Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Một chế độ ăn có lợi cho gan sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng men gan cao. Theo đó, bổ sung những thực phẩm hạ men gan trong thực đơn hàng ngày sẽ giúp bạn kiểm soát các bệnh lý như gan nhiễm mỡ, xơ gan, rối loạn và suy giảm chức năng gan – những nguyên nhân hàng đầu làm tăng men gan. Vậy cụ thể người bệnh cần tăng cường những dưỡng chất gì? Đâu là các loại thực phẩm giúp hạ men gan hiệu quả? Tất cả sẽ được giải đáp ngay trong bài viết sau
Đâu là thực phẩm hạ men gan tự nhiên được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị?
Thực phẩm giàu chất xơ, chất chống oxy hoá và protein chất lượng cao sẽ là sự lựa chọn hàng đầu dành cho người men gan cao. Bên cạnh đó, bạn cũng nên bổ sung thêm folate và các loại vitamin C, E để hỗ trợ quá trình phục hồi của tế bào gan. Cụ thể:
Gan cần folate để chuyển hóa homocysteine thành methionine – một amino acid quan trọng trong quá trình sản xuất protein và tổng hợp DNA. Khi cơ thể thiếu folate, homocysteine có thể tăng lên và gây hại cho gan. Do đó, bổ sung folate đầy đủ có thể hỗ trợ giảm tổn thương tại các tế bào gan và hạ men gan. Một số loại thực phẩm giàu folate bao gồm cải xanh, rau bina, đậu, rau mồng tơi, rau chân vịt, lạc, hạnh nhân, chuối,…
Chất xơ được chia thành hai loại, gồm chất xơ hoà tan và chất xơ không hòa tan. Trong khi chất xơ không hòa tan hỗ trợ quá trình bài tiết chất thải, các độc tố có hại, chất xơ hoà tan lại giúp kiểm soát lượng chất béo và đường hấp thụ bên trong cơ thể.
Như vậy, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau lá xanh (bắp cải, rau bina, rau cải canh), các loại củ (củ cải, cà rốt, củ sen), các loại quả (ổi, khế, bưởi), hạt và ngũ cốc (hạt điều, hạnh nhân, lạc) sẽ giúp giảm áp lực lên chức năng gan, kiểm soát tình trạng gan nhiễm mỡ và hạ men gan.
Chất béo không bão bao gồm các loại axit béo như omega 3, 6, 9. Những dưỡng chất này được biết đến với công dụng tuyệt vời trong việc cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ – nguyên nhân hàng đầu dẫn tới men gan cao. Cụ thể, chúng có khả năng giảm mức cholesterol và triglyceride trong máu, đồng thời, chống lại tình trạng kháng insulin.
Nhờ vậy, tình trạng gan nhiễm mỡ được cải thiện, trong khi gan không cần làm việc quá tải để xử lý những tác nhân trên. Điều này sẽ giúp men gan hạ đáng kể. Người bệnh có thể bổ sung chất béo tốt cho thực đơn thông qua các loại cá nước mặn như cá thu, cá trích, cá mòi, cá hồi và các loại hạt như hạt lanh, hạt chia,…
Là dưỡng chất quan trọng trong quá trình tái tạo tế bào, protein (chất đạm) giúp thúc đẩy sự sản sinh tế bào mới và phục hồi tổn thương tại gan. Bên cạnh nguồn đạm từ thịt, cá, protein chất lượng cao từ thực vật cũng là sự lựa chọn phù hợp dành cho người bị men gan cao. Đạm thực vật dễ tiêu hoá lại không làm tăng lượng chất béo tích tụ tại gan. Một số món ăn giúp hạ men gan giàu protein đạm lành mạnh bao gồm: đậu nành, lạc, đậu đen, đậu đỏ,…
Thịt gia cầm bỏ da và cá hồi là những nguồn đạm tốt hỗ trợ hạ men gan
Vitamin A có công dụng giảm thiểu các tổn thương tại tế bào gan do căng thẳng oxy hóa, đồng thời, kích thích hoạt động của các enzyme giúp gan thực hiện chức năng chuyển đổi và loại bỏ các chất độc hại khỏi cơ thể. Hấp thụ vừa đủ vitamin A từ các loại thực phẩm như trứng, bơ, cà rốt,… có thể giúp bạn cải thiện chức năng, đồng thời hạ men gan.
