Bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Việt Nam và trên toàn thế giới. Các triệu chứng bệnh tim mạch có thể khởi phát với nhiều đối tượng khác nhau, bất kể tuổi tác và giới tính. Do đó, việc nâng cao nhận thức về các bệnh lý tim mạch là nhiệm vụ cấp thiết, giúp bạn sớm nhận biết và xây dựng được kế hoạch phòng bệnh hiệu quả. Vậy, bệnh tim mạch là gì? Các bệnh về tim mạch có thể chữa được không? Đâu là dấu hiệu bệnh tim mạch dễ nhận biết nhất? Tất cả sẽ được Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome giải đáp ngay trong bài viết sau.
Bệnh tim mạch là gì? Đâu là dấu hiệu nhận biết bệnh tim mạch từ sớm?
Trong cơ thể người, tim và mạch máu cùng nhau tạo nên hệ tuần hoàn, có nhiệm vụ chính là vận chuyển máu, cung cấp dưỡng chất và oxy cho các cơ quan và mô trong cơ thể, đồng thời loại bỏ chất thải. Do đó, bất kỳ vấn đề nào ảnh hưởng đến chức năng của tim và mạch máu đều có thể dẫn đến các vấn đề tim mạch, khiến người bệnh có nhiều nguy cơ mắc phải các biến chứng nguy hiểm và đe dọa trực tiếp đến tính mạng.
Bệnh tim mạch (cardiovascular disease – CVD) là nhóm các rối loạn khác nhau xảy ra ở tim và hệ thống mạch máu (động mạch chủ, động mạch vành, tĩnh mạch, mao mạch,…), có thể gây nên một số bệnh lý phổ biến như bệnh tim mạch vành (coronary artery disease), bệnh mạch máu não (cerebrovascular disease), bệnh thấp tim (rheumatic heart disease) và các bệnh lý khác. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh tim mạch có thể gây nên các biến chứng nghiêm trọng như: đau thắt ngực (angina), đau tim (heart attack), đột quỵ (stroke) và tử vong.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh lý tim mạch là nguyên nhân gây nên 27% số ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu, ước tính cướp đi sinh mạng của khoảng 17.9 triệu người mỗi năm. Trong khi đó, tại Việt Nam, bệnh tim mạch là nguyên nhân gây nên 31% số ca tử vong mỗi năm, cướp đi sinh mạng của hơn 170.000 người.
Chi tiết hơn, các số liệu thống kê của WHO cho thấy, có hơn 80% số ca tử vong từ bệnh tim mạch đều do đau tim và đột quỵ. Đặc biệt, 30% số ca tử vong này xảy ra ở những người dưới 70 tuổi. Điều này cho thấy bệnh tim mạch thực sự là một mối đe dọa đang dần “trẻ hóa” tại Việt Nam, có thể trở thành gánh nặng cho nền kinh tế và sức khỏe cộng đồng nếu mỗi người dân không tự trang bị cho mình đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để phòng ngừa bệnh.
Bệnh tim mạch là nhóm các bệnh lý liên quan đến tim và hệ thống mạch máu trên cơ thể
Bệnh tim mạch bao gồm nhiều loại khác nhau. Dưới đây là danh sách các bệnh về tim mạch phổ biến:
Bệnh mạch vành là bệnh lý tim mạch phổ biến, xảy ra do sự tắc nghẽn động mạch vành ở tim
Nguyên nhân bệnh tim mạch là các yếu tố trực tiếp thúc đẩy bệnh tiến triển. Theo đó, nguyên nhân gây bệnh tim mạch phổ biến nhất là do sự tích tụ quá mức của các mảng xơ vữa trong mạch máu, gây nên bệnh tim mạch do xơ vữa, có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, suy tim, đau tim và đột quỵ.
Các yếu tố nguy cơ thúc đẩy bệnh tim mạch tiến triển là những điều kiện hoặc hành vi không trực tiếp gây ra bệnh nhưng có thể khiến bạn tăng rủi ro mắc bệnh. Các yếu tố này bao gồm:
Lưu ý, những yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch này thường tương tác chặt chẽ và cộng hưởng lẫn nhau. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch lên nhiều lần ở những người có từ hai yếu tố nguy cơ trở lên.
Béo phì là nguyên nhân hàng đầu thúc đẩy bệnh tim mạch tiến triển
Triệu chứng bệnh tim mạch là những dấu hiệu bệnh tim mạch điển hình, có thể cảnh báo bạn đang mắc phải một loại bệnh tim mạch nào đó, cần được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt. Một số triệu chứng bệnh tim mạch phổ biến gồm:
Nếu bạn hoặc người thân của bạn có bất kỳ triệu chứng nào trên đây, đặc biệt đau ngực hoặc khó thở, hãy liên lạc đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nhanh chóng nhận được điều trị có thể giúp giảm nguy cơ tổn thương tim và các biến chứng nguy hiểm.
