Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Bổ sung các loại vitamin cho bà bầu là lời khuyên dinh dưỡng thường được nhiều bác sĩ sản khoa khuyến nghị trên hành trình chăm sóc sức khỏe thai kỳ của mẹ. Bởi lẽ, việc bổ sung vitamin cho bà bầu không chỉ giúp mẹ khỏe mạnh, mà còn hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi. Vậy, đâu là các loại vitamin bà bầu cần bổ sung trong thai kỳ? Bổ sung các loại vitamin cho mẹ bầu như thế nào là đúng cách? Tất cả sẽ được giải đáp ngay trong bài viết sau.
Đâu là loại vitamin cho bầu trước và sau sinh cần cho sự phát triển khỏe mạnh và tối ưu của bé?
Vitamin cho bà bầu (prenatal vitamin) – hay còn gọi là vitamin tiền sản, là một loại thực phẩm bổ sung dinh dưỡng (không phải thuốc) được thiết kế chuyên biệt nhằm đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng đang tăng cao của phụ nữ trong quá trình mang thai.
Thành phần dinh dưỡng trong các loại vitamin bầu thường bao gồm nhưng không giới hạn số lượng các loại vi chất nằm trong danh sách các dưỡng chất sau:
Vitamin cho bà bầu thường được bổ sung qua đường uống và được đóng gói dưới dạng viên nén cứng (với các loại vitamin tan trong nước) và viên nang mềm (với các loại vitamin tan trong dầu).
Bổ sung vitamin cho bà bầu giúp cung cấp nhiều loại vi chất thiết yếu khác nhau cho cơ thể, hỗ trợ mẹ bầu nâng cao sức khỏe toàn diện, giúp thai nhi phát triển tối ưu và ngăn ngừa sớm các biến chứng thai kỳ nguy hiểm. Cụ thể:
Ngoài ra, một số vitamin cho bà bầu khác cũng có thể chứa các thành phần khác như vitamin B12, vitamin A, vitamin E, choline, kẽm, phốt pho, đồng, magiê,… để giúp mẹ an tâm dưỡng thai mà không lo bị thiếu hụt vi chất, ảnh hưởng đến sức khỏe của thai kỳ.
Bổ sung vitamin cho bà bầu giúp mẹ nhận đủ vi chất thiết yếu tương tự như việc tiêu thụ thực phẩm
Theo Bộ Y tế, bất kỳ loại khoáng chất và vitamin nào nằm trong danh sách 13 vitamin và 15 khoáng chất thiết yếu có lợi cho sức khỏe con người, đều là những vi chất quan trọng đối với mẹ bầu trong thai kỳ. Tuy nhiên, bước vào thời kỳ mang thai, cơ thể mẹ dễ bị thiếu hụt folate, sắt, canxi, vitamin A, vitamin C và vitamin D hơn các loại vi chất khác. Do đó, Bộ Y tế khuyến cáo, ngay trong:
Cụ thể, vai trò của từng loại vi chất chứa trong viên vitamin cho bà bầu được mô tả chi tiết ngay trong phần dưới đây:
Folate (axit folic) hay còn gọi là vitamin B9, là một loại vitamin tan trong nước cần thiết cho việc hỗ trợ tăng sinh các tế bào mới trong cơ thể, bao gồm cả cơ thể người lớn và phát triển của thai nhi.
Nguồn gốc:
Folate đóng vai trò quan trọng trong quá trình thai kỳ:
Folate quan trọng là thế; tuy nhiên theo thống kê, có đến 49.3% mẹ bầu bị thiếu hụt folate trong thai kỳ. Do đó, Bộ Y tế khuyến nghị phụ nữ đang mang thai nên dùng viên vitamin cho bà bầu để bổ sung folate kịp thời cho cơ thể. Tốt nhất, mẹ nên bổ sung ít nhất 600 mcg / ngày trong suốt thai kỳ để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Folate giúp ngăn ngừa các dị tật ống thần kinh xảy ra trên não bộ, tủy sống và hệ thần kinh trung ương của bé
Sắt là một nguyên tố vi lượng quan trọng, không thể thiếu trong cơ thể con người. Sắt là thành phần chính của hồng cầu, giúp vận chuyển oxy trong cơ thể đến từng tế bào để nuôi dưỡng thai nhi. Sắt tự nhiên có trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm thịt đỏ, hải sản, các loại đậu, hạt, rau lá có màu xanh đậm và ngũ cốc.
