Vì sao cần khám dinh dưỡng trực tiếp, không nên khám online?

Gần đây, rộ lên trào lưu khám và tư vấn bệnh online, trong đó có khám dinh dưỡng. Nhiều trường hợp bác sĩ thậm chí còn đưa ra chẩn đoán và điều trị bệnh chỉ bằng cách hỏi thăm người bệnh qua… internet hoặc điện thoại. Liệu điều này hiệu quả đến đâu, phạm vi khám, tư vấn bệnh đến mức nào?

Bài viết được sự tư vấn chuyên môn của TS.BS Đào Thị Yến Phi, Cố vấn chuyên môn, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome; Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm, trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.

Và câu hỏi đặt ra là, chúng ta nên khám dinh dưỡng trực tiếp hay online? Đâu là ưu, nhược điểm của mỗi hình thức và chúng ta nên lưu ý gì?

Khám dinh dưỡng là gì?

Theo TS.BS Đào Thị Yến Phi, khám dinh dưỡng không phải chỉ được thực hiện khi cơ thể đang mắc bệnh liên quan đến dinh dưỡng, mà khám dinh dưỡng là để chủ động tầm soát, thông qua đó các bác sĩ sẽ đánh giá chính xác tình trạng, thói quen dinh dưỡng của một người, ví dụ cơ thể có đang thiếu hoặc thừa chất gì không, có gặp vấn đề, bệnh lý gì liên quan đến dinh dưỡng, thói quen ăn uống, vận động đã phù hợp chưa….; từ đó đưa ra chỉ định về chế độ dinh dưỡng vận động khoa học, cân bằng, đủ chất, đáp ứng đúng chỉ định điều trị hoặc theo từng nhu cầu cụ thể của người bệnh.

Khám dinh dưỡng rất quan trọng vì sẽ giúp chúng ta bảo vệ sức khoẻ của mình tốt hơn

Trong quá trình khám dinh dưỡng, tùy trường hợp bác sĩ sẽ cần căn cứ trên nhiều dữ liệu khác nhau để đánh giá, xác định, chẩn đoán và đưa ra tư vấn, điều trị phù hợp, chính xác cho bệnh nhân. Các dữ liệu có thể đến từ việc thăm hỏi trực tiếp, quan sát, tương tác với bệnh nhân, hoặc thông qua các chỉ định cận lâm sàng như xét nghiệm, siêu âm, chụp x-quang…

Theo đó, khám dinh dưỡng là hết sức quan trọng, đặc biệt đối với trẻ em, phụ nữ mang thai/cho con bú, người có tuổi, người mắc bệnh mạn tính… Tuy nhiên khám dinh dưỡng bằng cách nào, khám ở đâu để đạt được hiệu quả thì còn phụ thuộc vào mức độ, tính nghiêm trọng của vấn đề hay điều kiện, kinh nghiệm, sự hiểu biết của mỗi người.

Hạn chế của khám, tư vấn dinh dưỡng online

Khám, tư vấn bệnh online là cách khám từ xa, nói nôm na cho dễ hiểu là bác sĩ sẽ khám, tư vấn người bệnh thông qua trao đổi trên môi trường internet hoặc điện thoại, trong đó bác sĩ thường dựa vào những mô tả, khai báo của người bệnh hoặc người nhà bệnh nhân mà đưa ra tư vấn hay thậm chí chẩn đoán, điều trị.

Việc khám, tư vấn dinh dưỡng online gặp phải một số hạn chế quan trọng, khiến cho hình thức khám này khó đưa ra kết quả chính xác, toàn diện cho người bệnh:

