Gan nhiễm mỡ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Gan nhiễm mỡ đang là bệnh gan phổ biến trên khắp thế giới vì chúng ta đang ăn quá nhiều đường, rượu và chất béo bổ sung, đặc biệt ở những người mắc bệnh tiểu đường, thừa cân, béo phì. Gan nhiễm mỡ không có những biểu hiện cụ thể nên nhiều người thường hay chủ quan, không điều trị sớm gây viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Vậy, gan nhiễm mỡ là gì? Nguyên nhân gan nhiễm mỡ? Dấu hiệu gan nhiễm mỡ và cách chẩn đoán ra sao? Dưới đây là bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, Trợ lý Giám đốc Y khoa, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome.

Số người mắc bệnh gan nhiễm mỡ ngày càng gia tăng do thói quen ăn uống kém lành mạnh

Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan nhiễm mỡ (hay còn gọi là bệnh mỡ gan, tiếng anh là Fatty liver disease, hay Hepatic Steatosis) là tình trạng có quá nhiều chất béo tích tụ trong gan, gây ra sự tổn thương và suy giảm chức năng gan, thường xảy ra khi lượng mỡ trong gan vượt quá khả năng gan xử lý và loại bỏ.

Một lá gan khỏe mạnh chứa rất ít hoặc không có chất béo. Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ chất béo vượt quá 5% tế bào gan chứa chất béo trung tính nội bào có thể nhìn thấy hoặc nhiễm mỡ ảnh hưởng đến ít nhất 5% thể tích hoặc trọng lượng gan. (1).

Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ trong gan vượt quá mức cho phép, gây ảnh hưởng đến chức năng của gan.

Các dạng của bệnh gan nhiễm mỡ

Bệnh gan nhiễm mỡ có thể chia thành hai dạng chính: Bệnh gan nhiễm mỡ không rượu (NAFLD) và bệnh gan nhiễm mỡ do rượu (ALD).

1. Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu

Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu (Alcohol-Related Fatty Liver Disease – ALD) là một tình trạng bệnh lý khiến gan bị tích tụ quá nhiều mỡ do uống rượu quá nhiều và quá thường xuyên. có thể phòng ngừa được và sẽ thuyên giảm sau khi người bệnh cai rượu, nếu không bệnh sẽ ngày càng phức tạp như: gan to, viêm gan do rượu, xơ gan do rượu, ung thư.

2. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (Non-alcoholic fatty liver disease – NAFLD) là dạng phổ biến nhất của bệnh gan nhiễm mỡ và liên quan đến tích tụ mỡ trong gan mà không liên quan đến tiêu thụ cồn. NAFLD thường xảy ra do lối sống không lành mạnh, chế độ ăn uống không cân đối, thiếu vận động, béo phì, tiểu đường, và yếu tố di truyền.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) có hai loại:

• Gan nhiễm mỡ đơn giản (NAFL): bệnh phổ biến hơn, chất béo có trong gan nhưng không gây viêm hoặc tổn thương tế bào. Đây là bệnh có thể hồi phục nếu người bệnh thay đổi lối sống lành mạnh hơn.
• Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH): Tình trạng viêm gan nghiêm trọng hơn nhiều so với gan nhiễm mỡ đơn thuần, làm tổn thương tế bào và viêm, hoặc có thể dẫn đến sẹo gan, xơ hóa, xơ gan và ung thư gan.

Ăn thực phẩm nhiều chất béo và uống rượu bia thường xuyên có nguy cơ gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ có mấy cấp độ?

