Tắc sữa, sữa không về, sữa về chậm… đều là những hiện tượng phổ biến đối với mẹ sau sinh. Vậy, làm thế nào để khắc phục tình trạng trên? Đâu là các cách gọi sữa về nhiều nhanh nhất cho mẹ sau sinh? Hãy cùng Nutrihome tìm hiểu ngay trong bài viết sau.
Sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo nhất cho bé sơ sinh và trẻ nhỏ. Việc mẹ đang cố gắng tìm cách gọi sữa về là điều rất đáng trân trọng vì nó cho thấy mẹ luôn là người thấu hiểu và biết yêu con thương theo một cách khoa học nhất.
Mẹ sau sinh dễ bị căng thẳng khi chưa biết cách gọi sữa về
Nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong suốt 6 tháng đầu tiên và tiếp tục cho con bú đến hết 24 tháng là mong mỏi của rất nhiều người mẹ hiện nay. Tuy nhiên, không phải người mẹ nào cũng có đủ điều kiện để thực hiện điều đó, bởi tắc sữa, sữa không về, sữa về chậm… là những hiện tượng phổ biến mà mẹ sẽ gặp phải sau sinh. Vậy nguyên nhân là do đâu?
Cơ thể mẹ có 2 loại hóc-môn (nội tiết tố) khác nhau chịu trách nhiệm cho việc sản xuất sữa và tiết sữa, đó là hormone Prolactin và Oxytocin. Nếu cơ thể mẹ bị thiếu hụt một trong hai loại hormone trên, mẹ sẽ gặp hiện tượng ít sữa, tắc sữa, thậm chí là mất sữa. (1, 2)
Lưu ý:
Mẹ nào trong quá trình cho con bú mà thấy ít sữa, hoặc sữa đột nhiên giảm dần, có nguy cơ mất hẳn thì càng cần phải nắm rõ các cách gọi sữa về thuần thục hơn các mẹ khỏe mạnh. Để thực hiện các cách gọi sữa về nhanh và hiệu quả, trước hết mẹ cần nắm được cơ chế sản sinh sữa trong cơ thể:
Vì thế, để đảm bảo sữa mẹ tiết ra đều đặn thì cơ thể của mẹ cần phải đảm bảo tiết ra đầy đủ Prolactin và Oxytocin. Bằng cách cho trẻ bú càng sớm càng tốt và càng nhiều càng tốt, mẹ có thể chủ động cải thiện tăng vấn đề tiết sữa trong cơ thể.
Khi trẻ bú càng nhiều, cơ thể mẹ được kích thích tạo ra càng nhiều hormone, ngược lại khi trẻ bú ít hoặc bú không thường xuyên, cơ thể sẽ điều chỉnh giảm prolactin để tiết bớt sữa lại.
Prolactin là hóc môn kích thích sản xuất sữa trong cơ thể mẹ
Sau khi đã hiểu được cơ chế sản sinh sữa trong cơ thể mẹ, thì bạn đã có thể áp dụng các phương pháp làm sao để sữa về nhiều. Dưới đây là một số cách gọi sữa về nhanh nhất và đặc sánh sau sinh:
Đối với cả mẹ sinh mổ và sinh thường, sau khi nhau thai bị bong ra, cơ thể mẹ sẽ tự động phát đi tín hiệu sản xuất sữa. Ban đầu có thể sữa sẽ về rất ít nhưng mẹ cũng không cần quá lo lắng mà hãy cứ tự tin cho bé bú bình thường. Như vậy sẽ tận dụng được những giọt sữa non quý giá đầu tiên, đồng thời cũng góp phần hỗ trợ gọi sữa về nhanh hơn. (3, 4)
Theo các chuyên gia, tiếp xúc da kề da sau sinh giữa mẹ và bé là một trong những cách gọi sữa về nhanh nhất, hiệu quả nhất và thuận tự nhiên nhất. Khi tiếp xúc da kề da, bản năng của trẻ là sẽ tự tìm và bú mẹ một cách tự nhiên. (5)
Lúc này, niềm hạnh phúc và cảm xúc khi nhìn con mới chào đời của mẹ cũng sẽ thúc đẩy nồng độ oxytocin trong cơ thể mẹ tăng lên, hỗ trợ cải thiện tình trạng ít sữa, tắc sữa. Mặt khác, khi môi bé trực tiếp tiếp tiếp xúc với đầu ti sẽ kích thích phản xạ tăng tiết hóc-môn prolactin tự nhiên của cơ thể mẹ, giúp kích thích sản xuất sữa nhiều hơn.
