Bổ sung vi chất dinh dưỡng trong thai kỳ, đặc biệt canxi, đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe mẹ và thai nhi. Nếu chưa biết cách bổ sung canxi cho bà bầu đúng cách để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của con, mẹ bầu tham khảo bài viết sau nhé!
Canxi chiếm từ 1 đến 2 phần trăm trọng lượng cơ thể người trưởng thành. Canxi trong cơ thể con người tồn tại ở 2 dạng: canxi trong xương và canxi ngoài xương. Hơn 99% canxi tồn tại ở xương, răng, móng và 1% tồn tại trong máu (1). Dù chỉ chiếm một lượng rất nhỏ, song canxi đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cơ thể nói chung và sức khỏe phụ nữ mang thai nói riêng.
Khi mang thai, cơ thể người mẹ rất dễ thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng để duy trì sức khỏe ổn định, đảm bảo các hoạt động hàng ngày và sự phát triển của thai nhi. Nếu trong thai kỳ cơ thể mẹ thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng quan trọng như: canxi, sắt, kẽm, vitamin nhóm B, vitamin D, vitamin C, i-ốt, acid folic… sẽ khiến sức đề kháng suy giảm, cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi uể oải, thai nhi trong bụng kém phải triển, gia tăng nguy cơ sinh non, em bé sinh ra nhẹ cân, chậm phát triển và dễ mắc bệnh sau sinh…
Canxi chỉ chiếm một phần nhỏ trong cơ thể con người nhưng đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe.
Trong số các vi chất dinh dưỡng cần bổ sung trong thai kỳ nêu trên, canxi là một trong những khoáng chất cực quan trọng và không thể thiếu. Dưới đây là một số lý do vì sao cần phải bổ sung canxi cho bà bầu mà phụ nữ mang thai cần biết để có một thai kỳ thật suông sẻ, con sinh ra thật khỏe mạnh và cứng cáp:
Canxi và vitamin D được xem là bộ đôi khoáng chất thiết yếu có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe mẹ bầu, đặc biệt hệ cơ xương khớp. Theo đó, canxi giúp tạo hệ khung xương vững chắc cho thai nhi. Nếu trong chế độ ăn uống hàng ngày không cung cấp đủ lượng canxi theo khuyến nghị, cơ thể sẽ “rút” canxi từ xương của mẹ bầu để cung cấp cho thai nhi đảm bảo sự phát triển.
Tuy nhiên sự “rút” canxi từ cơ thể người mẹ để đáp ứng cho nhu cầu phát triển của thai nhi chỉ có giới hạn, nếu tình trạng thiếu hụt kéo dài và không được bổ sung kịp thời sẽ gây ra nhiều hệ lụy đối với sức khỏe mẹ bầu và thai nhi.
Việc bị “rút” canxi thường xuyên và kéo dài trong suốt thai kỳ sẽ khiến cơ thể mẹ bầu thiếu hụt loại vi chất này dẫn đến khó ngủ/ mất ngủ, thường xuyên bị tê chân và chuột rút, loãng xương khi bước vào tuổi mãn kinh, đau lưng và đau nhức xương khớp, đau nhức và ê buốt răng, đi lại và vận động kém linh hoạt…
Như đã nêu trên, canxi là khoáng chất quan trọng và cần thiết giúp hệ xương của thai nhi chắc khỏe khi còn trong bụng mẹ, tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển chiều cao sau khi chào đời và đạt tầm vóc lý tưởng ở giai đoạn trưởng thành.