Căn cứ vào lượng mỡ dự trữ và mức độ tổn thương ở gan, bệnh gan nhiễm mỡ được phân làm 3 cấp độ:

• Cấp độ 1: Giai đoạn gan nhiễm mỡ này không có triệu chứng và chỉ được chẩn đoán khi khám sức khỏe định kỳ. Lượng mỡ trong gan ít, với khoảng 5 – 10%.
• Cấp độ 2: Giai đoạn này xuất hiện các triệu chứng nhẹ như đau bụng và buồn nôn. Gan bị tích tụ một lượng mỡ khoảng 10-25%, tế bào gan bị tổn thương. Khi có sự tích tụ chất béo, không có viêm thì tình trạng này được gọi là bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Tình trạng viêm ở gan là dấu hiệu cho thấy gan đang cố gắng tự chữa lành.
• Cấp độ 3: Nếu gan bị tổn thương bị viêm do chất béo tích tụ mỡ trong gan chiếm hơn 30%, thì tình trạng này được chẩn đoán là viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và bệnh tiến triển thành hậu quả cuối cùng là xơ gan, không thể chữa lành.

Nguyên nhân gan nhiễm mỡ

Nguyên nhân gan nhiễm mỡ có thể do nhiều yếu tố, nhưng thường liên quan đến lối sống và chế độ ăn uống không lành mạnh. Một số nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ thường gặp là:

• Nghiện rượu hoặc thường xuyên uống rượu: Ethanol trong rượu gây tăng NADH/NAD + tại tế bào gan, kích thích tăng tổng hợp và giảm phân giải chất béo trong gan, gây tăng tổng hợp triglyceride tại gan.
• Chế độ ăn và lối sống thiếu lành mạnh: Tiêu thụ lượng đường và chất béo quá cao, ăn nhiều thực phẩm chế biến, đồ ăn nhanh, thức ăn có nhiều đường và chất béo bão hòa có thể dẫn đến tích tụ mỡ trong gan. Bên cạnh đó, thiếu hoạt động thể chất và tăng cân cũng có thể góp phần vào bệnh mỡ gan.
• Nguyên nhân bệnh lý: Người mắc bệnh tiểu đường, viêm gan, rối loạn nội tiết và một số bệnh lý khác có nguy cơ cao bị mỡ gan do cơ chế chuyển hóa chất béo bị gián đoạn.
• Gan nhiễm mỡ do nguyên nhân di truyền: Di truyền cũng có thể đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh gan nhiễm mỡ. Một số người có yếu tố di truyền gia đình có nguy cơ cao hơn mắc bệnh này. Abetalipoproteinemia (hội chứng Bassen-Kornzweig), bệnh Wilson, Rối loạn chuyển hóa bẩm sinh là những bệnh di truyền gây nhiễm mỡ gan thứ phát thường gặp. (2)
• Bệnh gan nhiễm mỡ do thuốc: Thuốc là một nguyên nhân khác gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ do thuốc có liên quan chặt chẽ với thời gian và liều lượng thuốc. Corticosteroids, tamoxifen, methotrexate, amiodarone… là những loại thuốc có thể gây ra nhiễm mỡ hạt to (macrovesicular steatosis). Các loại thuốc gây nhiễm mỡ hạt nhỏ (microvesicular steatosis) bao gồm valproate, tetracycline, fialuridine, thuốc ARV và các loại khác. (3)

Những người béo bụng, thừa cân có nguy cơ cao bị gan nhiễm mỡ

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ

Bệnh gan nhiễm mỡ phổ biến hơn ở những người bị huyết áp cao, có cholesterol cao và triglyceride cao, mắc bệnh tiểu đường loại 2, thừa cân, đặc biệt là quanh vùng bụng.

Một số người bị gan nhiễm mỡ do các bệnh khác, chẳng hạn như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), viêm gan B mãn tính, viêm gan C mãn tính hoặc bệnh tan máu bẩm sinh (một bất thường di truyền về dự trữ sắt) hoặc phản ứng với các loại thuốc như kava hoặc các loại thuốc như steroid hoặc hóa trị.

Một số phụ nữ cũng có thể bị gan nhiễm mỡ do các biến chứng phát triển vào cuối thai kỳ, thời kỳ mãn kinh.

Dấu hiệu gan nhiễm mỡ

Bệnh gan nhiễm mỡ đôi khi được gọi là bệnh gan thầm lặng. Điều này có nghĩa là gan nhiễm mỡ nhưng không gây ra bất kỳ dấu hiệu nhận biết hay triệu chứng nào. Hầu hết những người bị viêm gan nhiễm mỡ không do rượu sống với chất béo trong gan mà không bị tổn thương gan. Một số người có chất béo trong gan phát triển thành viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH).