Tiếp xúc da kề da là mẹo gọi sữa về rất thuận lợi đối với các mẹ sinh thường. Tuy nhiên, các mẹ sinh mổ sẽ có chút bất lợi hơn bởi mẹ sẽ cần một quá trình hồi phục sau sinh nên khó thực hiện da kề da. Mẹ sinh mổ cần lưu ý nên cho con bú trong vòng 4 giờ sau sinh, nếu kéo dài thời gian này bé sẽ gặp nhiều khó khăn, mẹ có thể bị tắc tia sữa hoặc sữa về chậm.
Tiếp xúc da kề da và cho con bú ngay sau sinh là cách gọi sữa về nhanh nhất
Cho con bú đúng cách được xem là mẹo gọi sữa về được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo. Nhiều mẹ thấy mình ít sữa, sữa về chậm mà nhanh nản chí, hạn chế cho con bú hoặc chuyển qua bắt con dùng sữa công thức. Hành động này dễ khiến cơ thể mẹ “hiểu lầm” rằng nhu cầu sữa của bé không còn nữa nên không kích thích sản xuất thêm sữa.
Về bản chất, cơ thể mẹ có có đặc tính “thích nghi” theo nhu cầu dinh dưỡng của con. Sữa mẹ về cơ bản sẽ sản xuất theo quy luật cung – cầu, nghĩa là mẹ càng cho con bú thường xuyên thì tuyến sữa càng được kích thích và sữa về càng nhiều hơn. Do đó, sữa về chậm hay tắc sữa, mất sữa,…. có thể một phần là do cơ thể mẹ chưa “nhận biết” được nhu cầu về sữa của bé nên không kích thích sản xuất thêm sữa nữa. (6)
Trong trường hợp này, thay vì chuyển sang dùng sữa công thức, mẹ nên kiên trì cho bé tập bú nhiều để kích thích tiết sữa. Trong trường hợp bé không chịu bú thường xuyên, mẹ có thể dùng máy hút sữa hút đều đặn rồi trữ đông và cho vào bình để trẻ bú dần.
Đặc biệt, khi cho bú, mẹ cũng cần cho bú đúng cách để bé bú được nhiều sữa hơn và kích thích sữa ra nhiều hơn. Cho bé bú đúng cách là cho bé bú theo các nguyên tắc dưới đây:
Những ngày đầu sau sinh, việc sản xuất sữa của bầu ngực thường phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống nội tiết tố trong cơ thể mẹ. Do đó, không phải lúc nào “nhà máy sản xuất sữa” này cũng hoạt động hiệu quả và ổn định. Đặc biệt, nếu mẹ bị trầm cảm hoặc căng thẳng sau sinh,… thì tình trạng khan sữa, tắc sữa còn có nguy cơ xảy ra nhiều hơn.
Trong tình huống sữa “lúc nhiều lúc ít” không ổn định, việc dùng máy hút sữa được xem là cách gọi sữa về thông minh, giúp sữa mẹ tiết ra sau đó được dễ dàng hơn. Nguyên nhân là bởi việc hút sữa thường xuyên giúp đánh lừa cảm giác của cơ thể mẹ, khiến cơ thể mẹ “tưởng” rằng bé vẫn còn nhu cầu bú nên tăng cường sản xuất thêm sữa. (7)
Theo các chuyên gia, từ ngày thứ 2 đến thứ 5 sau sinh là thời điểm sữa bắt đầu về nhiều. Mẹ nên chú ý khoảng thời gian này để tận dụng vừa cho bé bú vừa vắt sữa 8 – 12 lần mỗi ngày (kể cả ban đêm) rồi trữ đông cho bé dùng dần. Nếu bé có nhu cầu nhiều hơn, số cữ vắt và hút sữa có thể nhiều hơn.
Để duy trì nguồn sữa ổn định:
Hút sữa cũng kích thích tuyến sữa tiết ra nhiều sữa hơn
Để đảm bảo đủ sữa, sữa về nhiều, mẹ nên tích cực uống nhiều nước, đặc biệt là nước ấm. Trong trường hợp cơ thể thiếu nước, sữa cũng sẽ sản xuất ít hơn bình thường.
Bạn có thể uống các loại nước thảo dược dân gian như nước trà vằng, nước gạo lứt, nước lá đinh lăng, nước rau má… hoặc cũng có thể uống một ly sữa ấm 15 phút trước khi cho bé bú. Uống nhiều nước được xem là cách gọi sữa về đơn giản, hiệu quả mà nhiều mẹ áp dụng.
