễ gây nhầm lẫn cho bố mẹ trong việc tự chẩn đoán tại nhà.
Khi thấy trẻ chỉ đi ngoài một lần trong suốt chu kỳ từ 3 – 5 ngày hoặc từ 7 – 10 ngày liên tục, cha mẹ đừng vội kết luận là trẻ bị giãn ruột mà cần quan sát kỹ hơn các hành vi cảm xúc của bé khi đi ngoài cùng màu sắc, tính chất của khối phân để phân biệt được giãn ruột sinh lý và táo bón. Cụ thể:
| Giãn ruột sinh lý | Táo bón | |
| Thời điểm xuất hiện | Thường xuất hiện vào tháng thứ 2 đến tháng thứ 3 sau khi sinh | Thường xuất hiện từ đầu tháng thứ 7 sau khi sinh hoặc khi bé bắt đầu ăn dặm |
| Có phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng hay không? | KHÔNG | CÓ
Trẻ bú sữa công thức và ăn dặm thiếu chất xơ dễ mắc táo bón hơn trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc có chế độ ăn cân bằng
|
| Màu sắc phân | Vàng nâu nhạt, đều màu | Vàng nâu đậm |
| Hình dạng & độ cứng của phân | Mềm, đôi lúc hơi loãng nên bé đi ngoài hay nghe tiếng “xì xoẹt” | Khô, cứng, kết thành tảng dài hoặc kết thành các cục nhỏ rời rạc |
| Đường kính phân | Bình thường | Lớn |
| Hành vi của bé khi đi ngoài | Bình thường, thư giãn | Căng thẳng, nhăn nhó, gồng mình, rặn, tốn nhiều thời gian để thải phân ra ngoài |
Mặc dù giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng bình thường, tuy nhiên cha mẹ cần có chế độ chăm sóc đặc biệt dành cho bé để giúp trẻ vượt qua thời kỳ này một cách dễ dàng hơn.
Khi trẻ gặp hiện tượng giãn ruột, quý phụ huynh cần bổ sung thêm các lợi khuẩn đường ruột hay còn được gọi là probiotics vào chế độ ăn hàng ngày cho bé. Bởi những lợi khuẩn này không chỉ có tác dụng hỗ trợ cải thiện hệ tiêu hóa cho trẻ mà còn mang đến nhiều lợi ích khác. Chẳng hạn như:
Bổ sung lợi khuẩn cho bé thông qua đường uống bằng các chế phẩm chứa Probiotic dạng nhỏ giọt rất tiện lợi
Trong thời kỳ giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh, các bậc phụ huynh nên thường xuyên massage bụng cho bé để giúp kích thích nhu động ruột cho bé dễ đi ngoài hơn. Bên cạnh đó, các động tác massage cũng sẽ giúp cho bé cảm thấy dễ chịu hơn, cải thiện quá trình tiêu hóa, phòng ngừa chứng đầy hơi và táo bón.
Thông thường, quý cha mẹ nên thực hiện massage cho trẻ ở nơi kín gió và tuyệt đối không được thực hiện massage ngay sau khi trẻ ăn no. Khi massage, cha mẹ có thể mở thêm một vài bài nhạc nhẹ nhàng để giúp bé được thư giãn và giữ cho tinh thần thoải mái hơn. Một số bài massage bụng cho bé mà cha mẹ có thể tham khảo và áp dụng gồm:
Lưu ý: Quý phụ huynh nên thực hiện massage cho bé từ 1 – 2 lần mỗi ngày để làm giảm nhanh các triệu chứng của bệnh giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh.
Đối với trẻ sơ sinh giãn ruột, việc cho trẻ tập các bài thể dục nhẹ nhàng từ bé không chỉ giúp cho cơ thể trở nên linh hoạt và cứng cáp hơn mà còn góp phần làm tăng hoạt động của nhu động ruột.
Nhờ đó giúp cho bé tiêu hóa tốt và đi tiêu dễ dàng hơn. Chưa kể quá trình vận động còn giúp cho trẻ ăn ngon miệng và đúng giờ hơn. Cha mẹ có thể tập cho bé các động tác vận động đơn giản như sau:
Lưu ý: Bố mẹ chỉ nên cho bé tập khi bé đồng ý, không nên ép buộc bé và chỉ nên tập trong khoảng từ 5 – 10 phút là được.