Nếu ai đó bị NASH, có thể có các dấu hiệu, triệu chứng và phải mất nhiều năm để bệnh phát triển. Nếu gan bị tổn thương do viêm gan nhiễm mỡ không do rượu dẫn đến sẹo vĩnh viễn và xơ cứng gan, đây được gọi là xơ gan.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu thường không có dấu hiệu và triệu chứng.

Khi các triệu chứng xảy ra, bệnh gan nhiễm mỡ có thể bao gồm mệt mỏi, suy nhược, sụt cân, chán ăn, buồn nôn, đau bụng, sao mạch, vàng da và mắt (vàng da), ngứa, tích tụ dịch, sưng chân (phù), báng bụng (cổ chướng), rối loạn tâm thần.

Người mắc bệnh gan nhiễm mỡ luôn cảm thấy mệt mỏi, chán ăn

Bệnh gan nhiễm mỡ có lây không?

Gan nhiễm mỡ không do rượu không phải là bệnh truyền nhiễm (không lây lan từ người này sang người khác). Thay vào đó, đây là tình trạng xảy ra thường xuyên nhất ở những người có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ phát triển bệnh, như: béo phì, tiểu đường hoặc tiền tiểu đường, cholesterol cao, huyết áp cao, lối sống ít vận động, việc sử dụng một số loại thuốc.

Các chuyên gia y tế vẫn chưa biết chính xác lý do tại sao gan nhiễm mỡ không do rượu ảnh hưởng đến một số người mắc các bệnh trên mà không phải những người khác. Người ta cũng không hoàn toàn hiểu tại sao, đối với một số người, chất béo sẽ tích tụ trong gan nhưng không gây ra tổn thương đáng kể (nhiễm mỡ lành tính), trong khi ở những người khác, nó lại dẫn đến tổn thương đáng kể.

Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không?

Ở giai đoạn đầu, gan nhiễm mỡ chưa ảnh hưởng nhiều đến chức năng gan, nên bệnh không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, bệnh âm thầm kéo dài, không thay đổi lối sống, không điều trị sẽ thành viêm gan, dẫn đến sự phá hủy các tế bào gan và hình thành một lớp màng ở vị trí đó, cuối cùng sẽ dẫn đến xơ gan và tăng nguy cơ phát triển ung thư gan.

Gan chứa một ít chất béo là điều bình thường, nhưng nếu chất béo chiếm hơn 10% trọng lượng của gan có nghĩa là gan nhiễm mỡ và có thể phát triển các biến chứng nghiêm trọng hơn. Gan nhiễm mỡ có thể không gây tổn thương, nhưng đôi khi chất béo dư thừa dẫn đến viêm gan.

Viêm gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe khác ảnh hưởng đến nhiều chức năng khác của cơ thể, đặc biệt đối với bất kỳ tình trạng sức khỏe mạn tính nào có thể đã có sẵn, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, viêm gan do nhiễm virus, béo phì, cao huyết áp, lượng mỡ trong máu, huyết áp cao và bệnh động mạch vành.

Biến chứng của gan nhiễm mỡ gây nên các bệnh tăng huyết áp, tim mạch…

Chẩn đoán gan nhiễm mỡ

Vì gan nhiễm mỡ thường không gây ra bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào nên chúng ta có thể không biết mình mắc bệnh này cho đến khi kiểm tra định kỳ cho thấy chỉ số gan nhiễm mỡ bất thường. Khi có các biểu hiện về vấn đề sức khỏe như thường xuyên mệt mỏi, vàng da, chướng bụng… bệnh nhân cần đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và điều trị kịp thời.