Để chẩn đoán bệnh tim mạch, bác sĩ thường kết hợp giữa khám lâm sàng và xét nghiệm cận lâm sàng. Các phương pháp chẩn đoán này có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với nhau để cung cấp thông tin chi tiết về trạng thái của tim và mạch máu, cụ thể như sau:
Phương pháp chẩn đoán | Thủ tục / xét nghiệm | Công dụng |
Khám lâm sàng | Phỏng vấn tiền sử bệnh lý, lịch sử dùng thuốc cùng thói quen ăn uống, sinh hoạt, vận động | Giúp bác sĩ hình dung về nguyên nhân và các tác nhân gây bệnh. |
Thử nghiệm gắng sức (đo hoạt động tim khi bạn tập thể dục, thường được thực hiện trên máy chạy bộ hoặc máy đạp xe) | Giúp bác sĩ đánh giá nhịp tim và mức độ suy tim của bạn. | |
Xét nghiệm cận lâm sàng | Xét nghiệm máu | Đánh giá mức cholesterol, triglyceride, đường huyết và các chỉ số huyết thanh khác có thể tiết lộ nguyên nhân mắc bệnh tim mạch. |
Đo huyết áp | Huyết áp từ 140/90mmHg trở lên là một yếu tố nguy cơ lớn cho bệnh tim mạch. | |
Điện tâm đồ (ECG hoặc EKG) | Giúp phát hiện các bất thường trong hệ thống dẫn truyền điện tim và nhịp tim; | |
Chụp X-quang ngực | – Hình ảnh chụp X-quang có thể tiết lộ kích thước và hình dạng của tim cũng các mạch máu lớn;
– Giúp bác sĩ đánh giá tình trạng phù nề, xung huyết (nếu có). |
|
Chụp X-quang mạch máu (angiogram) với chất cản quang | – Chất cản quang là chất làm nổi bật mạch máu trên ảnh chụp X-quang;
– Giúp bác sĩ kiểm tra xem mạch máu có tắc nghẽn hoặc bị hẹp ở vị trí nào không. |
|
Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) | Sử dụng X-quang để tạo ra hình ảnh chi tiết của tim và các mạch máu, có thể quan sát chi tiết được động mạch vành của tim. | |
Chụp cộng hưởng từ (MRI) | Sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của tim và các mạch máu một cách rõ rệt. | |
Đặt ống thông tim (catheterization) | – Là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh có xâm lấn;
– Bác sĩ sẽ luồn một ống thông y tế có gắn camera quan sát ở đầu thông qua động mạch cánh tay, cổ hoặc cổ chân của bạn; – Phương pháp này giúp xác định vị trí thu hẹp hoặc tắc nghẽn trong động mạch vành, đánh giá kích thước và hình dạng của buồng tim và/hoặc mạch máu, tìm ra các lỗ hoặc rò rỉ bất thường. |
|
Siêu âm nội mạch (intravascular ultrasound) | – Sử dụng một ống nội soi phát ra sóng âm thanh tần số cao để nên hình ảnh chi tiết về thành bên trong của động mạch;
– Giúp bác sĩ xác định chính xác về vị trí và mức độ mảng bám trong thành mạch. |
Ảnh chụp cắt lớp động mạch vành giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh tim có phải xuất phát từ mạch vành hay không
Bệnh tim mạch RẤT NGUY HIỂM, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, suy tim và đột quỵ. Ngoài ra, bệnh tim mạch cũng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như suy tim, rối loạn nhịp tim và các vấn đề về van tim, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ngược lại, điều trị kịp thời và quản lý tốt các yếu tố nguy cơ có thể giúp giảm rủi ro mắc bệnh, hạn chế tử vong.
Bệnh tim mạch CÓ DI TRUYỀN. Nếu bạn có người thân trong gia đình đã mắc bệnh tim mạch, nguy cơ của bạn mắc bệnh này cũng sẽ cao hơn người bình thường. Cụ thể, nghiên cứu cho thấy, nguy cơ mắc bệnh tim mạch của bạn cao hay thấp, phụ thuộc nhiều vào số lượng và độ tuổi mắc bệnh tim mạch của người thân trực hệ, chẳng hạn như:
Tiền sử người thân mắc bệnh tim mạch | Phần trăm nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng thêm |
Bố mắc bệnh tim mạch sớm (<55 tuổi) | 75% |
Bố mắc bệnh tim mạch sớm (<65 tuổi) | 60% |
Anh chị em ruột mắc bệnh tim mạch | 40% |
Có rất nhiều bệnh tim mạch có thể di truyền, trong đó bao gồm: bệnh rối loạn nhịp tim (arrhythmias), bệnh cơ tim (cardiomyopathy), bệnh van động mạch chủ hai mảnh (bicuspid aortic valve disease), bệnh thận bột (amyloidosis) và rối loạn mô liên kết, chẳng hạn như Hội chứng Marfan.