Động tác mô phỏng tư thế đạp xe rất tốt cho nhu động ruột trong giai đoạn giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh
Để giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn khi bước vào giai đoạn giãn ruột ở trẻ sơ sinh, các bậc phụ huynh nên cho trẻ tắm nước ấm ở nhiệt độ từ 35 – 37 độ C. Cách làm này không chỉ giúp thúc đẩy quá trình tuần hóa máu trong cơ thể mà còn góp phần làm giảm đi các triệu chứng đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn.
Trước khi tắm, bạn nên kiểm tra nhiệt độ của nước xem đã phù hợp hay chưa. Khi tắm, bạn có thể nhỏ thêm vài giọt tinh dầu tràm để giúp làm ấm cơ thể bé, hỗ trợ kháng khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm đồng thời chỉ cho bé tắm ở những nơi ấm áp, kín đáo, không có gió lùa để tráng bé bị cảm lạnh.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chất xơ có tác dụng giúp di chuyển thức ăn qua đường tiêu hóa một cách hiệu quả, ngăn ngừa chứng đầy hơi, khó tiêu, cải thiện hệ tiêu hóa, làm mềm phân và giúp cho việc đi đại tiện của trẻ dễ dàng hơn. Do đó chất xơ hỗ trợ làm giảm đáng kể các triệu chứng giãn ruột sinh lý thời gian giãn ruột của trẻ sơ sinh.
Đối với những trẻ đang sử dụng sữa công thức, các bậc phụ huynh nên chú ý tìm mua những loại sữa có chứa chất xơ hòa tan Fructooligosaccharides (gọi tắt là Fos) và Galactooligosaccharides (gọi tắt là Gos) – đây chính là 2 loại chất xơ có trong các sữa công thức, chẳng hạn như sữa Physiolac (nhập nguyên lon từ Pháp), sữa Meiji (hàng nội địa Nhật Bản).
Ngược lại đối với những bé bú sữa mẹ thì mẹ nên bổ sung thật nhiều rau xanh, trái cây, khoai lang, bơ, chuối, rau mồng tơi, rau chân vịt,…trong khẩu phần ăn của mẹ hàng ngày để tăng cường tối đa chất lượng sữa.
Như chúng ta đều biết sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi bị giãn ruột, dạ dày của trẻ sẽ rất nhanh rỗng vì thế các mẹ nên cho trẻ bú nhiều hơn để bổ sung dinh dưỡng và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Trung bình, các mẹ có thể cho trẻ bú tối đa 15 lần/ngày, mỗi lần cách nhau khoảng 90 phút.
Tăng số lần bú sữa mẹ để giúp trẻ không bị đói trong giai đoạn giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh
Để hạn chế vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể gây ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa của bé, cha mẹ nên thường xuyên vệ sinh, lau chùi nhà cửa, đồ chơi, đồ dùng của trẻ. Điều này cũng giúp bé phòng ngừa nguy cơ mắc các bệnh về rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, táo bón,…
Ngoài những biện pháp đã được liệt kê ở trên, cha mẹ còn có thể thực hiện chườm ấm cho vùng bụng của trẻ. Sức nóng từ khăn sẽ làm tăng lưu thông máu, giúp đẩy hết hơi trong bụng trẻ ra ngoài và giúp cho bé cảm thấy dễ chịu hơn.
Để chườm ấm cho con trước tiên các mẹ cần:
Trên đây là tất cả những thông tin về hiện tượng giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh mà bố mẹ cần nắm rõ. Mong rằng qua bài viết này, bố mẹ đã biết được các dấu hiệu nhận biết sớm trẻ bị giãn ruột sinh lý ngay tại nhà.
Tóm lại giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng bình thường và bố mẹ không cần phải quá lo lắng. Thay vào đó bố mẹ nên áp dụng các mẹo chăm sóc trẻ trong thời kỳ giãn ruột mà Nutrihome đã giới thiệu ở trên để giúp cho trẻ cảm thấy thoải mái, dễ chịu, đồng thời cải thiện được các triệu chứng giãn ruột ở trẻ sơ sinh.