Dinh dưỡng vẫn là nhân tố quan trọng trong việc điều tiết sữa mẹ. Nếu mẹ không bổ sung đầy đủ dinh dưỡng thì cơ thể ko đảm bảo cung cấp sữa đầy đủ cho bé được.
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Việt Nam) khuyến cáo, trong thời gian cho con bú, mẹ:
Bảng minh họa liều lượng thực phẩm phân theo nhóm chất dành cho mẹ đang cho con bú do Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo
Lưu ý:
Mẹ không nên cho trẻ ti bình nhiều hơn ti mẹ trong vòng 6 tuần đầu tiên sau sinh. Khi ti bình, trẻ không cần hoạt động cơ miệng quá nhiều nên việc bú bình nhiều sẽ khiến kỹ năng bú mẹ của bé dần biến mất, lâu dài sẽ hình thành phản xạ khiến bé bỏ bú, biếng ăn. Khi bé lười ti mẹ, cơ thể người mẹ sẽ tưởng rằng nhu cầu sữa của bé không cao nên tiết ra ít sữa, dẫn đến hiện tượng sữa không về, ít sữa dần về sau.
Một trong những cách gọi sữa về đơn giản và hiệu quả là massage ngực. Mỗi ngày mẹ nên massage ngực mỗi bên từ 5 – 10 phút để làm thông các tia sữa, giúp sữa về nhiều hơn. Cách làm như sau:
Lưu ý: Mẹ nên vuốt đúng chiều như hướng dẫn, không nên đổi chiều hay vuốt cùng lúc 2 chiều.
Tinh thần ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động ổn định của hệ thống nội tiết. Một tâm trạng thoải mái chính là “liều thuốc” tự nhiên, là cách gọi sữa về “thần thánh” mà bất kỳ mẹ nào cũng mong muốn.
Vì thế, sau khi sinh mẹ cần có thời gian nghỉ ngơi hợp lý cũng như cần có sự hỗ trợ chăm sóc từ gia đình. Để tinh thần luôn thoải mái, mẹ nên nghĩ đến những điều vui vẻ và tích cực, không nên nghĩ tiêu cực bởi tâm trạng mẹ sẽ ảnh hưởng đến bé.
Cuối cùng, mẹ cũng không nên tự tạo áp lực thêm hay thấy có lỗi vì không nhiều sữa như mong đợi sau khi đã cố gắng nhiều cách, vì điều đó sẽ chỉ làm mẹ ngày càng ít sữa hơn và dễ dẫn đến trầm cảm sau sinh.
Sự gắn kết, chia sẻ và hỗ trợ từ gia đình sẽ giúp mẹ thư giãn, tâm an để có nhiều sữa hơn cho bé
Ngoài các phương pháp kể trên, còn có một số cách gọi sữa về theo mẹo dân gian mà mẹ có thể tham khảo ngay bên dưới đây. Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý, các mẹo gọi sữa về theo dân gian đều chưa được khoa học chứng minh hay được bác sĩ ủng hộ. Mẹ nên cẩn trọng khi áp dụng các mẹo vặt này hoặc tốt nhất, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.
Các cách gọi sữa về theo dân gian bao gồm:
Để tránh mất sữa và làm sữa về nhiều, mẹ cần lưu ý một số điểm sau:
Trên đây là 9 cách gọi sữa về nhiều “ướt áo” và một số lưu ý để tránh mất sữa mà Nutrihome muốn giới thiệu đến các bạn. Trong trường hợp mẹ đã áp dụng nhiều cách gọi sữa về mà lượng sữa vẫn không như ý, hãy nhanh chóng đến ngay Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome để được thăm kháp kịp thời.
Đến với Nutrihome, mẹ sẽ được các bác sĩ, chuyên gia đầu ngành thăm khám và tư vấn đầy đủ về tình trạng sức khoẻ, chế độ dinh dưỡng sau khi sinh nở. Đặc biệt, Nutrihome còn cung cấp dịch vụ xét nghiệm thành phần sữa mẹ, thiết kế thực đơn dựa trên sở thích để tăng chất lượng sữa mẹ, hướng dẫn mẹ cách chế biến thực phẩm, cách vận động hợp lý cũng như các cách gọi sữa về khoa học, mang đến cho mẹ một thời kỳ nuôi con viên mãn.