Mở cửa 7h30 - 17h00 / T2 - CN xuyên trưa
Các yếu tố dinh dưỡng, vận động, môi trường sống, giấc ngủ… quyết định rất lớn đến chiều cao của trẻ. Do đó, để giúp trẻ tăng chiều cao tối ưu – ngay cả khi không có di truyền chiều cao tốt, ba mẹ cần ‘bỏ túi’ các phương pháp sau đây.
Có rất nhiều câu hỏi hay thắc mắc của ba mẹ xung quanh vấn đề tăng chiều cao cho trẻ em hiện nay, như: chiều cao của trẻ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào, khi nào thì trẻ sẽ tăng chiều cao tốt nhất, cách tăng chiều cao cho trẻ hiệu quả là gì, hay để trẻ phát triển chiều cao tối ưu thì ba mẹ phải làm sao, có cách tăng chiều cao tại nhà nhanh chóng cho trẻ hay không…
Tất cả sẽ được chuyên gia tư vấn trong bài viết này, mời quý ba mẹ cùng tham khảo!
Ba mẹ nào cũng mong con mình cao lớn, những cách tăng chiều cao cho trẻ hiệu quả là gì?
Khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, chiều cao của người Việt Nam thuộc top thấp nhất, nhì Đông Nam Á và thấp thứ 4 trên thế giới. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó điển hình là các yếu tố di truyền, mất cân bằng dinh dưỡng, vận động, nghỉ ngơi không hợp lý…
Đây được xem là một trong những yếu tố quan trọng có ảnh hưởng đến khả năng phát triển chiều cao ở trẻ, chiếm 23%. Tuy nhiên, ngay cả ba mẹ có chiều cao khiêm tốn thì vẫn có thể yên tâm về khả năng phát triển chiều cao của con trong tương lai, chỉ cần có “chiến lược” cải thiện vóc dáng đúng cách cho con.
“Bạn không thể thay đổi bộ gen của con nhưng hoàn toàn có thể can thiệp các yếu tố khác để giúp con cải thiện tầm vóc, trí tuệ hiệu quả như về dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao, môi trường sống…”, PGS Lê Bạch Mai cho biết.
Chế độ dinh dưỡng cân bằng là cách tăng chiều cao cho trẻ hiệu quả nhất. Bởi yếu tố dinh dưỡng có ảnh hưởng đến 32% khả năng tăng chiều cao ở trẻ. Những nguyên nhân thường gặp dẫn đến tình trạng thiếu chiều cao ở trẻ là do chế độ ăn nhiều tinh bột, đường, tiêu thụ nhiều chất béo, nhưng lại ít chất đạm và các vitamin và khoáng chất cần thiết.
Trong đó, đặc biệt là các vitamin và khoáng chất có lợi cho việc phát triển chiều cao của trẻ như canxi, photpho, magie, kẽm, sắt, vitamin D, K2…
Điều quan trọng nhất là, bố mẹ nên chuẩn bị kỹ lưỡng thực đơn hằng ngày cho trẻ, nên cho trẻ ăn uống đa dạng, phối hợp nhiều loại thực phẩm có lợi và cho trẻ uống đầy đủ đơn vị sữa theo khuyến cáo của các chuyên gia.
Việt Nam thuộc “Top 10 quốc gia lười vận động” nhất thế giới, và thói quen không tốt này có thể bắt nguồn ở mỗi người từ khi còn nhỏ. Việc tập luyện thể dục – thể thao thường xuyên, chọn môn thể thao thích hợp, cường độ tập phù hợp với thể chất và tình trạng sức khỏe của trẻ là “chìa khoá” góp phần mở đường cho trẻ phát triển chiều cao vượt trội.
Thay vì để con dành nhiều thời gian xem tivi, đọc truyện hay chơi game. Bố mẹ nên chủ động khuyến khích con tích cực vận động ngoài trời nhiều hơn bằng việc tập luyện các môn thể thao tăng chiều cao như: bơi lội, bóng rổ, cầu lông… để giúp trẻ phát triển chiều cao một cách tối ưu nhất.
Giấc ngủ ảnh hưởng Rất nhiều bố mẹ thắc mắc rằng dù đã cho con ăn đủ chất, vận động thường xuyên nhưng con vẫn chưa thể cao lớn như mong muốn. Rất có thể bố mẹ đang không chú ý đến giấc ngủ của con.
