Đa số trẻ sinh non thường nhẹ cân hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Theo chuyên gia, cân nặng của trẻ sinh non không tăng có thể dẫn đến nhiều hệ lụy sức khỏe. Vậy làm sao để giúp trẻ sinh non tăng cân nhanh và an toàn?
Bài viết có sự tư vấn chuyên môn bởi TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Bác sĩ Trưởng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome
Có khoảng 15 triệu trẻ sinh non trên thế giới mỗi năm và con số này không ngừng tăng lên. Và các vấn đề cũng như câu hỏi thường gặp của ba mẹ có trẻ sinh non đó là: Trẻ sinh non chậm tăng cân hay trẻ sinh non tăng cân chậm có sao không, khi nào được xem là bé sinh non chậm tăng cân, trẻ sinh non tăng cân như thế nào hay trẻ sinh thiếu tháng tăng cân như thế nào là tốt và an toàn?…
Trẻ sinh non tăng cân như thế nào? Ngủ đủ giấc là một trong những cách giúp trẻ sinh non tăng cân nhanh
Trẻ sinh non là trẻ được sinh ra trước tuần thai 37. Thống kê cho thấy, trẻ sinh non và trẻ sơ sinh nhẹ cân chiếm khoảng 17% số trẻ sơ sinh tử vong. Trong đó, trẻ ra đời càng sớm, nguy cơ tử vong hoặc khuyết tật càng cao. Những bé có khả năng sống sót có thể gặp những vấn đề về đường hô hấp, tiêu hoá, não bộ, chậm phát triển…. Và một điều đương nhiên, những bé sinh non chậm tăng cân hơn trẻ sinh đủ tháng.
Cân nặng của trẻ sinh non sẽ thay đổi phụ thuộc vào tuần thai, sức khoẻ tổng thể của trẻ khi chào đời và cách nuôi dưỡng – chăm sóc sau sinh. Trước khi tìm hiểu các cách giúp trẻ sinh non tăng cân nhanh, mời bạn tham khảo bảng dưới đây để có cái nhìn tổng quan về cân nặng của bé gái và bé trai từ tuần thai 24 – 40:
Nếu trẻ sinh non chậm tăng cân, chuyên gia khuyên các bà mẹ nên áp dụng những cách sau: cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, đảm bảo trẻ ngủ ngon và đủ giấc, massage thường xuyên cho trẻ… sẽ giúp trẻ sinh non tăng cân chậm cải thiện tốc độ tăng cân. Cụ thể:
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nhất là đối với trẻ sinh thiếu tháng, trẻ sơ sinh chậm tăng cân. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời.
Ngoài cung cấp các dưỡng chất cần thiết, bú sữa mẹ còn có thêm nhiều lợi ích khác như: tăng cường hệ miễn dịch giúp bảo vệ bé khỏi các bệnh nhiễm trùng, viêm ruột hoại tử, bệnh võng mạc nặng (đặc biệt xảy ra ở trẻ sinh non) cũng như cải thiện khả năng dung nạp thức ăn qua đường ruột.
Việc ngủ đủ giấc, ngủ ngon và không bị gián đoạn ở trẻ sinh non vô cùng quan trọng. Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy chất lượng giấc ngủ có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ, không chỉ về não bộ (liên quan đến phát triển thần kinh lâu dài) mà còn cả cân nặng.
Trẻ sinh non cần được sưởi ấm và hỗ trợ bú nhiều hơn. Do đó, phương pháp Kangaroo (Kangaroo mother care) cũng được xem là một trong những cách tốt giúp trẻ sinh non chậm tăng cân cải thiện cân nặng.
Trẻ sinh non, sinh thiếu tháng cần được massage thường xuyên để hỗ trợ tăng cân và ổn định sức khỏe, điều này còn đồng nghĩa với việc trẻ sẽ được ra viện sớm hơn (nếu đang nằm viện). Ngoài ra, massage còn giúp phát triển trí não ở trẻ sinh non, thúc đẩy giấc ngủ của trẻ ngon hơn, tăng cường hệ miễn dịch và tuần hoàn máu, giúp ruột và dạ dày của trẻ khỏe mạnh hơn.
Chưa kể, việc massage còn giúp trẻ sinh non chậm tăng cân phát triển cảm xúc gần gũi, thân thiện với bố mẹ.
Massage cũng là cách hiệu quả giúp trẻ sinh non tăng cân nhanh và phát triển cảm xúc
Tất cả trẻ sơ sinh nói chung và trẻ sinh non chậm tăng cân nói riêng cần được chăm sóc sức khỏe tốt để tránh nguy cơ nhiễm trùng, nâng cao hệ miễn dịch giúp trẻ khỏe hơn, ăn uống ngon hơn từ đó tăng cân tốt hơn. Vì vậy, tất cả những ai tiếp xúc với mẹ và em bé đều phải rửa tay sạch sẽ. Ngoài ra, mẹ cũng cần giữ vệ sinh cho bé để giúp bé ngủ ngon giấc hơn.
Nghe nhạc Mozart đã được chứng minh làm giảm tiêu hao năng lượng trong trạng thái cơ thể được nghỉ ngơi hoàn toàn, do đó điều này luôn được khuyến khích thực hiện với bé sinh non chậm tăng cân. Việc nghe nhạc Mozart có thể giúp cải thiện cân nặng của trẻ được gọi là “hiệu ứng Mozart”.
Trẻ càng nhỏ thì lượng sắt dự trữ càng thấp. Chuyên gia khuyến cáo, tất cả trẻ sơ sinh dưới 35 tuần tuổi bú sữa mẹ hoàn toàn nên được bổ sung sắt từ tuần thứ tư sau sinh và tiếp tục cho đến ít nhất 6 tháng tuổi. Việc bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết sẽ giúp cơ thể trẻ phát triển hệ xương khỏe mạnh, tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ thiếu máu, tránh mắc các bệnh ngoài da, tăng cân…
Lưu ý, trước khi bổ sung các vitamin và khoáng chất cho trẻ, để tránh các tác dụng phụ không mong muốn nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa.
Với những trẻ sinh non đến độ tuổi ăn dặm, ngoài sữa mẹ, trẻ cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để đảm bảo quá trình phát triển toàn diện như trẻ bình thường. Tuy nhiên cần nhớ, khi chế biến thức ăn dặm cho bé sinh non chậm tăng cân không nên nêm muối, mắm vì có thể gây ảnh hưởng đến chức năng thận còn non nớt trẻ. Đồng thời, khi cho trẻ ăn các cử nên cách nhau 1,5 – 2 giờ, khi trẻ lớn hơn thì khoảng thời gian này có thể giãn ra.
Theo dõi cân nặng của trẻ sinh non tăng cân chậm là rất quan trọng và cần thiết. Điều này giúp mẹ xem xét và kịp thời điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cũng như chế độ sinh hoạt của bé nếu cân nặng của bé không được như mong đợi.
Thường xuyên theo dõi tình trạng trẻ sinh non tăng cân như thế nào để có sự can thiệp kịp thời
Tóm lại, vấn đề làm sao để giúp trẻ sinh non tăng cân nhanh sẽ dễ dàng hơn nếu mẹ tham khảo áp dụng những cách trên. Đặc biệt tuân thủ khuyến nghị của chuyên gia dinh dưỡng, đó là duy trì cho trẻ bú sữa mẹ trong thời gian tối thiểu 6 tháng cũng như thực hiện các biện pháp chăm sóc khoa học, hợp lý. Chúc các mẹ có trẻ sinh non chậm tăng cân nhanh chóng đạt được cân nặng lý tưởng và phát triển khỏe mạnh, toàn diện.