1. Khai thác tiền sử bệnh

Khi có nghi ngờ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, bác sĩ sẽ hỏi xem bạn có tiền sử mắc các bệnh hoặc tình trạng sức khỏe khiến bạn dễ mắc NAFLD hơn không, chẳng hạn như:

• Thừa cân hoặc béo phì
• Kháng insulin hoặc tiểu đường loại 2
• Mức chất béo trung tính cao hoặc mức cholesterol bất thường trong máu
• Hội chứng chuyển hóa

Bác sĩ sẽ hỏi về các yếu tố chế độ ăn uống và lối sống có thể khiến bạn dễ mắc NAFLD hơn, chẳng hạn như thiếu hoạt động thể chất, ăn nhiều đường hoặc uống đồ uống có đường.

Bác sĩ cũng sẽ hỏi về các nguyên nhân khác gây ra bệnh gan nhiễm mỡ hoặc chất béo trong gan của bạn. Bác sĩ sẽ hỏi về lượng rượu tiêu thụ của bạn để tìm hiểu xem chất béo trong gan của bạn có phải là dấu hiệu của bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rượu hay NAFLD hay không.

2. Khám sức khỏe

Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra cơ thể và kiểm tra cân nặng và chiều cao của người bệnh để tìm kiếm các dấu hiệu của bệnh gan nhiễm mỡ, như: gan to, các dấu hiệu của bệnh xơ gan, chẳng hạn như vàng da.

3. Xét nghiệm máu

Hiện chưa có xét nghiệm chẩn đoán chính xác gan nhiễm mỡ trên thực hành lâm sàng, tuy nhiên các bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm tầm soát để gợi ý tình trạng gan nhiễm mỡ

Xét nghiệm máu, bao gồm xét nghiệm chức năng gan và các xét nghiệm về các bệnh lý nguy cơ của gan nhiễm mỡ như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa, rối loạn lipid máu…

Chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể lấy mẫu máu từ người bệnh và gửi mẫu đến phòng thí nghiệm. Bác sĩ có thể nghi ngờ người bệnh bị gan nhiễm mỡ nếu xét nghiệm máu cho thấy nồng độ men gan alanine aminotransferase (ALT) và aspartate aminotransferase (AST) tăng lên. Và tỷ lệ ALT/AST tăng cao, gợi ý tình trạng NASH

Tất cả các bệnh nhân nên được làm xét nghiệm tầm soát viêm gan do virus, sắt, ferritin, transferrin để gợi ý tình trạng NASH. Bác sĩ của bạn có thể thực hiện các xét nghiệm máu bổ sung để tìm hiểu xem bạn có các tình trạng sức khỏe khác có thể làm tăng nồng độ men gan hay không.

4. Chẩn đoán hình ảnh gan nhiễm mỡ

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bệnh nhân quét như siêu âm, fibroscan (đo độ đàn hồi của gan), chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể giúp chẩn đoán lượng mỡ dư thừa trong gan là bao nhiêu.

• Siêu âm là phương pháp hình ảnh được sử dụng phổ biến nhất để đánh giá gan nhiễm mỡ. Siêu âm được chấp nhận như một phương pháp sàng lọc ban đầu cho gan nhiễm mỡ vì an toàn, phổ biến rộng rãi, dung nạp tốt và không tốn kém. Siêu âm cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc loại trừ các tổn thương gan khu trú và xác định đặc điểm của tổn thương. Có rất nhiều đặc điểm siêu âm của gan nhiễm mỡ, chẳng hạn như ‘độ hồi âm’ của gan so với thận phải liền kề, gan to và các cấu trúc gan bị cùn.

• Fibroscan: Xét nghiệm Fibroscan là một thiết bị chẩn đoán không xâm lấn được FDA chấp thuận gần đây được sử dụng để đo lường tình trạng sẹo hoặc xơ hóa gan do một số bệnh về gan gây ra. Tương tự như trải qua kiểm tra siêu âm gan thông thường, xét nghiệm FibroScan cho bệnh nhân ngoại trú nhanh chóng, không đau, dễ dàng và cung cấp một giải pháp thay thế không phẫu thuật cho sinh thiết gan truyền thống để đánh giá tổn thương gan.
• Cộng hưởng từ (MRI) được cho là phương pháp chính xác nhất để định lượng gan nhiễm mỡ. MRI có thể tốt hơn mô học trong việc đánh giá những thay đổi theo chiều dọc về hàm lượng chất béo trong gan và cũng an toàn; tuy nhiên, phương pháp sàng lọc này đắt tiền. Hiện nay MRI có thể coi là “tiêu chuẩn vàng” chẩn đoán gan nhiễm mỡ trong thực hành lâm sàng.

