Trẻ sơ sinh chậm tăng cân: nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục

Trẻ sơ sinh chậm tăng cân là vấn đề được nhiều ba mẹ quan tâm hàng đầu. Trên thực tế, một số trẻ sơ sinh tăng cân chậm hay trẻ sơ sinh không tăng cân chỉ đơn giản là do trẻ nhỏ hơn những trẻ khác cùng tuổi. Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp trẻ chậm tăng cân có biểu hiện chậm phát triển cần được can thiệp.

Bài viết được tư vấn bởi Bác sĩ Phạm Thị Thảo Quyên

Nguyên nhân trẻ sơ sinh chậm tăng cân

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc trẻ sơ sinh tăng cân quá ít hay bé sơ sinh chậm tăng cân, bao gồm:

– Trẻ ngậm ti mẹ không đúng cách, phản xạ bú yếu: Điều này khiến bé không lấy đủ sữa từ bầu ngực của mẹ.

Trẻ ngậm ti mẹ không đúng cách có thể là nguyên nhân thường gặp khiến bé sơ sinh chậm tăng cân

– Bé không được cho bú đủ số lần cần thiết: Cha mẹ không hiểu nhu cầu ăn uống phù hợp cho con mình, ở những bé mới sinh nhu cầu năng lượng cao, bé bú rất nhiều lần trong ngày.

– Lượng sữa mẹ không cung cấp đủ cho nhu cầu của trẻ: Mẹ bị trầm cảm sau sinh, mẹ căng thẳng, mắc bệnh lý, không tích cực cho con bú… làm giảm số lượng sữa, dẫn đến không đủ sữa để cung cấp cho con.

Trẻ sơ sinh chậm tăng cân có thể do mẹ không cho bé bú đủ

– Sữa mẹ không đủ dưỡng chất, đặc biệt là do mẹ không duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học để giúp cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho nguồn sữa mẹ.

– Trẻ sinh non: Sinh non có thể khiến bé khó bú do các cơ mà chúng sử dụng để bú và nút phát triển chưa đầy đủ, hậu quả là khiến trẻ sơ sinh tăng cân chậm hay thậm chí là trẻ sơ sinh không tăng cân. (1)

Một trong những nguyên nhân trẻ sơ sinh không tăng cân là do trẻ sinh non

– Trẻ có vấn đề về sức khỏe:

• Các vấn đề về gen, chẳng hạn như hội chứng Down.
• Bé có vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa: Các vấn đề về tiêu hóa có thể khiến Trẻ sơ sinh chậm tăng cân. Các tình trạng như trào ngược dạ dày thực quản, tiêu chảy mãn tính, bệnh gan mạn tính, bệnh celiac có thể khiến bé khó hấp thụ đủ chất dinh dưỡng và calo để tăng cân.
• Không dung nạp thực phẩm: Cơ thể bé nhạy cảm với một số loại thực phẩm. Ví dụ, bé không dung nạp protein từ sữa do đó bé không thể hấp thụ các loại thực phẩm như sữa chua và phô mát, điều này cũng là một trong những nguyên nhân trẻ sơ sinh chậm tăng cân.
• Bé mắc các bệnh lý liên quan đến tim, phổi hoặc nội tiết có thể cần nhiều calo hơn những trẻ khác.
• Các vấn đề về miệng, họng của trẻ khiến trẻ khó bú hoặc nuốt (ví dụ như sứt môi hở hàm ếch). (2)

Dấu hiệu trẻ sơ sinh không tăng cân

• Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của trẻ sơ sinh chậm tăng cân là kích thước cơ thể của trẻ: Trẻ nhỏ hơn nhiều so với những đứa trẻ khác cùng tuổi về cân nặng, chiều cao và kích thước vòng đầu.
• Mất hứng thú với thế giới xung quanh bé.
• Buồn ngủ quá mức (hôn mê).
• Thường xuyên quấy khóc, cáu gắt.
• Trẻ có thể chậm phát triển các kỹ năng như lật, ngồi, đứng và đi so với trẻ khác.

Trẻ sơ sinh tăng cân chậm có nguy hiểm không?

Tăng cân là một trong nhiều dấu hiệu cho thấy sức khỏe tốt của trẻ đang bú mẹ. Đôi khi, bé sơ sinh chậm tăng cân nhưng lại hoàn toàn khỏe mạnh, bé đơn giản chỉ là tăng cân chậm bởi vì đó là mô hình tăng trưởng đặc thù của riêng bé.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp khác nếu bé không tăng cân theo một số mô hình nhất định kèm theo các dấu hiệu trẻ sơ sinh không tăng cân trên, bạn nên đưa bé đến bác sĩ để kiểm tra tình trạng chậm tăng cân này là tự nhiên hay là do nguyên nhân gì khác.

Trẻ sơ sinh chậm tăng cân kéo dài có thể dẫn đến sự chậm trễ vĩnh viễn về tinh thần, cảm xúc hoặc thể chất.

Chẩn đoán vấn đề bé sơ sinh tăng cân chậm

• Không tăng khoảng 30g/ngày cho đến khi trẻ 3 tháng tuổi.
• Không tăng khoảng 20g/ngày từ 3 đến 6 tháng tuổi.
• Không lấy lại cân nặng sau sinh từ 10 đến 14 ngày sau khi sinh.
• Có tốc độ tăng trưởng (trọng lượng, chiều dài hoặc chu vi vòng đầu) giảm đáng kể so với đường cong trước đó của bé. (3)

Cách giúp trẻ sơ sinh tăng cân nhanh

Cách để giúp trẻ sơ sinh tăng cân nhanh là cần cung cấp cho trẻ đầy đủ dinh dưỡng để trẻ có thể bắt kịp cân nặng trung bình bằng cách tăng khẩu phần ăn phụ thuộc vào tuổi và tình trạng dinh dưỡng của bé. Chuyên gia, bác sĩ dinh dưỡng sẽ tư vấn cho mẹ một chế độ dinh dưỡng khoa học, thay đổi chế độ ăn uống, lịch trình cho con ăn (bú) và môi trường nuôi dưỡng trẻ phù hợp.

Ngoài ra, cách giúp bé tăng cân nhanh còn phụ thuộc vào việc giải quyết các nguyên nhân trẻ sơ sinh chậm tăng cân liên quan đến vấn đề sức khỏe. (4)

Khi nào nên khám dinh dưỡng cho trẻ

Nếu con bạn có các dấu hiệu của trẻ sơ sinh chậm tăng cân thì bạn nên đưa bé đến khám dinh dưỡng để giúp bé sớm bắt kịp cân nặng trung bình. Ba mẹ có thể đưa con đến Nutrihome hoặc các bệnh viện có khoa dinh dưỡng để được thăm khám, tư vấn và điều trị phù hợp.

Hy vọng bài viết có thể giúp quý phụ huynh biết rõ hơn về các nguyên nhân trẻ sơ sinh chậm tăng cân, dấu hiệu trẻ sơ sinh không tăng cân, từ đó có biện pháp phòng ngừa và can thiệp sớm khi có con là trẻ sơ sinh tăng cân chậm, trẻ sơ sinh tăng cân quá ít, thậm chí là không tăng cân.