Vi chất dinh dưỡng là những chất hữu cơ, vô cơ giúp cơ thể sản xuất ra các enzyme, hormone tham gia vào các quá trình chuyển hóa giúp cơ thể tăng trưởng, phát triển trí tuệ, duy trì và nâng cao sức khỏe, phòng chống bệnh tật, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Vi chất dinh dưỡng bao gồm: nhóm Vitamin (A, B, C, D, E, K…) và nhóm các nguyên tố khoáng (canxi, phốt pho, sắt, kẽm, i-ốt, selen…).
Theo báo cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia trong ngày Vi chất dinh dưỡng diễn ra gần đây tại Hà Nội, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng ở nước ta diễn ra ở nhiều địa phương cả nước.
– Thiếu vitamin A: Năm 1995, Việt Nam được Tổ chức y tế thế giới (WHO) công nhận đã thanh toán thiếu vitamin A thể lâm sàng nhưng thiếu vitamin A tiền lâm sàng vẫn còn ở mức ý nghĩa sức khỏe cộng đồng. Cụ thể, tỷ lệ này ở trẻ em dưới 5 tuổi là 13,0%, có vùng lên tới 16,1%, tỉ lệ vitamin A trong sữa mẹ thấp ở mức 34,8%.
– Thiếu máu: Thiếu máu do thiếu sắt chiếm tỷ lệ 63,6 % (ở trẻ em dưới 5 tuổi); 54,3% (phụ nữ có thai) và 37,7% (phụ nữ tuổi sinh đẻ) trong các trường hợp thiếu máu.
– Thiếu kẽm: Kết quả điều tra vi chất năm 2014 – 2015 cho thấy có 80,3% phụ nữ có thai, 63,6% phụ nữ tuổi sinh đẻ và 69,4% trẻ em dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm và được đánh giá là ở mức nặng.
– Thiếu vitamin D và canxi: Điều tra vi chất năm 2010 trên 19 tỉnh thành của Việt Nam cho thấy tình trạng thiếu vitamin D còn rất phổ biến, gặp ở 40% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và 37% ở trẻ em. Bên cạnh đó mức tiêu thụ vitamin D và canxi của phụ nữ và trẻ em Việt Nam cũng mới chỉ đạt 1% và dưới 43% nhu cầu khuyến nghị.
– Thiếu I-ốt: Kết quả điều tra của Bệnh viện Nội tiết Trung ương năm 2013 – 2014 cho thấy tỷ lệ bướu cổ trẻ em 8-10 tuổi là 9,8%, tỉ lệ hộ gia đình sử dụng muối i-ốt đủ tiêu chuẩn phòng bệnh khoảng 60%, mức trung vị i-ốt niệu là 8,4 mcg/dl. Đây là mức thấp nhất trong 10 năm qua. Hiện nay, Việt Nam đang nằm trong số 19 nước trên thế giới có tình trạng thiếu i- ốt nghiêm trọng trên thế giới, báo động thực tế thiếu hụt i- ốt đang quay trở lại.
“Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng chất sẽ cản trở quá trình hấp thu và chuyển hóa trong cơ thể, khiến cơ thể không thể phát triển khỏe mạnh và tăng trưởng toàn diện (ở trẻ nhỏ). Thông thường, nhóm đối tượng dễ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng nhất là trẻ nhỏ, mẹ bầu và người cao tuổi. Ngoài ra, những người béo phì, người mắc các bệnh tiêu hóa, người luyện tập thể dục thể thao ở cường độ cao… cũng là những đối tượng dễ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng”, TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng và Tiết chế Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bác sĩ Trưởng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome cho biết.
Trong một báo cáo năm 2013 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ em Việt Nam trong độ tuổi từ 6 tháng đến 12 tuổi bị thiếu vi chất dinh dưỡng nghiêm trọng. Điều này khiến nhiều trẻ em bị suy dinh dưỡng thấp còi, chậm lớn, chậm phát triển về cả thể chất lẫn trí não so với trẻ ở cùng độ tuổi.
Có hơn 90 loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, khi cơ thể thiếu những vi chất này, bạn có thể nhận diện qua một số biểu hiện của cơ thể.
Khi trẻ thiếu hụt vitamin và khoáng chất có thể xuất hiện các biểu hiện như:
Người lớn thiếu vitamin và khoáng chất có thể xuất hiện các dấu hiệu như:
Nhiều năm qua, thiếu vitamin và khoáng chất trở thành vấn nạn không chỉ của Việt Nam mà còn của các nước trên thế giới. Thiếu bất kỳ loại vitamin và khoáng chất nào cũng gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống:
TS.BS Phạm Thị Thu Hương cho biết, nhu cầu vitamin và khoáng chất của cơ thể tuy nhỏ nhưng vô cùng quan trọng và rất dễ thiếu hụt nếu không có chế độ dinh dưỡng cân đối, khoa học. Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng trong thời gian dài sẽ gây nên những hậu quả nặng nề không chỉ cho trẻ em mà cả người lớn. Để xác định cơ thể thiếu vi chất nào, thiếu nhiều hay ít, cần xem xét triệu chứng và làm các xét nghiệm vitamin và khoáng chất. Đây là loại xét nghiệm quan trọng và cụ thể nhất trong chẩn đoán và điều trị các bệnh do thiếu vi chất dinh dưỡng gây ra. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ và người lớn tuổi là những đối tượng có nguy cơ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng nên cần thường xuyên thăm khám, xét nghiệm vitamin và khoáng chất để kịp thời phát hiện và bổ sung kịp thời.
Nutrihome là Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng đầu tiên tại Việt Nam được đầu tư hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt là máy xét nghiệm vi chất dinh dưỡng giúp phát hiện sự thiếu/hoặc dư các vi chất trong cơ thể, hỗ trợ chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả. Tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, quy trình khám, tư vấn và điều trị dinh dưỡng được xây dựng khoa học từ việc thăm khám, xét nghiệm chẩn đoán, xây dựng khẩu phần đến lên thực đơn theo sở thích và thói quen ăn uống, hướng dẫn chế biến món ăn khoa học, hỗ trợ điều trị hiệu quả tình trạng thiếu vi chất cho mọi lứa tuổi.