Theo đó, trẻ ngủ không điều độ, đúng giờ, ngủ không sâu giấc… sẽ khiến cơ thể không tiết đủ hormone tăng trưởng (GH – Growth Hormone), vô tình làm hạn chế khả năng phát triển chiều cao tốt nhất ở trẻ.
Hormone GH do tuyến yên tiết ra, có chức năng kích thích sự tăng trưởng gần như toàn bộ tế bào trong cơ thể, giúp cơ thể cao lớn hơn. Theo các chuyên gia, cơ thể sẽ tiết hormone GH cao nhất khi cơ thể đang ngủ sâu giấc, vào khoảng 22 giờ đến 4 giờ sáng hôm sau. Do đó để cơ thể tiết hormone GH tốt nhất, trẻ bắt buộc phải ngủ trước 10 giờ và ngủ sâu giấc.
Dù không phải là yếu tố mang tính quyết định đến cách để tăng chiều cao cho trẻ, tuy nhiên, yếu tố từ môi trường sống vẫn có thể tác động đến sự phát triển chiều cao, thể chất và sức khỏe của trẻ. Ba mẹ nên tạo cho trẻ một môi trường sống thoải mái và trong lành, hạn chế sự ô nhiễm không khí, nước, thuốc lá, tiếng ồn.
Ngoài ra, cần tiêm đầy đủ các loại vắc xin cần thiết cho trẻ để giúp trẻ tránh mắc các bệnh nhiễm khuẩn. Không lạm dụng các loại kháng sinh liều cao trong thời gian dài, chỉ dùng thuốc khi có sự tư vấn của bác sĩ.
Với trẻ em, có 3 giai đoạn “VÀNG” đánh dấu sự phát triển nhanh về chiều cao mà ba mẹ cần lưu ý:
Thực tế chứng minh, trẻ có thể phát triển vượt trội về chiều cao vào giai đoạn trước tuần thứ 15 của thai kỳ, đặt cột mốc quan trọng ghi nhớ phát triển chiều cao về sau.
Cụ thể, bắt đầu ở tháng thứ 4 của thai kỳ, hệ thống xương của em bé đã được hình thành và phát triển nhanh chóng, bắt đầu có sự phân chia các bộ phận rõ ràng. Tháng 5 – 6 của thai kỳ, khớp tay và chân có thể cử động. Sang tháng 7 – 8, đã phát triển cơ quanh xương. Và đến tháng cuối cùng của thai kỳ, xương của bé đã hình thành xương cứng với đầy đủ các bộ phận (nhưng xương của thai vẫn rất mềm so với trẻ em hay người lớn).
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, trong suốt 9 tháng mang thai, cân nặng của mẹ bầu tăng từ 10 – 12kg thì em bé sinh ra sẽ đạt chiều cao chuẩn > 50cm (tương ứng cân nặng lúc sinh khoảng 3kg), tạo tiền đề cho trẻ tăng chiều cao hiệu quả sau này.
Hành trình 1.000 ngày đầu đời (từ khi trẻ là bào thai cho đến 24 tháng tuổi) là giai đoạn vàng để phát triển chiều cao và thể chất vượt trội. Vì trẻ nhỏ dưới 12 tháng có tốc độ phát triển nhanh nhất so với mọi giai đoạn khác. Lúc này, trẻ có thể nặng gấp 3 lần cân nặng lúc mới sinh và chiều dài nằm (chiều cao của trẻ) cũng tăng gấp rưỡi chiều dài lúc mới sinh vào cuối năm thứ nhất.
Nếu được nuôi dưỡng đầy đủ, cẩn thận trẻ có thể tăng 25cm trong 1 năm đầu và tăng 10cm vào năm tiếp theo. Vậy là, chỉ với 2 năm đầu đời trẻ có thể phát triển chiều cao đến 35cm. Một con số vô cùng ấn tượng và rất khó thể có thể lấy lại được sau này. Sau đó, trẻ chỉ tăng trung bình khoảng 5cm một năm ở các năm 2 tuổi đến 10 tuổi.