Trong thai kỳ, nhu cầu sắt của cơ thể tăng lên đáng kể, bởi vì mẹ bầu cần sắt để tạo ra thêm 50% dung tích máu mới, giúp vận chuyển nhiều dưỡng chất hơn đến thai nhi. Cụ thể, vai trò của chất sắt:
Do đó, ngay từ ngày đầu mang thai, Bộ Y tế khuyến nghị mẹ nên sử dụng viên vitamin cho bà bầu để kịp thời bổ sung sắt cho cơ thể. Theo đó, mẹ nên bổ sung sắt với hàm lượng từ 27.7 – 41.1 mg sắt / ngày và tiến hành bổ sung trong suốt thai kỳ để nhận được hiệu quả phòng chống thiếu máu tối ưu.
Bổ sung sắt giúp mẹ ngăn ngừa sớm các triệu chứng suy nhược cơ thể của bệnh thiếu máu
Canxi là một khoáng chất thiết yếu giúp xây dựng, bảo vệ xương, răng, đồng thời cũng tham gia vào quá trình co bóp của cơ bắp, hỗ trợ truyền dẫn thần kinh và giúp máu đông lại dễ dàng hơn khi gặp chấn thương. Trong tự nhiên, canxi thường chứa nhiều trong các loại thực phẩm như: sữa, sữa chua, phô mai, thủy hải sản (đặc biệt là loài giáp xác như tôm, cua, ghẹ,…), các loại rau lá xanh, hoa quả, hạt và đậu.
Trong thời kỳ mang thai, nhu cầu canxi trong cơ thể mẹ tăng lên rõ rệt, đặc biệt là khi bước vào 3 tháng giữa và 3 tháng cuối ở thai kỳ. Bởi lẽ, đây chính là lúc thai nhi phát triển mạnh nhất về kích thước và cân nặng. Do đó, vai trò của canxi đối với mẹ và bé là rất quan trọng. Cụ thể:
Vì thế, Bộ Y tế thường khuyến nghị mẹ bầu dùng bổ sung đầy đủ 1200 mg canxi / ngày thông qua các loại viên uống vitamin cho bà bầu. Đặc biệt, mẹ có thể được khuyến nghị bổ sung liều cao hơn nếu bác sĩ nhận thấy mẹ không hấp thụ đủ canxi từ chế độ ăn uống của mình.
Bổ sung vitamin cho bà bầu có chứa canxi giúp thai nhi phát triển hệ xương hoàn thiện
Vitamin A là một loại vitamin giúp cơ thể duy trì nhiều chức năng quan trọng, bao gồm tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện thị giác, chức năng sinh sản và tăng sinh tế bào trong cơ thể. Trong tự nhiên, vitamin A có trong nhiều trong nội tạng động vật, thịt đỏ, lòng đỏ trứng, dầu cá béo vùng biển lạnh, sữa và trong các loại rau củ quả sáng màu (cà rốt, đu đủ, xoài,…)
Trong thời kỳ mang thai, vitamin A đem lại nhiều lợi ích sức khỏe to lớn đối với cả mẹ và thai nhi. Cụ thể:
Theo Bộ Y tế, phụ nữ mang thai cần bổ sung vitamin A bằng cách tiêu thụ các viên vitamin cho bà bầu có chứa thành phần này. Tốt nhất, mẹ nên bổ sung vitamin A theo liều 650 mcg / ngày chỉ khi được chỉ định của bác sĩ. Bởi lẽ, loại vitamin này có thể gây ngộ độc gan và quái thai nếu mẹ bổ sung quá liều.
Vitamin A kích thích khả năng tăng sinh, phân tách và biệt hóa tế bào, hỗ trợ sự phát triển tổng thể của bào thai
Vitamin C, còn được gọi là axit ascorbic, là một loại vitamin giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các gốc tự do gây oxy hóa. Vitamin C tự nhiên có trong nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là trái cây và rau xanh, như cam, dâu, kiwi, dưa hấu, rau cải xanh và cà chua.