Do đó, nếu em bé không được cung cấp đủ canxi từ trong bụng mẹ sẽ chậm phát triển. Chưa kể, trẻ sau khi chào đời có nguy cơ xương nhỏ, còi xương bẩm sinh, dễ bị dị dạng xương, răng mọc chậm và dễ bị sâu, thường xuyên giật mình khi ngủ, hay khóc đêm và dễ cáu giận, dễ bị chứng khò khè…
Bà bầu bị thiếu hụt canxi trong thai kỳ có thể khiến thai nhi chậm phát triển, chậm lớn
Đối với người trưởng thành bình thường, để duy trì sức khỏe việc bổ sung canxi cho cơ thể cần ổn định và đều đặn mỗi ngày theo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị về canxi của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, khoảng 800 – 1.300 mg/ngày.
Với thắc mắc nên bổ sung canxi cho bà bầu từ tháng thứ mấy, chuyên gia dinh dưỡng cho biết, canxi là dưỡng chất quan trọng của cơ thể và cần cung cấp đều đặn mỗi ngày. Do đó, việc chú ý/ có kế hoạch bổ sung canxi cho bà bầu nên bắt đầu ngay từ trước khi mang thai và kéo dài cho đến sau sinh nếu cho con bú mẹ với hàm lượng canxi tăng dần theo từng giai đoạn thai kỳ.
Trong đó, mẹ bầu cần đặc biệt chú trọng bổ sung canxi từ 20 tuần tuổi cho đến hết thai kỳ (2). Bởi đây là giai đoạn thai nhi tăng trưởng vượt bậc về thể chất nên nhu cầu canxi cho bà bầu tăng cao.
Nếu không cung cấp đủ canxi trong giai đoạn này – giai đoạn thai nhi hình thành hệ khung xương, hộp sọ, răng… – cơ thể buộc phải “rút” canxi của mẹ bầu để “phục vụ” cho quá trình phát triển của thai nhi. Điều này khiến mẹ bầu bị mất lượng canxi lớn sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như gia tăng các nguy cơ xấu ảnh hưởng đến sức khỏe thai kỳ.
Mẹ đã biết bà bầu mấy tháng uống canxi để duy trì sức khỏe và đảm bảo sự tăng trưởng tốt nhất cho thai nhi. Vậy mẹ đã biết nhu cầu canxi cho bà bầu như thế nào là phù hợp? Nếu chưa, hãy tham khảo ngay bảng dưới đây để biết cách bổ sung liều lượng canxi hàng ngày theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam:
Giai đoạn mang thai |
Nhu cầu canxi khuyến nghị |
Trước khi mang thai |
1000 mg/ngày |
Thai kỳ | 1200 mg/ ngày |
Cho con bú | 1300 mg/ ngày |
Khuyến nghị của chuyên gia dinh dưỡng, nguồn bổ sung canxi cho mọi người nói chung và mẹ bầu, mẹ nuôi con bú nói riêng tốt nhất nên đến từ các thực phẩm tự nhiên chứa nhiều canxi. Tuy nhiên, khi nhu cầu canxi của cơ thể tăng cao, ngoài bổ sung canxi từ thực phẩm mẹ bầu và mẹ nuôi con bú có thể bổ sung thêm từ nguồn thuốc uống, các loại thực phẩm chức năng.
Bổ sung canxi cho bà bầu từ nguồn thực phẩm tự nhiên luôn được khuyến khích vì an toàn và tốt cho sức khỏe.
Theo đó, để đảm bảo bổ sung canxi đúng liều lượng và an toàn sức khỏe tránh dư thừa gây ra nhiều hệ lụy sức khỏe, tốt nhất mẹ bầu nên thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng thiếu – thừa canxi của cơ thể. Dựa trên kết quả xét nghiệm các bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung lượng canxi phù hợp, an toàn và hiệu quả.