Dậy thì là cơ hội “cuối cùng” giúp trẻ tăng tốc phát triển chiều cao tối đa. Dinh dưỡng và vận động cũng góp phần “đánh thức” tối đa chiều cao tiềm năng ở tuổi tiền dậy thì.
Ở giai đoạn tiền dậy thì – dậy thì (8-13 tuổi đối với nữ và 9-14 tuổi đối với nam), chiều cao của bé gái tăng mỗi năm khoảng 6-10 cm, đạt đỉnh 10-12cm vào năm dậy thì và bé trai là 7-12cm, đạt đỉnh 12 -15cm vào năm dậy thì. Qua giai đoạn này, chiều cao tăng chậm lại, chỉ khoảng 2-3 cm một năm.
Do đó, bố mẹ không nên chỉ tập trung chăm sóc giúp trẻ tăng chiều cao khi trẻ đã bước vào giai đoạn dậy thì (trẻ có kinh nguyệt hay xuất tinh lần đầu tiên), vì như vậy là đã muộn. Thay vì vậy, cần tập trung chăm sóc trẻ xuyên suốt các độ tuổi trước và trong dậy thì, đó là cách để tăng chiều cao cho trẻ tốt nhất.
>> Tìm hiểu thêm: Bí quyết tăng chiều cao tuổi dậy thì
Vì yếu tố di truyền không thể thay đổi nên bố mẹ cần tập trung vào các yếu tố giúp bé phát triển chiều cao khác, bao gồm: chế độ dinh dưỡng, vận động và lối sống.
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng bậc nhất, ảnh hưởng 32% sự tăng trưởng chiều cao của trẻ. Do đó, trong suốt thời kỳ mang thai và cho con bú, người mẹ phải được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng quan trọng, đặc biệt là chất đạm, sắt, i-ốt, canxi, phospho, axit folic, vitamin D,axit béo không no… Trẻ sau khi sinh cần được duy trì bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời.
Trong sữa mẹ chứa nguồn canxi dồi dào, dễ hấp thu, giúp tăng chiều cao cho trẻ
Trẻ cần được xây dựng chế độ ăn khoa học theo từng độ tuổi với khẩu phần ăn phù hợp để bé được phát triển và tăng chiều cao tốt nhất. Nếu trẻ thiếu hụt dinh dưỡng có thể dẫn đến nguy cơ suy dinh dưỡng, hoặc thừa năng lượng gây thừa cân, béo phì.
Bữa ăn của trẻ cần được cung cấp đầy đủ 4 nhóm thực phẩm chính gồm chất bột đường (cơm, bánh mì, khoai, ngô…), chất đạm (thịt, cá, trứng, đậu phụ…), chất béo (dầu mỡ, sữa và các chế phẩm từ sữa…) cùng các loại vitamin và khoáng chất.
Đặc biệt, mẹ cũng cần chú ý bổ sung các thực phẩm giàu canxi (thường có trong tôm cua, đậu phụ, các loại rau màu xanh đậm, sữa và các chế phẩm từ sữa…) vào khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ. PGS.TS.BS Lê Bạch Mai nhấn mạnh, phụ huynh cần bổ sung đầy đủ vitamin D cho trẻ nhằm giúp vận chuyển canxi từ ruột vào máu hỗ trợ tạo xương và giúp xương phát triển.
Vận động vừa phải, phù hợp với thể trạng có tác dụng kéo dài các cơ, giúp xương bé chắc khỏe. Đồng thời, việc vận động cũng giúp cơ thể tăng cường sản sinh hormone tăng trưởng GH để tăng chiều dài của xương, kích thích sụn tăng trưởng phát triển.
Bên cạnh giấc ngủ sâu, hormone GH cũng sẽ hoạt động hiệu quả nhất khi trẻ vận động, từ đó giúp trẻ tăng chiều cao vượt trội. Sau thời gian vận động, cơ thể cũng sẽ được giải phóng năng lượng, khiến trẻ ăn uống ngon miệng hơn, ngủ ngon và sâu giấc hơn, cơ thể phát triển tốt hơn.
Với trẻ dưới 3 tuổi, bố mẹ nên khuyến khích con chơi các trò vận động tay chân. Với bé lớn hơn, phụ huynh có thể cho bé làm quen dần với các môn thể thao như bơi lội, bóng chuyền, bóng rổ… từ 30-60 phút/ngày.