Trong thời kỳ mang thai, vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển của thai nhi và tăng cường sức khỏe tổng thể cho mẹ. Cụ thể:
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, mẹ bầu cần bổ sung đều đặn 110 mg vitamin C / ngày trong suốt thai kỳ để duy trì được một thể chất khỏe mạnh.
Vitamin C giúp bảo vệ mẹ và bé khỏi nhiều mầm bệnh gây nguy hại cho thai kỳ
Chức năng quan trọng nhất của vitamin D là giúp cơ thể tăng cường hấp thụ canxi, duy trì sức khỏe của xương và men răng. Trong thời kỳ mang thai, vitamin D giúp mẹ ngăn ngừa loãng xương, ổn định hệ thống nội tiết tố, đồng thời giúp thai nhi phát triển xương, răng, hệ thống miễn dịch và hệ thống thần kinh một cách khỏe mạnh.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, mẹ bầu cần tiêu thụ 20 mcg vitamin D / ngày. Cơ thể con người có thể tự sản xuất vitamin D khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu ngại tiếp xúc với ánh nắng thì có thể bổ sung vitamin D thông qua các loại vitamin cho bà bầu, kết hợp với việc tăng cường tiêu thụ các loại thực phẩm như: cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá trích, cá thu, sữa, sữa chua, bơ, lòng đỏ trứng và một số loại nấm.
Bổ sung vitamin cho bà bầu giúp mẹ nhận đủ lượng vitamin D cần thiết mà không cần phải tắm nắng hay ăn uống quá nhiều
Bất kỳ loại vitamin và khoáng chất nào khi được bổ sung quá liều, đều có thể trở thành chất độc đối với cơ thể. Cụ thể:
Do đó, mẹ chỉ nên bổ sung vitamin cho bà bầu khi được chỉ định từ bác sĩ. Trong mọi tình huống, mẹ tuyệt đối không nên tự bổ sung vitamin khi chưa biết rõ nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể và giới hạn bổ sung an toàn.
Mẹ chỉ nên bổ sung vitamin cho bà bầu khi nhận được chỉ định từ bác sĩ
Não bộ của thai nhi bắt đầu hình thành từ rất sớm (ngay từ ngày thứ 18 của thai kỳ). Tính đến cuối tam cá nguyệt thứ nhất, não bộ của trẻ, về cơ bản, đã phát triển đủ các thành phần. Đặc biệt, khi bước vào tuần thai thứ 20, não bộ của thai nhi sẽ bắt đầu gia tăng kích thước một cách đột biến, trở nên to hơn gấp 6 lần cho đến thời điểm sau sinh.
Do đó, việc bổ sung các dưỡng chất tốt cho não bộ, chẳng hạn như omega-3 và choline, ngay từ tam cá nguyệt thứ hai là việc làm cần thiết giúp trẻ phát triển tối ưu khả năng nhận thức, học hỏi và hoàn thiện trí nhớ về sau. Cụ thể:
Omega-3 là một loại axit béo bão hòa mà cơ thể không thể tự sản xuất; do đó, chúng phải được bổ sung từ chế độ ăn bên ngoài. Omega-3 bao gồm 3 loại chất béo chính là: axit alpha-linolenic (ALA), axit eicosapentaenoic (EPA), và axit docosahexaenoic (DHA). Trong đó:
Trong thai kỳ, omega-3 đóng vai trò rất quan trọng:
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mẹ bầu cần tiêu thụ ít nhất 0.5g ALA / ngày, 200 mg DHA / ngày và 100 mg EPA / ngày.
Omega-3 thường chứa nhiều trong các loại vitamin cho bà bầu có thành phần là dầu cá
Choline là một chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể cần để thực hiện nhiều chức năng thần kinh khác nhau. Theo Bộ Y tế, mẹ bầu cần tiêu thụ ít nhất 450 mg choline / ngày. Mặc dù cơ thể con người có thể tự sản xuất một lượng nhỏ choline, nhưng mẹ bầu cần nhận thêm choline từ chế độ ăn hằng ngày để đáp ứng nhu cầu của thai nhi.