• Bác sĩ không thể tương tác, quan sát trực tiếp trạng thái, cơ thể, cảm xúc… của người bệnh; khó hoặc không thể khai thác tiền sử bệnh.
• Bác sĩ chỉ có thể nghe một chiều người bệnh mô tả vấn đề họ đang gặp phải – mà đôi khi người bệnh không thể giải thích đúng hoặc cặn kẽ, các thông tin người bệnh cung cấp cũng có thể bị thiếu hoặc thậm chí sai lệch khiến kết quả thăm khám, chẩn đoán không chắc chắn.
• Không thể tiến hành các chỉ định cận lâm sàng như xét nghiệm, siêu âm, chụp X-quang… chuyên sâu cần thiết để có kết quả chuẩn xác nhất. Đa số các trường hợp khám bệnh nói chung đều cần có thêm các chỉ số, thông số liên quan này để làm cơ sở cho bác sĩ đánh giá và chẩn đoán bệnh chính xác.
• Vì khó đưa ra chẩn đoán, kết luận chính xác nên dẫn đến không thể đưa ra chỉ định điều trị dinh dưỡng hay dùng thuốc hiệu quả cho từng trường hợp cụ thể, mà thường chỉ đưa ra những tư vấn chung chung.

Khám, tư vấn dinh dưỡng online bộc lộ nhiều hạn chế khiến việc đánh giá, chẩn đoán, điều trị khó đạt kết quả cao

Thuận lợi duy nhất của việc khám online là người bệnh không phải di chuyển ra khỏi nhà. Tuy nhiên, theo Tiến sĩ, Bác sĩ Đào Thị Yến Phi, những hạn chế của hình thức khám bệnh này mới đáng để mỗi người quan tâm hơn, vì sức khỏe là quan trọng và việc khám chữa bệnh cần phải đạt hiệu quả, chính xác.

Ưu điểm và lợi ích khi khám dinh dưỡng trực tiếp

Khám bệnh trong đó có khám dinh dưỡng trực tiếp là cách khám, chẩn đoán và điều trị bệnh phổ biến nhất, được áp dụng rộng rãi nhất và cũng được công nhận hiệu quả nhất, nhờ những ưu điểm và đặc thù nhất định không thể thay thế.

Tất cả những hạn chế của hình thức khám bệnh online đều được giải quyết khi khám bệnh trực tiếp, với sự hỗ trợ không thể thiếu của các phương tiện, thiết bị, máy móc hiện đại trong lĩnh vực y tế.

Trong quy trình khám, chẩn đoán bệnh toàn diện, ngoài việc tìm hiểu tiền sử bệnh lý và thói quen của người bệnh qua mô tả, thì bác sĩ còn phải quan sát trực tiếp các dấu hiệu, biểu hiện và khám trực tiếp trên các bộ phận cơ thể của người bệnh.

Ngoài ra, nếu phát hiện hoặc nghi ngờ có bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định các kỹ thuật cận lâm sàng như xét nghiệm, siêu âm, chụp x-quang…, tiến hành đo các chỉ số, thông số liên quan đến tình trạng bệnh lý của người bệnh một cách chính xác. Từ đó, dựa trên các dữ liệu khác nhau, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán và chỉ định điều trị bệnh cho người bệnh phù hợp.

Khám dinh dưỡng trực tiếp là cách khám hiệu quả, toàn diện và chính xác

Có thể kể đến một số ưu điểm của hình thức khám bệnh, khám dinh dưỡng trực tiếp như sau:

• Sự trao đổi, quan sát và tương tác trực tiếp giúp bác sĩ dễ dàng đánh giá ban đầu về tình trạng của người bệnh.
• Đánh giá tình trạng dinh dưỡng thực tế từ các chỉ số cân nặng, chiều cao, khối lượng cơ, mỡ, nước… trong cơ thể chính xác, dựa trên các thiết bị, máy móc hiện đại.
• Thông qua mô tả tiền sử bệnh và vấn đề, tình trạng hiện tại, bác sĩ có thể quan sát thêm các biểu hiện, triệu chứng lâm sàng, thăm khám thêm trên các bộ phận liên quan, đồng thời khai thác thêm thông tin mà có thể người bệnh không biết hoặc không nhắc đến.
• Khi phát hiện bất thường hoặc yêu cầu cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định các kỹ thuật cận lâm sàng như xét nghiệm, siêu âm, x-quang… liên quan, làm cơ sở để chẩn đoán và điều trị bệnh chính xác.

Người dân đến khám và tư vấn dinh dưỡng, vận động trực tiếp tại Nutrihome