Đạp xe cũng như các môn thể thao khác là cách tăng chiều cao cho trẻ hiệu quả
> Xem thêm: Các bài tập tăng chiều cao cho trẻ
Ngoài chế độ dinh dưỡng và vận động, những thói quen hằng ngày cũng ảnh hưởng nhất định đến quá trình tăng chiều cao cho bé, đặc biệt là giấc ngủ.
Như đã nói ở trên, hệ xương của trẻ phát triển mạnh vào lúc ngủ, đặc biệt là trong khung giờ 22h – 4h sáng hàng ngày, đạt đỉnh cao nhất lúc 0h. Đây là lúc hormone tăng trưởng (GH) được tiết ra nhiều nhất, giúp xương tăng khả năng hấp thụ canxi. Vì thế, bố mẹ nên tập cho trẻ thói quen ngủ sớm, trước 21h với trẻ chưa đi học, và trước 22h với trẻ đã đi học.
Để con được ngủ ngon và sâu giấc, phụ huynh cũng nên chú ý đến không gian phòng ngủ, đảm bảo yên tĩnh, thoáng mát, sạch sẽ; gối chăn mềm mại, dễ chịu; quần áo bé mặc rộng rãi, thoải mái…
Lạm dụng thiết bị điện tử, đặc biệt vào ban đêm dễ khiến bé mất ngủ, làm giảm sản sinh hormone tăng trưởng chiều cao
Bố mẹ không nên để con tiếp xúc sớm với các thiết bị điện tử vì chúng có thể gây nghiện và ảnh hưởng đến quá trình tăng chiều cao của trẻ. Thay vì tạo điều kiện cho trẻ học tập và vui chơi nhiều hơn ở ngoài trời cùng các hoạt động bổ ích.
Bên cạnh đó, để chiều cao phát triển tốt nhất, bé cần được sống trong môi trường vui vẻ, hạnh phúc, không khí trong lành. Vì vậy, bố mẹ cần hạn chế hút thuốc lá, hạn chế dùng các chất kích thích; tránh căng thẳng, xung đột gia đình; khi dạy con, thay vì dùng đòn roi, la mắng, nên thể hiện sự quan tâm bằng tình yêu thương.
Các thói quen về tư thế từ nhỏ ở trẻ góp phần làm nên vóc dáng lý tưởng sau này. Trẻ ngồi sai tư thế quá lâu khi học bài, đeo vác cặp xách quá nặng so với cơ thể có thể ảnh hưởng đến xương khớp. Các bạn liên quan đến cong vẹo cột sống, gù lưng… đều khó phát triển chiều cao ở trẻ.
Bố mẹ nên điều chỉnh các tư thế đứng cho trẻ trong các hoạt động thường ngày, nên luyện cho trẻ đứng thẳng và ngồi thẳng lưng để tạo nên những thói quen tốt cho trẻ ngay từ nhỏ.
Việc kiểm tra và tầm soát toàn diện sức khoẻ, dinh dưỡng cho trẻ sẽ giúp bố mẹ nắm bắt chính xác và phát hiện các vấn đề mà con trẻ đang gặp phải và kịp thời can thiệp bằng giải pháp hữu ích. Vì cân nặng, chiều cao của trẻ cũng là một chỉ số quan trọng nói lên tình trạng sức khỏe bên trong của trẻ. Định kỳ 6 tháng/1 lần bố mẹ nên cho trẻ đến thăm khám tại các địa chỉ chăm sóc sức khỏe uy tín.
Hiện nay, bố mẹ có thể cho trẻ đến tầm soát và thăm khám tại Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome. Địa chỉ uy tín hàng đầu tại Việt Nam hiện nay với hệ thống 8 trung tâm đang hoạt động TP.HCM và Hà Nội.
Tại đây, trẻ sẽ được các chuyên gia dinh dưỡng giàu kinh nghiệm thăm khám để tìm ra cách tăng chiều cao cho trẻ tối ưu nhất, xây dựng khẩu phần đến lên thực đơn phù hợp sở thích cũng như hướng dẫn các bài tập rèn luyện thể chất hàng ngày nhằm hỗ trợ tăng trưởng chiều cao tối đa.