Trong chế độ ăn dành cho người men gan cao, nhóm vitamin B đóng vai trò vô cùng quan trọng. Cụ thể, vitamin B2, B3, B5 và B6 có công dụng hỗ trợ quá trình chuyển hóa chất béo, chất đạm và chất đường bột; từ đó, cung cấp năng lượng cho gan và duy trì các chức năng quan trọng của gan. Ngoài ra, vitamin B6 và B12 cũng tham gia vào hoạt động của hệ miễn dịch và góp phần giảm nguy cơ viêm gan ở người bị men gan cao. Một số thực phẩm giàu vitamin nhóm B bạn có thể bổ sung trong thực đơn bao gồm cá hồi (giàu vitamin B1, 2, 3, 5, 6, 12), rau lá xanh (giàu vitamin B9), trứng (giàu vitamin B2, 5, 7, 9, 12) và sữa (giàu vitamin B1, 2, 5, 12).
Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào gan khỏi các tổn thương do gốc tự do. Bên cạnh đó, dưỡng chất này cũng tham gia vào quá trình tổng hợp collagen – một protein quan trọng cho sự tái tạo và chữa lành các tế bào gan. Việc hấp thụ đủ vitamin C từ rau củ quả, đặc biệt là các loại quả có múi như bưởi, cam, quýt,… sẽ giúp bệnh nhân men gan cao đẩy nhanh quá trình phục hồi của gan, từ đó, hạ men gan.
Vitamin E trong các loại thức ăn hạ men gan như hạt chia, hạt lanh, hạt dẻ, hạt hướng dương và các loại rau lá xanh có công dụng tuyệt vời trong việc bảo vệ tế bào gan khỏi viêm nhiễm và tổn thương, đồng thời hỗ trợ quá trình chuyển hoá chất béo trong gan. Do đó, vitamin E vừa có công dụng thúc đẩy gan phục hồi, vừa kiểm soát tình trạng gan nhiễm mỡ – tác nhân hàng đầu khiến men gan tăng cao.
Men gan cao thường đi kèm với tình trạng viêm nhiễm trong gan. May mắn thay, các chất chống oxy hóa như beta-carotene, flavonoids, polyphenols có khả năng giảm viêm hiệu quả. Đồng thời, các dưỡng chất này cũng có khả năng ngăn chặn quá trình oxy hóa và giảm nguy cơ phát triển ung thư gan. Một số thực phẩm hạ men gan giàu chất chống oxy hoá bao gồm: đu đủ, dứa, cam, quýt, dâu tây, việt quất, quả mọng, hạt dẻ, hạt óc chó, hạt hạnh nhân,…
Rau củ quả là nguồn thực phẩm bổ sung nhiều chất chống oxy hóa tốt cho người men gan cao
Người men gan cao nên ăn gì? Một số thực phẩm hạ men gan phổ biến bao gồm: nước lọc, cà phê, trà xanh, sữa, rau lá xanh, các loại hoa quả tươi, đậu, hạt, ngũ cốc, thủy hải sản và dầu thực vật,… Cụ thể:
Tiêu thụ cà phê được chứng minh là giúp làm giảm đồng thời nồng độ của 4 loại men gan, bao gồm: men aspartate aminotransferase (AST), men alanine aminotransferase (ALT), men gamma-glutamyltransferase (GGT) và men phosphatase kiềm (ALP).
Bên cạnh đó, caffeine và polyphenol trong cà phê có tác dụng giảm tích tụ chất béo tại gan và chống viêm. Vì vậy, đối với bệnh nhân men gan cao, đặc biệt là do gan nhiễm mỡ, sử dụng cà phê thường xuyên vừa có thể cải thiện nồng độ men gan vừa giúp kiểm soát tình trạng bệnh lý.
Theo Bộ Y tế, lượng cà phê khuyến cáo mỗi ngày nằm trong khoảng từ 200 mg đến dưới 400 mg caffeine, tức mỗi ngày bạn không nên uống quá 473 – 946ml cà phê để tránh gặp phải các tác dụng phụ như tăng huyết áp hay kích thích nhịp tim tăng quá mức.
Rau lá xanh là thực phẩm giúp hạ men gan không thể thiếu trong thực đơn cho người men gan cao. Bởi lẽ, đây là nguồn chất xơ, vitamin C và folate dồi dào, hỗ trợ hoạt động của gan và hệ tiêu hoá, đồng thời, bảo vệ gan khỏi các tổn thương do stress oxy hóa và gốc tự do. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, rau đay, rau ngót, rau muống sở hữu hàm lượng caroten, vitamin C và sắt cao nhất trong các loại rau. Do đó, bạn có thể tăng cường các loại rau trên trong chế độ ăn hàng ngày để hạ men gan hiệu quả.