Bác sĩ sẽ siêu âm, xét nghiệm máu hoặc sinh thiết gan… để biết gan nhiễm mỡ hay không

5. Sinh thiết gan

Cách chính xác để bác sĩ chắc chắn rằng ai đó mắc bệnh gan nhiễm mỡ là nguyên nhân duy nhất gây tổn thương gan là sinh thiết gan. Sinh thiết gan liên quan đến việc lấy một mẫu mô gan bằng kim. Kim loại bỏ một mảnh mô gan nhỏ có thể được nhìn dưới kính hiển vi. Qua đó, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán: Nếu có chất béo trong gan nhưng không bị viêm hoặc tổn thương mô, có nghĩa là bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD); Nếu gan nhiễm mỡ, viêm và tổn thương gan, có thể chẩn đoán viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH); Nếu có một loại mô sẹo trong gan được gọi là xơ hóa, có thể ta đang bị xơ gan. Trong thực hành lâm sàng thường ngày thì rất ít khi bác sĩ phải áp dụng đến phương pháp này.

Gan nhiễm mỡ có chữa được không?

Bệnh gan nhiễm mỡ có thể phục hồi nếu người bệnh mới bị nhiễm mỡ độ I, độ 2, khi lượng mỡ tích tụ trong gan dưới 25%. Hiện không có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh gan nhiễm mỡ. Việc điều trị bệnh này bao gồm thay đổi lối sống của bệnh nhân (chế độ ăn uống và tập thể dục) và một số loại thuốc như vitamin E hoặc axit ursodeoxycholic cũng có thể được sử dụng. Gan nhiễm mỡ chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và cần phải có những loại thuốc hiệu quả hơn những loại thuốc đang dùng hiện nay.

Điều trị gan nhiễm mỡ

Hiện, chưa có thuốc đặc trị cho bệnh gan nhiễm mỡ, hầu hết các bác bác sĩ sẽ cùng bệnh nhân lên kế hoạch kiểm soát và điều trị các yếu tố nguy cơ gây ra bệnh gan nhiễm mỡ: tránh uống rượu; giảm cân; dùng thuốc để kiểm soát bệnh tiểu đường, cholesterol và triglyceride (mỡ trong máu); dùng vitamin E và thiazolidinediones (thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường như Actos® và Avandia®) trong những trường hợp cụ thể.

Cả bệnh gan nhiễm mỡ do rượu và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu đều có thể dẫn đến xơ gan. Gan có một khả năng tuyệt vời để tự điều chỉnh, nếu tránh uống rượu hoặc giảm cân, chúng ta có thể giảm mỡ gan, giảm viêm và hồi phục các tổn thương gan sớm.

Cách trị gan nhiễm mỡ tại nhà

Cách điều trị gan nhiễm mỡ hiệu quả nhất là thay đổi lối sống. Điều này tưởng chừng đơn giản, nhưng thực tế nhiều người thường khó duy trì và đạt được như ý muốn.

