Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Canxi là một khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của xương, răng và nhiều bộ phận khác bên trong cơ thể. Khi mức canxi trong máu giảm xuống thấp hơn bình thường sẽ gây ra hiện tượng hạ canxi máu và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng hạ canxi và phương pháp điều trị bệnh hiệu quả.
Hạ canxi máu thường gây ra những cơn chóng mặt bất ngờ
Hạ canxi máu là tình trạng nồng độ canxi trong máu bị hạ xuống mức thấp hơn so với giới hạn bình thường. Cụ thể, khi xét nghiệm nồng độ canxi toàn phần, nếu kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ canxi hạ xuống dưới mức 8.8 mg/dL – tức nhỏ hơn mức 2.10 mmol/L, nghĩa là bạn đã bị hạ canxi máu. (1)
Thông thường, hiện tượng tụt canxi máu xảy ra khi cơ thể bài tiết canxi quá nhanh hoặc hấp thu và chuyển hóa canxi quá chậm. Theo đó, bất kỳ nguyên nhân nào ảnh hưởng đến quá trình bài tiết, chuyển hóa và hấp thu canxi của cơ thể đều có thể là nguyên nhân gây ra hiện tượng hạ canxi máu (2) . Nguyên nhân hạ canxi máu bao gồm:
Suy thận là một trong những nguyên nhân gây hạ canxi máu
Bất kỳ ai cũng có thể dễ bị hạ canxi nếu không được bổ sung đầy đủ canxi trong khẩu phần ăn hoặc có bệnh lý gây rối loạn chuyển hóa và hấp thu canxi. Theo đó, căn bệnh hạ canxi huyết có thể xảy ra với mọi đối tượng ở nhiều độ tuổi khác nhau, bao gồm:
Những người bị thiếu canxi hoặc hạ canxi máu ở mức độ vừa và nhẹ thường không có triệu chứng hạ canxi cụ thể. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển nặng, bệnh nhân thường nhận thấy:
Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra các triệu chứng thần kinh hoặc ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh như: lú lẫn, trầm cảm, ảo giác, ngứa ran ở môi / lưỡi / ngón tay / bàn chân, đau cơ, co thắt cơ trong cổ họng gây khó thở (co thắt thanh quản), cứng và co thắt cơ bắp – hay còn gọi là hội chứng Tetany, động kinh và nhịp tim bất thường (rối loạn nhịp tim),…
Khi bị hạ canxi máu, móng tay sẽ trở nên giòn và dễ gãy hơn
Hạ canxi máu có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe n nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến hiện tượng suy tim, động kinh, loạn nhịp tim, thậm chí là tử vong. Bên cạnh đó, tính trạng hạ canxi máu còn gây ra các triệu chứng thần kinh như lú lẫn, suy giảm trí nhớ, trầm cảm và ảo giác. Do đó, nếu bạn nghi ngờ mình bị hạ canxi máu, hãy nhanh chóng tìm đến các cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời tránh các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.
Để biết liệu cơ thể có đang bị hạ canxi huyết hay không, bạn có thể thực hiện các xét nghiệm nồng độ canxi trong máu. Từ đó, bác sĩ sẽ tìm ra nguyên nhân gây hạ canxi máu cũng như phương pháp chữa trị phù hợp. Ngoài ra, bạn cũng có thể thực hiện các xét nghiệm sau đây để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng hạ canxi máu của mình mà không ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể. Chẳng hạn như:
Xét nghiệm canxi toàn phần giúp bác sĩ biết chính xác mức độ hạn canxi máu
Khi gặp người bị hạ canxi máu, những người xung quanh cần giữ bình tĩnh và đưa bệnh nhân đến nơi thoáng mát để nghỉ ngơi sau đó thực hiện các động tác sau:
Lưu ý, nếu hai hàm răng của bệnh nhân cứng lại không mở được, bạn cần bắt buộc dùng thìa bón vào miệng bệnh nhân hoặc vỗ nhẹ hai bên má để bệnh nhân tỉnh lại và uống thuốc.
Việc điều trị hạ canxi máu sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Thông thường, đối với những trường hợp người bệnh bị hạ canxi máu ở mức độ nhẹ, bạn có thể bổ sung vitamin D để tăng cường khả năng hấp thu canxi cho cơ thể. Tuy nhiên, trong những trường hợp nặng, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân phải áp dụng các phương pháp điều trị khác như:
Trong mỗi trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ xem xét tình trạng sức khỏe và lịch sử bệnh của bệnh nhân để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Trong mọi tình huống, bác sĩ sẽ là người chỉ định phương pháp điều trị hạ canxi máu phù hợp với thể trạng bệnh nhân
Khi bị hạ canxi máu, người bệnh có thể sử dụng các loại viên uống canxi sau đây để điều trị tình trạng bệnh.
Khi gặp trường hợp người bị tụt canxi, đầu tiên bạn cần giữ bình tĩnh và đưa người bệnh vào nơi mát mẻ để nghỉ ngơi. Sau đó dùng tay vỗ nhẹ vào hai bên má để giữ cho người bệnh tỉnh táo. Nếu người bệnh bị ngất, bạn hãy dùng tay ấn mạnh huyệt nhân trung ở giữa mũi và miệng để người bệnh tỉnh lại.