Mẹ bầu và mẹ đang nuôi con bú có thể bổ sung canxi từ 2 nguồn khác nhau dưới đây:
Thực phẩm tự nhiên giàu canxi được xem là cách bổ sung canxi an toàn và hiệu quả nhất đối với mọi người. Theo đó, trong bữa ăn hàng ngày ngoài đảm bảo cân đối 4 nhóm chất dinh dưỡng (chất đạm, chất bột đường, chất béo, vitamin và khoáng chất) mẹ bầu và đang nuôi con bú cần tăng cường ăn thêm các thực phẩm giàu canxi như:
Ngoài nguồn thực phẩm tự nhiên giàu canxi, mẹ bầu (từ tháng thứ 4 trở đi) và mẹ đang nuôi con bú có thể được chỉ định bổ sung thêm canxi từ thuốc và thực phẩm chức năng để đảm bảo nhu cầu canxi tăng dần của cơ thể.
Lưu ý, khi bổ sung canxi cho bà bầu thông qua các loại thuốc và thực phẩm chức năng, mẹ nên nhớ không ăn rau xanh cùng lúc với uống thuốc bổ sung canxi vì canxi dễ bị “giữ lại” hết do trong rau có chứa cellulose.
Mẹ bầu không nên tự ý mua thuốc bổ sung canxi, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Trên thị trường hiện nay có khá nhiều sản phẩm bổ sung canxi để mọi người có thể chọn lựa và sử dụng. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, hiệu quả và bổ sung canxi bằng thuốc đúng cách mẹ không nên tự ý mua thuốc sử dụng mà cần hỏi ý kiến/ sự tư vấn của bác sĩ. Bởi việc bổ sung canxi quá liều có thể dẫn đến nhiều hậu quả khôn lường cho cả mẹ lẫn con.
Đặc biệt, một số trường hợp mẹ bầu bị đái tháo đường, huyết áp cao, ăn chay, không dung nạp lactose… phải cân nhắc và thận trọng khi sử dụng thuốc bổ sung canxi, tốt nhất nên có sự hướng dẫn của bác sĩ để tránh gây hại sức khỏe. (3, 4, 5)
Mặc dù chỉ chiếm khoảng 2% trọng lượng cơ thể con người. Nhưng khoáng chất canxi đóng vai trò quan trọng rất quan trọng đối với sức khỏe bà bầu và sự phát triển của thai nhi. Nếu cơ thể mẹ bầu bị thiếu hụt hoặc thừa canxi đều không tốt. Cụ thể:
Trong các giai đoạn của thai kỳ nếu mẹ bầu bị thiếu canxi không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng tới thai nhi.
Khi nhu cầu canxi cho bà bầu không được đáp ứng theo khuyến nghị có thể khiến mẹ bầu luôn mệt mỏi, uể oải, đau nhức xương khớp…
Tương tự thiếu canxi, việc bổ sung canxi cho cơ thể quá liều cũng dẫn đến nhiều hậu quả không mong muốn. Theo đó, khi mẹ bổ sung canxi vượt quá ngưỡng quy định sẽ:
Việc bổ sung canxi cho bà bầu là quan trọng và cần thiết để đảm bảo sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, để tránh bổ sung quá liều gây ảnh hưởng sức khỏe khi bổ sung canxi bà bầu cần lưu ý những vấn đề dưới đây:
Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome ngoài các gói khám và điều trị các bệnh lý về dinh dưỡng, có liên quan đến dinh dưỡng còn cung cấp dịch vụ xét nghiệm vi chất như canxi, sắt, kẽm, vitamin A, vitamin nhóm B, vitamin C… với hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại.
Từ kết quả xét nghiệm, các bác sĩ sẽ kê đơn, hướng dẫn cách bổ sung canxi đúng cách, phù hợp với nhu cầu canxi của bà bầu nhằm đảm bảo hiệu quả, an toàn sức khỏe mẹ và sự tăng trưởng của con.
Bài viết đã cung cấp và giải đáp về nhu cầu canxi cho bà bầu, hướng dẫn bổ sung canxi cho bà bầu đúng cách cũng như nên bổ sung canxi cho bà bầu tháng thứ mấy… hy vọng có thể giúp các mẹ bầu bổ sung đúng và đạt hiệu quả như mong muốn.