• Giảm cân: Theo thông tin từ trường Đại học Y Harvard, người bị gan nhiễm mỡ nên giảm khoảng 5% trọng lượng cơ thể nhằm cải thiện các xét nghiệm gan bất thường và giảm chất béo trong gan. Giảm từ 7% đến 10% trọng lượng cơ thể dường như làm giảm mức độ viêm và tổn thương tế bào gan, thậm chí có thể đảo ngược một số tổn thương do xơ hóa. Đặt mục tiêu giảm cân dần dần từ 0,5 – 1kg mỗi tuần, vì giảm cân đột ngột có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm và xơ hóa.
• Tập thể dục nhịp điệu: Thể dục nhịp điệu cũng dẫn đến giảm mỡ trong gan và với cường độ mạnh như tập gym, chạy bộ, chơi tennis… có thể giảm viêm độc lập với giảm cân. Đi bộ nhanh, thể thao đồng đội, bơi lội và khiêu vũ… cũng giúp giảm cân, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ và hồi phục gan.
• Ăn uống lành mạnh: Một số nghiên cứu từ Tạp chí Khoa học Y tế Hoa Kỳ, chế độ ăn Địa Trung Hải là chế độ ăn cho người gan nhiễm mỡ nên thực hiện. Chế độ ăn này nhấn mạnh trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, quả hạch, thay thế bơ bằng dầu ô liu hoặc dầu hạt cải, hạn chế thịt đỏ và ăn nhiều cá và thịt gia cầm nạc. Chế độ ăn này ít chất béo bão hòa và protein động vật, nhiều chất chống oxy hóa và chất xơ, đồng thời cân bằng giữa chất béo omega-3 và omega-6 đầy đủ, đã được cho là có hiệu quả đối với người mắc gan nhiễm mỡ không do rượu.
• Uống cà phê: Một số nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân mắc NAFLD uống cà phê (khoảng hai cốc mỗi ngày) sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh xơ hóa. Tuy nhiên, hãy cân nhắc những nhược điểm của việc uống caffein thường xuyên.

Tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ

Mặc dù có thể khó thực hiện những thay đổi lối sống này và giảm cân, nhưng lợi ích là rất lớn nếu bạn bị gan nhiễm mỡ, và giữ cho cơ thể không bị gan nhiễm mỡ. Nguy cơ lớn nhất đối với người bị gan nhiễm mỡ vẫn là bệnh tim mạch. Một số thay đổi trong lối sống này không chỉ có thể cải thiện hoặc giải quyết tình trạng gan nhiễm mỡ của người bệnh mà còn giúp giữ cho trái tim khỏe mạnh.

Chế độ ăn cho người gan nhiễm mỡ

1. Gan nhiễm mỡ nên ăn gì?

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu được các bác sĩ tiêu hóa khuyến cáo nên uống 2-3 tách cà phê mỗi ngày, ăn bốn thìa dầu ô liu mỗi ngày và tuân theo chế độ ăn Địa Trung Hải, trong đó nhấn mạnh chủ yếu là ăn thực phẩm có nguồn gốc thực vật và chất béo lành mạnh.

• Ăn trái cây, rau: Ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trái cây và rau cải thiện sức khỏe tổng thể và gan. Chất chống oxy hóa thu giữ các hợp chất có hại xảy ra do quá trình trao đổi chất, chất gây ô nhiễm môi trường và chất độc. Thực phẩm chống oxy hóa cũng bảo vệ các tế bào gan bằng cách giảm thiểu các chất độc hại .
• Dầu ô liu: Chất béo không hoàn toàn xấu. Cơ thể bạn cần chất béo lành mạnh để hỗ trợ chức năng tế bào, hấp thụ một số chất dinh dưỡng, tổng hợp hormone và giữ ấm cho cơ thể. Dầu ô liu được sử dụng rộng rãi trong chế độ ăn Địa Trung Hải. Các nguồn chất béo lành mạnh khác là bơ, các loại hạt, dầu cá và hải sản, và các loại hạt như chia, hạt lanh và hướng dương.
• Cá béo: Cá béo chứa một lượng axit béo omega-3 tốt, có thể giúp giảm mức cholesterol và chất béo trung tính trong máu. Người trưởng thành khỏe mạnh nên ăn cá hai lần mỗi tuần để có được axit béo omega-3 cần thiết.
• Các loại ngũ cốc: Các loại ngũ cốc nguyên hạt như các loại đậu, đậu, đậu lăng và yến mạch là nguồn cung cấp chất xơ tuyệt vời giúp bạn duy trì lượng đường và lipid trong máu khỏe mạnh. Chúng cải thiện sức khỏe tim mạch và hệ vi sinh vật đường ruột. Đạt được mức đường huyết và lipid khỏe mạnh có thể cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ…