Lưu ý, sở hữu gen di truyền gây bệnh tim mạch không đồng nghĩa với việc bạn chắc chắn mắc bệnh tim mạch. Ngược lại, không sở hữu gen di truyền gây hại cho tim cũng không đảm bảo bạn luôn khỏe mạnh. Nguyên nhân là vì quá trình khởi phát bệnh tim mạch đòi hỏi sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau (ăn uống, sinh hoạt, vận động,…), không chỉ phụ thuộc vào mỗi gen di truyền.
Hầu hết các bệnh lý tim mạch KHÔNG THỂ ĐƯỢC CHỮA KHỎI HOÀN TOÀN. Tuy nhiên, việc điều trị khoa học, kịp thời có thể giúp bạn kiểm soát tốt triệu chứng, ngăn ngừa bệnh trở nặng và phòng tránh được những biến chứng tim mạch có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Bệnh tim mạch không thể được chữa khỏi hoàn toàn nhưng việc điều trị giúp ngăn ngừa sớm các biến chứng nguy hiểm
Để điều trị bệnh tim mạch, bạn cần thay đổi chế độ ăn uống, vận động, sinh hoạt, kết hợp với việc uống thuốc hoặc/và phẫu thuật theo chỉ định từ bác sĩ. Cụ thể:
Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học là nhiệm vụ quan trọng trong việc quản lý bệnh tim mạch. Dưới đây là một số nguyên tắc dinh dưỡng quan trọng trong chế độ ăn của người mắc bệnh tim mạch mà bạn cần tuân thủ:
Lưu ý, đối với người mắc bệnh tim mạch, bạn cần thảo luận với bác sĩ hoặc một chuyên gia dinh dưỡng trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi lớn nào về chế độ ăn, đặc biệt là trong giai đoạn điều trị bệnh.
Người bệnh tim mạch không nên tiêu thụ quá 5g muối mỗi ngày
Bệnh tim mạch là nhóm bệnh lý mạn tính. Điều đó có nghĩa là bệnh không thể được chữa khỏi hoàn toàn một khi chúng đã khởi phát. Do đó, phòng bệnh chính là “chìa khóa vàng” để bảo vệ sức khỏe tim mạch. Để phòng bệnh tim mạch, bạn cần:
Tiêu thụ nhiều rau củ quả, các loại đậu, hạt và thủy hải sản hỗ trợ ngăn ngừa bệnh tim mạch hiệu quả
Khi nghi ngờ mình mắc bệnh tim mạch, bạn cần đi khám bác sĩ ngay lập tức, đặc biệt nếu bạn có một hoặc nhiều biểu hiện bệnh tim mạch như sau:
Bệnh tim mạch có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chính vì vậy, đối với những người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch hoặc đã bị bệnh tim mạch, việc lựa chọn một cơ sở y tế uy tín để đến thăm khám, chẩn đoán và điều trị là vô cùng quan trọng.
Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tim mạch, Trung tâm Tim mạch thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những cơ sở y tế hàng đầu được nhiều bệnh nhân tin tưởng lựa chọn. Với đội ngũ bác sĩ, chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và phác đồ điều trị tiên tiến, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn một dịch vụ y tế toàn diện, tối ưu với mức chi phí hợp lý.
Để đặt lịch thăm khám bệnh tim mạch tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn hãy liên hệ số hotline 093 180 6858 – 028 7102 6789 (TP.HCM) hay 024 7106 6858 – 024 3872 3872 (Hà Nội).
Tóm lại, bệnh tim mạch không chỉ là một thách thức cho sức khỏe cá nhân mà còn là vấn đề y tế toàn cầu. Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của bệnh tim mạch là bước đầu tiên quan trọng trong việc phòng tránh loại bệnh này. Nếu lo lắng về bệnh tim mạch, bạn hãy nhanh chóng liên hệ đến các bệnh viện chuyên khoa để được tầm soát và điều trị kịp thời. Nutrihome bạn nhanh chóng kiểm soát bệnh và có được một trái tim khỏe mạnh!