Đối với bệnh nhân men gan cao do gan nhiễm mỡ, tỏi là một trong những thực phẩm hạ men gan hiệu quả nhất. Bởi lẽ, tỏi rất giàu các chất chống oxy hóa như allicin, sulfur và polyphenol. Những chất này có khả năng kích thích quá trình phân giải chất béo ở gan và hỗ trợ chức năng chuyển hóa mỡ. Nhờ vậy, tình trạng gan nhiễm mỡ được kiểm soát, nồng độ men gan được cải thiện.
Bên cạnh chất xơ, các loại rau họ cải như cải cúc, cải bó xôi, bắp cải,… còn là nguồn cung cấp dồi dào các chất chống oxy hoá như flavonoids, carotenoids, sulforaphane. Những dưỡng chất này, khi đi vào cơ thể, sẽ bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương do stress oxy hóa và gốc tự do. Ngoài ra, rau họ cải còn chứa hàm lượng cao indole – một hợp chất tự nhiên đã được chứng minh là có khả năng ngăn ngừa và cải thiện gan nhiễm mỡ, từ đó giúp hạ men gan.
Các loại rau họ cải chứa nhiều chất chống oxy hóa glucosinolates giúp điều hòa men gan
Dầu ăn thông thường và chất béo động vật thường chứa cholesterol xấu, làm tăng lượng mỡ tích tụ trong gan. Trong khi đó, dầu ô-liu nguyên chất, với hàm lượng cao omega 3, có thể kiểm soát lượng chất béo hấp thụ trong cơ thể, cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ.
Bên cạnh đó, oleuropein và hydroxytyrosol trong dầu ô-liu cũng là các chất chống oxy hóa mạnh mẽ, hỗ trợ giảm tác hại của stress oxy hóa trong cơ thể và tạo điều kiện để gan phục hồi. Vì vậy, một chế độ ăn sử dụng dầu ô-liu nguyên chất sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng gan nhiễm mỡ và cải thiện chỉ số men gan.
Các loại hạt như hạt lanh, hạt chia, hạnh nhân,… là nguồn thực phẩm giảm men gan hiệu quả dành cho bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Bởi lẽ, chúng sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh lý, từ đó, hỗ trợ hạ men gan. Cụ thể, các loại hạt này chứa hàm lượng cao chất xơ (có tác dụng hạ mỡ máu), axit béo tốt (kiểm soát tình trạng kháng insulin – nguyên nhân dẫn tới gan nhiễm mỡ, tiểu đường) và các chất chống oxy hóa (giảm căng thẳng oxy hóa và tổn thương ở gan).
Các loại quả mọng như mâm xôi, dâu tây, việt quất,… chứa nhiều vitamin A, C, E và các chất chống oxy hóa có lợi cho người men gan cao. Trong đó, polyphenols – một chất chống oxy hoá có nhiều trong dâu tây. việt quất, lựu đã được chứng minh là có khả năng bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương và giảm thiểu nguy cơ ung thư gan. Đối với người men gan cao, quả mọng sẽ là thực phẩm hạ men gan hiệu quả cho các bữa sáng và bữa phụ.
Cam, quýt, bưởi,.. chứa hàm lượng cao vitamin C và các chất oxy hoá như beta-carotene, flavonoid, lycopene. Các dưỡng chất này có tác dụng bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương, viêm nhiễm do stress oxy hóa và các tác nhân bệnh lý. Đồng thời, trái cây có múi cũng là nguồn chất xơ dồi dào, hỗ trợ quá trình loại bỏ chất độc từ cơ thể, giảm tải áp lực tơi chức năng gan, từ đó, cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ và hạ men gan.
Hợp chất EGCG trong trà xanh được biết đến với công dụng chống oxy hóa mạnh mẽ. Dưỡng chất này có khả năng hỗ trợ cơ thể “đốt cháy” các tế bào mỡ, đồng thời, bảo vệ gan khỏi các tổn thương do stress oxy hóa. Vì vậy, uống trà xanh hàng ngày sẽ giúp người bệnh men gan cao hạ men gan hiệu quả và kiểm soát tình trạng bệnh lý gan nhiễm mỡ.