Chế độ ăn lành mạnh giúp phòng ngừa và phục hồi bệnh gan nhiễm mỡ

2. Gan nhiễm mỡ kiêng ăn gì?

Đối với người bệnh gan nhiễm mỡ cần phải chú ý hơn chế độ ăn của mình, tránh uống chất kích thích như rượu, bia… Người bệnh nên ăn chế độ ăn lành mạnh như: không ăn thực phẩm giàu chất béo, đường và muối. Tránh xa nhiều thực phẩm chiên bao gồm cả các bữa ăn tại nhà hàng thức ăn nhanh. Động vật có vỏ sống hoặc nấu chưa chín như hàu và nghêu là tuyệt đối không nên.

Cách phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ

Để phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

1. Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh

• Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm giàu mỡ, đặc biệt là mỡ bão hòa và mỡ trans. Thay vào đó, ưu tiên ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, như rau, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu chất đạm.
• Tránh tiêu thụ quá nhiều đường và thức uống có đường, bao gồm cả đồ uống có ga và năng lượng cao.
• Giới hạn việc uống rượu, hoặc tốt nhất là không uống rượu.

2. Đảm bảo hoạt động thể chất đều đặn

• Thực hiện trên 75 phút hoạt động thể chất cường độ cao mỗi tuần, bao gồm cả hoạt động aerobic và tập luyện sức mạnh. (4)
• Tăng cường hoạt động hàng ngày, bao gồm việc di chuyển nhiều hơn và ngồi ít hơn trong suốt ngày.

3. Kiểm soát cân nặng

• Giảm cân nếu bạn đang bị thừa cân hoặc béo phì.
• Đảm bảo duy trì cân nặng ở mức khỏe mạnh thông qua chế độ ăn uống cân bằng và hoạt động thể chất.

4. Theo dõi các chỉ số sức khỏe

• Định kỳ kiểm tra huyết áp, mức đường huyết và lipid máu.
• Theo dõi chức năng gan và theo chỉ dẫn của bác sĩ.

5. Tránh các yếu tố nguy cơ khác

• Hạn chế sử dụng các loại thuốc có thể gây tổn thương gan. Nếu cần, hãy thảo luận với bác sĩ về tác dụng phụ của thuốc và cách bảo vệ gan.
• Tránh tiếp xúc với các chất độc hại và chất gây ô nhiễm môi trường.

6. Điều chỉnh các yếu tố nguy cơ khác

• Kiểm soát tiểu đường, huyết áp cao và các rối loạn lipid máu.
• Hạn chế căng thẳng và tìm cách quản lý tình trạng căng thẳng

Nghi mắc bệnh gan nhiễm mỡ: Khi nào đi khám bác sĩ?

Người bị gan nhiễm mỡ đa số là những người thuộc đối tượng nguy cơ cao: bị tiểu đường loại 2 và tiền tiểu đường; thừa cân, béo phì; lượng chất béo cao trong máu, chẳng hạn như cholesterol và chất béo trung tính; người huyết áp cao, người bị một số rối loạn chuyển hóa, bao gồm cả hội chứng chuyển hóa; giảm cân nhanh chóng; người bị nhiễm trùng nhất định, chẳng hạn như viêm gan C…

Nếu nghi ngờ bị nhiễm bệnh với những dấu hiệu bệnh gan nhiễm mỡ như thường xuyên mệt mỏi, đau tức hông sườn, buồn nôn, vàng da… thì nên đi khám ở các cơ sở uy tín để được làm xét nghiệm máu, siêu âm gan… để được phát hiện, ngăn ngừa và điều trị kịp thời, tránh diễn tiến nặng xảy ra.

Gan nhiễm mỡ thường âm thầm tồn tại, người bệnh không có biểu hiện gì, nên nhiều người biết mình mắc bệnh khi mình đã bị viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan hay thậm chí là ung thư gan. Cả hai bệnh gan cũng có thể có các biến chứng ngoài gan, bao gồm bệnh tim và ung thư.