Nếu người bệnh mang theo viên canxi dạng sủi, bạn hãy pha viên thuốc này với một cốc nước, đợi thuốc tan hết rồi đút cho người bệnh uống. Nếu hai hàm người bệnh bị cứng lại, hãy cố gắng đút bằng thìa hoặc đánh thức người bệnh dậy để giúp họ bổ sung canxi. Trong trường hợp bệnh diễn tiến nặng hơn, bạn nên đưa người bệnh tới cơ sở y tế gần nhất để được chữa trị đúng cách và tránh những hậu quả không mong muốn.
Người bị hạ canxi nên tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu canxi, magie và vitamin D. Dưới đây là một số thực phẩm giàu canxi mà bạn có thể bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày để hỗ trợ điều trị chứng hạ canxi:
Người hạ canxi máu nên ăn nhiều thực phẩm giàu canxi để nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh
Ngoài canxi, vitamin D và magie đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp và hấp thu canxi cho xương. Vì vậy, bạn cần tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu canxi, vitamin D và magie như sữa ít béo và không béo, cá mòi, cá hồi đóng hộp, đậu phụ, cải xoăn, bông cải xanh, ớt đỏ, dâu tây,…
Ngược lại, người bị thiếu canxi không nên ăn các loại thực phẩm giàu phytate, oxalate, caffeine và muối cùng với thời điểm ăn các loại thực phẩm giàu canxi. Nguyên nhân là bởi cả 4 hợp chất trên hạn chế khả năng hấp thu hoặc tăng cường khả năng bài tiết canxi của cơ thể. Trong đó:
Ngoài những thực phẩm này thì các thói quen xấu như hút thuốc và uống quá nhiều cà phê cũng ảnh hưởng đến sự hấp thụ canxi, bởi chúng có tác dụng như thuốc lợi tiểu nhẹ, đẩy canxi ra ngoài theo đường bài tiết trước khi nó có được cơ thể hấp thụ.
Trung bình, bạn cần mất từ 8 – 12 tuần để khắc phục tình trạng hạ canxi. Tuy nhiên, thời gian để khắc phục tình trạng này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ nghiêm trọng của tình trạng hạ canxi, độ tuổi, giới tính, tình trạng sức khỏe tổng quát và liệu pháp chữa trị.
Trong trường hợp tình trạng hạ canxi của người bệnh không quá nghiêm trọng, người bệnh chỉ cần bổ sung thêm canxi từ các loại thực phẩm giàu canxi là được. Tuy nhiên, trong trường hợp tình trạng hạ canxi nghiêm trọng, bạn thường được chỉ định để uống thuốc bổ sung canxi, vitamin D, magiê, hoocmon tăng trưởng,…để cải thiện tình trạng bệnh. Lúc này, việc khắc phục tình trạng hạ canxi cần phải được duy trì từ vài tháng đến vài năm để đạt được kết quả tốt nhất.
Thời gian điều trị hạ canxi thường kéo dài trung bình từ 8 – 12 tuần
Một trong những phương pháp đơn giản nhất để phòng ngừa và điều trị tình trạng hạ calci máu đó là tăng cường uống sữa, ăn nhiều thực phẩm giàu canxi hoặc/và kết hợp sử dụng các loại thuốc bổ sung canxi theo chỉ định của bác sĩ. Thực phẩm giàu canxi như thịt, cá, trứng, sữa, phô mát,…thường có giá thành rẻ và an toàn hơn thuốc. Tuy nhiên, việc bổ sung canxi qua đường uống các loại thuốc lại giúp cơ thể hấp thụ canxi nhanh hơn, đồng thời giảm được rất nhiều gánh nặng tiêu hóa cho dạ dày và ruột.
Do đó, tùy theo mức độ thiếu hụt canxi và tình hình sức khỏe mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp với thể trạng. Ngoài ra, nếu nguyên nhân của tình trạng hạ canxi máu là do dùng các loại thuốc hóa học khác như thuốc điều trị sốt rét, thuốc điều trị loãng xương, thuốc kháng viêm,…thì người bệnh cũng thường được bác sĩ tư vấn thay đổi loại thuốc khác để phòng ngừa tình trạng hạ calci máu quay trở lại.
Hãy đến gặp bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh nếu bạn phát hiện cơ thể xuất hiện các triệu chứng của hạ canxi máu sau đây:
Ngoài ra nếu bạn đang mắc các bệnh lý như loãng xương, bệnh thận hoặc bệnh tuyến giáp, bạn cũng nên gặp bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện các xét nghiệm máu hoặc chụp X-quang để xác định mức độ hạ canxi máu và tìm ra nguyên nhân gây ra tình trạng này. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp với tình trạng sức khỏe người bệnh.
Tóm lại, hạ canxi máu là một căn bệnh nguy hiểm và có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Vì thế, bạn nên cố gắng duy trì nồng độ canxi trong máu ở mức hợp lý bằng việc áp dụng một chế độ dinh dưỡng khoa học với nhiều thực phẩm giàu canxi và vitamin D để phòng ngừa tình trạng hạ canxi nguy hiểm. Trong trường hợp bạn chưa biết cách phối hợp các thực phẩm giàu canxi vào thực đơn ăn uống sao cho hài hòa, hãy nhanh chóng liên hệ Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome để được tư vấn kịp thời.