Choline thường được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm khác nhau, bao gồm: thịt đỏ, gan động vật, lòng đỏ trứng, sữa, cá hồi, cá tuyết, cá rô phi, ức gà, các loại hạt và đậu (đặc biệt là đậu nành). Trong thời kỳ mang thai, choline đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe của cả mẹ và bé. Cụ thể:
Choline là dưỡng chất “vàng” đối với sự phát triển trí não của trẻ
Phụ nữ mang thai nên uống vitamin tổng hợp cho bà bầu. Bởi vì một chế độ dinh dưỡng khoa học cũng vẫn có nguy cơ thiếu một số loại vi chất. Theo khuyến nghị của Bộ Y tế, tất cả phụ nữ tại Việt Nam khi mang thai cần được uống viên vitamin tổng hợp cho bà bầu có chứa ít nhất 3 thành phần quan trọng là: sắt, axit folic và canxi.
Đặc biệt, một số đối tượng dễ bị thiếu hụt vi chất dưới đây rất cần được uống vitamin cho bà bầu dưới sự chỉ định, quan sát và theo dõi của bác sĩ:
Để các loại vitamin cho mẹ bầu phát huy tối đa hoạt tính sinh học và lợi ích sức khỏe, mẹ cần tiêu thụ chúng đúng cách. Dưới đây là 3 kinh nghiệm uống vitamin cho mẹ bầu khoa học, được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị:
Về nguyên tắc, mẹ có thể uống các viên vitamin cho bà bầu vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo mẹ nên ưu tiên uống ngay sau bữa sáng và bữa trưa để tiến trình tiêu hóa, hấp thụ và phân tán vi chất trong cơ thể diễn ra hiệu quả hơn.
Thời điểm thích hợp để bổ sung vitamin cho bà bầu là ngay sau bữa ăn sáng hoặc trưa
Mặt khác, nhiều mẹ nhận thấy rằng việc uống các loại vitamin cho bà bầu ngay sau bữa sáng hoặc trưa còn góp phần làm giảm các triệu chứng ốm nghén một cách rõ rệt. Do đó, nếu đây là lần đầu tiên mẹ tiêu thụ các loại vitamin cho bà bầu, hãy bắt đầu làm quen với việc uống các loại thực phẩm bổ sung này vào buổi sáng hoặc trưa. Trong trường hợp tình trạng ốm nghén không thuyên giảm hoặc các triệu chứng rối loạn tiêu hóa khởi phát, mẹ có thể dời lịch uống vitamin vào sau bữa ăn tối để cải thiện tình trạng.
Việc duy trì một giờ bổ sung vitamin cố định trong ngày có thể giúp mẹ bầu nhớ lịch uống vitamin và khoáng chất của mình mỗi ngày. Điều này đặc biệt quan trọng trong thai kỳ, khi mẹ bầu cần liên tục duy trì một mức độ vitamin và khoáng chất nhất định để hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi.
Tuy nhiên, việc duy trì thói quen uống vitamin cố định cũng phụ thuộc vào sự thoải mái và cảm giác của mẹ bầu. Nếu cảm thấy bất kỳ tác dụng phụ nào từ việc uống vitamin, nên thảo luận với bác sĩ về việc thay đổi giờ uống để nâng cao hiệu quả hấp thu dưỡng chất
Viên uống vitamin bà bầu không thể thay thế thức ăn vì chúng chỉ chứa vitamin và khoáng chất – tức chỉ cung cấp cho cơ thể các vi chất dinh dưỡng. Trong khi đó, với một chế độ dinh dưỡng khoa học, ngoài việc cung cấp cung cấp vitamin và khoáng chất, chúng còn cung cấp thêm năng lượng, chất đạm, chất béo, chất đường bột, chất xơ và các chất chống oxy hóa khác.
Nhờ đó, ăn uống lành mạnh không những giúp cơ thể có đủ năng lượng để sinh tồn, mà còn hỗ trợ khôi phục, duy trì, tăng cường và bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện trước sự tấn công của các mầm bệnh hoặc gốc tự do gây oxy hóa.
Tóm lại, việc bổ sung đầy đủ 6 loại vitamin và khoáng chất quan trọng mà Hệ thống Phòng khám Nutrihome vừa chia sẻ bên trên không chỉ giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe mà còn tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mỗi loại vitamin cho bà bầu khác nhau đòi hỏi một liều lượng bổ sung khác nhau, và việc tiêu thụ quá mức có thể gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm. Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu bổ sung bất kỳ loại vitamin bầu nào để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