Trà xanh là loại thức uống không thể thiếu trong khẩu phần của người bệnh men gan cao
So với các loại thịt gia súc và gia cầm, nạc cá chứa nhiều protein và ít chất béo bão hoà hơn. Cụ thể, trong thịt cá, đặc biệt là các loại cá nước lạnh như cá mòi, cá trích, cá thu, cá hồi, axit béo omega 3 đóng vai trò chủ yếu. Loại axit béo này có khả năng giảm tổn thương, viêm nhiễm tại các tế bào gan, đồng thời, giúp cải thiện chức năng gan. Vì vậy, tiêu thụ các loại cá trên thay cho thịt đỏ sẽ giúp bạn thúc đẩy quá trình phục hồi tại gan và cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ, hạ men gan.
Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp nguồn chất xơ dồi dào, hỗ trợ hệ tiêu hoá và giúp bài tiết các chất cặn bã, độc hại ra khỏi cơ thể, giảm áp lực lên chức năng gan. Đây cũng là thực phẩm hạ men gan hiệu quả với hàm lượng cao vitamin E và B, có tác dụng giảm tổn thương viêm nhiễm tại các tế bào gan và kiểm soát sự tiến triển của gan nhiễm mỡ. Một số loại ngũ cốc nguyên hạt tốt cho người bệnh men gan bao gồm: gạo lứt, yến mạch, lúa mạch, lúa mì, hạt kê,…
Sữa là một nguồn protein tốt, cung cấp các axit amin cần thiết cho sự phục hồi và tái tạo tế bào gan. Bên cạnh đó, các loại sữa ít béo cũng sở hữu hàm lượng cao chất béo tốt như axit oleic và axit linoleic. Những dưỡng chất này có công dụng hỗ trợ kiểm soát mỡ gan, cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ. Vì vậy, các loại sữa hạt hoặc sữa bò ít béo, không đường vào chế độ ăn hàng này sẽ góp phần hạ men gan hiệu quả.
Giống các loại cá biển, quả bơ cũng rất giàu omega 3. Do đó, loại quả này có công dụng tuyệt vời trong việc kiểm soát cholesterol và mỡ trong gan. Đồng thời, vitamin E – chất chống oxy hóa mạnh có nhiều trong bơ cũng giúp bảo vệ tế bào gan khỏi tác động của gốc tự do gây hại và giảm nguy cơ viêm gan. Vì vậy, quả bơ là thực phẩm hạ men gan không thể thiếu trong thực đơn của người men gan cao.
Gan có vai trò quan trọng trong quá trình loại bỏ các chất độc hại khỏi cơ thể. Khi cơ thể thiếu nước, chức năng này của gan có thể bị ảnh hưởng và khả năng loại bỏ chất độc bị suy giảm. Uống đủ nước mỗi ngày sẽ giúp duy trì hoạt động và đảm bảo gan ở trong trạng thái tốt nhất. Ngoài ra, nước còn cung cấp độ ẩm trong ruột, làm mềm phân và hỗ trợ quá trình tiêu hóa, tránh gây quá tải lên gan. Vì vậy, bên cạnh việc tiêu thụ thức ăn hạ men gan, bạn cũng đừng quên uống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày.
Uống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày giúp gan đào thải độc tố hiệu quả và cân bằng men gan
Để cải thiện chỉ số men gan, bạn cần xây dựng một thực đơn khoa học bằng cách kết hợp và cân đối giữa nhiều dưỡng chất khác nhau. Đặc biệt, hãy lưu ý rằng bên cạnh lựa chọn các loại thực phẩm hạ men gan, việc chế biến chúng sao cho hợp lý cũng rất quan trọng. Dưới đây là một vài gợi ý cho chế độ ăn hạ men gan:
Hạn chế thực phẩm nhiều đường và ăn nhiều rau củ quả sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt các chỉ số men gan
Ngoài một chế độ ăn khoa học, người bệnh gan nhiễm mỡ có thể thực hiện một số cách hạ men gan khác, như:
Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về thực phẩm hạ men gan bạn có thể tham khảo. Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn nhiều kiến thức hữu ích để giải đáp thắc mắc ăn uống gì để hạ men gan.
Hy vọng, từ những thông tin trên, bạn có thể áp dụng vào chế độ ăn cá nhân và lựa chọn các loại thực phẩm hạ men gan phù hợp. Trong trường hợp bạn vẫn còn nhiều thắc mắc về các thực phẩm giảm men gan, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome luôn thường trực để giải đáp và tư vấn chi tiết. Chúng tôi rất vui khi được đồng hành cùng bạn trên hành trình cải thiện chất lượng cuộc sống!
